![]() |
|














Maariflənmənin “söyüşlü yolu” - FOTO
Tarix 31.07.21, 22:30 |
|

Hər bir sivil cəmiyyət, dünyəvi, demokratik ölkə qanunlar vasitəsilə idarə olunur. Əgər qanunlar olmasa insanlar çox böyük çətinliklərlə üzləşərlər. Hüququn aliliyi konsepsiyasına görə, hər kəs qanunun tələblərinə tabe olmalıdır. Əfsus ki, bəzi halda qanunlar, sadəcə kağız üzərində qalır, yaxud cəmiyyətdə onlara açıq-aşkar biganəlik, tabesizlik nümayiş etdirilir. Misal üçün, İnzibati Xətalar Məcəlləsinə görə, məişət tullantılarını zibil qutularından (urnalardan) kənara atmağa görə 50 manat cərimə nəzərdə tutulub. Zibilin yandırılması və atmosferə zərərli maddələrin atılmasına görə isə fiziki şəxslər daha böyük məbləğdə cərimə edilə bilərlər.
Məsələ ilə bağlı “Kaspi” qəzeti araşdırma aparıb.
Abşeron rayonunun Mehdiabad və Masazır qəsəbələrində apardığımız müşahidələr onu deməyə əsas verir ki, sakinlər qanunvericiliyin tələblərinə məhəl qoymur, məişət tullantılarını hara gəldi atırlar. Bəzi hallarda bu, məişət tullantıları üçün nəzərdə tutulan zibil qutularının doğru-düzgün yerdə, uyğun məsafədə qoyulmamağı ilə bağlıdırsa, əksər vaxtlarda vətəndaşın ətraf mühitə biganəliyindən, natəmizliyindən, pintiliyindən qaynaqlanır. Ən qəribə məqam isə bundan ibarətdir ki, sakinlər qanundan, cərimədən deyil, söyüşdən, təhqirdən çəkinir, məişət tullantılarının atılmasında bu amilə görə hərəkət edirlər. Belə ki, adıçəkilən yaşayış məntəqələrində bələdiyyələr tərəfindən müxtəlif ərazilərə xəbərdarlıq lövhələri asılıb. Həmin lövhələrdə sakinlərdən xahiş olunur ki, əraziyə zibil atmasınlar. Əks halda qanunvericiliyin tələbinə uyğun olaraq cəzalanacaqlar. Sakinlər bu lövhələrə, orada yazılanlara əhəmiyyət vermədən yenə həmin əraziyə zibil atmaqda davam edirlər.
Ancaq bəzi ərazilərdə hasarlara, divarlara ayrı-ayrı şəxslər tərəfindən zibili hara gəldi atanların ünvanına təhqirlər yazılıb. "Bura zibil atanın var-yoxu söyüşlüdür”, "Bura zibil atanın ölüsünə lənət”, "Ay eşşək, bura zibil atma” və sair bu kimi təhqirlərin yazıldığı ərazilərə sakinlər, əksəriyyət halda zibil atmırlar. Bütün bunlar onu göstərir ki, bəzi vətəndaşlar qanunun yaratdığı məsuliyyəti, cəriməni veclərinə almırlar, amma söyüşə, təhqirə dərhal reaksiya verir, geri çəkilirlər. Maraqlıdır, insanlar nə üçün qanundan deyil, söyüşdən ehtiyat edir, çəkinirlər? İnsanların söyüşlə idarə olunması, buna meyillilik nədən qaynaqlanır?
Mövzu ilə bağlı fikirlərini "Kaspi” qəzetinə bölüşən sosioloq Əhməd Qəşəmoğlu bildirib ki, qeyd olunanlar mənfi haldır və yaxşı mənzərə deyil. Onun sözlərinə görə, bu göstəricilər onu sübut edir ki, bizim mənəvi tərbiyə sahəsində ciddi boşluqlarımız var: "Bu sahədə çox böyük işlər görülməlidir. İnsanlar bilməlidir ki, hansısa dövlət qurumu, yerli özünüidarəetmə orqanı, ictimai təşkilat hər hansı tələbi irəli sürürsə, bu, qanunun tələbidir, ictimai maraqlara xidmət edir. Məişət tullantılarının düzgün idarə olunması barədə tələblər də bu qəbildəndir. İnsanlarımız 50 il bundan öncə bu kimi məsələlərdə daha həssas idi. İctimai qınaqdan, qanundan çəkinir, daha böyük məsuliyyət hiss edirdilər. Lakin son illər əhali arasında bu istiqamətdə arzuolunmaz dəyişikliklər baş verib. Bu da ailədən, cəmiyyətdən, təlim-tərbiyədən qaynaqlanır”.
Sosioloqun fikrincə, biz uşaqlarımızı 6 yaşa qədər düzgün tərbiyə etməli, orta məktəbdə şəxsiyyət kimi yetişdirməli, ictimai davranış qaydalarını öyrətməliyik: "İstənilən davranışa təsir edən 4 mühüm amil var. Birincisi insanın öz xarakteri, xüsusiyyətləridir. İkincisi ətraf mühitdir. Üçüncüsü insanların aldığı məlumatlar, informasiyalardır. Ən nəhayət, dördüncüsü insanların üstünlük verdiyi dəyərlərdir. Son 30-40 il ərzində bu istiqamətdə lazımi işlər aparılmayıb. Halbuki inkişaf etmiş Avropa ölkələrində sosial-psixologiya öyrənilib, bu istiqamətdə görüləcək işlərə dair elmi yanaşmalar, təcrübələr var”.
Cəmiyyətin mürəkkəbləşdikcə həssaslaşdığını diqqətə çatdıran sosioloq deyib ki, onunla işləmək prinsipləri də dəyişib. Ə.Qəşəmoğlunun fikrincə, 50 il bundan öncə tətbiq edilən iş prinsipləri müasir dövrdə işləmir: "Əvvəllər insanlara deyirdin bunu etmək olmaz, etmirdi. İndi isə vəziyyət başqadır. İdarəetmədə yeni metodologiyaya üstünlük vermək lazımdır. Yerli əhalinin özünü hərəkətə gətirmək, onlarla işləmək lazımdır. Bu baxımdan məişət tullantılarının düzgün idarə olunması üçün hər hansı bələdiyyənin əraziyə plakat asması yetərli deyil. Bununla insanlar davranışlarını dəyişməyəcəklər. Yerli özünüidarəetmə orqanı vətəndaşlarla sosial iş aparmalıdır. Necə ki, hər məhəllədə sahə müvəkkili var, eləcə də sosial işçi olmalıdır. Bələdiyyələrin tərkibində də sosial işləri həyata keçirən şəxs və ya şəxslər olmalıdır”.
Ekspert vurğuladı ki, insanların formalaşmasında əvvəllər ailə, məktəb, cəmiyyət, bədii ədəbiyyat və filmlər mühüm rol oynayırdısa, təəssüf ki, hazırda Azərbaycan ailəsində, cəmiyyətdə gərginlik maksimum həddədir: "Mənəvi dəyərləri aşılayan bədii ədəbiyyat və filmlər də yoxdur. Deməli, normal vətəndaşın yetişdirilməsi üçün bütün yük düşür məktəbin üzərinə. Müasir dövrdə isə məktəb bu tələblərə uyğun fəaliyyət göstərmir, üzərinə düşən işin öhdəsindən gələ bilmir. Bütün bunlar cəmiyyətdə arzuolunmaz proseslərin ildən-ilə artması ilə nəticələnir”.
Sosioloq deyib ki, mürəkkəbləşən Azərbaycan cəmiyyətində elmin köməyindən istifadə etməklə əhalinin davranışına müsbət təsir göstərmək istiqamətində hər hansı iş aparılmır. Onun fikrincə, köhnə "ənənəvi” metodla mentaliteti, ictimai davranış qaydalarını müasir dövrə uyğun şəkildə dəyişmək qeyri-mümkündür: "Cəmiyyət mürəkkəbləşəndə müsbət istiqamətdə nə isə addım atmaq üçün texnologiyalardan, elmi nailiyyətlərdən yararlanmaq lazımdır. Sadəcə əhalini tənqid etməklə də işimizi yekunlaşdıra bilmərik. Vətəndaşlarla elmin tələb etdiyi qaydada işləmək lazımdır Əks halda gələcək illərdə bizi daha xoşagəlməz nəticələr gözləyir. Son dövrlər narkotik vasitələrdən istifadə edənlərin çoxluq təşkil edilməsi, boşanmalar və digər xoşagəlməz hallar əhali ilə işləməməyimizin nəticəsidir. Günahı yalnız vətəndaşın üzərinə atmaq çıxış yolu deyil”.
Xəbərin oxunma sayı : 730
Sosial
Xəbərlər
-
Səhiyyə Nazirliyində BMT-nin İqtisadi və Sosial Komissiyasının İcraçı katibi ilə görüş keçirilib
-
Polis əməliyyatlar keçirdi - 35 nəfər saxlanılıb
-
Polis əməliyyatlar keçirdi - 35 nəfər saxlanılıb
-
Deputat: Ermənistan Qərbi azərbaycanlıların qayıdış hüququnu tanımalı və təmin etməlidir
-
Koronavirusun təhlükəli ştamı yayılıb
-
“İran-İsrail münaqişəsi təkrarlanmamalıdır“ - Van İ
-
Cəlilabad Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının direktoru vəzifəsindən azad edildi
-
Bakıda daha bir yol hər an ÇÖKƏ BİLƏR - VİDEO
-
Seren Serengil azərbaycanlı gənclə işbirliyi qurdu - Fotolar
-
“Dioqunun yoxluğu ilə barışmaq çox çətin olacaq“ - Məhəmməd Salah
-
Prezident Xankəndidə keçirilən Zirvə görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO
-
Tikinti materialları bazarında bahalaşma və durğunluq var - VİDEO
-
“Reo-Med Tibb Mərkəzi“də yoxlama - Pozuntular aşkarlandı
-
Amerikalıların 40-60 faizi Maskın yeni partiya ideyasını dəstəkləyir - Şok nəticələr
-
“Dedilər qaz, meyiti basdır” - Zərərçəkmişlər danışdı
-
Gənclərin qanlı hesablaşması - biri qətlə, digəri xuliqanlığa görə mühakimə olunur
-
Bakıda küçələrdə “kahinlər“ peyda oldu - VİDEO
-
Türkiyədə meşə yanğınları: 500-dən çox xəsarət alan var
-
Ən çox gəlir əldə edən türkiyəli məşhurlar - SİYAHI
-
Rusiya səfiri Ermənistan XİN-ə çağırıldı - Nota verildi
-
Gələn həftədən Azərbaycanda istilər başlayacaq - Xəbərdarlıq
-
Pezeşkianın Azərbaycan səfəri başa çatdı - FOTO
-
Müəllim olmaq istədi, 5000 manat pulu ələ keçirildi - Dələduzluq
-
Ərdoğanın Azərbaycana səfəri başa çatdı - FOTO
-
Şuşada İlham Əliyev liderlərin şərəfinə ziyafət verdi - FOTO
-
Tramp Çinə səfər edə bilər - “Bloomberg”
-
Prezident Xankəndidə Ərdoğanla görüşdü - FOTO
-
Əliyev, Pezeşkian və Ərdoğanın ən səmimi görüntüsü - VİDEO
-
Deputatlar daha 15 məsələni müzakirəyə çıxaracaq - Siyahı
-
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb - FOTO
-
“Əcəmi Mall”da qanunsuz tikintiyə kim icazə verib? - FOTOFAKT
-
“Virus hələ də bizimlədir” - Səhiyyə Nazirliyi xəbərdarlıq edir
-
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatdı - FOTO
-
Əliyevlə Pezeşkianın görüşü oldu - Fotolar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 5 günlük məzənnəni açıqladı
-
İtkin düşən 3 hərbçi Kəlbəcərdə dəfn edildi - FOTOLAR
-
Almaniya ordunu ikiqat gücləndirir - Könüllü hərbi xidmət qayıdır
-
Bakının ortasında kanalizasiya “fəlakəti“ - Qurumdan açıqlama
-
Liderlər çay süfrəsi arxasında - Fotolar
-
“ABŞ-ın dəstəyi ilə İsrail Yaxın Şərqin taleyini girov altına alıb“ - Məsud Pezeşkian
-
Küçədə soyundu, qadınlar şikayət etdi - Məhkəmə qərarı
-
Xankəndidə tarixi sammit yüksək səviyyədə təşkil olunub - Şahbaz Şərif
-
Baş prokuror Yardımlıda vətəndaş qəbulu keçirdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanda şəxsiyyət vəsiqələrində dəyişiklik edilir - Milli Məclis təsdiqlədi
-
Kiçik çavuş həbs edilib - “TikTok”da tanış olduğu sevgilisini şantaj edirmiş
-
“Hindistan Pakistana qarşı sudan silah kimi istifadə edir“ - Şahbaz Şərif
-
Yağış yağacaq, külək güclənəcək - Sabahın havası
-
Avtomobil almaq istəyənlərin nəzərinə - Bu maşınlar bahalaşacaq
-
“Biz göstəriciyə görə dünyada ön sıralardayıq” - Prezident
-
“Qəbələ“ Futbol Akademiyasının fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - Açıqlama
-
“Vəsiyyətnamə yoxdursa, ögey şəxslər vərəsə ola bilməzlər“ - Ali Məhkəmə
-
“Azərbaycanın xarici valyuta ehtiyatları 74 milyard dollardan artıqdır” - Sahil Babayev
-
Naxçıvanda şok hadisə - Deputat sakini döydü
-
Xankəndidə Zirvə görüşü keçirilir - FOTO/CANLI
-
Prezident Xankəndidə qəbul keçirdi - FOTOLAR
-
Ərdoğan Azərbaycana səfərə gəlib - FOTO
-
“Tramp iyulun 7-də Qəzzada atəşkəs elan edəcək“ - İsrail mətbuatı
-
Şəxsiyyət vəsiqəsində nələr dəyişəcək? - VİDEO
-
Konstitusiya Məhkəməsinə 4 hakim təyin olundu - ADLAR
-
Merkel Trampla yaşadığı qalmaqaldan danışdı - VİDEO
-
Bu şəxslərə 6 min manat birdəfəlik müavinat veriləcək - Deputat açıqladı
-
Ceyhun Bayramov Pakistan XİN başçısı görüşdü - Xankəndidə
-
Pezeşkianın Azərbaycana səfərə gəldi - FOTO
-
Direktor yük maşınının altında qalıb öldü - TƏFƏRRÜAT
-
“Zəngəzura görə Paşinyanı devirmək istəyirlər“ - Çevriliş planının detalları + VİDEO
-
Tacikistan prezidenti Füzuli rayonunda belə qarşılandı - FOTO
-
Rusiya Ukraynaya kütləvi hava zərbəsi endirib: Kiyevdə çoxsaylı dağıntılar var
-
Məktəbdən çıxan müəllimənin başına torba keçirib qaçıranlar azadlığa çıxdı - TƏFƏRRÜAT
-
“ABŞ Ukraynaya hərbi yardım göndərməyə davam edir“ - Tramp
-
Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələri strateji əməkdaşlıq modelinə çevrilib
-
Azərbaycan və Özbəkistan strateji tərəfdaşlıq modelini gücləndirir
-
Aygün Kazımova bu dəfə misirli xanım obrazında - FOTO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Bu sahələrdə çox sayda işçiyə ehtiyac var - VİDEO
-
Putin və Tramp telefonda danışdılar - Ukrayna, Suriya, İran məsələləri müzakirə edilib
-
Azərbaycan, Özbəkistan və Qırğızıstan prezidentləri Şahbulaq qalasında olublar - FOTO
-
Moskvada 2 azərbaycanlı “qanuni oğru“ saxlanıldı - VİDEO
-
Fərid Əsgərov yeni vəzifəsində ilk dəfə görüntüləndi - VİDEO
-
Əsir və girovlarımızın başına nələr gətirilib? - Məhkəmə
-
Kurskda Rusiya generalı öldürüldü - Ukrayna ordusundan uğurlu əməliyyat
-
Səhiyyə nazirinin məhkəməyə verildiyi iş üzrə - QƏRAR
-
Vüqar Səfərlinin şikayəti rədd edildi - Ali Məhkəmədən qərar
-
“Razılaşdıq ki, birlikdə gələcəyik” - İlham Əliyev
-
Alatavadakı qalmaqallı mülk söküldü - Razılığa gəldilər
-
“18-ci sanksiyalar paketi Rusiya iqtisadiyyatının ürəyinə zərbə vuracaq“ - Leyen
-
Prezidentlər Xıdırlı kəndinin 1-ci mərhələsinin açılışında iştirak etdi - Fotolar
-
“Sputnik-Azərbaycan“ işi: beş nəfər polis nəzarətinə verildi
-
İki dost dövlət arasında münasibətlər yüksək səviyyədə inkişaf etdirilir
-
Məktəbli qızları təqib etdi, həbs olundu - Məhkəmədə özünü belə müdafiə etdi
-
Zirvə görüşünün iştirakçıları “Zəfər“ şousunu izlədi - FOTOLAR
-
Bakıda bu yollarda təmirlə bağlı hərəkət məhdudlaşdırıldı - Siyahı
-
Abituriyentlərin şikayətləri araşdırılıb, bəzilərinin imtahan balları artırılıb - DİM-dən açıqlama
-
27 il hakimlikdən sonra Konstitusiya Məhkəməsindən getdi - Yerinə oğlu gəlir
-
Əl yükündə ölkəyə 547 karat brilyant keçirmək istədi - Fotolar
-
Azərbaycanda heyvanların sığorta xərci açıqlandı: Qoyunlar 7-11 manat, inəklər isə...
-
Masazır qəsəbəsində sənədsiz evlərin tikintisi davam edir - FOTO/VİDEO
-
Nazirlikdən küləkli hava ilə bağlı - Müraciət
-
ABŞ Azərbaycana yeni diplomat göndərir - Emi Karlo kimdi?
-
Bakıdakı yeni park belə olacaq - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Özbəkistan həm tarix, həm də ortaq mədəni, mənəvi və dil kökləri ilə bir-birinə yaxın və bir o qədər də zəngindir
-
Xankəndidən Şuşaya kanatla gedəcəyik - 13 dəqiqəyə...
-
Bakıda inanılmaz hadisə: Həkim vətəndaşı QİÇS-ə yoluxma təhlükəsi ilə üz-üzə qoydu
-
Şahbaz Şərifin Azərbaycana səfəri başlayıb - FOTO
-
Azərbaycanda manata olan inam dolları üstələdi - 10 ilin statistikası
-
Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini Füzulidə - FOTO
-
Konstitusiya Məhkəməsində 4 yeni hakim - ADLAR
-
Sadir Japarov Azərbaycana səfərə gəlib - FOTOLAR
-
Prezident “Xankəndi” Biznes Mərkəzinin açılışında - FOTOLAR
-
“Qala Sığorta”nın işçisinə “dümbələk” deyən şəxs cəzalandırıldı - TƏFƏRRÜAT
-
İlham Əliyev Xankəndidə qəbul keçirdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanın bu saytları Rusiyada bloklandı - SİYAHI
-
Prezident Xankəndidə Zəfər parkında görülən tikinti işləri ilə tanış oldu - FOTOLAR
-
Agentlik sədri onu departament müdiri təyin etdi - FOTO
-
Futbol dünyası şokda - Ulduz futbolçu qəzada öldü
-
Xankəndi Dəmir Yolu və Avtovağzal Kompleksinin təməli qoyuldu - Fotolar
-
Bu yolda 2 aydır ki, “həyat donub“ - Təmir nə vaxt bitəcək?
-
Polisə işə düzəldəcəyini vəd etdi, külli miqdarda pul aldı - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
"Adil Kərimli mənə dedi ki, artıq heç kəsə fəxri ad verilmir“ - Zemfira Sadıxova
-
Rusiya Poltavaya dron zərbələri endirib - Ölənlər var
TOP 10
ARXİV