![]() |
|














“Türküstanla Şuşanın çox ortaq cəhəti var” - Qazaxıstanın vilayət akimi
Tarix 29.03.21, 12:30 |
|

Qazaxıstanın Türküstan vilayətinin akimi Umirzak Şukeyevin “Report” agentliyinə müsahibəsi:
- Türküstanın Türk Şurası dövlət başçılarının qeyri-rəsmi sammitinin keçiriləcəyi məkan olacağı gözlənilirdi. Ancaq Qazaxıstanda pandemiya ilə bağlı vəziyyət öz təsirini göstərdi – sammit videokonfrans formatında keçiriləcək. Halbuki böyük təşkilati işlər aparılmışdı, şəhər qonaqları qəbul etməyə hazırlaşırdı. Bu barədə bizə bir qədər məlumat verə bilərsinizmi?
- Əvvəla, azərbaycanlı dostlarımıza Türküstanın bu mühüm tədbirə necə hazırlaşdığını danışmaq fürsəti verdiyinizə görə sizə təşəkkür edirəm. Qazaxıstanın sammit estafetini Azərbaycandan alması da rəmzidir. Türk Şurasının 2019-cu ilin oktyabrında Bakıda keçirilən son əyani görüşündə Birinci Prezident – Elbası Nursultan Nazarbayevə Türk Şurasının fəxri sədri statusu verilib. Prezident çıxışında “Türk dünyasının beşiyi” - Türküstan şəhərinin inkişafının vacibliyinə diqqət çəkib. Bu qeyri-rəsmi sammitdə isə Türküstanın Türk dünyasının mənəvi paytaxtı elan edilməsi gözlənilir.
İş ondadır ki, 2018-ci ildə Nursultan Abişeviç “Böyük çölün yeddi tərəfi” məqaləsini dərc edib. Burada diqqət ölkənin tarixinə və xalqın qlobal tarixdəki rolunun obyektiv dərk edilməsinə zərurətə yetirilib.
Məqalədə Nursultan Nazarbayev Qazaxıstan çölünün bəşəriyyətə bəxş etdiyi yeddi şeydən bəhs edir. Bunların arasında atçılıq mədəniyyəti də var. İnsan ilk dəfə məhz çöldə atı əhliləşdirib və bu, rabitə, təsərrüfat və hərbi işin inkişafına təkan verib. Eyni zamanda, Böyük Çölün qədim metallurgiyasını vurğulaya bilərəm. Əcdadlarımız daim yeni, daha güclü metalların istehsalını inkişaf etdiriblər və bu da onlara sürətlənmiş texnoloji tərəqqi üçün imkanlar açıb.
E.ə. VIII əsrdən bəri Avrasiyanın çöl bölgələrində “heyvan üslubu” adlanan yeni üslub geniş yayılıb. Bu üslub sənətkarlıqda əsasən dekorativ məqsədlər üçün istifadə edilib. Paltarlar, bürünc qazanlar, qurbangahlar, silahlar, at qoşquları və s. müxtəlif heyvanların təsvirləri ilə bəzədilib. Bu, insanla təbiət arasındakı əlaqənin rəmzi idi, mənəvi oriyentirlərimizə işarə edirdi.
Qızıl adam hər bir qazaxıstanlının qürur yeridir. Bir döyüşçünün bədii qızıl görünüşü qədim ustaların qızıl emalı texnikasına bələd olduqlarını göstərir. Bu həm də Çöl sivilizasiyasının gücünü və estetikasını əks etdirən zəngin mifologiyanı ortaya çıxarıb.
Növbəti tərəf birbaşa Türk dünyasının beşiyi olan Türküstanla bağlıdır. Geniş coğrafi sərhədlər çərçivəsində məkanı mənimsəmiş türklər köçəri və oturaq sivilizasiyaların simbiozunu yaratmağı bacarıb və bu da sənət, elm, mədəniyyət və ticarət mərkəzinə çevrilən Yassı (şəhərin qədim adı) da daxil olmaqla, orta əsr şəhərlərinin çiçəklənməsinə səbəb olub. Əlbəttə ki, bu baxımdan qlobal mal mübadiləsinin və xalqlar arasında intellektual əməkdaşlığın formalaşması və inkişafı üçün sabit platformaya çevrilmiş Böyük İpək Yolunu vurğulamamaq olmur.
Nəhayət, Qazaxıstanın cənubu alma və dağlaləsinin vətənidir. Bildiyimiz almalar Qərbi Tyan-Şan dağlarımızda yetişən Sivers alma ağacının meyvələrinin genetik müxtəlifliyidir. Həmçinin elmi baxımdan sübut olunub ki, dağlalələrinin əksər növlərinin əcdadı Qazaxıstanın “Qırmızı kitabı”na düşən Qreyq dağlaləsidir.
Sammitə hazırlıq üzrə böyük təşkilati işlərin olduğunu qeyd etməkdə tamamilə haqlısınız. Bu məsələdə iri miqyasda insan və texniki resurslardan istifadə olunub. Sammitin əsas tədbirləri “Ұлы Дала Елі” mərkəzində baş tutmalı idi. Bu muzey kompleksi də Nursultan Abişeviçin təşəbbüsüdür. Məhz o, Böyük Çölün qədim sənət və texnologiya muzeyinin yaradılmasını təklif edib. Muzeydə sənət və texnologiya nümunələr, müxtəlif tarixi dövrlərə aid arxeoloji komplekslər və tapıntılar nümayiş olunur.
Türküstan sakinləri sammitə hazırlıqlara böyük töhfə veriblər. Hər gün küçə və yolların abadlaşdırılması işləri aparılır. Parklar və xiyabanlar salınır, məqbərə və açıq səma muzeylərinin əraziləri, tarixi abidələrin ətrafındakı ərazilər abadlaşdırılır. Sammit iştirakçılarını beynəlxalq hotellər qəbul etməyə hazır idilər. Bir sözlə, Türk Şurası dövlətlərinin başçılarının uzun müddət Türküstanla bağlı ən xoş xatirələrini yaşatması üçün hər şeyi edirdik.
- 2020-ci ilin payızında Dağlıq Qarabağda gedən müharibə zamanı Azərbaycan qədim dövrlərdən bəri Azərbaycan mədəniyyətinin mərkəzi sayılan Şuşa şəhərini azad etdi. Türküstanla Şuşa arasında paralellər apara bilərsiniz? Bu iki şəhər qazax və Azərbaycan xalqlarının mədəni cazibə mərkəzinə çevrilə bilərmi?
- Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev müsahibələrinin birində Şuşa şəhərini regionun mədəniyyət mərkəzi olmağa layiq hesab etdiyini söyləyib. O, tarixi abidələrin bərpasını əsas vəzifələrdən biri kimi müəyyən edib, məscidlərin əvvəlki görkəminə qayıtması üçün əsaslı təmir işlərinin aparılmasına göstəriş verib. Gördüyünüz kimi, bu istiqamətdə Türküstanla Şuşanın ortaq cəhətləri çoxdur. Buraya turist mübadiləsi, ortaq mədəni proqramları da əlavə edin və qarşınızda ölkələrimiz arasında turizm istiqamətində ən əlverişli əməkdaşlıq üçün hər cür şərait yaranır.
- Sonda Azərbaycandakı oxucularımıza diləklərinizi çatdırmağınızı istərdim.
- Bu gün Türküstan vilayətində 18,5 mindən bir qədər çox azərbaycanlı yaşayır, Qazaxıstan onlar üçün vətən olub. Fəallar tərəfindən “Qarabağ” Azərbaycan Etnomədəni Mərkəzi yaradılıb.
Mərkəzdə gənclər qanadı, rəqs qrupu və Analar Şurası var. Etnomədəni birlik Azərbaycan xalq bayramlarını qeyd edir və Qazaxıstan Xalqları Assambleyasının Türküstan vilayətində keçirdiyi bütün tədbirlərin fəal iştirakçısıdır. Sahibkarlar isə regionun sosial-iqtisadi inkişafına töhfə verirlər.
Özbəkistanla sərhəddə yerləşən Keles rayonunda Azərbaycan kəndi var. Türküstan vilayəti Azərbaycan ABAD modelinin təcrübəsinə əsaslanaraq xalq dekorativ-tətbiqi sənətkarlığı sahəsində ölkənizlə əməkdaşlıq edir. Odur ki, bizi yalnız türk kökləri bağlamır.
Öz adımdan və bütün türküstanlılar adından Azərbaycan sakinlərini bahar bayramımız olan Novruz münasibətilə təbrik edirəm, onlara can sağlığı, rifah, sabitlik, firavanlıq və sülh arzulayıram. Sülh hamımız üçün əsas şeydir.
Xəbərin oxunma sayı : 517
Müsahibə
Xəbərlər
-
Azərbaycan klublarının yay transferləri: Kim gəlir, kim gedir?
-
“Qumar kralı”nın adamları azadlığa çıxdı -8 illik hökm ləğv edildi
-
Azərbaycanda yeni peyvəndin tətbiqi müzakirə edilir - VİDEO
-
Binalarda fərdi istilik sistemlərinin quraşdırılmasına imkan verilməyəcək - VİDEO
-
“Melissa park” tikinti şirkəti ilə sakinlər arasında münaqişə yaşanır - Kim haqlıdır?
-
Ağdamda beşinci yaşayış kompleksinin tikintisinə başlanır - VİDEO
-
“Vaşinqton Suriyaya qarşı sanksiyaların ləğvinə davam edəcək“ - Mayk Uolts
-
Bu rayonun 21 kəndində qaz kəsiləcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Azərbaycan və NATO arasında əməkdaşlığın cari vəziyyəti müzakirə olunub - FOTO
-
Meyvə götürüb tanışlığa gedib - Əməliyyata gedən şəxs xəstələri və işçiləri aldadıb
-
Bakıda zibili eşşək arabası ilə daşıyırlar: “Beş manatdan pul yığırıq“ (VİDEO)
-
Uşaq peçenyesinin içindən dəmir parçası çıxıb? - FOTOLAR
-
“Qızıl top”un favoritləri açıqlandı - Yeni siyahı
-
Attestat qiymətləri əla, nəticə sıfır: Valideyn-müəllim anlaşması olub?
-
Bu il banklar nə qədər pul qazanıblar? - SİYAHI
-
Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu - ŞOK TƏFƏRRÜAT
-
“Çin rəhbərliyi Rusiyaya dəstəyini daha da gücləndirəcəyini bəyan edib“ - “The Telegraph“
-
Bu şəxslərin maaşından vergi tutulacaq - Tarix bəlli oldu
-
FHN partlayış olan binanı 6 ay sonra təmir etməyə başlayıb - 239 min ayrıldı
-
Zərərçəkənlər ifadə verdi - Vardanyanın məhkəməsi+Fotolar
-
Bakıda satılan ən bahalı mənzillər - SİYAHI
-
“Xalq artisti adını sənə sponsorun da verdirə bilir“ - VİDEO
-
Özünə peyğəmbər deyərək 4 il gizlənə bildi - Qətlə görə tutuldu
-
15 iyulda xalqın mübarizəsi həm də işğalın qarşısını aldı - Ərdoğan
-
“Tramp NATO və Aİ-nin nalayiq təzyiqi altındadır“ - Lavrov
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bəzi rayonlarda 40 dərəcə isti var, bəzilərində yağış yağır - FAKTİKİ HAVA
-
Vətəndaşların şəxsi məlumatlarını xaricə ötürən ötürən qrupu aşkarlandı - Saxlanılan var
-
ABŞ silahları Ukraynaya illərlə gecikə bilər - Şok xəbərdarlıq
-
“Qafqaznet“ kondisioner də satırmış - Nazirə məxsus olduğu deyilən şirkətlə daha bir müqavilə
-
İnam Kərimov İraq Federal Ali Məhkəməsinin sədri ilə görüşüb - FOTOLAR
-
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Qarabağa səfər edəcək - Bu tarixdə
-
Tramp Zelenskidən niyə Moskvanı vurmadıqlarını soruşub - “The Washington Post”
-
Azərbaycanda buğda istehsalı niyə azalır - Araşdırma
-
Sədrin şikayətçi olduğu şəxs məhkəmə zalında həbs edildi - SƏBƏB
-
Ukraynaya göndərilən silahların sayı açıqlanmayacaq - Nazirlər razılıq əldə edib
-
Xalq torpaq amnistiyası gözləyir - Kupça əlçatan olacaq?
-
Sabah 40 dərəcə isti olacaq: Çimərliklər üçün tempratur...
-
Kamran Əliyev üç rayona prokuror təyin etdi - FOTO
-
Avropa İttifaqından Gürcüstana ultimatum: vizasız rejim dayandırıla bilər
-
Ruben Vardanyan Bakıda hakim qarşısında: zərərçəkmiş şəxslər ifadə veriblər
-
Piyadanın öldüyü qəza ilə bağlı hökm - Sürücülük vəsiqəsi yox imiş
-
İlham Əliyev Ərdoğana məktub göndərib: “Əziz qardaşım...“
-
Azərbaycan Premyer Liqası: Yayın ən bahalı futbolçusunu kim transfer edib?
-
Deputatların yay tətili başladı - 41 günlük sükut dövründə nə qədər qazanacaqlar?
-
Bu ərazilərdə artan yanğın təhlükəsinə dair əhaliyə - Müraciət
-
Şirkətlərin “Premium Bank“a inamı azalır - 29 milyon manat depoziti geri çəkdilər
-
Masallıda arı təsərrüfatları tələf oldu - Sahibkarlar ziyanda (VİDEO)
-
Probleminlə bağlı polis rəisinə müraciət et - DİN nəzarət edir + Video
-
Səbail rayonunda bina yararsız vəziyyətdə - VİDEO
-
Bu ölkədə azərbaycanlı deputat seçiciyə çaynik atdı - VİDEO
-
Xatirə İslamın dəniz istirahəti - FOTOLAR
-
Aİ Ukraynada məcburi səfərbərliyə qarşı çıxmalıdır - Viktor Orban
-
Bu dərmanlara boşuna pul xərcləməyin - Dövlət pulsuz verir
-
Zaqatalada ağaclar kəsilib - Sakinlərdən ŞİKAYƏT
-
“Almaniya və Norveç Ukrayna üçün “Patriot“ alacaq“ - Zelenski
-
Sürücülərin maşında gəzdirdiyi, amma istifadə etmədiyi “apteçka” - ARAŞDIRMA
-
Bu gün instaqramda bunlar paylaşıldı - FOTOLAR
-
“ABŞ Ukraynada əbədi sülhü təmin etmək istəyir“ - Tramp
-
“İşgəncələr nəticəsində övladımın adını da yadımdan çıxartmışdım” - MƏHKƏMƏ
-
“ABŞ və Aİ Ukraynaya silah tədarükü ilə bağlı razılığa gəlib“ - Tramp
-
Pensiya kartına görə anasını döyərək öldürdü - TƏFƏRRÜATLAR
-
ABŞ 100 il müddətinə Zəngəzur dəhlizinə nəzarəti öz üzərinə götürməyi təklif edib - Səfir
-
Bakıda “abadlıq işi“ elanından sonra ərazidə obyekt tikildi - FOTOFAKT
-
Dünyada ən çox qızıl ehtiyatına sahib olan ölkələr - SİYAHI
-
“Çox güman ki, Azərbaycan-Ermənistan dialoqu uğurla nəticələnəcək“ - Tramp
-
Bu rayonda 4 900 abonentin qaz təchizatı dayandırılacaq - Xəbərdarlıq
-
Pensiyaçıların kommunal ödənişini dövlət ödəyəcək? - Deputat AÇIQLADI
-
“Dedilər ki, 5 milyon manatı qaytarmalıyam“ - Bulvar idarəsinin həbsdə olan sabiq sədri
-
“Hər ay məndən 20 min alırdı, sintezator çalanla xəyanət etdi“ - VİDEO
-
“Paşa Bank“da kəskin mənfəət azalması - 91 milyon manata düşdü
-
Naxçıvan universitetində RƏZALƏT: Tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub
-
ABŞ fondları Ukraynanın ən böyük taxıl terminallarından birinə nəzarəti ƏLƏ KEÇİRDİ
-
Bakıda ağır qəzanın görüntüləri yayıldı - VİDEO
-
PKK-nın İraqdakı mağarası aşkar edilib - Yüzlərlə hərbi vasitə tapılıb + VİDEO
-
Mehdiyevlərin bankı insanlara yalan məlumat verir - Fotofakt
-
Hərbi prokurora müavini, Sumqayıta isə hərbi prokuror təyin edilib - Kamran Əliyevdən yeni təyinat
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Elat Kəndli-Fermer Təsərrüfatı“ MMC tullantıları hara axıdıb? - Xidmət tədbir gördü
-
Azərbaycanda iki yeni milli park yaradılır - SƏRƏNCAM
-
Ukraynada hökumət dəyişikliyi - Zelenski yeni baş nazir təyin edir
-
Suşi bu vəziyyətdə hazırlanırmış - Yoxlama
-
Xətaidəki çörək sexinin fəaliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Məşhur restoran buna görə cərimə edilmişdi - Məhkəmə qərar verdi
-
Rusiyadakı biznesi təhlükə altında olan sabiq məmurlar kimlərdir? - SİYAHI
-
Efirdə müğənnilər qırğına çıxdı - Mikrafonlar söndürüldü - VİDEO
-
Xırdalanda “Little Stars” uşaq bağçasında azyaşlının qolu qırıldı - Rəhbərlik gizlətdi
-
“NATO Moldovanı Rusiya ilə müharibəyə hazırlayır“ - Rusiya xarici kəşfiyyatı
-
Azərbaycan avtobusları Almaniyadan 400, Rusiyadan isə 35 min manata alıb - SİYAHI
-
Torpaq sahələrinin istifadəyə və icarəyə verilməsi ilə bağlı - Yenilik
-
“-ov“, “-yev“ sonluqlu soyadlar bu hallarda dəyişdirilir - RƏSMİ
-
Krımda partlayış hazırlayan 25 yaşlı yerli qadın saxlanılıb - İDDİA
-
Vəhdət Partiyasında toplantı: Adəm İsmayıl Bakuvi tapşırıq verdi
-
Hindistanlı turistlərin Azərbaycana səfəri kəskin artıb - Boykot işə yaramayıb
-
ABŞ yardımları dayandırdı, ərzaq böhranı başladı - Əfqanlar aclıqla üz-üzə qalıb
-
Milli Məclisin sessiyası başa çatdı: Deputatlar məzuniyyyətə çıxdı
-
“İmtahanlara özümün belə müdaxiləm mümkün deyil“ - Məleykə Abbaszadə
-
Şəxsiyyət vəsiqələri dəyişir - Qanun qəbul olundu
-
Bu media subyektləri cərimələnəcək - 5000 manatadək
-
Ötən həftə 812 yanğın olub, 5 nəfərin meyiti çıxarılıb - FHN
-
Putin Trampa xəbərdarlıq edib: “60 günə hər şeyi alacam”
-
Hərbçilərin pensiyalarının hesablanmasında dəyişiklik edilir? - Nazirlikdən cavab
-
54 yaşlı Aygün Kazımova göz qamaşdırdı - VİDEO
-
“Cahid Şahbazova cinayət işi açılıb“ - VİDEO
-
Bu avtomobillərin kilometrajı geri çəkilir - Aldanmamaq üçün nə etmək olar?
-
Sədrlə qohumlar üz-üzə gəldi - AHİK-də 4 nəfər istefa verdi
-
Kümçülər təhvil verdikləri baramanın pulunu niyə ala bilmirlər? - VİDEO
-
Dr. Vəfa Gündoğan necə estetik əməliyyat icra edir? - FOTO/VİDEO
-
Ukraynaya silah tədarükü rekord həddə çatacaq - Respublikaçı senator
-
Nərimanovdakı “Taxta bazarı”nda yanğın olub - VİDEO
-
DTX əməliyyat keçirdi - Həbs edilən var
-
Fransa müdafiə xərclərini sürətlə artıracaq - Makron
-
Azərbaycanda ətin qiyməti qalxıb - VİDEO
-
Sağlam bildiyimiz qidalar qanı qatılaşdırır - Nə yeyək?
-
“Çelsi“ klublararası dünya çempionatının qalibi oldu - VİDEO
-
Əliyev - Paşinyan görüşünün kadrarxası məqamları - VİDEO
-
Bakı çimərliklərində son durum: Yenə natəmizlik, yenə üfunət... (VİDEO)
-
Polkovnik Voronici Kiyevdə Rusiya agentləri olan azərbaycanlılar öldürüb? - FOTO
-
Əhd etmişdilər, Bakıdan Laçına piyada getdilər - VİDEO
TOP 10
ARXİV