|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
“Putinin ən böyük qorxusu qonşuların azadlığıdır” – Amerikalı analitik
Tarix 24.01.22, 20:57 |
|
“Putinin ən böyük qorxusu Rusiyanın qonşularının azadlığıdır” – İvo Daalderin “Financial Times” qəzetində dərc olunmuş məqaləsi belə adlanır. İvo Daalder 1995-1997-ci illərdə ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurasının Avropa bölməsinin direktoru, 1998-2001-ci illərdə ABŞ-ın XXI əsrdə Milli Təhlükəsizlik Məsələləri Komissiyası nəzdindəki tədqiqat qrupunun üzvü, 2009-2013-cü illərdə ABŞ-ın NATO-da səfiri olub. İvo Daalder 2013-cü ildən Amerikanın nüfuzlu analitik mərkəzlərindən sayılan Qlobal Məsələlər üzrə Çikaqo Şurasının prezidentidir.
Novator.az saytı “Putinin ən böyük qorxusu Rusiyanın qonşularının azadlığıdır” məqaləsini ingiliscədən çevirərək oxucuların diqqətinə çatdırır.
Ukraynada müharibə ehtimalı böyük əks-səda doğursa da, Rusiya ilə diplomatik təmaslar həyata keçirilsə də, əsas məsələ yenə müəmma olaraq qalır: prezident Vladimir Putin gerçəkdən nə istəyir?
Bu ay Cenevrə, Brüssel və Vyanada ABŞ, NATO və Avropa rəsmiləri ilə görüşən rusiyalı diplomatlar belə Putinin niyyətini bilmədiklərinə işarə vurublar. Eyni zamanda onların hamısı bu sözü deyiblər: tələblərimizi qəbul etməsəniz “fəlakətli nəticələrlə” üzləşə bilərsiniz.
Rusiyanın tələbləri aydındır. Moskva NATO-nun şərqə, xüsusən də Ukraynaya doğru genişlənməsinə son qoyulmasını istəyir. Kreml Rusiya sərhədi yaxınlığında, ən çox da Ukrayna ilə sərhəddə hərbi texnika cəmlənməsini yasaq etmək istəyir. 1999-cu ildən başlayaraq NATO-ya 14 yeni ölkə qoşulub. Moskva istəyir ki, NATO həmin ölkələrdə yerləşdirdiyi bütün hərbi qüvvələri, infrastrukturu o ölkələrin özlərinə təhvil versin.
Bu tələbin kökündə duran odur ki, Moskva həmin dövlətlərin NATO-ya bərabər gücdə olmadığını bilir.
Alyansa yeni üzvlərin qəbul edilməsi hüququ NATO-nun təsis müqaviləsində əksini tapıb və 1952-ci ildən bəri dəfələrlə əməli şəkildə reallaşdırılıb. Alyans üzvlərinin müdafiəsinin təmin olunması qərarlarını isə Rusiya deyil, NATO özü verir.
Əslində Ukraynaya hücum NATO-nu Moskvanın tələblərini yerinə yetirməyə məcbur etmək baxımından heç də ağıllı variant deyil. Əksinə, bu, Ukrayna cəmiyyətində Qərbə yaxınlaşmaq siyasətinə dəstəyi daha da gücləndirə bilər. Rusiyanın 2014-cü ildə Ukraynaya təcavüzü zamanı da belə oldu.
Eyni zamanda Moskvanın seçdiyi taktika Ukraynanı gücləndirmək üçün bu ölkəyə daha yüksək templə maddi dəstək verilməsinə gətirib çıxarır. Ukraynaya növbəti hərbi müdaxiləyə qərar versə, Rusiya sərhədlərində ABŞ və NATO qüvvələrinin mövcudluğunun artacağına şübhə yoxdur.
Rusiya bütün diqqətini NATO-ya, həmçinin alyansın keçmiş fəaliyyətinə yönəltsə də, Putinin istəyinin cavabı Brüsseldə, Vaşnqtonda yox, elə Moskvanın özündədir.
Putin şübhəsiz ki, NATO-nun genişlənməsindən narahatlıq keçirir, ancaq onun əsl problemi 1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılmasıdır. Putin SSRİ-nin dağılmasını “XX əsrin ən böyük geosiyasi fəlakəti” sayır. Bu “fəlakət” Rusiyanı hər biri öz gələcəyini müəyyən etməyə qadir müstəqil dövlətlərin əhatəsində qoyub.
Rusiya keçmiş sovet məkanında ən güclü dövlət olaraq qalır. O, BMT Təhlükəsizlik Şurasının üzvüdür, dünyanın ən qüdrətli ordularından və ən böyük nüvə arsenallarından birinə malikdir. Bununla belə Putin qorxur və onu qorxudan Rusiyanın qonşularının müstəqilliyidir. Onun ən böyük qorxusu budur. Səbəb o deyil ki, qonşuları Rusiyaya hərbi cəhətdən təhlükə törədir. Xeyr, onlar Putinin rejiminə təhlükə törədir və bu, hərbi yox, siyasi təhlükədir.
Putin qorxur ki, qonşuluqdakı keçmiş sovet respublikalarından biri uğurlu, çiçəklənən demokratik dövlətə çevrilər (mən hələ Qərbə tam inteqrasiyanı demirəm), nəticədə eyni şeyi rus xalqı da tələb etməyə başlayar. Bunun qarşısını almaq üçün Putin çalışır ki, qonşu dövlətlərə hakimiyyətdə qalıb-qalmayacağı Rusiyadan asılı olan güclü adamlar rəhbərlik etsinlər.
2000-ci illərin əvvəllərində Gürcüstanda və Ukraynada “rəngli inqilab” adlandırılan inqilablar oldu. Bu, Putini bərk qorxuya saldı. O, 2011-2012-ci illərdə Rusiyada narazılığını bildirməyə qalxmış xalqın üstünə qəzəblə yeridi, kütləvi etiraz aksiyalarını yatırtmaq əmrini verdi.
2014-cü ildə Ukraynadakı Meydan hərəkatı Rusiyanın dəstəklədiyi prezident Viktor Yanukoviçi ölkədən qaçmaq məcburiyyətində qoyanda Putin bu ölkənin Krım yarmadasını ilhaq etdi, Donbas bölgəsində separatçı rejimləri maliyyələşdirməyə başladı – bu günədək də maliyyələşdirir.
2020-ci ildə Putin Belarusda seçki saxtakarlığına etiraz edən dinc nümayişləri dağıtmaqda Aleksandr Lukaşenkoya yardımçı oldu. 2022-ci ilin yanvarında isə o, növbəti üsyanı yatırtmaq üçün Qazaxıstana qoşun göndərdi.
Xaricdə diktatorları dəstəkləyə-dəstəkləyə Putin o biri yandan da öz ölkəsində yerini bərkitməyə çalışıb – konstitusiyanı dəyişərək ən azı 2036-cı ilə qədər hakimiyyətdə qalmaq imkanı qazanmaqla, rəqiblərini öldürtməklə, tutdurmaqla, müstəqil KİV-ləri qapatmaqla, vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələrini “xarici agent” adlandırmaqla məşğul olub.
Putin bütün bu addımlarını Rusiyanı düşməndən – Qərbdən qorumaq zərurəti ilə əsaslandırır. Deyir xarici qüvvələr Rusiyaya qonşu ölkələrdə “rəngli inqilab”lar təşkil edib NATO-nu Rusiya sərhədinə daha da yaxınlaşdırmaq istəyir.
Ukrayna böhranına geniş prizmadan yanaşmaq lazımdır. Rusiyanı təhdid edən nə Ukrayna, nə də hələlik şərq cinahına vur-tut bir neçə tabor yerləşdirmiş NATO-dur. Alyansın həmin taborları Rusiyanın Ukrayna yaxınlığında cəmlədiyi qoşunlarla heç müqayisə edilə bilməz.
Amma Putin qəsdən böhran vəziyyəti yaradır. O, Ukrayna üzərində nəzarəti yenidən öz əlinə keçirmək istəyir. Rusiya prezidenti təxribatlardan, kiberhücumlardan və hibrid müharibənin digər formalarından yararlanmaqla Ukrayna hakimiyyətini birbaşa və ya dolayı yolla sabotaj etməyə çalışır.
Putinin qələbə çalmasına imkan vermək olmaz. Ukraynanın müstəqilliyi və onun (bəzən büdrəsə də) demokratiyaya sadiqliyi – Avropanın təhlükəsizliyi və sabitliyi ilə rus ekspansionzminin dirçəlişi arasında duran amillər bunlardır.
Rusiyaya NATO-nun genişlənməyəcəyini vəd etməklə və ya alyansın şərq cinahından qüvvələri çıxarmaqla Putini dayandırmaq mümkün deyil. Putini yalnız Ukraynaya qətiyyətli dəstək dayandıra bilər. Ona görə ABŞ və NATO Kiyevə özünü müdafiə etmək üçün hər bir şəraiti yaratmalı, Ukraynanı hər cür silahla təchiz etməlidir.
Xəbərin oxunma sayı : 874
Dünya
Xəbərlər
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
-
MDB-nin fond birjaları üçün yeni dövr: Azərbaycan və Özbəkistan yol açır
-
Şirkət işçilərin hüquqlarını pozdu: 20 min cərimələndi
-
“BAM-ın gücü 12 ildə 3 dəfə artıb“ - Putin
-
“Vətəndaş nikahı qanunsuzdur“ - Spiker
-
“ABŞ Ukraynaya 1 milyardlıq hərbi yardım paketi hazırlayır” – “Reuters”
-
Bu gün toyları olacaqdı - Heç biri həyatda deyil...
-
İran hakimiyyəti ölkə əhalisinə divan tutur - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Qrunt suları Binə qəsəbəsinin sakinlərinin evlərinə doldu - VİDEO
-
Ərdoğan iqamətgahında uşaqlarla görüşdü - Fotolar
-
“Bəzi ölkələr Azərbaycana qarşı soyuq müharibəyə başlayıblar“ - Prezident
-
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı məmnunluq doğurur
-
Azərbaycanda “Sığorta ödənişinin verilməsi Qaydası” dəyişdi - QƏRAR
-
Mikayıl Cabbarov səyyar vergi yoxlaması haqda qərar imzaladı - Dəyişiklik
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
-
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır – Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
-
Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
TOP 10
ARXİV