![]() |
|














Təhsildə süni intellekt dövrü başlayır: Bəs bunun əhəmiyyəti nə olacaq?
Tarix 05.02.23, 11:38 |
|

Çinin Hangzhou şəhərindən olan tələbə Çjou Yi süni intellekt (Artificial Intelligence) vasitəsi ilə riyaziyyatla bağlı problemlərini həll edib. Xüsusi alqoritm tələbənin dərslərinə nəzarət edib və semestrin sonunda Çjou test üçün maksimum bal toplaya bilib. 2019-cu ildən Çin məktəblərində süni intellekt dərslərini tədris etmək üçün 10 cildlik süni intellekt dərsliyi seriyasının işıq üzü görməsi şagirdlərin yeni texnologiyalarla təmasını daha da sıxlaşdırıb. Şagirdlər bu fənni ya seçmə, ya da məktəb kurikulumunun bir hissəsi kimi öyrənirlər. Süni intellektin inkişaf tarixini və bu texnologiyaların üz tanıma, avtonom idarəetmə və ictimai təhlükəsizlik kimi sahələrdə necə tətbiq oluna biləcəyini təsvir edən dərsliklər Çin hökumətinin qərarı ilə ibtidai və orta məktəblərin kursu üçün yazılıb.
“Bu, uşaqlara təkcə mövzuya dair zəruri elementar biliklər vermək deyil, həm də onların yaradıcılıq qabiliyyətlərini və təxəyyüllərini maksimum dərəcədə üzə çıxarmaq və reallaşdırmaq üçün edilir. Digər nəşrlərdən fərqli olaraq, bu dərsliklər sizə “şagirdlərin həm əllərindən, həm də beynindən” istifadə etməyə imkan verəcək”, - deyə Çin hökumətinin qərarında qeyd edilib. Nəzəri təlimdən dərhal sonra proqramın daha yaxşı başa düşülməsinə və mənimsənilməsinə yönəlmiş praktiki məşğələlər keçirilir. Çində süni intellektin öyrənilməsi üzrə məktəb dərsliklərinin tətbiqi onu göstərir ki, süni intellektin tədqiqində böyük irəliləyiş əldə edən ölkə bu texnologiyanın öyrənilməsini mümkün qədər çox uşaq üçün əlçatan etmək qərarına gəlib.
Azərbaycanın elm və təhsil naziri Emin Əmrullayevin bu yaxınlarda ölkəmizdə səfərdə olan “Microsoft” şirkətinin rəsmiləri ilə görüşdə müxtəlif təhsil pillələrinin idarə olunması və tədqiqatların stimullaşdırılması məqsədilə süni intellekt və hesablayıcı bulud texnologiyalarından istifadə imkanlarının müzakirə edilməsi bizim təhsilin də süni intellektin tətbiqinə yaxınlaşdığından xəbər verir.
Proqnozlara görə, tezliklə təhsili süni intellektin (AI) iştirakı olmadan təsəvvür etmək mümkün olmayacaq. İstər-istəməz sual yaranır: süni intellektin təhsil prosesinə inteqrasiya olunmasının əhəmiyyəti nə olacaq? Yeni texnologiyaların təhsilalanlar üçün hansısa təhlükəsi varmı?
“Kaspi” qəzetində mövzu ilə bağlı məqalə yayımlanıb.
Ekspertlər hesab edirlər ki, süni intellekt təhsil sahəsini ciddi şəkildə dəyişəcək. Belə ki, tədris üsulları, öyrənmə yolları, biliyə çıxış və müəllim hazırlığı inqilabi dəyişikliklərə məruz qalacaq.
ADA Universitetinin professoru Gülməmməd Məmmədovun fikrincə, süni intellekti təhsildə iki istiqamətdə tətbiq etmək olar: “Süni intellekt haqqında dərsliklərdə şagirdlərin başa düşəcəyi dildə məlumat verilməlidir. Süni intellekt təhsildə işlənən texnologiyaların tərkib hissəsi ola bilər. Yəni bu texnologiyalar süni intellekt əsaslı olmalıdır. Əslində günümüzdə yüksək texnologiyaların elementləri istifadə olunur. Artıq onunla ünsiyyətimiz var. Telefonlarımızda, cihazlarımızda olan tətbiqlər xidmətlər göstərir. Günümüzdə hansısa bir təhsil proqramında yüksək texnologiyalar, mobil telefonlar və ya planşetlərdən istifadə edilirsə, bu o deməkdir ki, onlar vasitəsilə süni intellekt istifadə edilir”.
Riskə gəlincə, professor hesab edir ki, məlumatların ikinci şəxsə ötürülməsi təhlükəsi hər zaman var. Belə ki, texnologiyalardan istifadə edəndə bu, narahat olacağımız məqamdır: “Ümumiyyətlə, texnologiyalardan istifadə edəndə onun riskli tərəfləri də olur. İstifadə zamanı bu riskləri də idarə etmək olar. Süni intellekt bir qədər qorxulu səslənə bilər. Şagirdlər süni intellekt cihazı ilə ünsiyyət qurursa, müəyyən dərəcədə ehtiyatlı davranmalıdırlar. Kiber mühitdə olanda bu riskləri gözə almalıdırlar”. G.Məmmədov süni intellektin təhsildə tətbiqi ilə bağlı səslənən proqnozlara da münasibətini bildirir: “Elə bir inanc var ki, gələcəkdə təhsil süni intellekt vasitəsilə veriləcək. Müəllimlərin tədris prosesində iştirakı keçmişdə qalacaq. Bu, müəyyən dərəcədə doğru olsa da, tam belə olması mümkün deyil. Tədris prosesi təkcə biliyin müəllimdən şagirdə ötürülməsi deyil, öyrənənlə öyrənən arasındakı qarşılıqlı mübadilədir. Süni intellekt öyrənmədə empatiyanı, müəllimi, bağçada tərbiyəçini, insanın emosional hisslərini əvəz edə bilməz. Ən azı, bu, yaxın gələcəkdə mümkün deyil”.
İT mütəxəssisi Emin Axundov yaxın gələcəkdə süni intellektin nəinki təhsili, bütün sahələri əhatə edəcəyi fikrindədir. Belə ki ölkə təhsilində artıq “Virtual məktəb” platforması kimi bir təcrübə mövcuddur. “Pandemiya dövründə “Virtual məktəb” layihəsi həyata keçdi – bütün müəllim və şagirdlər virtual mühitdə görüşdülər. Onların hər bir addımı elektron mühitdə olduğuna görə qeydə alınırdı. Şagirdlərimiz haqqında çox data yığsaq, onların fənn üzrə gələcək nəticələrini də proqnozlaşdıra bilərik. Süni intellektin tətbiqi sübut olunmuş proqnoz əsasında hansısa faktorları dəyişməklə daha yaxşı nəticəyə gəlib çıxmağın bir yoludur”.
Ekspert hesab edir ki, biz bu tətbiqə kifayət qədər hazırıq: “Rəqəm yığmaq baxımından yaxşı təcrübəmiz oldu. Nazirlik kiçik və böyük summativ qiymətləndirmələri (KSQ və BSQ) keçirdi. Bir neçə məktəb qeydiyyatın daha çevik olması üçün bunu elektron formaya keçirir. Əgər bizim təhsil sistemi virtual məktəbin elementlərini istifadə etsə, o zaman uşağın ev tapşırığı fəaliyyəti kompüterdə qeyd olunur. Biz ölkə olaraq bəzi dəyişikliklərə hazırıq. “Microsoft”un sistemində iştirak edən ölkələrdən ən yaxşılardan biri biz idik. Bizim təhsil kütləmiz göstərdi ki, lazım olan vaxt vəziyyətdən çıxa bilir. Pandemiya vaxtı şagirdlərin 70 faizi dərslərə telefonla, 30 faizi kompüterlə daxil olurdu. Müəllimlər isə əksinə, 70 faiz kompüterdən, 30 faiz telefondan istifadə edirdi. Dövlətin dəstəyi olmadan insanlar özləri bunu etdi. Datanın daha detallı yığımı, elektron hökumət alətlərinin çoxalması əminəm ki, bir ilə ölkə təhsilinin idarə edilməsində süni intellektin tətbiqinə nail olmağa imkan verəcək”.
Ekspert süni intellektin tətbiqinin əhəmiyyətini belə izah edir: “Qərarlarımız daha əsaslı, düzgün və reallığa əsaslanan olacaq. Bu da nəticələrin yaxşılaşmasına gətirəcək. Subyektiv faktor aradan qalxacaq. Maliyyə, inzibati planlamada daha yaxşı nəticələr göstərə bilərik. Bundan başqa, süni intellektin tətbiqi bütün sahələrdə günün tələbi olacaq”. E.Axundov hesab edir ki, süni intellektin əsasları haqda şagirdlərimizə də məlumat verməliyik: “Gələcək peşəkarlara gələcəyin istiqaməti haqda məlumat vermiş olacağıq. Həkimlərimiz, polislərimiz, mühəndislərimiz və başqa peşə sahiblərimiz də süni intellekti başa düşəcək. 4-cü sənaye inqilabının özəyi də məhz süni intellektdir”.
Xəbərin oxunma sayı : 403
loading...
Sosial
Xəbərlər
-
“Azərbaycanda dərmanların qiyməti 3-4 dəfə bahadır“ - Deputat
-
“Ukrayna müdafiəçiləri Baxmutda uğurlu əməliyyat keçirib“ - Britaniya kəşfiyyatı
-
İlham İsmayılın oğlu saxlanıldı - FOTO
-
Yüzlərlə tender udurlar, amma vergiləri vaxtında ödəmirlər – Adlar
-
Son 20 gündə əməliyyatlarla 5 mütəşəkkil dəstə saxlanılıb - VİDEO
-
“Hazırda 160 bağça müdiri vəzifəsi boşdur” - Nazirlik
-
Restoranların od tutub yanan iftar və imsak qiymətləri – 120 manatlıq menyular da var…
-
“Ətin sümüyünü bişirirlər, özünü aparırlar” - Bakıdakı uşaq evində nələr baş verir? + VİDEO
-
Avropa İttifaqı yeni sistemə keçir: Şəxsiyyət və sürücülük vəsiqələrindən imtina ediləcək
-
“Televiziyaya zəng vurub biabırçılığı dayandırmağı tələb etdim” - Dövlət Komitəsinin sədr müavini
-
Azərbaycan və İsrail XİN rəhbərləri Yerusəlimdə görüşüb - VİDEO+FOTO
-
Fazil Mustafa ikinci dəfə əməliyyat olunub
-
“Qaraja daxil olmağa hazırlaşanda...“ - Fazil Mustafadan terror aktı ilə bağlı ilk açıqlama
-
Separatçı rejim Sərsəng su anbarına qarşı ekoloji terror həyata keçirir - VİDEO
-
Kim Çen Indan yenilik: 500 metr yüksəklikdə nüvə partlayışı simulyasiyası
-
Trampın birinci həyat yoldaşı ilə bağlı məxfi araşdırma: FTB 900 səhifəlik sənəd yığıb
-
Xankəndi-Laçın yolu:Aksiyanın 108-ci günü
-
DTX-dan Fazil Mustafa ilə bağlı açıqlama: "Terror aktı törədilib"
-
Türkiyə evdə, İspaniya səfərdə uduzdu - AVRO-2024
-
DİN-dən Fazil Mustafaya qarşı törədilən cinayətlə bağlı ÇAĞIRIŞ
-
Fazil Mustafa belə vurulub - ŞOK DETALLAR
-
İçməli su 10 gündür zirzəmiyə axır - VİDEO
-
Ramazanın 7-ci gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
Fazil Mustafa Kliniki Tibbi Mərkəzə gətirilib, hazırda əməliyyat olunur
-
Baş prokurorun birinci müavini və Bakı şəhər prokuroru Fazil Mustafanın güllələndiyi yerə gedib
-
TƏBİB-dən Fazil Mustafanın vəziyyəti ilə bağlı AÇIQLAMA
-
“ABŞ-də defolt Çinə böyük qələbə gətirəcək” - Karin Jan-Pyer
-
Deputat Fazil Mustafaya sui-qəsd - Evinin qarşısında güllələndi
-
Rus-tatar qəbiristanlığındakı məzarları kim dağıdır? - FOTO
-
Bulvar rəhbərliyi çəkiliş qadağası ilə nəyi gizlədir? - VİDEO
-
İnterneti, xəstəxanası olmayan kəndin sakinləri etiraza qalxdılar - VİDEO
-
Parisdə iğtişaşlar: “Makron, rədd ol!” – VİDEO
-
“Bəzi dövlətlərin xüsusi xidmət orqanlarının təxribatlarının qarşısı qətiyyətlə alınır“ - DTX RƏİSİ
-
Dollara tələbin artması manat üçün risklər yaradırmı? - FOTO
-
Azərbaycanda daha 74 nəfər COVID-19-a yoluxub, dörd nəfər vəfat edib - FOTO
-
Binanın komendantı mənzil sahiblərindən pul tələb edə və ya lifti özbaşına söndürə bilər? - ARAŞDIRMA
-
DTX-də Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının yaradılmasının 104 illiyi qeyd edildi - FOTOLAR
-
Gəncədə aptekdə çaytikanı adı altında günəbaxan yağı satılırmış - FOTO
-
Sakinlər Musayalı kəndini niyə tərk edirlər? - VİDEO
-
Dostugildə məclis qurdu, onun arvadına intim mesajlar yazdı: “Mənimlə...”
-
Rusiya ordusu Ermənistanda təlimlərə başlayıb - Nə baş verir?
-
Benzin və dizellə işləyən avtomobillərin satışı qadağan ediləcək - QƏRAR
-
Kremldən sülhməramlılara təlimat: “Azərbaycan hərbçiləri ilə...”
-
Güclü külək əsəcək, yağış və qar yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Məktəbdə azyaşlı şagirdə pəncərə sildiriblər? - VİDEO
-
Oğul 58 yaşlı atasını söyüşə görə öldürüb - TƏFƏRRÜAT
-
Azərbaycan balı niyə Avropa bazarına çıxarılmır? - VİDEO
-
İqtidar siyasi dialoq prinsiplərinə sadiqdir
-
“Messi bizə rahatlıq bəxş edir“ - Rodriqo de Paul
-
Bakıda 15 milyona satışa çıxarılan villa kimindir? - FOTOLAR
-
“Heç kim bizimlə ultimatum dili ilə danışa bilməz” - Prezidentdən sərt mesajlar
-
Sabirabad rayonunda “Heydər Əliyev və Azərbaycançılıq məfkurəsi“ mövzusunda elmi-praktiki konfrans keçirilib - FOTO
-
Fazil Mustafa Bakı Bulvar İdarəsinin elit qurbağalarından danışdı: “Səmimiyyəti çatmayıb...“
-
“Ukrayna il yarım ərzində məhv edilə bilər“ - Donald Tramp
-
Azərbaycanda 243 min nəfər ac olsa da doyunca yemək yeyə bilmir – Rəsmi statistika
-
Hərracda dollar tələbi yüksək olub - SƏBƏB
-
İlham Əliyev Prezidentin Laçın üzrə xüsusi nümayəndəsini qəbul etdi - VİDEO
-
Vüqar Səfərlinin əmlaklarının müsadirə olunması ilə bağlı qərar ləğv edildi
-
“Elə bil 8-0 uduzan onlar deyildi, həvəslə yeyib-içirdilər...” – Səfir futbol millimizdən yazdı
-
Prezident Laçına xüsusi nümayəndə təyin etdi - Sərəncam
-
“Deyirlər ki, Erkinə tapşırıblar deyə belə deyib...“ - VİDEO
-
“Rusiyanın 10-cu tank alayı döyüş texnikasının çoxunu itirib“ - Britaniya kəşfiyyatı
-
Son illərdə ölkədə siyasi dialoqla bağlı çox mühüm işlər görülüb
-
Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyində yoxlama aparılıb - Materiallar Baş Prokurorluğa göndərilib
-
“Əvəzin pul alıb danışacağını heç gözləməzdim“ - Elçin Sadıqov
-
Məhsa Əmini müqavimət simvolu olaraq qalır – “Frans Press”
-
Saxta diplom, dini təhsil, fərarilik... - Deputat Cavid Osmanov haqqında şok faktlar
-
Rusiya Ukraynaya aviasiya bombaları atıb - Yaşayış evləri dağılıb
-
Nəzir qutularına nəzarət dövlət komitəsinə verilib? - AÇIQLAMA
-
Azərbaycan Ordusunun tank bölmələrinin döyüş hazırlığı təkmilləşdirilir - VİDEO
-
Bəzi yerlərdə yağış, dağlıq ərazilərdə qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Ukrayna dronları Rusiyanın Qara dəniz donanmasının qarşısını alır” - Britaniya kəşfiyyatı
-
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının yaranmasından 104 il ötür
-
Bazarda qiyməti 180 manat olan meyvənin “fayda”sı - VİDEO
-
Şakira Pikenin anası ilə mübahisə edib, sonra isə onu vurub
-
Bakıda sıxlıq müşahidə edilən yollar - SİYAHI
-
“Mühüm tədbirlərə hazırlaşırıq“ - Zelenski
-
De Byazidən 0:5 hesablı məğlubiyyətdən sonra qəribə açıqlama: “Əla oyun göstərdik”
-
«Siyasi partiyalar haqqında» yeni Qanun siyasi proseslərdə iştirak edən tərəflər arasında güclərinin balansına xidmət edir
-
Məşhur aktrisanın bu fotosuna 17 milyon “like“ gəldi - FOTO
-
Bakı Bulvarında çəkiliş aparmaq qadağandır? - VİDEO
-
“Azərenerji”də nələr baş verir? - Qarabağ veteranları kütələvi işdən çıxarılır - VİDEO/ ŞİKAYƏT
-
Zərdab sakini özünü yandırdı - Suya görə
-
KXDR Yapon dənizinə 10 dəqiqə fasiləylə ballistik raketlər buraxdı - VİDEO
-
Bakıda avtobus 9 maşına çırpılıb, xəsarət alanlar var - FOTO
-
Xarici xüsusi xidmət orqanı ilə əməkdaşlıq edənlər həbs edildi - DTX-nın əməliyyatı + VİDEO
-
Ramazanın 6-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
Fətəli xan bacısını niyə zorla ərə verdi? - VİDEO
-
“Ermənistan sülh sazişi üzrə danışıqlara maneçilik törədir“ - Ceyhun Bayramov
-
63 tona yaxın kartof yararsız çıxdı - AQTA
-
Bakının havasında dəm qazı normadan yüksəkdir - ETSN
-
Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının katibi: “Rusiya elə bir silaha malikdir ki...”
-
Nazir, komitə sədri və... - Onların qəbul günləri açıqlandı (CƏDVƏL)
-
Məktəblilər üçün əlavə oxu materiallarında 18+ məqamlar: Çap zamanı məzmun yoxlanılırmı?
-
Bayden İlham Əliyevə məktub göndərdi - "Cənubi Qafqazda gələcək nəsillər üçün..."
-
Sumqayıtda 13 yaşlı oğlan itib - FOTO
-
Netanyahu nümayişçiləri zorakılıqdan çəkinməyə çağırdı: “Biz qardaşıq”
-
“Hələ ölməmişəm, onu öldürüb sonra öləcəm...“ - Tağı Əhmədov
-
Azərbaycanda neçə alim, neçə akademik var? - STATİSTİKA
-
İsraildə etiraz aksiyası böyüyür - Nümayişçilər parlament binasına daxil oldular
-
Qusarda meşəlik ərazidə ağacları kəsib yerini şumladılar - VİDEO
-
Bu icra başçıları Əvəz Zeynallının məhkəməsində şahid kimi tanınıb - Adlar
-
Rusiya Ukraynaya “S-300” raketi atıb - 2 nəfər ölüb, 29 nəfər yaralanıb
-
Fərdi evlərə çıxarış almaq üçün hansı sənədlər lazımdır? - VİDEO
-
Bakıda kilosu 195 manata alça satılır - FOTO
-
Xüsusi karantin rejimi ilə bağlı bu məhdudiyyətlər ləğv edildi - Əli Əsədov qərar imzalayıb
-
“Suyumuzu məmurlara verirlər...“ - Saatlılılar yenə aksiya keçirdi
-
İsraildə etirazlar bəhrəsini verir - Netanyahu geri çəkilir?
-
“Qarabağ erməniləri Bakıya gəlməyə məcbur olacaqlar” – “Rusiya istəmir, ancaq...”
-
Bakıda qanunsuz tikilən piyada keçidini kim sifariş verib? - FOTO/VİDEO
-
Sosial Rifah Partiyası niyə buraxıldı? - Əsli Kazımova səbəbləri açıqladı
-
Viləşçay Su Anbarı İstismarı İdarəsi rəisinin öz qiyməti var - Masallı fermerləri qan ağlayır
-
Mədət Quliyevə yeni müavin təyin edildi - DOSYE
-
Rusiyada müharibə əleyhinə gizli sərgilər – “Vaşinqton Post”
-
İcra başçısı qalmaqallı məmuru zavod direktoru təyin etdi
-
“Zəlzələdən sonra 60 min suriyalı ölkəsinə qayıdıb“ - Hulusi Akar
-
“BalBadəm”də baş verən neqativ hallar…
-
“NATO Rusiyanı parçalamaq istəyir və bu niyyətini gizlətmir” - Rusiya TŞ-nın katibi
-
Bakıda kafe sahibinin azyaşlı oğlu qaçırılıb - 200 min manat tələb edilib
-
Azərbaycanda siqaret yenidən bahalaşdı - Qiyməti kim artırır?
TOP 10
ARXİV