|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Ölkəmizə buğda idxalının azalmasının səbəbi nədir? – ARAŞDIRMA
Tarix 26.12.21, 23:43 |
|
Ekspert bildirir ki, ölkəmizə buğda idxalının azalmasının müxtəlif səbəbləri var. Pandemiyanın yaratdığı problemlər, istehsalçı ölkələrdə məhsul qıtlığının yaranması əsas faktor hesab olunur.
2021-ci ilin son on ayında ölkəyə 890,2 min ton buğda idxal edilib. 2020-ci ilin eyni dövründə isə ölkəyə 1,1 milyon ton buğda gətirilib. Rəqəmlər göstərir ki, buğda idxalında azalma var. Uzun müddətdir ki, ölkənin buğda ilə bağlı idxaldan asılılığı, bunun aradan qaldırılması müzakirə mövzusu idi. Bu statistik göstəricini idxaldan asılılığın azalması kimi qiymətləndirə bilərikmi? Ölkədə buğda istehsalı artıb, yoxsa biz çörəyi az yeməyə başlamışıq? Azalmanın başqa səbəbləri varmı?
Bu barədə "Kaspi" qəzeti məqalə dərc edib.
Pandemiyanın diktəsi
İqtisadçı ekspert Murad Calalov deyir ki, buğda idxalının azalmasının müxtəlif səbəbləri var: “Azərbaycanda buğda istehsalının artmasının təsiri yoxdur” desək, düzgün olmaz. Təsiri var, amma cüzi miqdardadır. Əsas səbəblər isə başqadır. Dünya üzrə buğda istehsalının səviyyəsi aşağı düşüb. Bu, özünü ixracda da göstərir. Əsas ixracatçı ölkələr pandemiyaya görə əhalisini risklərdən sığortalamaq üçün məhdudiyyətlər, kvotalar tətbiq edirlər. Yəni baş verə biləcək qıtlığın qarşısını almaqdan ötrü ölkədə baza yaradırlar. Əsas səbəblərdən biri budur”.
Ekspertin fikrincə, səbəblərdən ikincisi çatdırılma zəncirindəki qırılmalardır: “Pandemiyaya görə ölkələrdə qapanmalar baş verir. Bu da öz təsirini göstərir. Bir ölkə qapanma tətbiq edir, digərinin sərhədləri açıqdır. Yəni bir ölkədə sərhədlər açıq olduğu halda qonşu ölkə qapanma yaradırsa, bu, qırılmalara gətirib çıxarır”.
Bahalaşan yanacaq
M.Calalovun sözlərinə görə, yanacaq qiymətlərindəki artım və digər bahalaşmalar da idxalın azalmasına təsir göstərir: “Vergi, gömrük rüsumları, dünyada və Azərbaycanda yanacağın qiymətinin bahalaşması da təsir edən səbəblərdəndir. Daşınmada ən çox dizel yanacağından istifadə edilir. Dizelin qiymətinin artması, ümumilikdə qiymət artımına da gətirib çıxarır. Bu da idxalı azaldan səbəblərdəndir”.
“Statistik məlumatlara görə, 2020-ci ilin avqust ayında 1 ton buğdanın ixrac qiyməti təqribi olaraq 190-240 dollar arasında dəyişib. Amma həmin ilin dekabrında bu qiymət 220-270 dollar arasında yüksəlib” deyən ekspert vurğuladı ki, bu da son 4 ildə olan ən yüksək göstəricidir: “2017-2018-ci illərdə isə buğdanın tonu 200 dollardan aşağı idi”.
Rusiya və Qazaxıstanda istehsalın azalması
Ekspert bildirir ki, Azərbaycanın buğda idxal etdiyi əsas ölkələrdə bu məhsulun istehsalının azalması da idxal rəqəmlərində özünü göstərir: “Azərbaycanın buğda idxal etdiyi birinci ölkə Rusiya, ikincisi Qazaxıstandır. Bu ölkələrdə buğda istehsalında azalma qeydə alınır. Rusiyada 2021-ci ildə, təxminən 80-81 milyon ton buğda istehsalı proqnozlaşdırılırdı ki, bu da 2020-ci illə müqayisədə 5 milyon ton azalma demək idi. Qazaxıstanda da istehsalın azalması prosesi davam edir. Qazaxıstanda buğda istehsalı keçən illə müqayisədə 18 milyon ton azalıb, 13.5 milyon tona düşüb. İstehsalın azalması xarici ölkələrə buğda satışının ümumi həcminin də azalmasına gətirib çıxarır”.
58 yox, 70 faiz olarsa…
Calalov deyir ki, idxalı azaltmaq, özünütəminata daha çox diqqət ayırmaq lazımdır: “Az olsun, amma özünün olsun və asılılıq aradan qaldırılsın. Özünütəminat isə zamanla istehsalı və məhsulun çeşidini artırır. Azərbaycanın buğda ilə təminetmə göstəricisi 58 faizdir. Amma təhlükəsizlik şəraitini aşmaq, riskdən çıxa bilmək üçün minimum 70 faiz olmalıdır. Varlı olaraq tanıdığımız Qətər, Küveyt, Oman kimi dövlətlər var ki, onlarda özünütəminat sıfır faizdir. Bu, onların zəif dövlət olduğunun göstəricisi yox, iqlim şəraiti, coğrafi mövqeyi və buğda istehsalının mümkün olmaması ilə bağlıdır. Onlarda arid iqlim tipi, quraqlıq, səhralıqdır. Ona görə də, özünütəminat mümkün deyil”.
İstehsala dövlət yardımı
Ekspert dövlətin buğda istehsalını artırmaq üçün müəyyən tədbirlər gördüyünü bildirdi: “Özünütəminat, digər ölkələrdən asılılığı aradan qaldırmaq, idxalı azaltmaq üçün 5 ildən çoxdur ki, buğda və un məhsulunun idxalı üzərindən əlavə dəyər vergiləri ləğv olunub. Hazırda dövlət buğda istehsalçılarına hər hektara görə 210 manat əkin subsidiyaları ödəyir. Kənd təsərrüfatında çalışanlar üçün aqroparkların yaradılması prosesləri gücləndirilir. Bütün infrastrukturu dövlət öz hesabına qurur. Su, qaz, elektrik enerjisi çəkilir, 10 minlərlə hektar torpaq sahəsi pulsuz verilir”.
Gələcəkdə bu ərazilərdə də istehsal olacaq ki...
“Gələcəkdə işğaldan azad olunmuş torpaqlarda da buğda istehsalı nəzərdə tutulur ki, bunun da idxaldan asılılığın azaldılmasında rolu olacaq” deyən ekspert hesab edir ki, həmin ərazilərdə kütləvi şəkildə buğda əkmək də yanlış olardı: "Orada infrastruktur, iqlim şəraiti və digər nüanslar nəzərə alınmalıdır. İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə bu sahənin genişləndirilməsi nəzərdə tutulur. Bu da ölkə büdcəsinə, iqtisadiyyatına müsbət təsir göstərəcək. Ancaq bu, qısa müddət üçün deyil, uzunmüddətli zaman çərçivəsində nəzərdə tutulur”.
Xəbərin oxunma sayı : 1720
İqtisadiyyat
Xəbərlər
-
NATO qoşunları Rusiya sərhədlərinə yaxınlaşır - Şoyqu
-
“COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək” - İlham Əliyev
-
Polisin “saxla“ əmrinə tabe olmadı, hadisə yerindən qaçdı - VİDEO
-
Hansı ölkə uşaq böyütmək üçün daha əlverişlidir? – Azərbaycan son onluqdadır
-
Bakıda özəl klinikada əməliyyat olunan yeniyetmə öldü - Araşdırma aparılır
-
“Neft-qaz sahəsində uzun illər xüsusilə də Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var” - Prezident
-
Əhalinin nəzərinə! Tibbi arayışlarla bağlı yenilik, mayın 1-dən...
-
Bakıda 21 yaşlı model faciəli şəkildə öldü - FOTO
-
“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan fəal hazırlıq prosesindədir” - İlham Əliyev
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
TOP 10
ARXİV