|
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Qarabağ üsyanı – 100: Otuzikilərin dastan
Tarix 28.05.20, 12:20 |
|
Müəllif: Arif Əliyev
Hələ Gəncə üsyana qalxmamışdı, qırğın olmamışdı. 1920-ci ilin martında qərb sərhədlərimizin müdafiəsinə göndərilmiş 20 minlik qoşundan mayın ortalarına Qarabağda 6 minlik qüvvə qalmışdı. Ermənilərlə döyüşlərdə sıraları seyrəlmiş Şəki, Ağdam, Cavanşir, Tərtər, Bakı, Tatar alayları, iki topçu divizionu Bərdədən Zəngəzura qədər böyük bir əraziyə səpələnmişdi. Getdikcə çoxalan Qırmızı Ordu diviziyaları paz kimi araya elə girmişdilər ki, milli ordu hissələrinə əlaqə saxlamaq çətinləşirdi. Rus soldatları yollarda postlar qurmuşdular, quldurluq edirdilər. Sovet təşviqatçıları kəndləri dolaşır, adamları “Məhəmmədi unudub, yeni peyğəmbərin – Leninin ardınca getməyə” çağırırdılar. Bu, xalqda etiraz doğurur, onsuz da qeyri-müəyyənlik şəraitində olan milli orduda narazılığı artırırdı. ADR dövrünün fərqlənmə nişanlarını, hərbi rütbələrini ləğv etmiş yeni hökumət mühüm mövqelərdə Azərbaycan hissələrini XI Ordunun qüvvələri ilə əvəzləməyə başlamışdı. Ermənilər bolşeviklərlə birləşir, fürsətdən istifadə edib müsəlman kəndlərini talayır, aprel məğlubiyyətlərinin qisasını alırdılar. Belə vəziyyət çox davam edə bilməzdi. Qarabağ gərgin sükut içində idi. Hər şey tufandan qabaqkı sakitliyi xatırladırdı…
***
Əvvəlcə “göy gurultusu” Tərtərdə oldu. Burada Şəki süvari alayının qərargahı, 2-ci divizionu, artilleriya və pulemyot taqımları yerləşirdi. Alayın 1-ci divizionu 12 km aralı – Xanlıqda dayanmışdı. Qırmızıların 32-ci diviziyasının 282-ci piyada alayı da şəhərdə mövqe tutmuşdu. Mayın 21-də XI Ordu komandanlığının əmri ilə bu alay başqa yerə göndərilməli, onun yerinə 20-ci diviziyanın briqadası gətirilməli idi.
Saat 12-də 282-ci alayın batalyonları yola hazır vəziyyətdə meydanda düzülmüşdülər, gözətçi taqımın gəlməsini gözləyirdilər. Bu vaxt uzaqdan güllə səsləri eşidildi. Atan soldatlar idi. Mövqeyini tərk edəndə taqım şəkililərin atlarını da özü ilə aparmaq istəmişdi. Atları otaran 6 əsgər qabağa duranda isə onları gülləyə tutmuşdular.
Tərtər camaatı evlərdən, Şəki süvariləri kazarmalardan bayıra tökülüşdülər. Soldatlar onları hədələyirdilər. Gərginlikdə meydanda qırmızılardan kiminsə əsəbləri dözmədi. Pulemyotdan atəş açdı. Əsgərlərimiz cavab verdilər. Sonra nə baş verdiyini təsvir etmək çətindir… Şəki alayının zabitləri aranı sakitləşdirməyə çalışsalar da, yarım saatdan sonra 282-ci rus alayı artıq, demək olar, yox idi, komandir Naumov da öldürülmüşdü. Zabitlər cəmi 90 nəfəri xilas edə bilmişdilər.
Axşama yaxın 20-ci diviziyanın briqadası Tərtərə daxil oldu. Səhərdə “inqilab fədailəri”nin təntənəli dəfn mərasimi keçirildi. Bakıdan hərbi nazir Çingiz İldırım və maarif naziri Dadaş Bünyadzadə, Qırmızı Ordu qərargahının və Fövqəladə Komissiyanın nümayəndələri gəlmişdilər. Bünyadzadə yumruğunu yelləyə-yelləyə bolşeviklərin qanının yerdə qalmayacağına and içirdi.
İstintaq Milli Ordu əsgərlərini günahkar çıxardı. Yerli əhalidən atışmada iştirak edənlər və Şəki alayının 9 topçusu güllələndi. Zabitlərə toxunmadılar. Həm sağ qalan bolşeviklərin ifadələrini nəzərə aldılar, həm də alayın komandirlərə görə üsyana qalxacağından ehtiyat etdilər. Amma onları cəzasız da buraxmayacaqdılar.
26-27 may, 1920
Mərkəzdən gələn əmrlə Şəki alayı “heyəti yenidən formalaşdırmaq” adı ilə Gəncəyə göndərildi. 2-ci divizion Tərtərdən yola düşdü, Xanlıqdan çıxan 1-ci divizion isə hərəkətdə onunla birləşməli idi. Tərtər çayını təzə adlamışdılar ki, əmr dəyişdi və 2-ci divizion XI Ordu qərargahının yerləşdiyi Yevlaxa istiqamətləndirildi. Süvarilər bilmirdilər ki, Gəncədə üsyan başlayıb və şəhər milli ordunun nəzarətinə keçib.
Marşrutun dəyişdiyindən xəbərsiz 1-ci divizion isə yoluna davam edirdi. Gəncədə qarışıqlıq olduğunu eşidən komandir, podpolkovnik Ehsan xan Naxçıvanski məlumatı dəqiqləşdirmək üçün bir nəfər götürüb, Yevlax stansiyasına çapdı. Burada XI Ordu komandanı Levandovskinin əmri ilə onu tutub güllələdilər. Divizionun özünü isə qırmızılar Gəncə yaxınlığında əhatəyə alıb, məhv etdilər. Yalnız kiçik süvari dəstəsi mühasirəni yarıb, şəhərə girə bildi.
Beləliklə, Şəki alayının 2-ci divizionu qeyri-müəyyənlik şəraitində Yevlaxa yaxınlaşırdı. O özü ilə silah-sursat, əmlak dolu arabalar aparır və hələ də 1-ci divizionun gəlişini gözləyirdi, buna görə yavaş gedirdi.
28 may, 1920
Dəstə Bərdəyə çatdı və gecələmək üçün şəhərkənarı bağda yerləşdirildi. Onun önündə Qırmızı Ordunun 32-ci, arxasında 20-ci diviziyasının hissələri düşərgə salmışdılar.
Hiss olunurdu ki, alayın ətrafında nəsə oyun gedir. 1-ci divizion itmişdi, 2-ci divizion izlənirdi, indi də dala-qabağa yolu kəsilmişdi. Hər şey qəfil aydınlaşdı. Hava qaralanda yolda soldatlarla dolu yük maşını göründü. Alayın yanından keçəndə maşın bir anlığa saxladı. Kimsə kabinədən qışqırdı: “Yoldaşlar, yatmaq vaxtı deyil, Gəncədə üsyandır, bizimkiləri qırıblar. Əmr var, arvadlı-uşaqlı hamısını məhv edək.”
İndi bəlli oldu ki, Yevlax stansiyasında alayı nə gözləyir. Əksəriyyət dağılışmağı, gedib öz ailəsini qorumağı təklif etdi. Dörd zabit – 1 poruçik, alayın adyutantı kornet Kunduxov, 2 praporşik, 28 əsgər – topçu, pulemyotçu və süvarilər qaldılar, onlar İran sərhədinə doğru hərəkət etməyə, Qarabağdakı Milli Ordu qüvvələri ilə birləşməyə qərar verdilər. Silah-sursatı burada atmamaq üçün hərə bir arabaya oturdu, gecənin qaranlığında kolluqlarla Tərtərin sahilinə çıxıb, dayaz yerdən çayı sakitcə keçdilər.
Səhərə qədər Bərdədən cəmi 4 verst aralana bilmişdilər. Kəndlərdə ins-cins gözə dəymirdi, hətta itlər də hürmürdü. Amma bir kəndin kənarında təxminən 800 qara papaqlı, əlisilahlı adam yığışmışdı. Onlar əsgər-zabitləri görəndə sevindilər: “Aramızda hərbçi yoxuydu, – dedilər, – sizi Allah yetirib. Bizi döyüşə aparın, yadelliləri torpaqlarımızdan qovaq!”
Üsyançıların 900-ə qədər tüfəngi, 120 min patronu, 2 topu və 2 pulemyotu var idi. Qarşıda isə azı 32 topa, onlarla pulemyota malik 2 rus diviziyasının hissələri dayanmışdı.
31 may, 1920
Ətraf yerlərdən dəstəyə qoşulanların hesabına üsyançıların sayı 1500-ə çatdı. İlk hədəf Bərdə idi. Mayın 31-i səhər 8-də qırmızılara ultimatum göndərildi: onlardan silahları təhvil vermək və Azərbaycandan çıxmaq tələb olundu. Cavab gəlmədi.
Axşam saat 5-də üsyançılar hücuma keçdilər. İyunun 1-dək sağ sahili tam tutdular, Kərbəla bəyin evinin damında pulemyotlar qoydular. Tərtərin suları şişmişdi, çayı bircə yerdən – Bərdənin yaxınlığından keçmək mümkündü, orada isə düşmənlə ara cəmi 200 metr olardı. Evin damından rusların səngərləri aydın görünürdü. Bolşeviklər ciddi itkilər verirdilər. Qırmızıların artilleriyası binanı xarabazarlığa çevirsə də, pulemyotların səsi kəsilmirdi.
3-4 iyun, 1920. Bərdə
Döyüşlər iki gün mövqe dəyişikliyi olmadan davam etdi. XI Ordu 32-ci diviziyanın daha 2 briqadasını Bərdəyə atdı. Üsyançılar isə getdikcə zəifləyirdilər. Döyüş sursatı tükənirdi. Belə vəziyyətdə Milli Ordu zabitlərindən ibarət qərargah yeganə şansdan – gözlənilməzlik faktorundan istifadə etməyə qərar verdi. Qüvvələr nisbəti nə qədər əlverişsiz olsa da, iyunun 4-ü səhərə yaxın üsyançılar Bərdəyə hücuma keçdilər. Üç top atəşindən sonra əsgərlər “Allah, Allah” qışqıraraq bir həmlə ilə çayı adladılar. Elə bil min boğaz yox, on min boğaz bağırırdı. Toplar, pulemyotlar, tüfənglər susmurdu. Məqsəd düşməni panikaya salmaq idi. Həqiqətən də, sonradan 32-ci diviziya komandirlərindən birinin yazdığı kimi, ruslar Azərbaycan Ordusunun digər hissələrinin və türklərin üsyana köməyə gəldiyini düşünüb qorxuya düşmüşdülər.
Günorta saat 12-də bolşeviklər Bərdəni tərk etdilər. Şəhərə daxil olan üsyançıların gözü qarşısında dəhşətli mənzərə açıldı. Rus qoşunu əhaliyə divan tutmuşdu, evlər yağmalanmışdı, meyitlər küçələrdə qalmışdı.
Geri çəkilən rus alaylarının qalıqlarını kornet Kunduxov başda olmaqla, Şəki alayının 12 süvarisi izləyirdi. Axşama doğru onlar şəhərə qayıtdılar. Məlum oldu ki, qaçan bolşeviklərin qarşısını yolda XI Ordunun yeni qüvvələri kəsib. Bərdənin üstünə təzə qoşun gəlir.
Üsyançılar düşməndən alınmış 2 pulemyotu və çoxlu sayda patron yeşiklərini də götürüb, əvvəlki mövqelərinə qayıtmağa məcbur oldular.
4 iyun, 1920. Şuşa
1920-ci ildə bolşevik istilasına qarşı üsyanları tədqiq edən tarıxçılər onların əlaqəsiz olduqlarına diqqət çəkirlər. Bunu görmək üçün üsyanları müqayisə etməyə ehtiyac yoxdur, elə Qarabağ hadisələrinin öz xronologiyasına baxmaq kifayətdir. Belə pərakəndəlik, əlbəttə, səbəbsiz deyildi. Milli Ordu hissələri bir-birindən təcrid edilmişdilər, onların hər hərəkəti, yollar, rabitə xətləri rus hərbçilərinin nəzarəti altında idi. Azərbaycanın yeni hakimiyyəti də öz ordumuza qarşı işləyirdi. Amma fakt faktlığında qalır. Bölgənin bir tərəfində – Bərdə və Tərtərdə müqavimət zəifləyən günlərdə digər tərəfində – Şuşada hadisələr yeni qızışırdı.
Türk generalı Nuru paşa iyunun 4-nə keçən gecə bir neçə silahdaşı ilə Dağıstandan gizlin Şuşaya gəlmişdi. Paşanın orduda və xalq arasında nüfuzu vardı, 1918-ci ildə o, Bakının bolşevik-daşnak işğalından azad olunması əməliyyatına rəhbərlik etmişdi, Qarabağda da ad qazanmışdı. Amma 1920-ci ilin aprelində paşa Xİ Ordunun Azərbaycana yolunun açılmasına çalışanlardan biri idi. O da inanırdı ki, bu ordunun məqsədi Azərbaycanı işğal etmək yox, ölkədən keçib Türkiyənin köməyinə yetişməkdir. General aldandığını tez başa düşmüşdü və səhvini düzəltməyə çalışırdı. Şuşada Nuru paşa üsyan planını Azərbaycan Ordusunun Qarabağ dəstəsinin keçmiş qərargah rəisi, polkovnik Zeynalovla, hərbi komandirlərdən polkovnik Səfiyevlə, sabiq pristav Kərimbəy Qalabəyovla müzakirə etdi, onlardan dəstək alıb gecikmədən hərəkətə keçməyə qərar verdi.
5-8 iyun 1920, Şuşa-Ağdam
Şuşada yerləşmiş Bakı alayının köməyi ilə üsyançılar şəhəri ələ keçirdilər. İnqilab komitəsinin rəhbərlərini həbs etdilər. Nuru paşa Qarabağın yeni hakimi elan olundu. O, polkovnik Zeynalovun başçılığı ilə kiçik bir qarnizonu Şuşada saxladı və iyunun 6-da sayı 4 minə çatan üsyançı ordu ilə Qarabağın azad olunması əməliyyatına başladı. Qırmızılar əksər mövqelərdən demək olar, müqavimətsiz çəkilirdilər. Əsas döyüşlər Ağdam yaxınlığında və Qaryağin qəzasının Qoçəhmədli kəndi ətrafında baş verdi. Qaryagində üsyançılar Qəza İnqilab komitəsinin sədri Məmmədxanovun kommunistlərdən və ermənilərdən yığdığı dəstənin müqavimətini çətinliklə qıra bildilər. Bakı alayının batalyonu isə bütöv rus diviziyasını vurub Ağdamdan çıxardı. Beləcə, üç günə Yuxarı Qarabağ bolşeviklərdən təmizləndı.
5-8 iyun, 1920. Tərtər-Bərdə
Bərdədə isə üsyançılar ilk məğlubiyyətin acısını dadmışdılar və növbəti hücum üçün qüvvələrini bərpa etməyə çalışırdılar. Talenin hökmündən, üsyanın önündə gedən Milli Ordu zabit və əsgərlərinin 32-si də sağ idi. İyunun 5-də səhər əsgərlər adam toplamaq üçün kəndlərə yollandılar. Amma əliboş qayıtdılar: kəndlər boşalmışdı. Qırmızılarla Bərdəyə gəlmiş Çingiz İldırım dərhal hər tərəfə dəstələr göndərmişdi, bolşeviklər təyyarədən vərəqələr səpələmişdilər. Əhalini xəbərdar etmişdilər ki, hökumətə silah qaldıran hər kəsin ailəsinə divan tutulacaq, üsyançıları gizlədən kəndlər bombalanacaq. Camaat xatadan aralanmaq üçün uzaq kəndlərdəki qohum-tanışın evinə pənah aparmışdı.
Belə şəraitdə nəinki hücum, heç müqaviməti davam etdirmək mümkün deyildi. Üsyançılar Qarabağın içərilərinə doğru çəkilməyi və orada Milli Orduya birləşməyi qərara aldılar. Ağdam yolunda 1-ci Tatar alayının süvarilərinə rast gələn kiçik dəstənin sevincinin hüdudu yox idi. Alayın bayraqları altında hərəkət edən süvarilərin arxasınca piyadalar və artilleriya gəlirdi.
Birləşmiş dəstə Bərdənin bolşeviklərdən azad edilməsinə daha bir cəhd göstərdi. Döyüşlər qısa fasilələrlə 3 gün davam etdi. Tərtər sahillərində möhkəmlənmiş ruslar iyunun 8-i axşama yaxın zirehli maşınlardan istifadə etməklə azərbaycanlıların sağ cinahında piyadaların müqavimətini qıra bildilər. Sol cinahda mühasirəyə düşməmək üçün süvarilər də təcili geri çəkilməli oldular.
9-10 iyun, 1920. Tərtər-Bərdə
Gəncə üsyanını amansızlıqla yatırmış bolşevik ordusu artıq əsas qüvvəsini Qarabağ cəbhəsinə yönəltmişdi və burada iyirmi qat say üstünlüyi yaratmışdı. İyunun 9-da Levandovski irimiqyaslı əməliyyata başlamaq haqqında əmr imzaladı. Şteygerin 32-si diviziyasına, zirehli avtomobil dəstəsinə, müsəlman-fəhlə dəstəsinə, Velikanovun 20-ci diviziyasının 1-ci briqadasına, Vodopyanovun 2-ci süvari korpusuna, Lunkeviçin aviasiya dəstəsinə Yevlaxdan və Bərdədən hücuma keçib, Tərtər-Lənbəran xəttini tutmaq tapşırıldı. Krivonosun 94-cü atıcı briqadası Gəncə-Şamxor yolunu kəsdi. Goran stansiyasına nəzarət gücləndirildi. Gorus tərəfdə isə Dronun və Njdenin daşnak dəstələri dayanmışdı. Beləliklə, üsyançıları Ağdamdan və Şuşadan çıxarmaq, Araza doğru sıxışdırıb məhv etmək planlaşdırılırdı.
İyunun 10-da səhər saat 6-da əməliyyat başlandı. Həlledici rolu güclü sovet artilleriyası və xüsusilə Lunkeviçin aviasiya dəstəsinin bombardmanları oynadı. Azərbaycanlıların Şəki və Tatar alaylarının, kapitan Abdulla bəy Yansupovun dağ batareyasının qalıqları Ağdama tərəf çəkildi. Döyüşlərin 3-cü günü, iyunun 12-si axşam ruslar Ağdama girdilər. Şəhərin sağ qalmış müdafiəçiləri İranla sərhəd Cəbrayıl qəzasına sıxışdırıldılar.
12-15 iyun, 1920. Ağdam-Şuşa
Rusiya arxivlərində XI Ordunun komandanı Levandovskinin iyunun 12-si gecə partiya rəhbərlərindən biri ilə teleqraf danışığının mətni qalır. Komandan cəbhədə vəziyyət barədə Yevlaxdan məlumat verir:
“…Şuşada… əhəmiyyətsiz sayda komandir və əsgərlərdən ibarət qrup qalıb… Görünür, Zeynalov da oradadır, çünki Bünyadzadə Ağdamdan teleqrafla Nuru Paşanın adından Zeynalovu aparata çağırıb. O yaxınlaşıb, amma danışanın Bünyadzadə olduğunu biləndə aparatdan uzaqlaşıb. Bu axşam Çingiz İldrım və Bağırov Şuşaya yollanmağa hazırlaşırdılar, onlardan hələ xəbər yoxdur… İndi mən 32-ci diviziyanın komandirinə Əskəranı tutmaq və Şuşa üzərinə hərəkət etmək barədə əmr yazıram…”
Levandovski Milli Ordu hissələrinin müqavimət gücünü itirdiyini bilirdi. Buna görə rus qoşunları Şüşaya çatmağa hələ 37 kilometr qalmış partiya liderini “Qarabağ üsyanının yatırılması münasibəti ilə” təbrik edirdi. Ancaq bu 37 kilometri keçmək üçün bolşeviklərə daha 3 gün lazım oldu. XI Ordu hissələri iyunun 14-də Xankəndini tutdular, 15-də Şuşaya girdilər. Qarabağda repressiyaların 2-ci, daha ağır dalğası, kütləvi həbslər, qətllər başladı.
15-16 iyun, 1920. Araz sahili
Bərdədə, Şuşada, Ağdamda, Qaryagində iki həftədən çox davam edən döyüşlərdə Qarabağ dəstəsi şəxsi heyətinin 80 faizə qədərini itirdi. Sağ qalanlar son dəfə Arazın sahilində toplaşdılar. Burada Vətən bitirdi. “32-lərin dastanı” da sona yetirdi. Onlar silahlarını götürüb Arazı keçdilər, İrandan Türkiyəyə üz tutdular və orada Mustafa Kamal Paşanın ordusuna qoşuldular. Milli Ordumuzun əsgər və zabitləri qardaş ölkənin nicatı uğrunda döyüşlərdə şücaətlə vuruşdular…
***
Biz sizə tarixi mülahizələr təqdim etmədik. Birbaşa sənədlər və hadisələrin iştirakçılarının xatirələri əsasında bərpa edə bildiyimiz səhnələri gözləriniz önündə gətirdik. Bu səhnələr yüz il qaranlıq qalan mətləblərə işıq salır. 1920-ci ildə Azərbaycan ordusunun işğalçılara müqavimətsiz boyun əydiyi haqda iddiaları alt-üst edir. Bilin ki, Azərbaycan tarixinin ən faciəvi dövrlərindən olan bolşevik istilası zamanı da gənc ordumuzun döyüşçüləri zabit və əsgər şərəfini uca tutublar. Vətənın, xalqın təəssübünü çəkiblər. Bu, təkcə Yalamada, Gəncədə, Qarabağda belə olmayıb. Arxivlərdə 1920-ci ildə Zaqatalada, Lənkəranda, Astarada, Qubada, Muğanda, Şəmkirdə, Qazaxda, Gədəbəydə və s. bölgələrdə də üsyanlar haqqında məlumatlar tapa bilərsiniz.
O üsyanlarda minlərlə zabit və əsgərimiz canından keçib. Əsir düşənlər, həbs edilənlər olub. Bolşeviklər 500-ə qədər hərbçimizi əksinqilabçı kimi güllələyiblər. Arazı keçənlərin sayının isə müxtəlif mənbələrdə 1200-1500 nəfər olduğu göstərilir. Amma onlar da son şansadək mərdi-mərdanə vuruşub, axırda qapını çırpıb, nə zamansa qayıtmaq üçün gediblər. İndi zamanı yetişib. Vətənə qayıtmaq, onları Vətənə qaytarmaq vaxtıdır. Unutmayaq: bugünkü müstəqilliyimizin tarixi həm də Azərbaycan xalqının şərəfi və namusu uğrunda mübarizədə onların axıtdığı qanla yazılıb:
“Könlümün sevgili məhbubu mənim, Vətənimdir, vətənimdir, vətənim… Vətən – əcdadımızın mədfənidir, Vətən – övladımızın məskənidir…”
“Azərbaycan Cümhuriyyətinin tarixini yazacaq müvərrix bu üsyanları tədqiq… edəcəkdir. Bu üsyanların bihudə olduğunu və səlaməti-ümumiyyəyə zərər gətirdiyini iddia edənlər var. Fəqət bu üsyanlar dəxi olmasa idi, Azərbaycan xalqı bilməm hankı vəqələrlə kəndi namusunu müdafiə etmiş olduğunu isbat edəcəkdi?!”
Məmməd Əmin Rəsulzadə,
“Azərbaycan Cümhuriyyəti”
Xəbərin oxunma sayı : 976
Maraqlı
Xəbərlər
-
Azərbaycan Prezidenti Almaniyaya səfər edəcək - Şoltsla danışıqlar aparacaq
-
“Rusiya hərbi əməliyyatları dayandırmayacaq” - Lavrov
-
Şirkət rəhbərinə hökm oxundu - Bu nazirliyin vəsaitini mənimsəmişdi
-
Üzərinə həbs qoyulmuş əmlaklar... - Prezident qanuna dəyişikliyi təsdiqlədi
-
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
-
Dollar neçəyə olacaq? – 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqlandı
-
“İsrail və İran fərqli şeylər deyir“ - Ərdoğan
-
“Özəl məktəblərdə təhsil haqları kosmik rəqəmlərə çatıb” - Deputat
-
Azərbaycanda 22 yaşlı oğlan qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb - RƏSMİ
-
20 min manat borca görə qəssab HƏBS EDİLDİ
-
Deputat nazirliyin fəaliyyətini tənqid etdi: “Özündən qanun düzəldib...”
-
Azərbaycanda marketlərdə 19 manata satılan kərə yağı Rusiyaya 9,6 manata ixrac edilir – RƏSMİ
-
Hal şahidləri əvəzinə videoçəkiliş: İXM-ə dəyişiklik edilir
-
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır - RƏSMİ
-
Megastore və Hiperstore-nin saxta rəqabət oyunları - Onları külli miqdarda cərimə gözləyir...
-
Dövlət Xidmətinin vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır - BU QƏDƏR
-
Saxlanılan tiktokerlər nə edirmişlər? - ARAŞDIRMA
-
Onlar pensiyaya daha tez çıxacaq - Yeni qanun
-
“Ukraynaya dəstək artırılmalıdır“ - Donald Tramp
-
Naxçıvanda 120 milyon manatdan çox maliyyə pozuntusu - Bəzi materiallar DTX-yə göndərilib
-
Bakıda evdə partlayış: Ölən var
-
Fransanın növbəti diplomatları Azərbaycandan qovulub - “Observer Online“ yazır
-
“Ən çox ciddi nöqsan sahəsi satınalmalar və tender fəaliyyətidir“ - Deputat
-
Xocavənddə fermada xeyli sayda partlayıcı qurğu və maddə aşkarlanıb - FOTO
-
“Putin indi Finlandiyaya fokuslanıb“ - Von der Leyen
-
Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat - FOTO
-
Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzər dənizində taktiki təlimdə - VİDEO
-
Hər 100 manatdan 51 manatı ərzağa xərclənir – 3 ayda yeyib-içməyə 7 milyard xərclənib
-
Rusiyada kütləvi tədbirlər ləğv edildi - 1 mayda yürüşlər və 9 may paradı olmayacaq
-
Ağdərə-Ağdam avtomobil yolunun inşasına başlanıldı - FOTO/VİDEO
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 14 məsələ var
-
Güclü maqnit qasırğası gözlənilir: Ən təhlükəli günlər açıqlandı
-
Hansı hallarda qonşulara vurulan zərəri sığorta şirkəti ödəyir? - ARAŞDIRMA
-
Şəmkirdə yerin altından tapılan saraydan GÖRÜNTÜLƏR - VİDEO
-
Rusiya Ukraynaya aviazərbələr endirib - Ölən və yaralananlar var
-
“Bu yaxınlarda parlament seçkisi olacaq” - Deputat
-
Xocalı aeroportu Azərbaycanın nəzarətinə keçir - VİDEO
-
Orta məktəblər üçün olan dərsliklər yenilənir? - VİDEO
-
Yaylaqda vəzifəli şəxs çobanın arvadına sataşdı - Qətlin TƏFƏRRÜATI
-
Kosmik silahlara malik ölkələr - Siyahıya ABŞ başçılıq edir
-
Sülhməramlılara məxsus hərbi texnikalar qatarlarla Rusiya yolunda - VİDEO
-
Dubayda su altında qalan avtomobillər Azərbaycana gətirilə bilər - İDDİA + VİDEO
-
Qayalar yarılaraq Kəlbəcərə qaz xətti çəkilir - VİDEO
-
Verilən bütün vədlər hər zaman yerinə yetirilir
-
Həbsxanada evlənən müğənni: “Heç kimin bacarmadığını etmişəm“
-
Arda Güler üçün rəsmi təklif gəldi:“Sevilya”nın heyətində oynayacaq?
-
“NATO ölkələri Ukraynanı altı “Patriot” sistemi ilə təmin edə bilər” - Şolts
-
Qobustanın problemlərlə dolu kəndi: “Burada beş-altı adam qalmışıq”
-
Bakıda məmur olmaq istəyən qadına qarşı DƏLƏDUZLUQ
-
“Yaxın Şərqdə genişmiqyaslı münaqişə təhlükəsi mövcuddur” - Quterreş
-
Binə sakini: “Elə bil Somalidə yaşayırıq”
-
Keçmiş məmur 43 milyon manat dəyərindəki əmlaklarını geri almaq istəyir - MƏHKƏMƏ
-
Röya Ayxan ailə quracaq - Toya hazırlaşır (VİDEO)
-
Dövlət məktəblərində servis xidməti yaradılır? - RƏSMİ + VİDEO
-
Rusiya sülhməramlılarına vida: Ermənistan yeni şəraiti necə dəyərləndirəcək? - FOTO
-
“ABŞ və müttəfiqləri İrana qarşı sanksiyalar tətbiq edir“ - Bayden
-
“Dönər bıçağı ilə atamın ayağını kəsəcəyini dedi” - TƏFƏRRÜAT
-
Uşaqlar neçə yaşdan sonra idmanla məşğul olmalıdırlar? - VİDEO
-
Aqrar sektorun dayanıqlı inkişafına mühüm töhfə
-
Azərbaycana minik avtomobilləri hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? – Siyahı
-
“Rabitəbank” kiçilir: 70 milyon geri çəkilib
-
Vergi ödəyicilərinin nəzərinə - VİDEO
-
Türkiyənin 14 əyalətində FETÖ əməliyyatı - 60 şübhəli şəxs saxlanıldı
-
Bakıda narkokuryerdən beş kiloqram narkotik götürülüb - VİDEO
-
Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı, direktoru təyin edildi - FOTOLAR
-
Üç rayonda ağaclar qanunsuz kəsilib - Təbiətə 13 min manatdan çox ziyan dəyib
-
Əfv olunanlar arasında niyə qadınlar azdır? - Komissiya üzvündən açıqlama
-
Rəqsanə İsmayılovanın əmlaklarına həbs qoyulub? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Qubad İbadoğluya yekun ittiham elan edildi - İstintaq bitir
-
“Azərbaycan satıcısı hələ də əlini lazımi şəkildə yuya bilmir” - Qoşqar Təhməzli
-
“Xalq Bank”ın kapitalı 8%-dən çox azalıb - Kredit və depozit portfeli kiçilib
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Qərb Cənubi Qafqazı hərbiləşdirməyə davam edir“ - Rusiya XİN
-
8 min manatlıq spirtli içki oğurladı, saxlanıldı - VİDEO
-
Avtomobillərin şüşəsini tündləşdirmək neçəyə başa gəlir? - VİDEO
-
Regionların inkişafı dövlətimizin iqtisadi siyasətinin əsasıdır
-
Keçid balları qaldırılır? - VİDEO
-
Baş nazirdən motosikletlərlə bağlı QƏRAR
-
“Azərbaycanlıların Ermənistana qaytarılması üçün böyük həcmdə işlər görülməlidir“ - Zaxarova
-
Polis qanunsuz miqrasiyaya qarşı keçirilən tədbirlərlə 21 əcnəbini saxlayıb - VİDEO
-
Bakının Türkan qəsəbəsindəki məhəllədə 30 ildir qaz yoxdur - VİDEO
-
Şirvan kanalının əhəmiyyəti göz önündə olacaq
-
Təhsil Nazirliyi tender keçirmədən 2 milyonu Ramiz Mehdiyevin oğlunun şirkətinə verdi – Təfərrüat
-
“Ermənistana yalnız Qərbin əlində alət rolu verilir” - Zaxarova
-
345 məktəbdə yoxlama aparıldı - 55 nəfər işdən çıxarıldı
-
İcra Hakimiyyətindən narazı qalan fermer söyüş söydü - Həbs edildi
-
Türkiyə-Rusiya Monitorinq Mərkəzi də bağlanır - Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyi
-
Azərbaycan “Laçın” hücum təyyarələrini havaya qaldırdı - VİDEO
-
Bu il I siniflərə qəbulda tətbiq olunacaq YENİLİKLƏR - RƏSMİ
-
Sabah Bakıda 27 dərəcə isti olacaq - PROQNOZ
-
40-a yaxın bağça müdiri işdən çıxarılıb: 200-nə töhmət verilib
-
“Victory Construction Group“ MMC məhkəməyə verildi - Öhdəliyi yerinə yetirmədiyinə görə
-
“Amaras monastırında monitorinqlər aparılıb” - Dövlət Xidməti
-
Bakıda viza fırıldağı - Şirkət rəhbərlərinə cinayət işi açıldı
-
Prezident yeni nazir müavini təyin etdi - Foto + DOSYE
-
Şəxsiyyət vəsiqələri ilə bağlı yenilik - VİDEO
-
Azərbaycanlı aktrisa yeni sevgilisi ilə görüntüləndi - FOTO/VİDEO
-
Rusiyada işləyən azərbaycanlıların nəzərinə: Rus dili imtahanında dəyişikliklər olacaq
-
“Başlıbel sakinləri kütləvi şəkildə qətlə yetirilib, bəziləri diri-diri yandırılıb“ - Ombudsman
-
Aytən Səfərovanın keçirdiyi qəza ilə bağlı yeni detallar - Günah kimdə olub? + VİDEO
-
“Rusiya qalib gələrsə, Üçüncü Dünya müharibəsi başlayacaq“ - Ukraynanın Baş naziri
-
Bakıda bu ərazini də sökürlər - Mülkiyyət sahibləri narazıdır + VİDEO
-
Antarktidanın sirləri üzə çıxdı: İnanılmaz kəşf
-
Lənkəranda məktəbli qıza atasının dostu təcavüz etdi: “Anana oxşayırsan...”
-
“Çin ABŞ-ni məğlub etmək üçün ordu yaradır“ - Amerikalı nazir
-
Təlim zamanı sürücüyə yazılan cəriməni kim ödəməlidir? - VİDEO
-
İsrail Pasxa bayramından əvvəl İrana cavab verməyəcək - ABC
-
Bakı-Quba yolunda bildirişsiz dairə təhlükə mənbəyinə çevrilib - VİDEO
-
Yenidən qurulan Qarabağdan son görüntülər - VİDEO
-
Başlıbel qətliamından 31 il ötür
-
Bu gün instaqramda olanlar - Fotolar
-
“Real“dan zəng gələndə iki dəfə fikirləşmədim“ - Cud Bellingem
-
“Türkiyə olaraq üçüncü ölkələrin öz münaqişələrini bölgəyə gətirməsini istəmirik” - Hakan Fidan
-
Paytaxt sakinini həkim yox, texniki işçi əməliyyat edib? - Ağılasığmaz İDDİA
-
Bayden Trampı geridə qoydu - SORĞU
-
Urmiya gölünün son peyk görüntüsü - FOTO
-
Sosial şəbəkələrdə satılan soyuq silahlarla bağlı DİN-dən açıqlama - VİDEO
-
Pakistanda güclü yağışlar: Ölənlərin sayı 65-ə çatıb
-
Rusiyadan gətirilən dondurulmuş toyuq məhsulunda salmonella aşkarlandı - AQTA
-
Bir, üç və beş qəpiklərdən istifadə hansı səviyyədədir? - SORĞU + VİDEO
TOP 10
ARXİV