![]() |
|




592.jpg)



.jpg)





Putinin yubatdığı qayıdış – “Financial Times”
Tarix 28.06.22, 21:07 |
|

Böyük Britaniyanın “Financial Times” qəzetində “Putin rejimi Rusiya tarixininin islahatlara qayıdış dövrünü yubadır” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi qəzetin Avropa üzrə redaktoru Toni Barberdir.
Novator.az saytı məqaləni ingiliscədən çevirərək təqdim edir.
Rusiyada guya qlobal dəyişiklik baş verir. “Böyük dəyişiklik” – prezident Vladimir Putinin şəxsi nəzarəti altında Kremlin yaratdığı uşaq və gənclər hərəkatı belə adlanır.
Bu təşəbbüs ideoloji baxımdan daha çox sovet dövrünün pioner təşkilatına üzv olması ənənəsini xatırladır. Pioner təşkilatına üzvlük sovet yeniyetmələri üçün bir keçid mərhələsi hesab olunurdu.
Rusiyada “Böyük dəyişiklik” hərəkatı haqda qanun layihəsi mayın 19-da, pionerlərin 100 illik yubileyi günündə ortaya çıxıb. Layihə yeni hərəkata “xarici agentlərlə” və “arzuolunmaz” təşkilatlarla, yəni Qərbyönlü və avtoritarizmə qarşı çıxan tənqidçi ruslarla əməkdaşlığı qadağan edir.
Bəli, Putinin Ukrayna ilə müharibəsinin beşinci ayında Rusiyanın faciəvi keçmişinin əks-sədaları artıq fərqli səslənir.
Müharibə əleyhdarı, Sankt-Peterburqdan olan rəssam Aleksandra Skoçilenko psixiatriya klinikasına yerləşdirilib. Kommunizm dövründə dissidentlərlə bu cür davranırdılar.
Hakimiyyətinin üçüncü onilliyində Putin rejimi xaricdəki kimi daxildə də təcavüzkar aktlar həyata keçirməklə – repressiyalar aparmaqla, azad düşüncələri daha sərt buxovlamaqla məşğuldur. Bu, Rusiyanın yaxın tarixi üçün xarakterik haldır. Və əksinə – Rusiya daxildə liberal dövrə qədəm qoyanda (Sovet İttifaqının sonuncu lideri Mixail Qorbaçovun vaxtındakı kimi) xarici siyasətdə də beynəlxalq gərginliyi azaltmağa meyllənir.
Putin dövründə liberal dönüşun olacağı ağlabatan deyil. Ancaq Rusiyanın tarixi daima enişli-yoxuşlu mərhələlərdən ibarət olub: İosif Stalin dövründə diktatura, Nikita Xruşşov dövründə islahatlar, Leonid Brejnev dövründə sərtləşmə, Mixail Qorbaçov və Boris Yeltsin dövründə liberallaşma, Putin dövründə repressiya. Nə vaxt olacağını deyə bilmərik, amma Putin mərhələsindən geri dönüşün olacağı da mütləqdir.
Ukrayna ilə müharibə burada məxsusi rol oynaya bilər. 1853-1856-cı illərin uğursuz Krım müharibəsi təhkimlilərin azad edilməsinə, 1979-cu ildə Əfqanıstana hərbi müdaxilə isə 1980-ci illərdə Qorbaçovun yenidənqurma siyasətinə, islahatlara təkan vermişdi.
Amma Rusiya Ukraynada qələbə çalsa, repressiyalar dövrü uzana da bilər, vaxilə Stalinin nasist Almaniyası üzərində qələbəsi bu cür nəticələnmişdi.
Rusiyada müsbət dəyişikliyin baş verəcəyinə Qərbdə yaranmış ümidlərin puç çıxması hallarına tarixdə çox rast gəlinir.
1982-ci ildə Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin (KQB) keçmiş rəhbəri Yuri Andropov Leonid Brejnevi əvəzləyəndə yeni rəhbərin caz musiqisini və bir az da viskini sevdiyi barədə şayiələr Qərb ölkələrinə ayaq açmışdı. Bu, SSRİ-nin Qərblə münasibətlərində irəliləyişin olacağına ümid yaradırdı. Olmadı. O şayiələr Qərbə Moskvadan yayılırdı, hərçənd belə söz-söhbətləri təsdiqləyəcək yetərli dəlillər yox idi.
2008-ci ildə Putin Rusiya prezidenti postunu müvəqqəti tərk edib öz yerinə dörd illiyə Dmitri Medvedyevi gətirəndə Qərbdəkilər yenə başlamışdılar ki, Kremlin yeni rəhbəri Britaniyanın “Deep Purple” rok qrupunun pərəstişkarıdır.
Qərb Medvedyevə öhdəsindən gələ biləcəyi bir keçmiş kommunist kimi baxırdı. Bu düşüncə, bu ümid də yanlış çıxdı. Medvedyev indi sosial şəbəkələrdə Rusiyanın düşmənlərini “əclaf və yaramaz” kimi qələmə verən rəzil bir Kreml təbliğatçısına çevrilib.
Putinin hakimiyyət strukturlarının qeyri-müəyyən xarakteri tarixi mərhələnin növbəti raundunun kimin simasında təcəssüm edəcəyini proqnozlaşdırmağa imkan vermir. Ordu və təhlükəsizlik qüvvələrinin əlində böyük səlahiyyətlər cəmlənib. Lakin “Putinin aşpazı” adlandırılan iş adamı Yevgeni Priqojin kimi elə nüfuzlu fiqurlar var ki, onlar rəsmən heç bir dövlət postunda oturmurlar.
Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasında, o dövrün nazirliklərində, elmi-tədqiqat institutlarında sərt iyerarxiya hökm sürürdü. Qərb ekspertləri bu iyerarxiya pilləsində islahatçı adamların yüksəlişini izləyə bilirdilər.
Hələ yenidənqurma başlamazdan əvvəl Qərb ekspertləri Qorbaçovu, onun silahdaşı Aleksandr Yakovlevi, iqtisadçı Abel Aqanbekyan və sosioloq Tatyana Zaslavskaya kimi alimləri xüsusi fiqurlar kimi seçib qeyd edə bilmişdilər.
Putinin 22 illik hakimiyyəti dövründə bəlkə də ən çox etimad göstəriləcək islahatçı lider vaxtilə baş nazirin müavini olmuş Boris Nemtsov idi. 2015-ci ildə Nemtsov Kremlin divarları yaxınlığında güllələndi.
Putin rejiminin ən çox əleyhinə çıxan digər bir fiqur isə müxalif siyasətçi Aleksey Navalnıdır. 2020-ci ildə Navalnını zəhərlədilər, 2021-dən isə o, həbsdədir.
Keçmişi indidən fərqləndirən bir cəhət də nəsillərin dəyişməsidir. 1980-ci illərdə islahatlara stimul verən nəsil daha sərbəst bir dövrdə – Xruşşov dövründə böyümüş “1960-cı illərin uşaqları” idi.
Bu gün bir çox rusiyalı liberalizm deyəndə gözünün qabağına Sovet İttifaqının dağılmasını və Yeltsin dövrünün nizamsız demokratiyasını gətirir. Bu təcrübəni onlar gənclik dövründə qazanıblar, yəni onların nəzərində liberalizm ləkələnib.
Ona görə güman ki, yeni dövrün islahatçıları Putin rejimində böyümüş və onun yürütdüyü siyasətdən xacalət çəkən daha gənc nəsilin nümayəndələri arasından çıxacaq.
Qarşıda bizi nə gözləyir gözləsin, Qərb anlamalıdır ki, onun Rusiyanın daxili siyasi kursunu yönəltmək imkanı məhduddur. İmperiya instinktlərindən qurtulan, öz xalqının həyatını yaxşılaşdırmağa köklənən Rusiya, sözsüz ki, Qərbin maraqlarına uyğun bir Rusiya olardı. Ancaq köhnə idarəçilik ənənələri və yaxın keçmişi göstərir ki, Rusiya sonda yenə öz yolunu özü seçir.
Xəbərin oxunma sayı : 856
loading...
Dünya
Xəbərlər
-
Lətifənin Bali tətili - VİDEO
-
Rayonlarda un qıtlığı yarandı - Bəs buna səbəb nədir?
-
“Azərişıq” ilə MTK-nın borc davası: cəzasını sakinlər çəkir (VİDEO)
-
Mariya Ovsyannikova ev dustaqlığına göndərildi - VİDEO
-
Bakıda həbsxanada 5 məhkum niyə ölüb? - Rəsmi açıqlama
-
Əli Əsədovdan Şuşadakı abidələrlə bağlı QƏRAR
-
Yeddi aya 1 milyard dollar – “Şahdəniz“dən rekord mənfəət əldə olunub
-
Azərbaycanda vəzifəli şəxs işdən çıxarıldı – FOTO
-
İnternet niyə bahalaşdı? - Nazir müşavirindən açıqlama + FOTO
-
“Ərdoğanla Əsəd arasında danışıqdan söhbət belə gedə bilməz” - Çavuşoğlu
-
“Zaporojye AES-də təhlükəsiz demilitarizasiya perimetri yaradılmalıdır” - BMT-nin Baş katibi
-
Azərbaycan Ordusu Buzdux və digər hakim yüksəkliklərdə mühəndis işləri görür - VİDEO
-
Sürücülərin nəzərinə! - Bu tarixdən...
-
“WhatsApp“a yeni özəllik gəlir: Artıq ekran görüntüsü...
-
Kreditlərlə bağlı əhaliyə vacib xəbər - Qaydalar dəyişdi
-
“Rusiyaya qarşı ilk növbədə iqtisadi, texnoloji və sərt sanksiyalar gərəkdir“ - Zelenski
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Koronavirus statistikası
-
Xankəndidə ermənilərin qəzəbinə səbəb olan bildiriş: “Azərbaycana xoş gəlmisiniz!”
-
Dördüncü doza vaksin məcburi olacaq? - AÇIQLAMA
-
Məktəbəhazırlıq qrupları ilə bağlı YENİLİK
-
Zaqatalada itən hindistanlı turist niyə tapılmır? - Üç ay tamam oldu
-
İran prezidenti Paşinyanla danışdı: “Bizim üçün qəbuledilməzdir“
-
Temperatur 42 dərəcəyə yüksələcək - XƏBƏRDARLIQ
-
“Broker Əbülfəz”in xalası oğlu axtarışa verilib? – Həbslər davam edəcək
-
Azərbaycanda avtobusların 86 faizinin yaşı 10 ildən çoxdur - Rəqəmlər
-
Yoluxma artır: qapanma olacaqmı?
-
Gədəbəyin yeni icra başçısı Orxan Mürsəlov kimdir? - FOTO
-
“Laçın dəhlizi məsələsi üçtərəfli razılaşma əsasında həllini tapmalıdır“ - Rusiya XİN
-
“12-ci imam”a görə çənə sındıran saxta qazini kim himayə edir?
-
“Krımda baş verənlər xəbərdarlıq kimi qəbul edilməlidir“ - Prezident Ofisi
-
Masazır dairəsində qızı zorla “Porsche”yə mindirmək istədi - Polis araşdırır
-
Sabiq bələdiyyə sədrinin bacısı qaziyə qarşı dələduzluq edib - Təfərrüat
-
Azərbaycanda ən çox və ən az satılan avtomobillər - SİYAHI
-
Gədəbəyə yeni icra başçısı təyin edilib - Sərəncam
-
“Lökbatan vulkanının püskürməsi 4 dəqiqə davam edib“ - Qurban Yetirmişli
-
İranın gizli planı ifşa edildi - SEPAH-a qarşı yeni ittiham
-
Türkan imkanlı şəxslərdən kömək istəyir - “Tək arzum təhsilimə davam etməkdir“ + VİDEO
-
“Ukraynadakı müharibə Rusiyanın hərbi sənayesini sarsıdıb“ - Britaniya kəşfiyyatı
-
Hansı ölkələrə səfər etmək təhlükəlidir? - SİYAHI
-
Riyad Əliyevin əmlaklarını kim ələ keçirib? - Araşrma başadı
-
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb - SON QİYMƏT
-
“Dnepropetrovska hücumu cavabsız qoymayacağıq” - Zelenskidən Rusiyaya xəbərdarlıq
-
Məktəb direktoru vəzifəsinə qəbul üzrə müsabiqə başlayır - Bu gündən
-
Azərbaycanlı model çılpaq fotosunu paylaşdı - FOTO
-
Zəfər Rəisoğlunun “beynəlxalq standart”ları və ya Şeyx Nəsrullahın “Misli” cadusu…
-
Günün transfer xəbərləri: Morata “Mançester Yunayted“ yolunda
-
Dünyanın ən hündür bayraq dirəyi Azərbaycana gətirildi - FOTO
-
Azərbaycanda ən çox bahalaşan məhsulların adları - Açıqlandı
-
“İcra hakimiyyəti tikintini qanunsuz hesab edir, amma tədbir görmür” - Video
-
Laçın şəhəri və Zabux kəndində qalan ermənilərin köçürülməsinə başlanılıb
-
Rusiya enerji sektorunda ABŞ şirkətini Türkiyə nəhəngi əvəzləyir - Dünyada analoqu yoxdur
-
Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycanda internet tarifləri dəyişdi, qiymət bahalaşdı - Rəsmi
-
Deputat paylaşdığı şəkildən danışdı - “Fotoşop deyil...”
-
“Rusiyalıların əksəriyyəti Ukraynadakı müharibəni dəstəkləyir“ - Kuleba
-
Baş prokuror Britaniya səfiri ilə Azərbaycanın Londondakı səfirliyinə hücumu müzakirə edib - FOTO
-
Azərbaycanda koronavirusan ölüm sayı xeyli artdı - Yoluxma sayı açıqlandı
-
Bank kartlarından pul oğurlayan daha bir dəstənin üzvləri saxlanılıb - VİDEO
-
“1xBet“ insanlara necə kələk gəlir? - Mərcin qaranlıq tərəfləri
-
Xankəndi ətrafındakı strateji yüksəkliklər nəzarətə götürülüb - “Caliber”
-
“Ukraynaya lazım olan qədər hərbi avadanlıq verəcəyik“ - Pentaqon başçısı
-
İlham Əliyev və Mehriban Əliyevanın Türkiyəyə səfəri başa çatıb
-
“Ermənistan öhdəliklərinə zidd fəaliyyət göstərir və sülhə maneə törədir” - Ceyhun Bayramov
-
Səfər Mehdiyevi saxlayan polislərin işdən çıxarılıb? - DİN-dən açıqlama
-
Azərbaycanda insanlar ən çox bu sahələrdə işləyirlər - SİYAHI
-
Rusiya Suriyadan gəmilərlə silah daşıyır - KİV
-
“Nar” şəhid övladları üçün təşkil olunan “YAŞAT” Düşərgəsinə dəstək oldu - FOTOLAR
-
Sabirabadda əkin sahələrinin suvarma suyu ilə təminatı yaxşılaşdırılır - FOTO
-
Dustaq-məmurların üzərinə həbs qoyulan mülklərinin sonrakı taleyi necə olur? – Şok təfərrüat…
-
Bakıda 35 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
“Ukrayna 10 aya qələbə qazanacaq“ - Mixeil Saakaşvili
-
Azərbaycan və Əlcəzair XİN başçılarının geniştərkibli görüşü keçirilib - VİDEO
-
“Qanunun sərt üzü üzə çıxmalıdır“ - Əflatun Amaşov
-
Payızda karantin qayıda bilər, əgər... - Çində peyda olan yeni virus təlaşı
-
“Bu il 67 xəbərdarlıq edilib, 250-dən çox icraat başlanılıb“ - Baş Prokurorluğun idarə rəisi
-
İcra başçısı Abdin Fərzəliyev “moyka“ biznesinə girişib - FOTO+SƏNƏD
-
“Rusiya könüllü taborlardan ibarət 3-cü korpus yaradır“ - Britaniya kəşfiyyatı
-
Prezidentin əmisi oğlunun əmlaklarını kimlər ələ keçirib? – Məhkəmə
-
Hərbi qeydiyyata alınan vətəndaşlar icbari narkoloji müayinəyə göndəriləcək - QƏRAR
-
Bakıda saxta pul hazırlayan dəstə üzvləri saxlanılıb - VİDEO
-
“Bu gün medianın inkişafı üçün bütün lazımi tədbirlər həyata keçirilib” - Kamran Əliyev
-
“Son sutkada Rusiyanın 9 təyyarəsi məhv edilib“ - Ukrayna Baş Qərargahı
-
Əli Əsədovdan qərar: Nazirliyin kollegiya tərkibi dəyişdirildi
-
Dünya bazarında neft qiymətləri necə dəyişib?
-
Arvadına əsəbiləşib 300 adamı evsiz qoydu: Yevlaxdakı yanğınla bağlı yeni detallar
-
Xaricdə təhsil alacaq şəxslərin ilk siyahısı təsdiqləndi
-
İlham Əliyev Konyada Rəcəb Tayyib Ərdoğanla görüşüb - FOTO
-
Ukrayna Türkiyədən 50 zirehli transportyor alıb - VİDEO
-
Abdin Fərzəliyev tək qazanır, müavin vəzifələri niyə boşdur? – FOTOFAKT
-
Bayden senatorla salamlaşdığını unudub yenidən ona əl uzatdı – VİDEO
-
“Hesab bizi aldada bilər, asan qələbə olmadı“ - Qurban Qurbanov
-
Avropada anormal istilər: meşə yanğınları, temperatur ...
-
Bərdə xəstəxanasından şikayət: “O boyda rayon 1 rentgen aparatının ümidinə qalıb”
-
"Qarabağ" ÇL-in pley-offunda - Rəqibi də bəllidir
-
“Süpürgəçiliklə oğul böyütmüşəm...” - Əlillik ala bilməyən qazinin anası kömək istədi
-
Yevlaxdakı yanğına görə bir nəfər saxlanıldı - Rəsmi
-
İranda təqaüdçülər etiraza qalxdı: “Ölüm olsun Rəisiyə” - VİDEO
-
Ərdoğan Azərbaycan Prezidenti və digər ölkə liderləri ilə bir araya gəldi - FOTOLAR
-
Azərbaycanda bahalaşma – Bu məhsulların qiyməti artdı
-
Bağçada işləmək istəyənlərin diqqətinə - 5 min nəfər... VİDEO
-
Yoluxma sayında kəskin artım oldu - 1 nəfər ölüb + FOTO
-
“Putinin Ukraynaya hücumu münasibətlərimizə zərbə vurdu“ - Sloveniya Prezidenti
-
Məşhurların instaqram - FOTOLAR
-
Günün transfer xəbərləri: Sançes rəsmən getdi, Arnautoviç MY-də?
-
Tərtərdə kənd ilanların hücumuna məruz qalıb - FOTO
-
Krımda partlayışlar: Ölən və yaralananlar var + VİDEO
-
Xəstəliklərin şiddəti artır: Əsas səbəb üzə çıxdı
-
“Azərbaycan ordusu Xankəndi ətrafındakı strateji yüksəkliklər halqasını bağladı” - VİDEO
-
Mehriban Əliyeva Konyada Mövlanə Muzeyini ziyarət etdi - VİDEO
-
İlham Əliyev Şimali Kipr Türk Respublikasının Prezidentini qəbul edib - FOTOLAR
-
Un məhsullarının bahalaşması digər məhsulların da qiymətini qaldıracaq? - AÇIQLAMA
-
“Bizimlə bir yerdə olanlar qazanar“ - Türkiyə Prezidenti
-
“Ermənistan istəsə də, istəmsə də Naxçıvanla əlaqələr qurulacaq“ - Ceyhun Bayramov
-
Prezident və xanımı azərbaycanlı idmançılarla görüşdü - VİDEO
-
“Azərbaycan səfirliyinə hücuma dair təhqiqata dəstək vermək üçün polislə işləyirik“ - Britaniya XİN
-
“İtkilərimizin sayı 2,5-3 dəfə azalıb“ - Ukrayna Prezident Ofisi
-
“Zabuxda işğaldan sonra qanunsuz məskunlaşma aparılıb” - Hikmət Hacıyev
-
“Bütün rusiyalılar üçün sərhədləri bağlayın” - Zelenskidən Qərbə çağırış
-
Ülvi Quliyevin dövlətə şərik milyonları…- FOTO
-
Bakı-Quba yolu yenə asfaltlanır - 12 il əvvəl 641 milyon xərclənmişdi
TOP 10
ARXİV