![]() |
|














Ətin bahalaşmasının daha bir səbəbi: heyvandarlığa dotasiya az ayrılır?
Tarix 31.05.23, 9:35 |
|

Azərbaycanda əhalinin gündəlik qida rasionunda ət və ət məhsullarının xüsusi yeri var. Təsadüfi deyil ki, milli mətbəximizdə hazırlanan ən dadlı yeməklərin hazırlanmasında ətdən geniş istifadə olunur. Bu mənada demək olar ki, sözügedən məhsullar ən çox istehlak etdiyimiz məhsullar sırasında yer alır. Ölkədə istehlak tələbi artır: rəsmi statistikaya görə, ölkə üzrə illik adambaşına ət və ət məhsulları istehlakı 42 kiloqrama yaxınlaşır. Bu istehlakın tərkibində ən yüksək paya 16 kq ilə mal əti sahibdir. Qoyun və keçi əti istehlakı adambaşına 9 kq, quş əti istehlakı isə 15,4 kq civarındadır. Əhali sayının da artımını nəzərə alsaq, Azərbaycanda ət istehsalının artan tələbatı qarşılamaq üçün sürətlə çoxaldılması gərəkir...
Rəsmi statistikaya əsasən, 2021-ci illə müqayisədə 2022-ci ildə diri çəkidə ət istehsalı 3,0 faiz artaraq 628,0 min ton olub. Bu ilin yanvar-aprel ayları ərzində isə Azərbaycanda quş əti də daxil olmaqla, diri çəkidə 187,3 min ton ət istehsal olunub. Bu, 2022-ci ilin müvafiq dövrünə nisbətən 3,1 faiz artım deməkdir.
İstehsalla yanaşı, ət idxalında da artım var. Belə ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin açıqladığı statistik məlumatlara əsasən, bu ilin yanvar-aprel aylarında 14,2 min ton ət idxal edilib. İdxal edilən ətin dəyəri 24,9 milyon dollar olub. Bildirilib ki, ötən ilin eyni dövründə dəyəri 21,1 milyon dollar olmaqla, 12,2 min ton ət idxal edilib.
Azərbaycanda mal və qoyun əti istehsalında diri heyvan idxalı mühüm paya malikdir. Çoxsaylı təsərrüfatlar əsasən Gürcüstan, Rusiya və Ukraynadan diri heyvanı alıb gətirərək, onları müəyyən müddətdə kökəldir və kəsimə verirlər. Rəsmi statistikadan aydın olur ki, 2022-ci ildə ölkəyə kəsim üçün 41 min 997 baş diri iribuynuzlu heyvan idxal olunub ki, bu da 2021-ci ildəkindən 4071 baş, yaxud 8,8 faiz azdır. 2021-ci ildə diri iribuynuzlu heyvanların 1667 başı Rusiyadan, 5145 başı Ukraynadan, 38176 başı Gürcüstandan gətirilmişdisə, 2022-ci ildə məlum səbəbdən Ukraynadan idxal olmayıb, 39648 başı Gürcüstandan, 2239 başı Rusiyadan alınıb.
Çox maraqlıdır ki, ötən il Azərbaycana 194 min 562 baş, yəni əvvəlki ildəkindən 76988 baş və ya 65,5 faiz çox qoyun gətirilib. 2021-ci ildə qoyunların 44555 başı Rusiyadan, 65314 başı Gürcüstandan, 5495 başı Qazaxıstandan, 2200 başı Türkiyədən, 2022-ci ildə isə 16523 başı Rusiyadan, 175914 başı Gürcüstandan, 2037 başı Türkiyədən alınıb. Bu zaman əsas bazarımız olan Gürcüstandan 1 qoyunu 77,8 dollara almışıq. Halbuki 2021-ci ildə idxal etdiyimiz hər qoyuna görə gürcülərə 88,6 dollar ödəmişdik.
2021-ci ildə iribuynuzlu heyvanın 1 başını Gürcüstandan 461,8 dollara, 2022-ci ildə isə 591,3 dollara almışıq. Bu, bir heyvanda 130 dollara yaxın bahalaşma deməkdir.
Bu ilin birinci rübündə ölkəyə 1 milyon 239,87 min dollar dəyərində 14184 baş diri qoyun (ötən ilin eyni dövründə 1 milyon 343,85 min dollarlıq 15495 baş), 2 milyon 787,1 min dollar dəyərində 8825 baş iribuynuzlu heyvan (2 milyon 779,11 min dollar dəyərlə 7359 baş) idxal edilib. Ötən il bir baş qoyun ölkəyə 86,7 dollara, bir baş iribuynuzlu heyvan isə 377,6 dollara idxal olunub. Bu il idxal qiyməti müvafiq olaraq 87,4 dollar və 315,8 dollar təşkil edib.
Birinci rübdə Rusiyadan 1641 baş, Gürcüstandan 6464 baş, Qazaxıstandan 720 baş iribuynuzlu heyvan, Rusiyadan 5349 baş, Gürcüstandan 8335 baş, Türkiyədən 500 baş diri qoyunlar idxal olunub.
Göründüyü kimi, bu ilin birinci rübü ərzində ölkəyə diri qoyun idxalı azalıb, qiyməti bahalaşıb, iribuynuzlu heyvan idxalı isə artıb, qiyməti ucuzlaşıb. Lakin pərakəndə satış nöqtələrində bu ucuzlaşma hələlik hiss olunmur. Əksinə, həm qoyun, həm də mal ətində bahalaşma davam edir. Hazırda qoyun ətinin 1 kiloqramı 16-17 manata, mal əti isə 14-18 manata satılır.
Ölkə üzrə heyvan sayının azalması davam edir. Belə ki, ötən ilin aprelində qeydə alının 1 milyon 295,3 min baş təşkil edəninək-camış sayı bu ilin eyni dövründə 1 milyon 253,2 min başa düşüb. Bu, 42,1 min baş azalma deməkdir. Qoyun-keçi sayı isə ötən ilki 8 milyon 168,8 min başdan indi 7 milyon 360,8 minə düşüb ki, bu da 808 min baş azalma olmasından xəbər verir.
Müstəqil mütəxəssislər ölkədə mal-qara sayının kəskin azalmasını 2015-ci ildən etibarən örüş-otlaq ərazilərinin kütləvi şəkildə bitki əkinçiliyinə verilməsi ilə izah edirlər. Belə ki, heyvandarlıq təsərrüfatlarının qışlaq kimi istifadə etdiyi ərazilərin böyük hissəsi bitki əkinlərinə ayrılıb. Bu səbəbdən fermerlər məcburən heyvan sayını azaldırlar, əvəzində idxalın tələbatın ödənməsində payı artır.
Bir sıra mütəxəssislər hesab edirlər ki, Azərbaycanda dövlət heyvandarlığa lazımi qədər dəstək vermədiyinə görə ət və ət məhsullarının qiyməti bahalaşır. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Aqrar Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri Firdovsi Fikrətzadənin “Yeni Müsavat”a dediyinə görə, Azərbaycanda dövlət heyvandarlıq sahəsinə 3 istiqamətdə dəstək verir: “Birincisi, intensiv fermaları qurmaq üçün cins mallar və zəruri avadanlıqlar fermerlərə 60 faiz güzəştlə satılır. İkinci dəstək, süni mayalanma sisteminin qurulmasıdır. Burada iki istiqamət var: birincisi, dövlət süni mayalanma üçün texnoloji-elmi bazanı yaradır, ikincisi, süni mayalanma yolu ilə əldə edilən hər buzova görə fermerə 100 manat subsidiya ödənilir. Heyvandarlığa üçüncü dəstək mexanizmi bütün növ sənaye yemlərinin idxalının, satışının ƏDV-dən azad olunmasıdır. Bundan əlavə, bir sıra bitkiçilik sahələri üçün verilən subsidiya elə heyvandarlıq sahəsi üçün əlverişli şərtlər formalaşdırır. Məsələn, arpa, soya, qarğıdalı vəsair heyvandarlıqda yem kimi istifadə olunan bitkilərin əkini subsidiyalaşdırılır. Yəni bu da heyvandarlıq üçün dəstək mexanizmi hesab oluna bilər”.
ATM rəhbəri qeyd edir ki, Azərbaycanda heyvandarlığa dövlət dəstəyi sırf məhsuldarlığın artırılması, intensiv ferma modelinə keçidin stimullaşdırılmasına yönəlib.
Xatırladaq ki, Azərbaycanda ərzaq bazarını Ukraynada başlayan müharibənin qlobal bazarlara təsirindən qorumaq üçün 2022-ci ildə hökumət bir sıra addımlar atıb. 2022-ci ilin may ayından Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə yem və yem əlavələrinin idxalı gömrük rüsumundan azad edilib. Nazirlər Kabinetinin 30 iyun tarixli “Satışı əlavə dəyər vergisindən azad olunan heyvandarlıq və quşçuluq təsərrüfatlarında istifadə edilən yem və yem əlavələrinin Siyahısı”nın təsdiq olunmasına dair qərarına əsasən 72 növdə yem və yem əlavələrinin satışı Əlavə Dəyər Vergisindən azad olunub.
İyulda isə Prezident İlham Əliyev “İdxalı əlavə dəyər vergisindən azad edilən xammal və materialların siyahısı”nın təsdiqi və “İdxalı əlavə dəyər vergisindən azad edilən xammal və materialların siyahısı”nın təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2017-ci il 2 noyabr tarixli 1654 nömrəli Fərmanının ləğv edilməsi barədə" fərman imzalayıb. Bu fərmanla quşçuluq və heyvandarlıq sahələrində istifadə olunan əsas yem məhsullarının idxalı da ƏDV-dən azad edilib.
Prezidentin fərmanına əsasən yemlərin idxalının ƏDV-dən azad olunması müddəti 1 yanvar 2023-cü ilə qədər, yem və yem əlavələrinin idxalının gömrük rüsumlarından azad olunması müddəti isə 31 dekabr 2022-ci il tarixədək müəyyən edilmişdi. Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə yem və yem əlavələrinin idxalının ƏDV-dən azadolma müddəti 2030-cu ilədək uzadılıb.
Hökumətin rəsmi açıqlamasına əsasən hazırda yem xərclərinin məhsulun maya dəyərində payı quşçuluq məhsullarının (quş əti və yumurta) istehsalı üzrə 70 faizə yaxın, mal əti və süd istehsalı üzrə isə 70 faizdən çox təşkil edir. Buna görə də yem və yem əlavələrinin idxalının 18 faizlik ƏDV-dən azad olunmasının bazara çıxarılan son məhsulun qiymətinə əhəmiyyətli təsiri mümkündür. Məsələn, 2022-ci ildə ölkəyə 66 milyon 289,53 min dollar dəyərində 104757,18 ton soya yağının ekstraksiyası nəticəsində alınan cecələr və digər bərk tullantılar idxal edilib. Bu idxalın ƏDV-dən azad olunması heyvandar və quşçuların13 milyon dollara yaxın əlavə xərcdən azad olunması deməkdir. Bura qarğıdalı, günəbaxan cecesi, arpa və buğda kəpəyi, yem əlavələrinin dəyərini də əlavə etdikdə, 2022-ci ildə dövlətin heyvandar və quşçulara idxalın ƏDV-dən azad olunması yolu ilə 25-30 milyon dollara yaxın güzəşt tətbiq etdiyini söyləyə bilərik.
Xəbərin oxunma sayı : 316
loading...
Hadisə
Xəbərlər
-
Birinci və sonuncu mərtəbələrdəki mənzillər niyə ucuzdur? - VİDEO
-
Hansı heyvanların ovlanması qadağandır? - Rəsmi açıqlama
-
Rauf Vəliyevə məxsus olduğu iddia edilən restoranda nə baş verib? - Qalmaqal
-
Tibbi arayış niyə ödənişlidir? - VİDEO
-
FHN-ə məxsus 15 avtomobil Xankəndiyə göndərildi – Rəsmi
-
Prokuror Alimpaşa Məmmədova ağır cəza istədi - 13 il
-
“Erməni sakinlərə ərzaq yardımı davam edəcək“ - Hikmət Hacıyev
-
General getdi, birinci müavin vəzifəsi ləğv edildi - İcra başçısının oğlu vəzifədə qaldı
-
Bərdədə binada partlayış: Xəsarət alanlar var
-
Qarabağın erməni sakinləri üçün növbəti dəfə yanacaq göndərilib - FOTOLAR
-
Kütləvi yayılan virusdan uşaqları necə qoruyaq? - VİDEO
-
Söyüdlü ilə bağlı yaradılan Komissiya iclas keçirdi – Təhlillərin nəticələri açıqlandı
-
“Qarabağda beynəlxalq missiya yalnız Bakının razılığı ilə mümkündür” - Peskov
-
“Əgər İrəvan məsələyə razılıq verməsə, yol İrandan keçəcək” - Ərdoğan
-
Təhsildə baş alıb gedən rüşvətxorluq: “Nazirliyin yanında olan “makler”lər...”
-
Xocalı rayonu ərazisində tərk edilmiş dayaq məntəqəsi aşkarlanıb - VİDEO
-
“Ermənistan hazırda Xocalı qətliamının bədəlini ödəyir və ödəyəcək“ - Türkiyə lideri
-
Azərbaycanda məmurun “AA” nömrəli xidməti maşınının şüşələri sındırıldı - Ailə münaqişəsi
-
Qarabağı tərk edənlərdən etiraf: Azərbaycanlılardan razı qalan ermənilər - VİDEO
-
Melkonyanın Xocavənddəki abidəsi söküldü – FOTO
-
Ağdərədə Azərbaycan bayrağı dalğalanır - VİDEO
-
Qarabağa göndərilən yük avtomobillərində nələr var? – Rəsmi açqlama
-
KTN-nin aparat rəhbərinin başı dərddə: rəsmi yoxlamada aşkarlanan neqativ faktlar prokurorluğa göndərilib
-
Bakıda küçəni satıb, sakinləri blokadaya saldılar? - VİDEO
-
“Üç rayondakı xəstəxanalar ermənilərin qəbulu üçün boşaldılıb” - Hikmət Hacıyev
-
Rövşən Həsənovdan narazılıq - “MKT İstehsalat Kommersiya” MMC-də nə baş verir?
-
Bakının küçələrində zibilyandıranlar peyda olublar - VİDEO
-
“WhatsApp” bu smartfonlarda işləməyəcək - SİYAHI
-
Xankəndiyə növbəti yardım karvanı yola salındı – Fotolar
-
Qarabağda müsadirə edilən döyüş texnikası, silah və sursatın sayı açıqlandı - SİYAHI
-
Adapteri “tok”a taxanda partlayış oldu - Ər-arvad öldü
-
İcra Hakimiyyətindən Rasilə Arifqızı ilə bağlı açıqlama: Vəzifəyə təyin olunub?
-
Paytaxtda ikimərtəbəli evin üzərində bina tikilir? - VİDEO
-
Rəsmi Bakı açıqlama yaydı – Xankəndidəki partlayışla bağlı
-
Rusiyanın 18 PUA-sı və 4 silah-sursat anbarı məhv edilib - Ukrayna Ordusu
-
Hansı pendirlər sağlamlıq üçün real təhlükədir?
-
“Emosiyalarımı saxlaya bilmədim“ - Qurban Qurbanov
-
Azərbaycanda “TikTok“ nə zaman açılacaq? - Rəsmi cavab
-
Xankəndində kommunal xidmətlərin ödənişi hansı pulla ödəniləcək? - VİDEO
-
Baş Prokurorluq mina təhlükəsi ilə əlaqədar çarx hazırlayıb - VİDEO
-
“İki xalqın arasını kim vurdu, bilmirəm, qardaş kimi idik” – Qarabağın erməni sakini
-
Azərbaycanda bu kəndə ancaq Ural maşınları ilə getmək mümkündür - VİDEO
-
“Qəbələ” - “Qarabağ” oyununda insident yaşandı - VİDEO
-
Şamaxıda “Tiktok”da qızla tanış oldu, anası ilə görüşdü - MƏHKƏMƏ İŞİ
-
Kadırov Quranı yandıran məhbusu döyən oğluna haqq qazandırdı - VİDEO
-
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Azərbaycana rəsmi səfəri başa çatıb - FOTO/VİDEO
-
İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğan mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər - FOTOLAR
-
Qarabağ bölgəsində müsadirə edilmiş döyüş texnikası, silah və sursat - SİYAHI
-
Xankəndidə yanacaqdoldurma məntəqəsində partlayış - Ölənlər var+Video
-
PA-nın Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində oktyabrda vətəndaşların qəbulu cədvəli AÇIQLANDI
-
“Rusiya-Şimali Koreya hərbi əməkdaşlığı bütün dünyanı təhdid edir” - Blinken
-
Nəcməddin Sadıkova “otkat“ların 15 faizi verilirmiş - Məhkəmədə ŞOK İFADƏ
-
Azərbaycanda son bir həftə ərzində 229 nəfər COVID-19-a yoluxub - FOTO
-
“Türkiyə-Azərbaycan əlaqələri dünyada bənzəri olmayan müstəsna səviyyədədir” - Ərdoğan
-
Bir sıra rayonlarda leysan xarakterli yağış yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Kəlbəcərdə növbəti dəfə döyüş texnikası müsadirə edilib - VİDEO
-
Əliyevlə Ərdoğan arasında maraqlı dialoq - VİDEO
-
Xankəndi ilə bağlı birgə işçi qrupu yaradılacaq - Rəsmi Bakıdan Xocalı görüşü ilə bağlı açıqlama
-
Naxçıvanda hərbi kompleksin açılışı oldu - FOTOLAR
-
Şuşa İslam dünyasının mədəniyyət paytaxtı oldu – Fotolar
-
Erməni Azərbaycan dilində ölkəmizdən vətəndaşlıq istədi - VİDEO
-
“Beş gün bundan əvvəl Azərbaycan Qarabağda suverenliyini tam bərpa etdi” - Prezident
-
Qars-Naxçıvan dəmir yoluna dair niyyət protokolu imzalanıb
-
Adına 10-a yaxın şirkət açılan, kirayədə girov kimi saxlanılan Saatlı sakini həbs edilib - Milyonlarla borc...
-
İğdır-Naxçıvan qaz kəmərinin təməlqoyma mərasimi keçirilib - VİDEO
-
Bu dərmanlarla bağlı xəbərdarlıq - Ölüm təhlükəsi yarana bilər - VİDEO
-
Oğluna protokol yazdığı üçün yol polisini söyən xanım sürücü HƏBS OLUNDU
-
Ağdamda müxtəlif təyinatlı döyüş texnikası, silah və sursat müsadirə edilib - FOTOLAR
-
XİN Emmanuel Makrona cavab verib: “Fransa Azərbaycana dərs keçə bilməz“
-
Məktəbliyə zorakılıq edən sabiq məmur direktor təyin olundu - Lənkəranda
-
İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğanın təkbətək görüşü başlayıb - FOTO/VİDEO
-
Xocalıda erməni sakinlərlə növbəti görüş başa çatıb - FOTO/VİDEO
-
Daha iki gün geomaqnit qasırğası olacaq - Xəbərdarlıq
-
Nigeriyada mülki əhaliyə terror hücumu: Ölənlər və qaçırılanlar var
-
Ərdoğanın Naxçıvan səfəri başlayıb - CANLI YAYIM
-
Şəhid olan polkovnik-leytenant İkinci Şəhidlər xiyabanında dəfn edilib - FOTOLAR
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək – Sabahın havası
-
Xankəndi ətrafındakı postdan görüntülər – VİDEO
-
Qarabağın erməni sakinlərinin nümayəndələri Xocalıya gəlib - Növbəti görüş başlayıb (FOTOLAR)
-
İstehlak kreditlərinə artan marağın səbəbi nədir? - ARAŞDIRMA
-
Azərbaycanda yayılan təhlükəli virusla bağlı xəbərdarlıq - VİDEO
-
Daha iki hərbiçimiz şəhid oldu - 1 nəfər yaralanıb
-
“Ermənistan Qərbi Azərbaycanda soydaşlarımıza qarşı cinayətlərə görə cavab verəcək“ - Baş Prokurorluq
-
Bu vətəndaşlarımıza 600 AZN pul verilir - Şəxsiyyət vəsiqəsi ilə...
-
DTX Qarabağ ermənilərinə müraciət etdi
-
Ölkə ərazisində xüsusi karantin rejiminin müddəti uzadıldı - QƏRAR
-
Cərimə borcları ilə bağlı endirim kampaniyaları vədi verən saxta reklamlar paylaşılır - Xəbərdarlıq
-
Azərbaycanda pomidor kəskin bahalaşdı - VİDEO
-
Qarabağ bölgəsindəki mərmər zavodunda xeyli silah-sursat aşkarlanıb - VİDEO
-
Əli Kərimlinin “hərbi ekspertliyi“ və riyakarlığı – Ukrayna ordusu həqiqətənmi itkilər vermir?
-
DTX Xocavənddə terror aktı töərədənləri saxladı! - Antiterror tədbirlərinin daha bir möhtəşəm uğuru
-
“Vladimir Putin döyüş meydanındakı durumun dəyişməsi üçün bir ay vaxt verib“ - ABŞ İnstitutu
-
İrəvanda etiraz aksiyaları davam edir - Deputat saxlanılıb
-
Tarif Şurasının yeni qərarı dərmanların qiymətinə təsir edib? - VİDEO
-
Qəbələdə yeni məktəbin tikintisi niyə yubanır? - VİDEO
-
Polşa - Belarus sərhədində vəziyyət gərginləşib - VİDEO
-
Banklar ipoteka kreditlərinə ayırdıqları vəsaiti niyə azaldırlar? - VİDEO
-
Əsgərimiz Xocalıya bayrağımızı sancdı - VİDEO
-
Tramp Baydeni artıq 10 faiz qabaqlayır - FOTO
-
Ermənilər Ağdərəni və Xocavəndi belə tərk edir - VİDEO
-
Qarabağdan çıxan erməniəsilli qadından Azərbaycanla bağlı etiraf - VİDEO
-
Ağdərədə Azərbaycan bayrağı belə ucaldıldı - VİDEO
-
Madriddə on minlərlə insan etiraza qalxdı - VİDEO
-
Xankəndi Azərbaycanın enerji sisteminə qoşuldu - Rəsmi məlumat + Video
-
“Zəngəzur dəhlizi əməliyyatı başlayır!“ - Naxçıvanda nələr müzakirə ediləcək? + VİDEO
-
Qarabağdakı erməni yaraqlıları 130 minə yaxın sursat təhvil verib - Rusiya Müdafiə Nazirliyi
-
Ermənilərin və havadarların inadı qırıldı - “Spayka“ maşınları geri qayıdır + VİDEO
-
Fransada sürət qatarlarını gənələr bürüyüb - VİDEO
-
Yunanıstanda tətillər nəticə vermədi: İş saatları xeyli artırıldı
-
Qarabağ bölgəsində silah-sursatın müsadirəsi prosesi davam edir - FOTO/VİDEO
-
ABŞ-dən Çin və Rusiyanı qıcıqlandıracaq addım: Tarixdə ən böyük silah tədarükünə dair danışıqlar aparır
-
Şirkətlər heyvanları sığortalamaqdan niyə BOYUN QAÇIRIRLAR?
-
Laçın postundan tibbi yardıma ehtiyacı olan 23 nəfər Ermənistana aparıldı - FOTO/VİDEO
-
Putinin arxiv görüntüləri yayıldı - VİDEO
-
Ermənistan silahlı qüvvələri birləşmələrinə məxsus kvadrokopter aşkar edilib - FOTO
-
Ərdoğan digər rəsmilərlə basketbol oynadı - VİDEO
-
Hərbi attaşelərin Şuşa şəhərinə səfəri təşkil edilib - VİDEO
-
Səyahət üçün dünyanın ən xoşbəxt yerlərinin siyahısı açıqlanıb – FOTO
-
Müdafiə naziri antiterror tədbirləri zamanı yaralanan hərbi qulluqçularla görüşüb - VİDEO+FOTOLAR
-
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Qənirə Paşayeva ilə bağlı tapşırıq verdi
TOP 10
ARXİV