![]() |
|














Uşağı peyvəndə necə hazırlamalı? – “NBC News”
Tarix 07.12.21, 19:00 |
|

Koronavirus pandemiyasının davam etməsi, virusun yeni mutasiyalara uğraması demək olar bütün yaş qruplarından olan insanların peyvəndlənməsi məsələsini aktuallaşdırıb. Artıq dünyanın inkişaf etmiş bəzi ölkələrində 5-11 yaşlı uşaqlar da vaksinasiya prosesinə cəlb edilib.
Bəs iynədən qorxan uşaqları vaksinasiyaya necə hazırlamaq olar? Qadınların və uşaqların sağlamlığı, xüsusilə onların psixoloji durumu ilə bağlı problemləri işıqlandıran, bu cür mövzular üzrə ixtisaslaşan ABŞ-ın “NBC News” kanalının əməkdaşı Elizabet Çak kanalın internet səhifəsində dərc etdirdiyi məqaləsində yazır ki, valideynlərin öz uşaqlarını vaksinasiya prosesinə hazırlamasına ehtiyac var.
Novator.az saytının məlumatına görə, Elizabet Çak uşaqların əksəriyyətində tripanofobiya, yəni iynə vurdurmaq qorxusu olduğunu bildirir: “Əgər bu qorxu normadan artıqdırsa, uşağın psixoloji durumu xüsusi nəzərə alınmalıdır. Çünki belə uşağın həkimə aparılması da onun psixologiyasına mənfi təsir edə bilər. Bu cür uşaqların valideynləri psixoloqların və pediatrların məsləhətlərindən yararlanaraq özləri övladlarını inyeksiya prosesinə hazırlaya bilərlər. Mütəxəssis tövsiyələri ən gərgin və əsəbi uşaqlar üçün də çıxış yolu ola bilər”.
Daha sonra məqaləsində Elizabet Çak bu tövsiyələri oxucularla bölüşüb.
Uşağın hazırlanması
Psixoloq Meri Alvord deyir ki, uşağı koronavirus əleyhinə vaksin vurdurmağa aparmazdan əvvəl məsələnin mahiyyəti barədə onu xəbərdar etməlisiniz. Psixoloqun qənaətinə görə, öncədən xəbərdarlıq qarşılıqlı inamı artırır.
Meri Alvord uşağa bu sözləri deməyi tövsiyə edir: ”Biz qorxmaz, cəsarətli olacağıq, qorxuya güc gəlməyi bacaracağıq. Sən mehriban bir adamla qarşılaşacaqsan. Bunun asan olmayacağını bilirəm. Ancaq mən sənin yanında olacam. Biz sənin necə nəfəs aldığını da birlikdə izləyəcəyik. Mən sənə maraqlı bir əhvalat da danışaram”.
Həkimə getməzdən qabaq uşaqlara aid kitabların mütaliə edilməsi, qarşılaşacağın həkimin obrazının əvvəlcədən xəyalda canlandırılması uşağın da, valideynin də həyəcanını azalda bilər.
Uşaqlar həkim oyunu oynamaq üçün yumşaq oyuncaqlar üzərində qələmdən şpris kimi istifadə edə bilərlər.
Uşaqlara mütləq demək lazımdır ki, heç kim iynə vurdurmağı xoşlamır. Bunu söyləmək o qədər yerinə düşməsə də, belə sözlərin faydası çoxdur.
Hər ehtimala qarşı valideyn uşağı həkimə aparmazdan əvvəl onu terapiya mərhələsindən keçirməlidir. Bu, uşaqda tədricən iynə və müalicə mərhələsi haqda təsəvvür formalaşdırır.
Pediatrla planlaşdırma
San-Fransiskodakı Kaliforniya Universitetinin professoru, pediatr, psixoterapevt və klinik pediatriya üzrə mütəxəssis doktor Devid Bekerin tövsiyələri belədir: “Əgər valideyn uşağın səs-küy qoparacağından və ya ağrı hiss edəcəyindən narahatlıq keçirirsə, pediatrla əlaqə saxlamalı, həkimin məsləhəti ilə iynə ağrısının qarşısını alacaq dəri kremindən istifadə etməlidir. Ancaq bütün bunlar iyneksiya prosedurundan yarım saat əvvəl həyata keçirilməlidir”.
Beker ailələrə tövsiyə edir ki, uşaqlara ağrının qarşısını almaqda, ağırını azaltmaqda kömək edən “Meg Foundation” qeyri-kommersiya təşkilatının inyeksiya oyun planını nəzərdən keçirsinlər. Planın çap forması uşaqlara, məsələn, şəkil çəkdirəndə valideynin harada oturmasına dair seçim etmək imkanı verir.
Professor Beker uşaqları hər hansı tibbi prosesə zorla aparmamağı məsləhət görür: “Uşaqları peyvəndə məcbur etmək gələcəkdə onların həkimlərlə təmasına xələl gətirə və onlarda müalicəyə qarşı qorxu yarada bilər. Valideynlər vaksinasiya prosesində uşaqlara rahat olsun deyə onları qucağında saxlaya bilərlər”.
Beker bildirir ki, valideynlərin və tibb işçilərinin gərgin uşağa inyeksiya barədə söylədiklərinin böyük əhəmiyyəti var: “Siz “ağrı” sözünü “narahatlıq”, “vurmaq” sözünü “sancmaq” və yaxud başqa sözlərlə əvəzləyə bilərsiniz. Məsələn, “Peyvənd vaxtı narahat olub-olmayacağını bilmirəm. Gəl elə bir plan quraq ki, özünü yaxşı hiss edəsən” kimi cümlələr işlətmək olar”.
Sakitləşmək və fikri yayındırmaq
İnyeksiya prosesində həkimin və yaxud tibb bacısının hazırlığa başlaması uşağın qorxularını daha da artıra və həyəcandan onun əzələləri gərilə bilər.
Bəzən valideynlər peyvəndləmə prosesi yüngül keçsin deyə uşağa deyirlər ki, bədənini tamam boş saxlasın. Meri Alvord isə uşağa bu sözləri deməyi tövsiyə edir: “Mən bilirəm ki, bu sənin üçün asan deyil, ancaq ürəkli olmaq lazımdır”.
Bayram edin
Psixoloq Meri Alvordun sözlərinə görə, uşağın nikbin halı vaksinasiya üçün ən uyğun zamandır. Həmin vaxt uşaq heç bir yorgunluq və aclıq hiss etmir. Ona görə peyvənd vurulandan sonra uşaqla birlikdə əylənmək yaxşıdır.
Məsələn, uşağa dondurma almaq olar. Bu, uşağın cəsurluğunu bayram etmək anlamına gələ bilər. Hətta həkimin qəbulunda göz yaşı axıdılıbsa da, cəsurluq qeyd edilməlidir.
Ailəvi zooparka getməyi də planlaşdırmaq olar.
Viskonsi ştatının Ridsburq şəhərində yaşayan iki uşaq atası, yazıçı, orta məktəbdə ingilis dilindən dərs deyən Şaun Harrisin təcrübəsinə nəzər salaq.
Ata gəzintidən sonra iynə fobiyasından əziyyət çəkən 7 yaşlı qızı Cinnini peyvəndlənməyə aparıb. Halbuki Cinni iynə vurdurmaqdan həmişə qorxurmuş. O, 10 yaşlı qardaşı Tedd peyvənd olunanda da bərk təsirlənibmiş. Cinni hətta özgələrinə iynə vurulanda da ağlayırmış.
Ailəvi Disney parkına səfər zamanı qızına COVİD-19 infeksiyası əleyhinə peyvənddən danışan Şaun Harris övladını inandırmağa çalışıb ki, bu proses tək onların deyil, ətrafdakı bütün insanların təhlükəsizliyinə xidmət edir. Atasını dinləyəndən sonra Cinni virusu dayandırmaq üçün cəsur davranacağına söz verib.
Şaun Harris deyir: “Əlbəttə, mən başa düşürdüm ki, vaksin vurulanda hər şey elə də qaydasında getməyə, qızım yenə qorxu keçirə bilər. Ancaq o, hamı üçün doğru olanı etdiyini və düzgün addım atdığını dərk etdi. Bu, çox vacibdir”.
Meri Alvord deyir ki, onsuz da bütün uşaqlar peyvənd vurulanda iynə qorxusunu dəf etməli olur: “Burada qazandığı təcrübə onun təkcə həkimlə gələcək təmasına yardımçı olmur. Dözümlü olmaq həyatda stresə müqavimət gücünə yiyələnmək deməkdir. Bu sınaq ona həyat yolundakı başqa problemləri dəf etməsində də kömək göstərəcək. Biz kiçik çətinliklərdən keçib böyük problemlərə sinə gəririk”.
Xəbərin oxunma sayı : 676
Sosial
Xəbərlər
-
Polis Maştağada xüsusi əməliyyat keçirib - VİDEO
-
Xocalı kərpic zavodunun açılışı oldu - FOTOLAR
-
Azərbaycanlı müəllim Mədinədə öldü - Bəqi qəbiristanlığında dəfn edildi
-
“FS Club Badam”da kisəçi işləyən şəxs müştərinin başına oyun açdı - ŞOK TƏFƏRRÜAT
-
Prezident Xocalıda bu ailənin qonağı oldu - FOTOLAR
-
Bakının bu ərazisi plana düşdü: Söküntü işlərinə başlanılır
-
Fərhad Əhmədovdan gəmisinin həbsdən azad olunması üçün 6 milyon dollar rüşvət istənilib - MƏHKƏMƏ
-
Ağdamda tarixi məscidin binasının bərpadan sonra açılışı oldu - Fotolar
-
Bakı aeroportunda əməliyyat: brilyant qaşlar aşkar edildi
-
Futbol qaydalarında inqilab: Penalti və VAR dəyişir
-
Ağdam şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin binasının açılışı olub - Fotolar
-
Bakıda 39, rayonlarda 41 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Naxçıvan “respublika“ statusunda qalmalıdırmı? - Zahid Orucdan maraqlı mesajlar
-
Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
-
İtkin şəhidimiz Xaçmaz rayonunda dəfn olundu - Fotolar
-
Qərb payızda ölkədə sabitliyi pozmağa cəhd göstərəcək - Gürcüstan parlamentinin sədri
-
Vəhdət Partiyası toplantı keçirdi:Sədr tapşırıqlar verdi
-
“İlin ilk yarısında cinayətlərin sayı əhəmiyyətli dərəcədə azalıb” - Hərbi prkuror
-
Sakinlər qəzalı vəziyyətə düşmüş evlərin yarısının sökülməməsindən narazıdırlar - VİDEO
-
Rusiyanın növbəti gecə hücumları – Ukrayna isə Moskvanı hədəfə alıb
-
50 minə qəbir yeri satan şöbə müdiri həbs edilibmiş - Hökm oxundu
-
Bakıda dayanacağın işığı kəsilib, sərnişinlər çətinlik çəkirlər - VİDEO
-
Ələsgər Məmmədlinin səhhəti pisləşib - Tanınmış şəxslər Prezident İlham Əliyevə müraciət edib
-
Güzəştli şərtlərlə Qarabağda da ev almaq mümkün olacaq - VİDEO
-
Piylənmə ilə bağlı xərçəng ölümləri kəskin artıb - ARAŞDIRMA
-
Sənədsiz evlərlə bağlı dəyişiklik - VİDEO
-
Bu, Rusiya üçün son müddətdir – Ağ Ev
-
Neftimizi hansı ölkələrə və neçəyə satmışıq? - Tam siyahı
-
Yeni binalarda kombi olmayacaq? - Açıqlama
-
Əliyevlə Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər - FOTOLAR
-
“Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik“ - Ərdoğan
-
Paytaxtın bu rayonlarında qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Mandarin” bağçasında uşaq yıxılıb xəsarət aldı - Niyə nəzarət olunmur?
-
“Aİ öz maliyyə yardımı ilə Ermənistanı asılı vəziyyətə salmağa çalışır“ - Zaxarova
-
“Çinə vizasız rejim tələbə axınını artıracaq“ - Ekspert Aisa Aslanova
-
İsmayıllı rayonunda örüş sahəsində hotel tikilir - Sakinləri narazılıq edirlər
-
“Trampla dronlarla bağlı meqasövdələşməni nəzərdən keçiririk“ - Zelenski
-
Batma təhlükəsi ilə üzləşənlər belə xilas edildi - VİDEO
-
II və III qrup üzrə qəbul imtahanının nəticəsi açıqladı:kimlərin nəticəsi ləğv edilib?
-
Son 10 ildə azərbaycanlılar Türkiyədən 11 mindən çox mənzil alıblar - Statistika
-
“Atlant”ın sahibinin adı keçən cinayət işi: 90 min manatlıq mülki iddia qaldırıldı
-
İranda tragikomik olay - Pezeşkianın korteji yolda qaldı
-
Dilqəm Məhərrəmov lisenziyası olmadığı halda Aysunu necə əməliyyat edib? - VİDEO
-
EXPARGO-nun gətirdiyi uşaq qidası zay çıxıb - Şikayət
-
“İsrailin Suriya hücumlarını qətiyyətlə qınayırıq, dəstək verməyə hazırıq” - Türkiyə MN
-
Əliyev və Berdiməhəmmədov Mehmandarovların malikanə kompleksində - FOTOLAR
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bakıda bu ilin altı ayı üzrə 7 min 549 cinayət qeydə alınıb - Baş Prokurorluq
-
ABŞ İrandakı nüvə obyektlərindən cəmi birini sıradan çıxara bilib - Kəşfiyyat məlumatı yayıldı
-
Prezident “Dostluq” adlı atı Berdiməhəmmədova hədiyyə etdi - Fotolar
-
İsrail Dəməşqdə Baş Qərargaha dron zərbəsi endirdi - Şiddətli döyüşlərdə yüzlərlə insan ölüb
-
“Dəyənəklə, yumruq və təpiklə döyürdülər” - Əsirlikdə olan şəxs
-
Prezident Berdiməhəmmədovla Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət edib - Fotolar
-
Tramp 150-dən çox ölkəyə məktub göndərməyə hazırlaşır - Yeni tarifərlə bağlı...
-
Mbappe ilə bağlı araşdırmalar aparılır - Polisə rüşvət verib?
-
Naxçıvanda 41 dərəcə isti qeydə alınıb - Faktiki hava
-
İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Şuşada olublar - Fotolar
-
Bakı və Abşeronda ucuz evi haradan almaq olar? - VİDEO
-
Daşaltı kəndinin fonunda - FOTOLAR
-
Sabah 41 dərəcə isti olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Aİ Rusiyaya qarşı 18-ci sanksiyalar paketini təsdiqləyə bilmir - Səbəb aşıqlandı
-
Dağıdılmış yerlərə baxdılar... - FOTOLAR
-
Laçında meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb olunub - BİRGƏ MƏLUMAT
-
Berdiməhəmmədov Füzuliyə getdi, Prezident qarşıladı - Fotolar
-
“Suriya döyüşməyə hazırdır” - Əhməd Əl Şaraa
-
Müğənniliyə başlayan dırnaq ustasının qazancı mübahisə yaratdı - efirdə dava düşdü
-
Rusiyada döyüşlərə məcburi cəlb edilən azərbaycanlılar nə etməlidirlər? - VİDEO
-
“Evlərimizdə çatlar əmələ gəlib“ - MTK binanın qarşısında qaraj tikir?
-
Min bir dərdin dərmanı - Gündə 1 stəkan için
-
Suriyadakı toqquşmalarda 356 nəfər ölüb - Nə baş verir?
-
Kəngərliyə növbəti köç karvanı yola salındı - FOTOLAR
-
Zelenski Ukraynanın yeni hökumətinin namizədlərini açıqlayıb - SİYAHI
-
Bakı-Sumqayıt yolundakı piyada keçidi bərbad vəziyyətdədir - VİDEO
-
“Həyatımın bir dövrünü bağladım” - İradə İbrahimova
-
PSJ finalda kabusuna dönən futbolçuya elçi düşdü - Razılaşsa, tarixə düşəcək
-
Vaşinqton İsrail və Suriya arasında gərginliyin yaxın saatlarda azalacağını gözləyir - Marko Rubio
-
Azərbaycanda mənzillər nə qədər bahalaşıb? - Qiymətlər açıqandı
-
Klinika direktoru arvadını buna görə güllələyib - Təfərrüat
-
Salyanda əqli qüsurlu qıza qarşı seksual zorakılıq edilib - Dəhşətli cinayətin təfərrüatı
-
Miqrantlar Rusiyaya daxil olarkən məcburi peyvənd oluna bilər - SƏBƏB
-
Azərbaycanda güclü zəlzələlər olacaq? - VİDEO
-
Nərimanov rayonunda aparılan tikintidə təhlükəsizlik qaydaları pozulur - VİDEO
-
ABŞ İsrailin Suriyaya endirdiyi zərbələrdən narahatdır - Rubio
-
Bakıda görünməmiş dələduzluq: Tanışının telefonu oğurladı, anasına yazdı...
-
İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov “Sea Breeze”də olublar - FOTOLAR
-
“Tramp başa düşür ki, Putin ona yalan danışır” - Zelenski
-
Gül kollarının alınması məxfi məlumatdır? - Şabranda müəmmalı tender
-
Dini Komitə 800 min manata portal açır - “Amin“
-
İsrail ordusu Dəməşqə yeni zərbə endirdi - Ölənlər var + Video
-
Beyləqanda “Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının təqdimat mərasimi - Fotolar
-
Adəm Məmmədov həbsdə qaldı - “Zon”a köçürüləcək
-
“Ermənistanda ikinci dövlət olmayacaq“ - Paşinyan
-
“Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında” qanuna edilb - Fərman
-
“UNEC”in Sevda adlı müəllimi “Porshe”sindən düşərək vətəndaşı hədələdi - VİDEO
-
Marqarin idxalı kəskin artıb - Marketlərdə 2,6 dəfə baha satılır
-
Bakıda qadın güllələndi - Klinika direktoru olan həyat yoldaşı saxlanıldı
-
Prezident İlham Əliyev bəzi qanunlara dəyişikliyi təsdiqləyib - Detallar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bu prospektdə yol hərəkətinin təşkili dəyişdi - Fotolar
-
Leyla Əliyeva Atabayeva ilə bir arada - FOTOLAR
-
Prezident ipoteka krediti ilə bağlı fərman imzaladı - Qayda dəyişdi
-
Beyləqanda qadın qətlə yetirilib - 23 yaşlı oğlan saxlanılıb
-
Sumqayıtda 67 kq narkotik dövriyyədən çıxarılıb - İki nəfər saxlanılıb
-
Mərkəzi Klinikanın həkimi əməliyyat etdiyi xəstəni qəbul etmədi - Kişi 8 gün sonra öldü
-
“Ermənistanın KTMT-dən çıxma ehtimalı daha yüksəkdir“ - Paşinyan
-
“270 nəfərlik müəssisədə 700 nəfər məhbus var” - Qadın kalonundan şikayət
-
Zelenski Trampdan narazıdır - “Bayden dövründə yardım daha güclü idi”
-
Rəsmi sənəddə qeyri-rəsmi ünvan: “Elmar marketin yaxınlığı...”
-
Magistraturaya qəbul imtahanında dəyişiklik gözlənilir - DİM rəsmisi
-
Şəmkir rayonunda maye qazdoldurma məntəqəsinin istismarı dayandırıldı - VİDEO
-
General vəzifədən azad edilib? - DSX xəbəri təkzib elədi
-
7 ildir ev alıblar, amma çıxarış yoxdur - VİDEO
-
“Az-Lead” şirkətin 1,7 milyon borcu var - “İndart Holding” də borclanıb
-
Sosial şəbəkələrdə dərman tövsiyə edənləri bu cəza gözləyir - VİDEO
-
Ünvanlı yardım alanların sayında 20 minlik artım - İqtisadçı əsas səbəbi açıqladı
-
Türkiyədə meşə yanğınları şiddətlənib - Çanaqqala və Tekirdağda kəndlər təxliyə edildi
-
Bu il ali məktəblərə qəbul planı 90 faizdən artıq dolacaq - DİM sədri
-
İlham Əliyevin Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşü oldu - FOTO
-
“Melissa park” tikinti şirkəti ilə sakinlər arasında münaqişə yaşanır - Kim haqlıdır?
-
Naxçıvanda sahibkarların bank hesabları kəskin azaldı - Talıbovdan sonrakı bir ayda nə baş verib?
TOP 10
ARXİV