![]() |
|














“Türküstanla Şuşanın çox ortaq cəhəti var” - Qazaxıstanın vilayət akimi
Tarix 29.03.21, 12:30 |
|

Qazaxıstanın Türküstan vilayətinin akimi Umirzak Şukeyevin “Report” agentliyinə müsahibəsi:
- Türküstanın Türk Şurası dövlət başçılarının qeyri-rəsmi sammitinin keçiriləcəyi məkan olacağı gözlənilirdi. Ancaq Qazaxıstanda pandemiya ilə bağlı vəziyyət öz təsirini göstərdi – sammit videokonfrans formatında keçiriləcək. Halbuki böyük təşkilati işlər aparılmışdı, şəhər qonaqları qəbul etməyə hazırlaşırdı. Bu barədə bizə bir qədər məlumat verə bilərsinizmi?
- Əvvəla, azərbaycanlı dostlarımıza Türküstanın bu mühüm tədbirə necə hazırlaşdığını danışmaq fürsəti verdiyinizə görə sizə təşəkkür edirəm. Qazaxıstanın sammit estafetini Azərbaycandan alması da rəmzidir. Türk Şurasının 2019-cu ilin oktyabrında Bakıda keçirilən son əyani görüşündə Birinci Prezident – Elbası Nursultan Nazarbayevə Türk Şurasının fəxri sədri statusu verilib. Prezident çıxışında “Türk dünyasının beşiyi” - Türküstan şəhərinin inkişafının vacibliyinə diqqət çəkib. Bu qeyri-rəsmi sammitdə isə Türküstanın Türk dünyasının mənəvi paytaxtı elan edilməsi gözlənilir.
İş ondadır ki, 2018-ci ildə Nursultan Abişeviç “Böyük çölün yeddi tərəfi” məqaləsini dərc edib. Burada diqqət ölkənin tarixinə və xalqın qlobal tarixdəki rolunun obyektiv dərk edilməsinə zərurətə yetirilib.
Məqalədə Nursultan Nazarbayev Qazaxıstan çölünün bəşəriyyətə bəxş etdiyi yeddi şeydən bəhs edir. Bunların arasında atçılıq mədəniyyəti də var. İnsan ilk dəfə məhz çöldə atı əhliləşdirib və bu, rabitə, təsərrüfat və hərbi işin inkişafına təkan verib. Eyni zamanda, Böyük Çölün qədim metallurgiyasını vurğulaya bilərəm. Əcdadlarımız daim yeni, daha güclü metalların istehsalını inkişaf etdiriblər və bu da onlara sürətlənmiş texnoloji tərəqqi üçün imkanlar açıb.
E.ə. VIII əsrdən bəri Avrasiyanın çöl bölgələrində “heyvan üslubu” adlanan yeni üslub geniş yayılıb. Bu üslub sənətkarlıqda əsasən dekorativ məqsədlər üçün istifadə edilib. Paltarlar, bürünc qazanlar, qurbangahlar, silahlar, at qoşquları və s. müxtəlif heyvanların təsvirləri ilə bəzədilib. Bu, insanla təbiət arasındakı əlaqənin rəmzi idi, mənəvi oriyentirlərimizə işarə edirdi.
Qızıl adam hər bir qazaxıstanlının qürur yeridir. Bir döyüşçünün bədii qızıl görünüşü qədim ustaların qızıl emalı texnikasına bələd olduqlarını göstərir. Bu həm də Çöl sivilizasiyasının gücünü və estetikasını əks etdirən zəngin mifologiyanı ortaya çıxarıb.
Növbəti tərəf birbaşa Türk dünyasının beşiyi olan Türküstanla bağlıdır. Geniş coğrafi sərhədlər çərçivəsində məkanı mənimsəmiş türklər köçəri və oturaq sivilizasiyaların simbiozunu yaratmağı bacarıb və bu da sənət, elm, mədəniyyət və ticarət mərkəzinə çevrilən Yassı (şəhərin qədim adı) da daxil olmaqla, orta əsr şəhərlərinin çiçəklənməsinə səbəb olub. Əlbəttə ki, bu baxımdan qlobal mal mübadiləsinin və xalqlar arasında intellektual əməkdaşlığın formalaşması və inkişafı üçün sabit platformaya çevrilmiş Böyük İpək Yolunu vurğulamamaq olmur.
Nəhayət, Qazaxıstanın cənubu alma və dağlaləsinin vətənidir. Bildiyimiz almalar Qərbi Tyan-Şan dağlarımızda yetişən Sivers alma ağacının meyvələrinin genetik müxtəlifliyidir. Həmçinin elmi baxımdan sübut olunub ki, dağlalələrinin əksər növlərinin əcdadı Qazaxıstanın “Qırmızı kitabı”na düşən Qreyq dağlaləsidir.
Sammitə hazırlıq üzrə böyük təşkilati işlərin olduğunu qeyd etməkdə tamamilə haqlısınız. Bu məsələdə iri miqyasda insan və texniki resurslardan istifadə olunub. Sammitin əsas tədbirləri “Ұлы Дала Елі” mərkəzində baş tutmalı idi. Bu muzey kompleksi də Nursultan Abişeviçin təşəbbüsüdür. Məhz o, Böyük Çölün qədim sənət və texnologiya muzeyinin yaradılmasını təklif edib. Muzeydə sənət və texnologiya nümunələr, müxtəlif tarixi dövrlərə aid arxeoloji komplekslər və tapıntılar nümayiş olunur.
Türküstan sakinləri sammitə hazırlıqlara böyük töhfə veriblər. Hər gün küçə və yolların abadlaşdırılması işləri aparılır. Parklar və xiyabanlar salınır, məqbərə və açıq səma muzeylərinin əraziləri, tarixi abidələrin ətrafındakı ərazilər abadlaşdırılır. Sammit iştirakçılarını beynəlxalq hotellər qəbul etməyə hazır idilər. Bir sözlə, Türk Şurası dövlətlərinin başçılarının uzun müddət Türküstanla bağlı ən xoş xatirələrini yaşatması üçün hər şeyi edirdik.
- 2020-ci ilin payızında Dağlıq Qarabağda gedən müharibə zamanı Azərbaycan qədim dövrlərdən bəri Azərbaycan mədəniyyətinin mərkəzi sayılan Şuşa şəhərini azad etdi. Türküstanla Şuşa arasında paralellər apara bilərsiniz? Bu iki şəhər qazax və Azərbaycan xalqlarının mədəni cazibə mərkəzinə çevrilə bilərmi?
- Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev müsahibələrinin birində Şuşa şəhərini regionun mədəniyyət mərkəzi olmağa layiq hesab etdiyini söyləyib. O, tarixi abidələrin bərpasını əsas vəzifələrdən biri kimi müəyyən edib, məscidlərin əvvəlki görkəminə qayıtması üçün əsaslı təmir işlərinin aparılmasına göstəriş verib. Gördüyünüz kimi, bu istiqamətdə Türküstanla Şuşanın ortaq cəhətləri çoxdur. Buraya turist mübadiləsi, ortaq mədəni proqramları da əlavə edin və qarşınızda ölkələrimiz arasında turizm istiqamətində ən əlverişli əməkdaşlıq üçün hər cür şərait yaranır.
- Sonda Azərbaycandakı oxucularımıza diləklərinizi çatdırmağınızı istərdim.
- Bu gün Türküstan vilayətində 18,5 mindən bir qədər çox azərbaycanlı yaşayır, Qazaxıstan onlar üçün vətən olub. Fəallar tərəfindən “Qarabağ” Azərbaycan Etnomədəni Mərkəzi yaradılıb.
Mərkəzdə gənclər qanadı, rəqs qrupu və Analar Şurası var. Etnomədəni birlik Azərbaycan xalq bayramlarını qeyd edir və Qazaxıstan Xalqları Assambleyasının Türküstan vilayətində keçirdiyi bütün tədbirlərin fəal iştirakçısıdır. Sahibkarlar isə regionun sosial-iqtisadi inkişafına töhfə verirlər.
Özbəkistanla sərhəddə yerləşən Keles rayonunda Azərbaycan kəndi var. Türküstan vilayəti Azərbaycan ABAD modelinin təcrübəsinə əsaslanaraq xalq dekorativ-tətbiqi sənətkarlığı sahəsində ölkənizlə əməkdaşlıq edir. Odur ki, bizi yalnız türk kökləri bağlamır.
Öz adımdan və bütün türküstanlılar adından Azərbaycan sakinlərini bahar bayramımız olan Novruz münasibətilə təbrik edirəm, onlara can sağlığı, rifah, sabitlik, firavanlıq və sülh arzulayıram. Sülh hamımız üçün əsas şeydir.
Xəbərin oxunma sayı : 517
Müsahibə
Xəbərlər
-
Polis Maştağada xüsusi əməliyyat keçirib - VİDEO
-
Xocalı kərpic zavodunun açılışı oldu - FOTOLAR
-
Azərbaycanlı müəllim Mədinədə öldü - Bəqi qəbiristanlığında dəfn edildi
-
“FS Club Badam”da kisəçi işləyən şəxs müştərinin başına oyun açdı - ŞOK TƏFƏRRÜAT
-
Prezident Xocalıda bu ailənin qonağı oldu - FOTOLAR
-
Bakının bu ərazisi plana düşdü: Söküntü işlərinə başlanılır
-
Fərhad Əhmədovdan gəmisinin həbsdən azad olunması üçün 6 milyon dollar rüşvət istənilib - MƏHKƏMƏ
-
Ağdamda tarixi məscidin binasının bərpadan sonra açılışı oldu - Fotolar
-
Bakı aeroportunda əməliyyat: brilyant qaşlar aşkar edildi
-
Futbol qaydalarında inqilab: Penalti və VAR dəyişir
-
Ağdam şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin binasının açılışı olub - Fotolar
-
Bakıda 39, rayonlarda 41 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Naxçıvan “respublika“ statusunda qalmalıdırmı? - Zahid Orucdan maraqlı mesajlar
-
Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
-
İtkin şəhidimiz Xaçmaz rayonunda dəfn olundu - Fotolar
-
Qərb payızda ölkədə sabitliyi pozmağa cəhd göstərəcək - Gürcüstan parlamentinin sədri
-
Vəhdət Partiyası toplantı keçirdi:Sədr tapşırıqlar verdi
-
“İlin ilk yarısında cinayətlərin sayı əhəmiyyətli dərəcədə azalıb” - Hərbi prkuror
-
Sakinlər qəzalı vəziyyətə düşmüş evlərin yarısının sökülməməsindən narazıdırlar - VİDEO
-
Rusiyanın növbəti gecə hücumları – Ukrayna isə Moskvanı hədəfə alıb
-
50 minə qəbir yeri satan şöbə müdiri həbs edilibmiş - Hökm oxundu
-
Bakıda dayanacağın işığı kəsilib, sərnişinlər çətinlik çəkirlər - VİDEO
-
Ələsgər Məmmədlinin səhhəti pisləşib - Tanınmış şəxslər Prezident İlham Əliyevə müraciət edib
-
Güzəştli şərtlərlə Qarabağda da ev almaq mümkün olacaq - VİDEO
-
Piylənmə ilə bağlı xərçəng ölümləri kəskin artıb - ARAŞDIRMA
-
Sənədsiz evlərlə bağlı dəyişiklik - VİDEO
-
Bu, Rusiya üçün son müddətdir – Ağ Ev
-
Neftimizi hansı ölkələrə və neçəyə satmışıq? - Tam siyahı
-
Yeni binalarda kombi olmayacaq? - Açıqlama
-
Əliyevlə Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər - FOTOLAR
-
“Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik“ - Ərdoğan
-
Paytaxtın bu rayonlarında qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Mandarin” bağçasında uşaq yıxılıb xəsarət aldı - Niyə nəzarət olunmur?
-
“Aİ öz maliyyə yardımı ilə Ermənistanı asılı vəziyyətə salmağa çalışır“ - Zaxarova
-
“Çinə vizasız rejim tələbə axınını artıracaq“ - Ekspert Aisa Aslanova
-
İsmayıllı rayonunda örüş sahəsində hotel tikilir - Sakinləri narazılıq edirlər
-
“Trampla dronlarla bağlı meqasövdələşməni nəzərdən keçiririk“ - Zelenski
-
Batma təhlükəsi ilə üzləşənlər belə xilas edildi - VİDEO
-
II və III qrup üzrə qəbul imtahanının nəticəsi açıqladı:kimlərin nəticəsi ləğv edilib?
-
Son 10 ildə azərbaycanlılar Türkiyədən 11 mindən çox mənzil alıblar - Statistika
-
“Atlant”ın sahibinin adı keçən cinayət işi: 90 min manatlıq mülki iddia qaldırıldı
-
İranda tragikomik olay - Pezeşkianın korteji yolda qaldı
-
Dilqəm Məhərrəmov lisenziyası olmadığı halda Aysunu necə əməliyyat edib? - VİDEO
-
EXPARGO-nun gətirdiyi uşaq qidası zay çıxıb - Şikayət
-
“İsrailin Suriya hücumlarını qətiyyətlə qınayırıq, dəstək verməyə hazırıq” - Türkiyə MN
-
Əliyev və Berdiməhəmmədov Mehmandarovların malikanə kompleksində - FOTOLAR
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bakıda bu ilin altı ayı üzrə 7 min 549 cinayət qeydə alınıb - Baş Prokurorluq
-
ABŞ İrandakı nüvə obyektlərindən cəmi birini sıradan çıxara bilib - Kəşfiyyat məlumatı yayıldı
-
Prezident “Dostluq” adlı atı Berdiməhəmmədova hədiyyə etdi - Fotolar
-
İsrail Dəməşqdə Baş Qərargaha dron zərbəsi endirdi - Şiddətli döyüşlərdə yüzlərlə insan ölüb
-
“Dəyənəklə, yumruq və təpiklə döyürdülər” - Əsirlikdə olan şəxs
-
Prezident Berdiməhəmmədovla Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət edib - Fotolar
-
Tramp 150-dən çox ölkəyə məktub göndərməyə hazırlaşır - Yeni tarifərlə bağlı...
-
Mbappe ilə bağlı araşdırmalar aparılır - Polisə rüşvət verib?
-
Naxçıvanda 41 dərəcə isti qeydə alınıb - Faktiki hava
-
İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Şuşada olublar - Fotolar
-
Bakı və Abşeronda ucuz evi haradan almaq olar? - VİDEO
-
Daşaltı kəndinin fonunda - FOTOLAR
-
Sabah 41 dərəcə isti olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Aİ Rusiyaya qarşı 18-ci sanksiyalar paketini təsdiqləyə bilmir - Səbəb aşıqlandı
-
Dağıdılmış yerlərə baxdılar... - FOTOLAR
-
Laçında meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb olunub - BİRGƏ MƏLUMAT
-
Berdiməhəmmədov Füzuliyə getdi, Prezident qarşıladı - Fotolar
-
“Suriya döyüşməyə hazırdır” - Əhməd Əl Şaraa
-
Müğənniliyə başlayan dırnaq ustasının qazancı mübahisə yaratdı - efirdə dava düşdü
-
Rusiyada döyüşlərə məcburi cəlb edilən azərbaycanlılar nə etməlidirlər? - VİDEO
-
“Evlərimizdə çatlar əmələ gəlib“ - MTK binanın qarşısında qaraj tikir?
-
Min bir dərdin dərmanı - Gündə 1 stəkan için
-
Suriyadakı toqquşmalarda 356 nəfər ölüb - Nə baş verir?
-
Kəngərliyə növbəti köç karvanı yola salındı - FOTOLAR
-
Zelenski Ukraynanın yeni hökumətinin namizədlərini açıqlayıb - SİYAHI
-
Bakı-Sumqayıt yolundakı piyada keçidi bərbad vəziyyətdədir - VİDEO
-
“Həyatımın bir dövrünü bağladım” - İradə İbrahimova
-
PSJ finalda kabusuna dönən futbolçuya elçi düşdü - Razılaşsa, tarixə düşəcək
-
Vaşinqton İsrail və Suriya arasında gərginliyin yaxın saatlarda azalacağını gözləyir - Marko Rubio
-
Azərbaycanda mənzillər nə qədər bahalaşıb? - Qiymətlər açıqandı
-
Klinika direktoru arvadını buna görə güllələyib - Təfərrüat
-
Salyanda əqli qüsurlu qıza qarşı seksual zorakılıq edilib - Dəhşətli cinayətin təfərrüatı
-
Miqrantlar Rusiyaya daxil olarkən məcburi peyvənd oluna bilər - SƏBƏB
-
Azərbaycanda güclü zəlzələlər olacaq? - VİDEO
-
Nərimanov rayonunda aparılan tikintidə təhlükəsizlik qaydaları pozulur - VİDEO
-
ABŞ İsrailin Suriyaya endirdiyi zərbələrdən narahatdır - Rubio
-
Bakıda görünməmiş dələduzluq: Tanışının telefonu oğurladı, anasına yazdı...
-
İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov “Sea Breeze”də olublar - FOTOLAR
-
“Tramp başa düşür ki, Putin ona yalan danışır” - Zelenski
-
Gül kollarının alınması məxfi məlumatdır? - Şabranda müəmmalı tender
-
Dini Komitə 800 min manata portal açır - “Amin“
-
İsrail ordusu Dəməşqə yeni zərbə endirdi - Ölənlər var + Video
-
Beyləqanda “Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının təqdimat mərasimi - Fotolar
-
Adəm Məmmədov həbsdə qaldı - “Zon”a köçürüləcək
-
“Ermənistanda ikinci dövlət olmayacaq“ - Paşinyan
-
“Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında” qanuna edilb - Fərman
-
“UNEC”in Sevda adlı müəllimi “Porshe”sindən düşərək vətəndaşı hədələdi - VİDEO
-
Marqarin idxalı kəskin artıb - Marketlərdə 2,6 dəfə baha satılır
-
Bakıda qadın güllələndi - Klinika direktoru olan həyat yoldaşı saxlanıldı
-
Prezident İlham Əliyev bəzi qanunlara dəyişikliyi təsdiqləyib - Detallar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bu prospektdə yol hərəkətinin təşkili dəyişdi - Fotolar
-
Leyla Əliyeva Atabayeva ilə bir arada - FOTOLAR
-
Prezident ipoteka krediti ilə bağlı fərman imzaladı - Qayda dəyişdi
-
Beyləqanda qadın qətlə yetirilib - 23 yaşlı oğlan saxlanılıb
-
Sumqayıtda 67 kq narkotik dövriyyədən çıxarılıb - İki nəfər saxlanılıb
-
Mərkəzi Klinikanın həkimi əməliyyat etdiyi xəstəni qəbul etmədi - Kişi 8 gün sonra öldü
-
“Ermənistanın KTMT-dən çıxma ehtimalı daha yüksəkdir“ - Paşinyan
-
“270 nəfərlik müəssisədə 700 nəfər məhbus var” - Qadın kalonundan şikayət
-
Zelenski Trampdan narazıdır - “Bayden dövründə yardım daha güclü idi”
-
Rəsmi sənəddə qeyri-rəsmi ünvan: “Elmar marketin yaxınlığı...”
-
Magistraturaya qəbul imtahanında dəyişiklik gözlənilir - DİM rəsmisi
-
Şəmkir rayonunda maye qazdoldurma məntəqəsinin istismarı dayandırıldı - VİDEO
-
General vəzifədən azad edilib? - DSX xəbəri təkzib elədi
-
7 ildir ev alıblar, amma çıxarış yoxdur - VİDEO
-
“Az-Lead” şirkətin 1,7 milyon borcu var - “İndart Holding” də borclanıb
-
Sosial şəbəkələrdə dərman tövsiyə edənləri bu cəza gözləyir - VİDEO
-
Ünvanlı yardım alanların sayında 20 minlik artım - İqtisadçı əsas səbəbi açıqladı
-
Türkiyədə meşə yanğınları şiddətlənib - Çanaqqala və Tekirdağda kəndlər təxliyə edildi
-
Bu il ali məktəblərə qəbul planı 90 faizdən artıq dolacaq - DİM sədri
-
İlham Əliyevin Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşü oldu - FOTO
-
“Melissa park” tikinti şirkəti ilə sakinlər arasında münaqişə yaşanır - Kim haqlıdır?
-
Naxçıvanda sahibkarların bank hesabları kəskin azaldı - Talıbovdan sonrakı bir ayda nə baş verib?
TOP 10
ARXİV