![]() |
|














Yeni erməni tarixi dərslikləri Rusiyanı qəzəbləndirib - TƏFƏRRÜAT
Tarix 09.08.24, 12:47 |
|

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Rusiyaya qarşı mübarizə gündəmini genişləndirib. 8-ci sinif üçün ölkə tarixi üzrə yeni dərsliyə “Şərqi Ermənistanın Rusiya tərəfindən işğalı” haqqında fraqment əlavə edilib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
"İşğal" 1826-1828-ci illər Rusiya-İran müharibəsinin nəticələrindən sonra baş verib. O dövrdə yüz illər ərzində heç bir erməni dövləti mövcud olmamışdı və ermənilərin yaşadığı ərazi türklər və iranlılar tərəfindən bölünmüşdü. Əslində, Rusiya İran hissəsini (yaxud İrəvan və Naxçıvan xanlıqlarından ibarət “Şərqi Ermənistanı”) İranla müharibədən sonra “işğal edib”.
Yalnız indi İranda ermənilər bunu qurtuluş kimi qəbul edərək, Rusiya imperiyasının nəzarətinə keçmiş öz tarixi vətənlərinə kütləvi şəkildə köçməyə başladılar. İran zadəganlarının nümayəndələri, tacirlər və hətta erməni əsilli məmurlar da daxil olmaqla, hamı köç edirdi. Bu da öz növbəsində Rusiyanın İrandakı səfiri Aleksandr Qriboyedovun faciəli şəkildə öldürülməsinə səbəb olub.
Təəccüblü deyil ki, Moskva tarixin bu cür yozumundan qəzəblənib.
“Ermənistanı və erməniləri fars dünyasında parçalanmaqdan xilas edən, qədim zamanlardan, sözün əsl mənasında, mahiyyət etibarilə mövcud olmayan erməni dövlətçiliyini ayağa qaldıran və yaradan Rusiyadır. Rusiya Ermənistanı işğal edən deyil. Dərsliklərdə isə bunun əksini yazırlar”, - deyə “Rossotrudniçestvo” rəhbəri Yevgeni Primakov qeyd edir.
“Tarixin yeni redaksiyasında belə üzə çıxacaq ki, Rusiya işğalçı olub, ermənilər İranın hakimiyyəti altında qayğısız yaşayıblar, lakin sonra vəhşi Rusiya gəlib Ermənistanı ilhaq edib”, - yerli politoloqlar vəziyyəti təsvir edirlər.
Etiraf etmək lazımdır ki, tarixlə bağlı oxşar fikirlər əvvəllər də Ermənistanda olub. Hələ Paşinyan hakimiyyətə gəlməmişdən əvvəl erməni tarixçilərindən biri bu sətirlərin müəllifi ilə söhbətində Ermənistanın Türkiyənin tərkibində mövcud olan hissəsinin (yəni “Qərbi Ermənistan”ın) “rus” hissəsindən daha yaxşı yaşadığına inandırırdı. Sadəcə, ona görə ki, “Qərbi ermənilər”də özünüidarə orqanları var idi, həm də Konstantinopol Patriarxlığının güclü təsiri var idi.
Düzdür, bütün bunlar sırf 19-cu əsrin sonlarına, Türkiyənin daxili siyasətinin radikallaşmasına qədər baş verib. Bundan sonra Türkiyənin erməni əhalisi (o cümlədən, hökumətə uğurla inteqrasiya edən və İstanbulda son dərəcə hörmətli insanlar olan nümayəndələr) işğal olunmuş xalq statusunu tam dərk etdilər. Bunun apoteozu “erməni soyqırımı” idi, “Türkiyə hakimiyyəti bir milyondan çox insanı məhv etdi”.
Rusiyada heç vaxt belə hal olmayıb. İstər Rusiya imperiyası dövründə, istərsə də SSRİ dövründə etnik ermənilər dövlət idarə sistemində, hətta Qafqazdan kənarda da mühüm rol oynayıblar. O yerə qədər ki, onlar Ali Sovetin Rəyasət Heyətinin sədrləri (parlament sədrləri) olublar və sovet ordusuna rəhbərlik ediblər. Heç vaxt, hətta iğtişaşlar və vətəndaş qarşıdurmaları dövründə də ermənilər özlərini “işğal edilmiş xalq” kimi hiss etməyiblər.
Ancaq problem ondadır ki, indi absurd görünən, uşaqlar üçün məktəb dərsliklərinə yazılanlar sabah onlara doğru görünəcək.
“Aydındır ki, ekspertlərin əhəmiyyətli hissəsi və cəmiyyətin əksər hissəsi belə bir dərsliyə mənfi münasibət bəsləyir, lakin biz başa düşməliyik ki, bu cür fikirlərin uzun müddət geniş kütlələrə çatdırılması ilə tarixin alternativ variantını yaratmaq olar. Yeni nəsillər Ermənistanın tarixinə oxşar yanaşma ilə böyüyəcək”, - Strateji Araşdırmalar və Təşəbbüslər üzrə Analitik Mərkəzin (ACSSI) rəhbəri Ayk Xalatyan deyir.
Üstəlik, Ermənistanda onlar artıq tarixi yenidən yazmağa çalışırlar: işıqlandırma yanaşmalarında qəribə dəyişikliklər təkcə Ermənistan-Rusiya münasibətlərinə və Ermənistanın Rusiya İmperiyası və Sovet İttifaqının tərkibində olan tarixinə deyil, həm də sırf erməni mövzularına aiddir.
“Bu mövzularda hazırkı hakimiyyətin fikri onların Türkiyə ilə yaxınlaşmasına, Azərbaycanla isə “sülhə” mane ola bilər”, - deyə Xalatyan izah edir.
Bütün postsovet məkanında tarixi yenidən yazmağa cəhdlər edilməsi problemi daha da ağırlaşdırır. Demək olar ki, hər bir ölkədə onların əsrlər boyu rus işğalının dabanı altında yaşadıqlarına dair miflər yaradılır. Halbuki belə deyildi.
“İşğal və müstəmləkəçilik tarixinin Rusiya dövrü ilə bağlı hissəsi onunla əlaqəlidir ki, postsovet məkanının obyektiv müasir xalqları (həmçinin onların dövləti, iqtisadiyyatı, sənayesi, elmi) məhz XX əsrdə, onların Rusiya İmperiyasının və Sovet İttifaqının tərkibində olduğu vaxt formalaşıb. Bu, onların maksimum tərəqqi dövrü idi. Onlarda Rusiyaya düşmən olan yeni kimlik formalaşdırarkən, Rusiyanın tərkibində olan xalqlara qeyri-bərabər, sədaqətsiz münasibətdə ittiham edərək bu nailiyyətlərin üstündən xətt çəkməyə çalışırlar”, - Avrasiya Analitik Klubunun rəhbəri Nikita Mendkoviç bildirib.
Belə görünürdü ki, bu cür silinmə xalqları təkcə tarixi yaddaşından deyil, həm də milli qürurunun bir hissəsini, o zamanlar bir parçası olduqları dövlətin böyük nailiyyətlərində iştirakdan məhrum edir. Bütün bu rəvayətlər Moskva tərəfindən dayandırılana qədər davam edəcək.
Xəbərin oxunma sayı : 1102
Dünya
Xəbərlər
-
Səhiyyə Nazirliyində BMT-nin İqtisadi və Sosial Komissiyasının İcraçı katibi ilə görüş keçirilib
-
Polis əməliyyatlar keçirdi - 35 nəfər saxlanılıb
-
Polis əməliyyatlar keçirdi - 35 nəfər saxlanılıb
-
Deputat: Ermənistan Qərbi azərbaycanlıların qayıdış hüququnu tanımalı və təmin etməlidir
-
Koronavirusun təhlükəli ştamı yayılıb
-
“İran-İsrail münaqişəsi təkrarlanmamalıdır“ - Van İ
-
Cəlilabad Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının direktoru vəzifəsindən azad edildi
-
Bakıda daha bir yol hər an ÇÖKƏ BİLƏR - VİDEO
-
Seren Serengil azərbaycanlı gənclə işbirliyi qurdu - Fotolar
-
“Dioqunun yoxluğu ilə barışmaq çox çətin olacaq“ - Məhəmməd Salah
-
Prezident Xankəndidə keçirilən Zirvə görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO
-
Tikinti materialları bazarında bahalaşma və durğunluq var - VİDEO
-
“Reo-Med Tibb Mərkəzi“də yoxlama - Pozuntular aşkarlandı
-
Amerikalıların 40-60 faizi Maskın yeni partiya ideyasını dəstəkləyir - Şok nəticələr
-
“Dedilər qaz, meyiti basdır” - Zərərçəkmişlər danışdı
-
Gənclərin qanlı hesablaşması - biri qətlə, digəri xuliqanlığa görə mühakimə olunur
-
Bakıda küçələrdə “kahinlər“ peyda oldu - VİDEO
-
Türkiyədə meşə yanğınları: 500-dən çox xəsarət alan var
-
Ən çox gəlir əldə edən türkiyəli məşhurlar - SİYAHI
-
Rusiya səfiri Ermənistan XİN-ə çağırıldı - Nota verildi
-
Gələn həftədən Azərbaycanda istilər başlayacaq - Xəbərdarlıq
-
Pezeşkianın Azərbaycan səfəri başa çatdı - FOTO
-
Müəllim olmaq istədi, 5000 manat pulu ələ keçirildi - Dələduzluq
-
Ərdoğanın Azərbaycana səfəri başa çatdı - FOTO
-
Şuşada İlham Əliyev liderlərin şərəfinə ziyafət verdi - FOTO
-
Tramp Çinə səfər edə bilər - “Bloomberg”
-
Prezident Xankəndidə Ərdoğanla görüşdü - FOTO
-
Əliyev, Pezeşkian və Ərdoğanın ən səmimi görüntüsü - VİDEO
-
Deputatlar daha 15 məsələni müzakirəyə çıxaracaq - Siyahı
-
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb - FOTO
-
“Əcəmi Mall”da qanunsuz tikintiyə kim icazə verib? - FOTOFAKT
-
“Virus hələ də bizimlədir” - Səhiyyə Nazirliyi xəbərdarlıq edir
-
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatdı - FOTO
-
Əliyevlə Pezeşkianın görüşü oldu - Fotolar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 5 günlük məzənnəni açıqladı
-
İtkin düşən 3 hərbçi Kəlbəcərdə dəfn edildi - FOTOLAR
-
Almaniya ordunu ikiqat gücləndirir - Könüllü hərbi xidmət qayıdır
-
Bakının ortasında kanalizasiya “fəlakəti“ - Qurumdan açıqlama
-
Liderlər çay süfrəsi arxasında - Fotolar
-
“ABŞ-ın dəstəyi ilə İsrail Yaxın Şərqin taleyini girov altına alıb“ - Məsud Pezeşkian
-
Küçədə soyundu, qadınlar şikayət etdi - Məhkəmə qərarı
-
Xankəndidə tarixi sammit yüksək səviyyədə təşkil olunub - Şahbaz Şərif
-
Baş prokuror Yardımlıda vətəndaş qəbulu keçirdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanda şəxsiyyət vəsiqələrində dəyişiklik edilir - Milli Məclis təsdiqlədi
-
Kiçik çavuş həbs edilib - “TikTok”da tanış olduğu sevgilisini şantaj edirmiş
-
“Hindistan Pakistana qarşı sudan silah kimi istifadə edir“ - Şahbaz Şərif
-
Yağış yağacaq, külək güclənəcək - Sabahın havası
-
Avtomobil almaq istəyənlərin nəzərinə - Bu maşınlar bahalaşacaq
-
“Biz göstəriciyə görə dünyada ön sıralardayıq” - Prezident
-
“Qəbələ“ Futbol Akademiyasının fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - Açıqlama
-
“Vəsiyyətnamə yoxdursa, ögey şəxslər vərəsə ola bilməzlər“ - Ali Məhkəmə
-
“Azərbaycanın xarici valyuta ehtiyatları 74 milyard dollardan artıqdır” - Sahil Babayev
-
Naxçıvanda şok hadisə - Deputat sakini döydü
-
Xankəndidə Zirvə görüşü keçirilir - FOTO/CANLI
-
Prezident Xankəndidə qəbul keçirdi - FOTOLAR
-
Ərdoğan Azərbaycana səfərə gəlib - FOTO
-
“Tramp iyulun 7-də Qəzzada atəşkəs elan edəcək“ - İsrail mətbuatı
-
Şəxsiyyət vəsiqəsində nələr dəyişəcək? - VİDEO
-
Konstitusiya Məhkəməsinə 4 hakim təyin olundu - ADLAR
-
Merkel Trampla yaşadığı qalmaqaldan danışdı - VİDEO
-
Bu şəxslərə 6 min manat birdəfəlik müavinat veriləcək - Deputat açıqladı
-
Ceyhun Bayramov Pakistan XİN başçısı görüşdü - Xankəndidə
-
Pezeşkianın Azərbaycana səfərə gəldi - FOTO
-
Direktor yük maşınının altında qalıb öldü - TƏFƏRRÜAT
-
“Zəngəzura görə Paşinyanı devirmək istəyirlər“ - Çevriliş planının detalları + VİDEO
-
Tacikistan prezidenti Füzuli rayonunda belə qarşılandı - FOTO
-
Rusiya Ukraynaya kütləvi hava zərbəsi endirib: Kiyevdə çoxsaylı dağıntılar var
-
Məktəbdən çıxan müəllimənin başına torba keçirib qaçıranlar azadlığa çıxdı - TƏFƏRRÜAT
-
“ABŞ Ukraynaya hərbi yardım göndərməyə davam edir“ - Tramp
-
Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələri strateji əməkdaşlıq modelinə çevrilib
-
Azərbaycan və Özbəkistan strateji tərəfdaşlıq modelini gücləndirir
-
Aygün Kazımova bu dəfə misirli xanım obrazında - FOTO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Bu sahələrdə çox sayda işçiyə ehtiyac var - VİDEO
-
Putin və Tramp telefonda danışdılar - Ukrayna, Suriya, İran məsələləri müzakirə edilib
-
Azərbaycan, Özbəkistan və Qırğızıstan prezidentləri Şahbulaq qalasında olublar - FOTO
-
Moskvada 2 azərbaycanlı “qanuni oğru“ saxlanıldı - VİDEO
-
Fərid Əsgərov yeni vəzifəsində ilk dəfə görüntüləndi - VİDEO
-
Əsir və girovlarımızın başına nələr gətirilib? - Məhkəmə
-
Kurskda Rusiya generalı öldürüldü - Ukrayna ordusundan uğurlu əməliyyat
-
Səhiyyə nazirinin məhkəməyə verildiyi iş üzrə - QƏRAR
-
Vüqar Səfərlinin şikayəti rədd edildi - Ali Məhkəmədən qərar
-
“Razılaşdıq ki, birlikdə gələcəyik” - İlham Əliyev
-
Alatavadakı qalmaqallı mülk söküldü - Razılığa gəldilər
-
“18-ci sanksiyalar paketi Rusiya iqtisadiyyatının ürəyinə zərbə vuracaq“ - Leyen
-
Prezidentlər Xıdırlı kəndinin 1-ci mərhələsinin açılışında iştirak etdi - Fotolar
-
“Sputnik-Azərbaycan“ işi: beş nəfər polis nəzarətinə verildi
-
İki dost dövlət arasında münasibətlər yüksək səviyyədə inkişaf etdirilir
-
Məktəbli qızları təqib etdi, həbs olundu - Məhkəmədə özünü belə müdafiə etdi
-
Zirvə görüşünün iştirakçıları “Zəfər“ şousunu izlədi - FOTOLAR
-
Bakıda bu yollarda təmirlə bağlı hərəkət məhdudlaşdırıldı - Siyahı
-
Abituriyentlərin şikayətləri araşdırılıb, bəzilərinin imtahan balları artırılıb - DİM-dən açıqlama
-
27 il hakimlikdən sonra Konstitusiya Məhkəməsindən getdi - Yerinə oğlu gəlir
-
Əl yükündə ölkəyə 547 karat brilyant keçirmək istədi - Fotolar
-
Azərbaycanda heyvanların sığorta xərci açıqlandı: Qoyunlar 7-11 manat, inəklər isə...
-
Masazır qəsəbəsində sənədsiz evlərin tikintisi davam edir - FOTO/VİDEO
-
Nazirlikdən küləkli hava ilə bağlı - Müraciət
-
ABŞ Azərbaycana yeni diplomat göndərir - Emi Karlo kimdi?
-
Bakıdakı yeni park belə olacaq - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Özbəkistan həm tarix, həm də ortaq mədəni, mənəvi və dil kökləri ilə bir-birinə yaxın və bir o qədər də zəngindir
-
Xankəndidən Şuşaya kanatla gedəcəyik - 13 dəqiqəyə...
-
Bakıda inanılmaz hadisə: Həkim vətəndaşı QİÇS-ə yoluxma təhlükəsi ilə üz-üzə qoydu
-
Şahbaz Şərifin Azərbaycana səfəri başlayıb - FOTO
-
Azərbaycanda manata olan inam dolları üstələdi - 10 ilin statistikası
-
Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini Füzulidə - FOTO
-
Konstitusiya Məhkəməsində 4 yeni hakim - ADLAR
-
Sadir Japarov Azərbaycana səfərə gəlib - FOTOLAR
-
Prezident “Xankəndi” Biznes Mərkəzinin açılışında - FOTOLAR
-
“Qala Sığorta”nın işçisinə “dümbələk” deyən şəxs cəzalandırıldı - TƏFƏRRÜAT
-
İlham Əliyev Xankəndidə qəbul keçirdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanın bu saytları Rusiyada bloklandı - SİYAHI
-
Prezident Xankəndidə Zəfər parkında görülən tikinti işləri ilə tanış oldu - FOTOLAR
-
Agentlik sədri onu departament müdiri təyin etdi - FOTO
-
Futbol dünyası şokda - Ulduz futbolçu qəzada öldü
-
Xankəndi Dəmir Yolu və Avtovağzal Kompleksinin təməli qoyuldu - Fotolar
-
Bu yolda 2 aydır ki, “həyat donub“ - Təmir nə vaxt bitəcək?
-
Polisə işə düzəldəcəyini vəd etdi, külli miqdarda pul aldı - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
"Adil Kərimli mənə dedi ki, artıq heç kəsə fəxri ad verilmir“ - Zemfira Sadıxova
-
Rusiya Poltavaya dron zərbələri endirib - Ölənlər var
TOP 10
ARXİV