![]() |
|














Uşağı peyvəndə necə hazırlamalı? – “NBC News”
Tarix 07.12.21, 19:00 |
|

Koronavirus pandemiyasının davam etməsi, virusun yeni mutasiyalara uğraması demək olar bütün yaş qruplarından olan insanların peyvəndlənməsi məsələsini aktuallaşdırıb. Artıq dünyanın inkişaf etmiş bəzi ölkələrində 5-11 yaşlı uşaqlar da vaksinasiya prosesinə cəlb edilib.
Bəs iynədən qorxan uşaqları vaksinasiyaya necə hazırlamaq olar? Qadınların və uşaqların sağlamlığı, xüsusilə onların psixoloji durumu ilə bağlı problemləri işıqlandıran, bu cür mövzular üzrə ixtisaslaşan ABŞ-ın “NBC News” kanalının əməkdaşı Elizabet Çak kanalın internet səhifəsində dərc etdirdiyi məqaləsində yazır ki, valideynlərin öz uşaqlarını vaksinasiya prosesinə hazırlamasına ehtiyac var.
Novator.az saytının məlumatına görə, Elizabet Çak uşaqların əksəriyyətində tripanofobiya, yəni iynə vurdurmaq qorxusu olduğunu bildirir: “Əgər bu qorxu normadan artıqdırsa, uşağın psixoloji durumu xüsusi nəzərə alınmalıdır. Çünki belə uşağın həkimə aparılması da onun psixologiyasına mənfi təsir edə bilər. Bu cür uşaqların valideynləri psixoloqların və pediatrların məsləhətlərindən yararlanaraq özləri övladlarını inyeksiya prosesinə hazırlaya bilərlər. Mütəxəssis tövsiyələri ən gərgin və əsəbi uşaqlar üçün də çıxış yolu ola bilər”.
Daha sonra məqaləsində Elizabet Çak bu tövsiyələri oxucularla bölüşüb.
Uşağın hazırlanması
Psixoloq Meri Alvord deyir ki, uşağı koronavirus əleyhinə vaksin vurdurmağa aparmazdan əvvəl məsələnin mahiyyəti barədə onu xəbərdar etməlisiniz. Psixoloqun qənaətinə görə, öncədən xəbərdarlıq qarşılıqlı inamı artırır.
Meri Alvord uşağa bu sözləri deməyi tövsiyə edir: ”Biz qorxmaz, cəsarətli olacağıq, qorxuya güc gəlməyi bacaracağıq. Sən mehriban bir adamla qarşılaşacaqsan. Bunun asan olmayacağını bilirəm. Ancaq mən sənin yanında olacam. Biz sənin necə nəfəs aldığını da birlikdə izləyəcəyik. Mən sənə maraqlı bir əhvalat da danışaram”.
Həkimə getməzdən qabaq uşaqlara aid kitabların mütaliə edilməsi, qarşılaşacağın həkimin obrazının əvvəlcədən xəyalda canlandırılması uşağın da, valideynin də həyəcanını azalda bilər.
Uşaqlar həkim oyunu oynamaq üçün yumşaq oyuncaqlar üzərində qələmdən şpris kimi istifadə edə bilərlər.
Uşaqlara mütləq demək lazımdır ki, heç kim iynə vurdurmağı xoşlamır. Bunu söyləmək o qədər yerinə düşməsə də, belə sözlərin faydası çoxdur.
Hər ehtimala qarşı valideyn uşağı həkimə aparmazdan əvvəl onu terapiya mərhələsindən keçirməlidir. Bu, uşaqda tədricən iynə və müalicə mərhələsi haqda təsəvvür formalaşdırır.
Pediatrla planlaşdırma
San-Fransiskodakı Kaliforniya Universitetinin professoru, pediatr, psixoterapevt və klinik pediatriya üzrə mütəxəssis doktor Devid Bekerin tövsiyələri belədir: “Əgər valideyn uşağın səs-küy qoparacağından və ya ağrı hiss edəcəyindən narahatlıq keçirirsə, pediatrla əlaqə saxlamalı, həkimin məsləhəti ilə iynə ağrısının qarşısını alacaq dəri kremindən istifadə etməlidir. Ancaq bütün bunlar iyneksiya prosedurundan yarım saat əvvəl həyata keçirilməlidir”.
Beker ailələrə tövsiyə edir ki, uşaqlara ağrının qarşısını almaqda, ağırını azaltmaqda kömək edən “Meg Foundation” qeyri-kommersiya təşkilatının inyeksiya oyun planını nəzərdən keçirsinlər. Planın çap forması uşaqlara, məsələn, şəkil çəkdirəndə valideynin harada oturmasına dair seçim etmək imkanı verir.
Professor Beker uşaqları hər hansı tibbi prosesə zorla aparmamağı məsləhət görür: “Uşaqları peyvəndə məcbur etmək gələcəkdə onların həkimlərlə təmasına xələl gətirə və onlarda müalicəyə qarşı qorxu yarada bilər. Valideynlər vaksinasiya prosesində uşaqlara rahat olsun deyə onları qucağında saxlaya bilərlər”.
Beker bildirir ki, valideynlərin və tibb işçilərinin gərgin uşağa inyeksiya barədə söylədiklərinin böyük əhəmiyyəti var: “Siz “ağrı” sözünü “narahatlıq”, “vurmaq” sözünü “sancmaq” və yaxud başqa sözlərlə əvəzləyə bilərsiniz. Məsələn, “Peyvənd vaxtı narahat olub-olmayacağını bilmirəm. Gəl elə bir plan quraq ki, özünü yaxşı hiss edəsən” kimi cümlələr işlətmək olar”.
Sakitləşmək və fikri yayındırmaq
İnyeksiya prosesində həkimin və yaxud tibb bacısının hazırlığa başlaması uşağın qorxularını daha da artıra və həyəcandan onun əzələləri gərilə bilər.
Bəzən valideynlər peyvəndləmə prosesi yüngül keçsin deyə uşağa deyirlər ki, bədənini tamam boş saxlasın. Meri Alvord isə uşağa bu sözləri deməyi tövsiyə edir: “Mən bilirəm ki, bu sənin üçün asan deyil, ancaq ürəkli olmaq lazımdır”.
Bayram edin
Psixoloq Meri Alvordun sözlərinə görə, uşağın nikbin halı vaksinasiya üçün ən uyğun zamandır. Həmin vaxt uşaq heç bir yorgunluq və aclıq hiss etmir. Ona görə peyvənd vurulandan sonra uşaqla birlikdə əylənmək yaxşıdır.
Məsələn, uşağa dondurma almaq olar. Bu, uşağın cəsurluğunu bayram etmək anlamına gələ bilər. Hətta həkimin qəbulunda göz yaşı axıdılıbsa da, cəsurluq qeyd edilməlidir.
Ailəvi zooparka getməyi də planlaşdırmaq olar.
Viskonsi ştatının Ridsburq şəhərində yaşayan iki uşaq atası, yazıçı, orta məktəbdə ingilis dilindən dərs deyən Şaun Harrisin təcrübəsinə nəzər salaq.
Ata gəzintidən sonra iynə fobiyasından əziyyət çəkən 7 yaşlı qızı Cinnini peyvəndlənməyə aparıb. Halbuki Cinni iynə vurdurmaqdan həmişə qorxurmuş. O, 10 yaşlı qardaşı Tedd peyvənd olunanda da bərk təsirlənibmiş. Cinni hətta özgələrinə iynə vurulanda da ağlayırmış.
Ailəvi Disney parkına səfər zamanı qızına COVİD-19 infeksiyası əleyhinə peyvənddən danışan Şaun Harris övladını inandırmağa çalışıb ki, bu proses tək onların deyil, ətrafdakı bütün insanların təhlükəsizliyinə xidmət edir. Atasını dinləyəndən sonra Cinni virusu dayandırmaq üçün cəsur davranacağına söz verib.
Şaun Harris deyir: “Əlbəttə, mən başa düşürdüm ki, vaksin vurulanda hər şey elə də qaydasında getməyə, qızım yenə qorxu keçirə bilər. Ancaq o, hamı üçün doğru olanı etdiyini və düzgün addım atdığını dərk etdi. Bu, çox vacibdir”.
Meri Alvord deyir ki, onsuz da bütün uşaqlar peyvənd vurulanda iynə qorxusunu dəf etməli olur: “Burada qazandığı təcrübə onun təkcə həkimlə gələcək təmasına yardımçı olmur. Dözümlü olmaq həyatda stresə müqavimət gücünə yiyələnmək deməkdir. Bu sınaq ona həyat yolundakı başqa problemləri dəf etməsində də kömək göstərəcək. Biz kiçik çətinliklərdən keçib böyük problemlərə sinə gəririk”.
Xəbərin oxunma sayı : 676
Sosial
Xəbərlər
-
Xankəndi Dəmir Yolu və Avtovağzal Kompleksi belə olacaq - FOTOLAR
-
Bakının mənzil fondu yenilənir - VİDEO
-
Azərbaycanın qızıl bazarında vəziyyət necədir? - Açıqlama
-
Kəşfiyyatın məxfi məlumatı mediaya sızdı: sensasion təfərrüatlar
-
Pərvin Abıyeva şıdırğı rəqsi ilə diqqət çəkdi - VİDEO
-
Vəkilliyə qəbulla bağlı test imtahanında 196 nəfər uğur qazandı - SİYAHI
-
Nikahsız analar, sənədsiz uşaqlar: Kimdir günahkar?
-
Bulvarda dənizə düşən 57 yaşlı qadın xilas edildi - VİDEO
-
Məmmədli sakinləri acınacaqlı durumda: “Şikayətimizə baxan yoxdur“
-
Xaricdən məhsul gətirənlərin nəzərinə: Hansı qaydalar dəyişir?
-
Oğlunu 10 minə FHN-ə işə düzəldəcəkdi - Məmmədovun cinayət işi
-
“Neftçi“ dünya ulduzu ilə danışıqlar başladı - İDDİA
-
“Əcəmi Mall”da qanunsuz tikintiyə kim icazə verib? - FOTOFAKT
-
Putinlə Makron arasında telefon danışığı - Lavrov açıqladı
-
Həmin rəqəm səhvən 5000 əvəzinə 3000 göstərilib - DİM
-
Yağış yağacaq, dolu düşəcək - Sabahın havası
-
Mask yeni siyasi partiyasını qurduğunu elan etdi - “Amerika“
-
Avronun bahalaşması Azərbaycanda qiymət artımına səbəb olur - VİDEO
-
Əməkdaşlıq davam edir, əlavə yüz minlərlə dron alacağıq - Zelenski
-
Kür çayında batan gənc tələbə imiş - “Üzə bilmirdin, niyə gedirdin, ay bala?”
-
Xamenei müharibədən sonra ilk dəfə üzə çıxdı - VİDEO
-
“Ermənistanla normallaşma üçün saziş layihəsinin mətni üzrə müzakirələr tamamlanıb“ - Elçin Əmirbəyov
-
Qohumlarını xilas etmək istədilər, üçü də göldə batdı - Fotolar
-
Bakıda və bölgələrdə yağış yağır, dənizdə dalğanın hündürlüyü 4,2 metrə çatıb - FAKTİKİ HAVA
-
Almaniya Patriot sistemlərinin dörddə birini Ukraynaya təhvil verib - “Bloomberg“
-
“Ermənistana yeni konstitusiya lazımdır“ - Paşinyan
-
Saray körpüsünün ətrafı genişləndirilir - VİDEO
-
Binəqədidə ağaclardan qurd tökülür - VİDEO
-
“Rusiya Ermənistandakı hərbi mövcudluğunu genişləndirir“ - Ukrayna kəşfiyyatı
-
13 yaşlı qızı zorlamaqda ittiham edilən şəxs həbs olundu - 10 min ödəyib, ailə ilə barışmışdı
-
TikTok-la bağlı sövdələşmə hazırdır: İyulun 7-8-də...
-
İslam aləmi Aşura Gününü necə qeyd edir - ARAŞDIRMA
-
Azərbaycanda ən az maaşı kim alır? - Açıqlama
-
Boşanmadan sonra kredit borcunu kim ödəməlidir? - AÇIQLAMA
-
Qarabağda milyonlar qazanan nazir müavininin qardaşının şirkəti cərimələndi - Rəfiyevlərin tender SİYAHISI
-
“Azərbaycan Suriyaya təbii qaz tədarükündə yardım etməyə hazırdır“ - Türkiyə prezidenti
-
İrəvanda məscidlərimizi də bərpa edəcəyik - Allahşükür Paşazadə
-
“Qəzza razılaşması gələn həftə bağlanıla bilər” - Tramp
-
Bir ayın kirayəsi bir günə - Bağ evləri “od tutub yanır”
-
Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
-
“Ermənistan və Azərbaycanın imzalayacağı sülh regionun ab-havasını dəyişəcək“ - Ərdoğan
-
Polis əməliyyatlar keçirdi - 35 nəfər saxlanılıb
-
“İnsanlar şaiyələrə inanmayıb, təxribatlara uymasınlar“ - QMİ
-
Beş kollecin direktoru işdən çıxarılıb - Yerinə təyinatlar olub
-
Polis özünü dənizə ataraq qadını xilas edib - VİDEO
-
Bu gün Aşuradır - Qanvermə aksiyaları təşkil olunub
-
Cəlilabad Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının direktoru vəzifəsindən azad edildi
-
DTX-nın Akademiyasında növbəti məzun buraxılışı olub - VİDEO
-
“İran-İsrail münaqişəsi təkrarlanmamalıdır“ - Van İ
-
Bakıda daha bir yol hər an ÇÖKƏ BİLƏR - VİDEO
-
Seren Serengil azərbaycanlı gənclə işbirliyi qurdu - Fotolar
-
“Dioqunun yoxluğu ilə barışmaq çox çətin olacaq“ - Məhəmməd Salah
-
Prezident Xankəndidə keçirilən Zirvə görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO
-
Tikinti materialları bazarında bahalaşma və durğunluq var - VİDEO
-
“Reo-Med Tibb Mərkəzi“də yoxlama - Pozuntular aşkarlandı
-
Amerikalıların 40-60 faizi Maskın yeni partiya ideyasını dəstəkləyir - Şok nəticələr
-
“Dedilər qaz, meyiti basdır” - Zərərçəkmişlər danışdı
-
Gənclərin qanlı hesablaşması - biri qətlə, digəri xuliqanlığa görə mühakimə olunur
-
Bakıda küçələrdə “kahinlər“ peyda oldu - VİDEO
-
Türkiyədə meşə yanğınları: 500-dən çox xəsarət alan var
-
Ən çox gəlir əldə edən türkiyəli məşhurlar - SİYAHI
-
Rusiya səfiri Ermənistan XİN-ə çağırıldı - Nota verildi
-
Gələn həftədən Azərbaycanda istilər başlayacaq - Xəbərdarlıq
-
Pezeşkianın Azərbaycan səfəri başa çatdı - FOTO
-
Müəllim olmaq istədi, 5000 manat pulu ələ keçirildi - Dələduzluq
-
Ərdoğanın Azərbaycana səfəri başa çatdı - FOTO
-
Şuşada İlham Əliyev liderlərin şərəfinə ziyafət verdi - FOTO
-
Tramp Çinə səfər edə bilər - “Bloomberg”
-
Prezident Xankəndidə Ərdoğanla görüşdü - FOTO
-
Əliyev, Pezeşkian və Ərdoğanın ən səmimi görüntüsü - VİDEO
-
Deputatlar daha 15 məsələni müzakirəyə çıxaracaq - Siyahı
-
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb - FOTO
-
“Virus hələ də bizimlədir” - Səhiyyə Nazirliyi xəbərdarlıq edir
-
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatdı - FOTO
-
Əliyevlə Pezeşkianın görüşü oldu - Fotolar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 5 günlük məzənnəni açıqladı
-
İtkin düşən 3 hərbçi Kəlbəcərdə dəfn edildi - FOTOLAR
-
Almaniya ordunu ikiqat gücləndirir - Könüllü hərbi xidmət qayıdır
-
Bakının ortasında kanalizasiya “fəlakəti“ - Qurumdan açıqlama
-
Liderlər çay süfrəsi arxasında - Fotolar
-
“ABŞ-ın dəstəyi ilə İsrail Yaxın Şərqin taleyini girov altına alıb“ - Məsud Pezeşkian
-
Küçədə soyundu, qadınlar şikayət etdi - Məhkəmə qərarı
-
Xankəndidə tarixi sammit yüksək səviyyədə təşkil olunub - Şahbaz Şərif
-
Baş prokuror Yardımlıda vətəndaş qəbulu keçirdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanda şəxsiyyət vəsiqələrində dəyişiklik edilir - Milli Məclis təsdiqlədi
-
Kiçik çavuş həbs edilib - “TikTok”da tanış olduğu sevgilisini şantaj edirmiş
-
“Hindistan Pakistana qarşı sudan silah kimi istifadə edir“ - Şahbaz Şərif
-
Yağış yağacaq, külək güclənəcək - Sabahın havası
-
Avtomobil almaq istəyənlərin nəzərinə - Bu maşınlar bahalaşacaq
-
“Biz göstəriciyə görə dünyada ön sıralardayıq” - Prezident
-
“Qəbələ“ Futbol Akademiyasının fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - Açıqlama
-
“Vəsiyyətnamə yoxdursa, ögey şəxslər vərəsə ola bilməzlər“ - Ali Məhkəmə
-
“Azərbaycanın xarici valyuta ehtiyatları 74 milyard dollardan artıqdır” - Sahil Babayev
-
Naxçıvanda şok hadisə - Deputat sakini döydü
-
Xankəndidə Zirvə görüşü keçirilir - FOTO/CANLI
-
Prezident Xankəndidə qəbul keçirdi - FOTOLAR
-
Ərdoğan Azərbaycana səfərə gəlib - FOTO
-
“Tramp iyulun 7-də Qəzzada atəşkəs elan edəcək“ - İsrail mətbuatı
-
Şəxsiyyət vəsiqəsində nələr dəyişəcək? - VİDEO
-
Konstitusiya Məhkəməsinə 4 hakim təyin olundu - ADLAR
-
Merkel Trampla yaşadığı qalmaqaldan danışdı - VİDEO
-
Bu şəxslərə 6 min manat birdəfəlik müavinat veriləcək - Deputat açıqladı
-
Ceyhun Bayramov Pakistan XİN başçısı görüşdü - Xankəndidə
-
Pezeşkianın Azərbaycana səfərə gəldi - FOTO
-
Direktor yük maşınının altında qalıb öldü - TƏFƏRRÜAT
-
“Zəngəzura görə Paşinyanı devirmək istəyirlər“ - Çevriliş planının detalları + VİDEO
-
Tacikistan prezidenti Füzuli rayonunda belə qarşılandı - FOTO
-
Rusiya Ukraynaya kütləvi hava zərbəsi endirib: Kiyevdə çoxsaylı dağıntılar var
-
Məktəbdən çıxan müəllimənin başına torba keçirib qaçıranlar azadlığa çıxdı - TƏFƏRRÜAT
-
“ABŞ Ukraynaya hərbi yardım göndərməyə davam edir“ - Tramp
-
Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələri strateji əməkdaşlıq modelinə çevrilib
-
Azərbaycan və Özbəkistan strateji tərəfdaşlıq modelini gücləndirir
-
Aygün Kazımova bu dəfə misirli xanım obrazında - FOTO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Bu sahələrdə çox sayda işçiyə ehtiyac var - VİDEO
-
Putin və Tramp telefonda danışdılar - Ukrayna, Suriya, İran məsələləri müzakirə edilib
-
Azərbaycan, Özbəkistan və Qırğızıstan prezidentləri Şahbulaq qalasında olublar - FOTO
-
Moskvada 2 azərbaycanlı “qanuni oğru“ saxlanıldı - VİDEO
-
Fərid Əsgərov yeni vəzifəsində ilk dəfə görüntüləndi - VİDEO
-
Əsir və girovlarımızın başına nələr gətirilib? - Məhkəmə
TOP 10
ARXİV