![]() |
|














KTMT Qazaxıstanda işğalçı statusu qazanır - Putin və Lukaşenko vəziyyətdən çıxış yolları axtarır...
Tarix 07.01.22, 23:20 |
|

KTMT Qazaxıstanda işğalçı statusu qazanır - Putin və Lukaşenko vəziyyətdən çıxış yolları axtarır...
Qərb siyasi dairələri KTMT-nın Qazaxıstana qoşun yeritməsini bu ölkəyə qarşı xarici intervensiya kimi qəbul edir
Tokayevin dili ilə gündəmə gətirdikləri terrorçular ilə bağlı iddialara heç kim inanmır
Macarıstan və Çexoslovakiya faciələrinə eyham vurulduğunu nəzərə aldıqda, Rusiyanın beynəlxalq hüquq qaydasında çıxılmaz vəziyyətə düşdüyü şübhə doğurmur...
Qazaxıstanda nə baş verir? Bu Türk dövlətlərini kimlər qarışdırdı? Əsas hədəfləri və məqsədləri nədən ibarətdir? Qazaxıstanın müstəqilliyinə təhlükə mövcuddurmu?
Belə sualların sırasını daha da genişləndirmək olar. Çünki, hələlik birmənalı cavabı olmayan suallar həddindən artıq çoxdur. Və Qazaxıstanın gələcək taleyi baxımından, bütün suallara inandırıcı cavabların tapılması olduqca vacibdir.
Ancaq artıq bəzi məqamlara diqqət etdikdə Qazaxıstan faciəsinin əvvəlcədən hazırlanmış plan əsasında törədildiyini anlamaq o qədər də çətin deyil. Çünki, plan nə qədər dəqiq hazırlanmış olsa belə, ziddiyyətli məqamlar kifayət qədərdir. Və planın icrası nəticəsində bəzi beynəlxalq hüquq normalarının kobud şəkildə pozulduğu da inkaredilməz reallıqdır.

Məsələn, Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına (KTMT) aid hərbi qüvvələrin Qazaxıstana yeridilməsini əsaslandıracaq hüquqi bazada olduqca ciddi boşluqlar mövcuddur. Çünki, KTMT hərbi blokdur və üzv dövlətləri xarici müdaxilədən müdafiə etmək məqsədilə yaradılıb. Qazaxıstana isə hər hansı xarici hərbi müdaxilə faktı qeydə alınmayıb.
Belə vəziyyətdə KTMT qoşunlarının Qazaxıstana yeridilməsinin özü elə bu dövlətə qarşı hərbi müdaxilə xarakteri daşımış olur. Yəni, beynəlxalq hüquq normaları baxımından, Qazaxıstan əslində, hazırda KTMT tərəfindən törədilmiş hərbi intervensiya ilə üzləşib. Və bu baxımdan, KTMT-nın, o cümlədən də, Rusiyanın bu hərbi intervensiyaya hüquqi don geyindirməsi o qədər də asan olmayacaq.
Düzdür, KTMT Qazaxıstana qoşun yeridilməsini quruma üzv olan bu ölkənin prezidenti Kasım-Jomert Tokayevin müraciəti ilə əsaslandırmağa çalışır. Ancaq prezident K.J.Tokayevin Qazaxıstan dövləti adından belə taleyüklü qərar qəbul etmək səlahiyyəti də mübahisə mövzusudur. Çünki, K.J.Tokayev xalq tərəfindən deyil, sadəcə, Qazaxıstan parlamenti tərəfindən seçilmiş prezidentdir.
Digər tərəfdən, hətta K.J.Tokayev xalq tərəfindən seçilmiş prezident olsaydı belə, onun müraciəti hüquqi mübahisələr doğuracaqdı. Çünki, Qazaxıstan dövlətinin taleyinə yalnız bir nəfər qərar verə bilməz. Yəni, KTMT qoşunlarının Qazaxıstana çağırılmasına yalnız ölkə parlamenti tərəfindən qərar verilə bilərdi. Və bütün bunların heç birisinə əhəmiyyət belə, verilməyib.

Nəticədə hazırda KTMT qoşunları Qazaxıstanda xarici işğalçı hərbi qüvvələr statusu qazanmış durumdadır. Bu reallığı Kremldə də artıq anlamağa başlayıblar. Hətta vəziyyətdən çıxış yollarının axtarıldığı da açıq-aşkar nəzərə çarpır.
Məsələ ondadır ki, Qazaxıstan faciəsini sadəcə, kənardan müşahidə etməklə kifayətlənən Qərb siyasi dairələri artıq hərəkətə gəlməyə başlayıblar. İndi Qərb siyasi dairələri KTMT qoşunlarının Qazaxıstana yeridilməsinə hüquqi əsasların olub-olmadığını araşdırmaq niyyətindədir. İlk reaksiyaya əsasən yaxın vaxtlarda KTMT və Rusiyanın Qazaxıstanı işğal etməkdə suçlanacağı artıq qətiyyən şübhə doğurmur.
Təbii ki, Kremldə belə bir təhlükənin real olduğunu anlayırlar. Ona görə də, Kremlə yaxın siyasi dairələr ciddi şəkildə əl-ayağa düşüblər. Və törədilmiş beynəlxalq hərbi cinayətə haqq qazandırmaq üçün müxtəlif variantları sınaqdan çıxarırlar.
Qərb siyasi dairələrinin israrlı susqunluqdan sonra məhz KTMT və Rusiyanı ən zəif, həm də müdafiəsiz yerdən vurmağa hazırlaşması Kremli qıcıqlandırır.
Rusiya Federasiya Şurasının sədr müavini Konstantin Kosaçevin açıqlaması isə əsl skandaldır.O, deyib ki, Qərbin KTMT qoşunlarının Qazaxıstana yeridilməsinin qanuni olub-olmadığını yoxlamaq üçün əsasları yoxdur: "KTMT-ya daxil olmayan ölkələrin bu qurumun üzvlərinin davranışlarını təftiş etmək hüququ yoxdur".

K.Kosaçevin unutduğu önəmli bir məqam var ki, KTMT beynəlxalq hüquq normalarını tənzimləyən qurum deyil. Eyni zamanda, KTMT dünyada, eləcə də postsovet məkanında istədiyi kimi davrana bilməz. Nəhayət, nə KTMT, nə də onun təmsil etdiyi Rusiya BMT-nin beynəlxalq funksiyalarını mənimsəyə bilməz.
Qazaxıstan isə BMT-nin üzvü olduğundan bu ölkədə baş verən bütün hadisələr və proseslər BMT Təhlükəsizlik Şurasının təftişinə məruz qala bilər. Yəni, dünya Rusiyanın istədiyi kimi idarə olunmur.
Belə anlaşılır ki, KTMT-nın Qazaxıstana qoşun yeritməsi beynəlxalq hüquqa zidd olduğundan yaxın vaxtlarda Rusiyanın buna görə başı ağrıyacaq. Bu xarici intervensiya faktından Rusiyanın beynəlxalq rəqibləri Kremlə qarşı istifadə edəcəklər. Hətta Rusiyanın ciddi beynəlxalq sanksiyalara məruz qala biləcəyi də qətiyyən istisna deyil.
Ona görə də, Kremlə yaxın siyasi dairələr KTMT-nın Qazaxıstana qoşun yeritməsinin beynəlxalq hüquq qarşısındakı məsuliyyətini başqalarının üzərinə yükləməyə çalışır. Hətta belə iddialar da yayılıb ki, guya bu addımın atılmasına qərar Kreml tərəfindən verilməyib. Əksinə, Belarus prezidenti Aleksandr lukaşenko şəxsən Kreml sahibi Vladimir Putinə zəng edərək, Qazaxıstana KTMT qoşunlarının yeridilməsi ilə bağlı təzyiq göstərib. Halbuki, hazırda Belarus prezidentinin nəfəs almaq üçün belə, Kreml sahibindən icazə aldığını bütün dünya bildiyindən bu "nağıllara" heç kim inanmaz.
Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko isə Qazaxıstanda baş verənləri xarici müdaxilə ilə izah etməyə çalışır: "Bu, xarici müdaxilə cəhdi idi. İndi bunun arxasında kimin dayandığını aydınlaşdırmaq lazımdır".
Təbii ki, "Batka" Qazaxıstan faciəsinin arxasında kimin dayandığını hamıdan yaxşı bilir. Necə ola bilər ki, KTMT Qazaxıstana qoşun yeridərkən xarici müdaxilənin olduğunu dəqiq bilir, ancaq bu hərbi bloka aid əsgərlərin kimə qarşı vuruşacağından xəbəri yoxdur.
Böyük ehtimalla "Batka" da çox təhlükəli oyunun içinə salındığını anlayır. Ona görə də, belə ikibaşlı və ziddiyyətli açıqlama ilə özünü gələcək sanksiyalardan sığortalamağa çalışır. Və çətin məqamda bütün günahı əsas ortağı olan Rusiyanın üzərinə yükləmək üçün əl yeri qoyur.

Məsələ ondadır ki, Qazaxıstan prezidenti K.J.Tokayevin dili ilə gündəmə gətirdikləri terrorçular ilə bağlı iddialara heç kim inanmır. Çünki, indiyə qədər hansısa xarici ölkədən Qazaxıstana daxil olmuş terrorçularla bağlı heç bir sübut tapa bilməyiblər. Halbuki, Qazaxıstanı Rusiyaya təslim etmiş prezident K.J.Tokayev 20 min terrorçudan bəhs edir. Və bütün bu iddiaların ona Kremldən təlqin edildiyi isə qətiyyən şübhə doğurmur.
Ancaq KTMT və Rusiyanın təbliğ etdiyi terrorçu variantı hələlik Moskvada yaşayan ruslara belə, inandırıcı gəlmir. Rusiyalı politoloq Maksim Şevçenkonun açıqlaması da bunu təsdiqləyir: "Əlbəttə ki, Qazaxıstanda zorakılıq olub. İğtişaşları və zorakılıqları isə yalnız iki qüvvə təşkil edə bilərdi. Bu, ya kriminal qüvvələrin, ya da xüsusi xidmət servislərinin əməlidir. Mən postsovet məkanında kriminal sistemin xüsusi xidmət servislərinin nəzarətindən kənar fəaliyyət göstərdiyinə qətiyyən inanmıram. Ona görə də, iğtişaşların nəzarətdən baş verməsi mümkün deyil. Mən əminəm ki, bütün bu hadisələr dəqiq şəkildə idarə olunurdu".

Göründüyü kimi, Qazaxıstanda baş verənlərə yanaşma birmənalı xarakter daşıyır. Bu ölkəyə kənardan müdaxilə olub və böyük ehtimalla Qazaxıstan prezidenti K.J.Tokayev də əvvəlcədən məlumatlandırılıb. Ona görə də, kənar müdaxilənin arxasında kimin dayandığını məhz elə həmin Qazaxıstana qoşun yeridən KTMT daxilində axtarmaq lazımdır. İndi KTMT öz qoşunlarının Qazaxıstanın daxili işlərinə qarışmayacağını, sadəcə, sülhməramlı missiya kifayətlənəcəyini bəyan etsə, intervensiya faktı inkaredilməz reallıqdır.
Qoşunları işğalçı hərbi qüvvə durumuna düşən KTMT buna görə mütləq hüquqi məsuliyyət daşıyır. Qərb siyasi dairələrinin Qazaxıstanda baş verənləri Macarıstan və Çexoslovakiya faciələri ilə müqayisə etdiyini nəzərə alsaq, yaxın vaxtlarda həm Rusiyanın, həm də KTMT-nın digər üzvlərinin beynəlxalq sanksiyalara tuş gələcəyi qətiyyən istisna deyil. (musavat.com)
Xəbərin oxunma sayı : 1069
Analiz
Xəbərlər
-
İnstaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
“Azərbaycan xalqına bir daha təşəkkürümü bildirmək istəyirəm“ - Ərdoğan
-
Mədəniyyət sektorunda yeni vergi güzəştlərinin tətbiqinə başlanılır - VİDEO
-
Uitkoff İranla müzakirələri davam etdirir - Ağ Ev
-
“NATO sammiti Ankarada keçiriləcək” - Ərdoğan
-
Arkadi Qukasyandan yeni ETİRAFLAR
-
İyulun 1-dən artırılan bəzi sosial müavinətlər nə qədər olacaq? - VİDEO
-
Hacı Zeynalabdin Tağıyev qəsəbəsində kanalizasiya problemi - VİDEO
-
Bu şəxslərə yeni mənzillər veriləcək - RƏSMİ
-
ABŞ və İsrailin İrana qarşı addımları bütün regionu təhlükəyə atıb - Pakistan XİN
-
Gömrükdə rüşvət qalmaqalı - Sabiq rəis 834 maşını ölkəyə necə keçirib?
-
Yekaterinburqda öldürülən azərbaycanlıların nəşi Vətənə gətirilib - VİDEO
-
Tələbələr üçün xoş xəbər: Müraciət vaxtı artırıldı
-
Deputatlar bu qanunlara dəyişiklik edəcək - SİYAHI
-
Nəsimi rayonunda mənzil qanunsuz olaraq obyektə çevrilib - FOTOLAR
-
Fransanın radioaktiv tullantıları Azərbaycan sərhədində? - Xəzər üçün təhlükə
-
Azərbaycanda şok OLAY: 5 aylıq hamilə ola-ola başqasına ərə getdi - VİDEO
-
“Sputnik Azərbaycan”ın ofisində saxlanılanlar kimdir? - ADLAR
-
“Excelsior Hotel”də baş direktorla menecer arasında nə baş verir?
-
Bəylər Eyyubovun yerinə gələn Fərid Əsgərov kimdir? - DOSYE
-
“Kremlin yeni strateji hədəfi Odessadır“ - “Financial Times”
-
DİN-dən “Sputnik-Azərbaycan“dakı əməliyyatla bağlı açıqlama
-
Ərdoğan və Ersin Tatar Bakıya gəlir - Bu tarixdə
-
Bəylər Eyyubov vəzifədən azad edildi - Yerinə təyinat oldu
-
İyul ayında hava necə olacaq? - Aylıq proqnoz
-
Rusiya agentləri “Sputnik Azərbaycan“dan belə çıxarıldı - VİDEO
-
Elariz Məmmədoğlunun qızı məhkəmədə ifadə verdi - Milyonluq qalmaqallı iş üzrə
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“İran komandirləri yoxa çıxıblar” - “Washington Post“
-
Salyanda dəhşətli cinayət: gecəyarısı arvadını xəyanətdə günahlandırdı, sonra isə...
-
Həbs edilən şəxs Namiq Abdullayevin adından necə istifadə edib? - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
“Cəlal Harutyunyana general-leytenant rütbəsini Sarkisyan verib“ - Arayik Harutyunyan
-
“Veysəloğlu”nun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı” çərçivəsində növbəti məhsuldar görüş AQİSA ilə keçirildi - FOTOLAR
-
“Türk vətəndaşı olmağı çox istərdim” - Montello ilə yeni müqavilə bağlanılıb
-
Qohum nikahların qarşısı necə alınacaq? - Nazirlikdən açıqlama
-
İran “Starlink“ə qadağa qoydu: İstifadə edənləri həbs gözləyir
-
Bakıda 400 nəfərin gizlənə biləcəyi yeraltı bunker: Harda yerləşir?
-
"QayMaq Premium Qida" şirkətinin kərə yağından sellofan çıxıb - Video
-
Sabahdan məktəbli formalarının qiyməti aşağı düşür - CƏDVƏL
-
Prezidentdən Fikrət Məmmədovla bağlı - Sərəncam
-
“TikTok” üçün çox varlı alıcılarımız var” - Tramp
-
Hərbi prokuror bayram günləri sərhədlərdə - FOTOLAR
-
Şuşa və Xankəndiyə səfərlər müvəqqəti dayandırılır - Səbəb açıqlandı
-
Vilayət Eyvazov Astarada vətəndaş qəbulu keçirəcək - Bu tarixdə
-
Cümşüdün batdığı kanal bu qurumun balansında olub - Baş Prokurorluğun məlumatı
-
“Sputnik-Azərbaycan” agentliyinin ofisində əməliyyat keçirilir
-
Azərbaycan İsrailə neft satışını dayandırıb - İxracın 95 faizi Avropa bazarlarına yönəldilib
-
Bakıda orta aylıq əməkhaqqı 1386 manatdır - Rəsmi
-
Çimərliklərdəki istirahət məkanlarında qiymətlə - VİDEO
-
“Ermənistanda kilsəyə yönələn hücumlar narahatlıq doğurur“ - Lavrov
-
Həyət evlərində qalanlar həşəratlara qarşı bu dərmanlardan istifadə etsinlər - VİDEO
-
Şamaxıda kişi qətlə yetirildi - 31 yaşlı kürəkəni tutuldu
-
Rusiya bu istiqamətdə 50 min hərbçi toplayıb - Ukraynanın işi çətindir
-
“Dedilər işə düzəlmək üçün 5 min manat pul lazımdır“ - Məhkəmə işi
-
Sabahdan bu sosial müavinətlər və Prezident təqaüdləri artırılacaq - SİYAHI
-
“İranın gizli nüvə obyekti ola bilər” – Tramp
-
Azərbaycanda bu şəxslərin nikahı qadağan ediləcək - Sabahdan
-
Qeyri-iş günü bir də dörd aydan sonra olacaq - TARİX
-
Maştağada kanalda antisanitar vəziyyət - VİDEO
-
Az maaş, çox tələb: Gənclər niyə iş tapa bilmirlər?
-
Qızıl bazarında vəziyyət necədir? - VİDEO
-
Polisə müqavimət göstərən narkotacir zərərsizləşdirilib - DİN
-
Kəngərliyə növbəti köç karvanı yola salındı - FOTOLAR
-
“Bu halda sanksiyaları ləğv edəcəyəm” - Tramp
-
Ağdamda mina partladı - Polis əməkdaşı xəsarət aldı
-
Ölkəmizin enerji ixrac potensialının artırılması baxımından əhəmiyyətli olan layihə
-
“8 Noyabr“ Elektrik Stansiyasının açılışı ölkəmizin enerji tarixinə mühüm səhifə kimi yazıldı
-
Saxta teleqram kanalının məlumatı təxribatdır - RƏSMİ
-
8 ildir yeni bina sakinlərə nə təhvil verilir, nə də kirayə haqqı ödənilir - ŞİKAYƏT
-
“Əhliman Gənciyevi dubinka ilə döyüb, elektroşokla işgəncə veriblər“ - Vəkilin AÇIQLAMALARI
-
Ov tüfəngi ilə qaynanası, arvadı və baldızını vurdu... - Hadisənin DETALLARI
-
Yekaterinburqda 2 qardaşı öldürülən Seyfəddin Hüseynlidən yeni açıqlama - VİDEO
-
Bakı-Qəbələ qatarlarından istifadə edənlərin NƏZƏRİNƏ
-
Azərbaycan regional və qlobal enerji təhlükəsizliyində mühüm rola malikdir
-
Trampdan Maskla bağlı yeni açıqlama: “O, əla oğlandır”
-
Yekaterinburqda məhkəmə şousu başa çatdı - Kimlər həbs edildi? + FOTOLAR
-
Bir ildə 64 məktəb bağlanıb - Ekspertlərdən HƏYƏCAN TƏBİLİ
-
Çinə viza rejimi ləğv ediləndən sonra aviabiletlər bahalaşıb? - VİDEO
-
Ukrayna müharibəsi 2026-cı ilə qədər davam edə bilər - CNN
-
Özünü vəkil kimi təqdim edən Səbiyyə Panəliyevanın dələduzluğu davam edir - “Bir dur deyən yoxdur“
-
“Emerald” hotelində şok olay: Otağına çağırdığı qadın kişi çıxdı….
-
“Faşist Putin hakimiyyətini pisləyirik“ - Aygün Attar
-
Ölkənin enerji siyasətində yeni mərhələnin başlanğıcı
-
İcra başçısı-qadın sahibkar qalmaqalı: mülk dağıdanların milyonluq mülkləri - VİDEO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Azərbaycan parlamentinin nümayəndə heyətinin Rusiyaya səfəri ləğv edildi - RƏSMİ
-
“Vətən Bağı“ İB Naxçıvanda “Narkotikə yox“ layihəsinə start verdi - FOTOLAR
-
Mehrab Xəlilovun rəhbəri olduğu “Jobs” MMC vətəndaşları aldadıb - VİDEO
-
“Rusiyanın yay hücumu uğursuzluğa düçar olur“ - The Telegraph
-
Unudulmuş Nobel laureatı və sovet Rusiyası - Siqrid Unsetin acı müşahidələri
-
Füzulidə kanalda batan şəxsin axtarışları davam edir - VİDEO
-
Yekaterinburq məhkəməsi Akif Səfərovu həbs etdi - 22 günlük
-
Azərbaycanda Rusiya ilə bağlı mədəni tədbirlər ləğv edilir - Rəsmi
-
Lənkəranda hadisə: İş adamı xəstəxanalıq oldu, saxlanılan var
-
FTX-nin əməliyyatı quduz itin hərəkəti kimi qiymətləndirilməlidir - DEPUTAT
-
Bəzi yerlərdə yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Naxçıvanda ağır qəza: Məmur və ər-arvad öldü (FOTO)
-
“Makron və Merts sağlam düşüncələrini tamamilə itiriblər” - Lavrov
-
Eyni məhsul, kəskin qiymət fərqi: “Bahadırsa, almayın“
-
İran aylar ərzində uranın zənginləşdirilməsini bərpa edə bilər - Qrossi
-
Mərkəzi Bankdan yeni QAYDALAR: Kredit əldə etmək sosial şəbəkə aktivliyinizdən asılı ola bilər
-
Bakıda bərbad vəziyyətdə olan bəzi yolların “bəxt“i niyə açılmır? - VİDEO
-
Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlıların məhkəməsi başladı - Fotolar
-
Azərbaycanda gəlinliklərin baha olmasının səbəbi nədir? - VİDEO
-
Qayınanasını öldürdü, arvadı ilə baldızını yaraladı - Masallıda dəhşətli hadisə
-
Biləcəridə yol problemi - Səkilər yoxdur, maşınlar küçəyə park olunur
-
Eyni Rusiya, eyni ssenari: Şovinizm və qəddarlıq
-
“Ziraat Bank Azərbaycan“ geriləyir - Əhali pullarını geri götürür
-
Bakıda gənc “lyuk“a düşməyib, yol çöküb - VİDEO
-
35 nəfərin zəhərləndiyi “Dönər evi“ yenidən açıldı - Jurnalistlərə hücum etdilər (VİDEO)
-
Rusiyada azərbaycanlılara qanlı OMON hucumunun şahidləri danışdı - VİDEO
-
Göygöldə sərxoş şəxs polisin silahını götürmək istəyib - TƏFƏRRÜAT
-
Azərbaycanda hansı bölgədə nə qədər bankomat var? - Siyahı
-
İsrailin raket zərbələri nəticəsində öldüyü deyilən Əli Şamxani üzə çıxıb - FOTO
-
“QAZel”in içindəki palçığı bizə yedizdirmək istəyirdilər - Vüqar Səfərov
-
675 min manat vergi borcu olan hospitalda qanuni təmsilçi “oyunu” - Üçüncü dəyişiklik
-
Rusiyada iki qardaşı öldürülən Seyfəddin Hüseynli: Digər yaxınlarımız hazırda təzyiq altındadır
-
Hansısa bir şirkət viza ilə bağlı qarantiya verirsə, bu, cəfəngiyatdır - AÇIQLAMA
-
Ən çox sosial yardım bu rayona verilir - STATİSTİKA
-
Rusiyalı diplomat Azərbaycan XİN-ə çağırıldı - Kəskin etiraz bildirildi
TOP 10
ARXİV