|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
İsrail liderlərinin fikrini məşğul edən iki dəhliz: “Şiə hilalı“ köhnə düşmənləri dosta çevirib - Təhlil
Tarix 04.07.17, 3:08 |
|
Yossi Melman
“Middle East Eye”
İki ərazi dəhlizi İsrail liderləri və hərbi rəislərinin zehinlərini məşğul edib. Onlardan biri narahatlıq, digəri ümid qaynağıdır: ikisi də eyni strategiyadan irəli gəlir.
İlk torpaq dəhlizi İsraili narahat edən "şiə hilalı" adlanır.
"Düşmənimin düşmənim dostumdur" kəlamına əsaslanan İsrailin və Səudiyyə Ərəbistanı bir-biri ilə əlaqə səviyyələrini artırıb.
Bu, İraq və Suriyadakı vətəndaş müharibələrindən faydalanmaq istəyən İranın səyləri sayəsində oldu. Tehran İraqdakı şiə nəzarətində olan ərazilərdən Suriya, daha sonra isə Livandakı “Hizbullah”la birbaşa əlaqə qurub və bununla da Aralıq dənizi hövzəsində möhkəmlənib.
İran həm İsrail, həm də Səudiyyə Ərəbistanının düşmənidir. "Düşmənimin düşməni dostumdur" köhnə kəlama əsaslanan hər iki ölkə bir-biri ilə təmas səviyyələrini artırdı, baxmayaraq ki, onların çoxu gizli və radar altındadır. Lakin məhz bu əlaqələr ikinci dəhlizin mənşəyi arxasında qalır.
Səudiyyə Ərəbistanı, İsrail arasındakı sakitlik
Rəsmi olaraq İsrail və Səudiyyə Ərəbistanı hələ də müharibə vəziyyətindədir. Digər ərəb dövlətləri ilə bərabər, Səudiyyə Ərəbistanı da 1948 və 1967-ci illərdə İsraillə mübarizə aparmaq üçün kiçik hərbi kontingent göndərmişdi. 1973-cü ildə İsrail, Misir və Suriya arasında savaş zamanı o, ABŞ və Avropa ölkələrinə neft boykotu elan etdi.
Səudiyyə Ərəbistanı, İsrail qanunlarına görə, "düşmən dövlət" kimi tanınır. Lakin 1981-ci ildən bəri Səudiyyə Ərəbistanının padşahları və vəliəhd-şahzadələri Ərəb-İsrail sülh prosesində iştiraklarını artırdılar. İsrail-Fələstin münaqişəsini həll etmək üçün bir neçə plan hazırladılar.
Ərəb Birliyinin sülh təşəbbüsü, həmçinin "Səudiyyə təşəbbüsü" kimi tanınan sənəd 2002-ci ildə qəbul edildi və 2007-ci ildə bir Ərəb Zirvə toplantısında yenidən təsdiqləndi.
Təşəbbüs – İsrailin Şərqi Qüds daxil olmaqla, işğal edilmiş ərazilərdən tamamilə geri çəkilməsi qarşılığında Ərəb dünyası ilə İsrail arasında normal münasibətləri ehtiva edir. Həmçinin 1948-ci ildən bəri BMT-nin 194 saylı qətnaməsinə əsaslanan fələstinli qaçqın probleminin "ədalətli həllinə" dəvət edir.
O zamandan bəri iki ölkə arasındakı əlaqələr, xüsusilə son iki onillikdə ümumi maraqlar ətrafında inkişaf edib. Xüsusən, hər ikisi də Tehranın nüvə proqramı əleyhinə, İraq, Yəmən və Suriyadakı müharibələrə birbaşa və dolayı yollarla cəlb olunub və Tehranın regional hegemoniyasını dayandırmaq istəyir.
Bu paylaşılan strateji dünyagörüş nəticəsində İsrail rəsmiləri, hərbi və kəşfiyyat şefləri bəzən Səudiyyəli vəzifədaşları ilə görüşüblər.
“Mossad” rəhbərlərinin Səudiyyə milli təhlükəsizlik şuralarının başçıları və kəşfiyyar orqanları rəhbərləri ilə görüşdüyü bildirilir. O cümlədən baş nazir Ehud Olmertin Səudiyyə kəşfiyyatı rəhbəri şahzadə Bəndar Bin Sultan, eyni zamanda, Səudiyyə Milli Təhlükəsizlik Şurasının rəhbəri ilə görüşüb.
2002-ci ildən 2010-cu ilə qədər “Mossad” başçısı Meir Daqan rəsmi Riyad ilə Səudiyyə Ərəbistanının təyyarələrinin İranın nüvə sahələrinə hücum etmək istəsə, öz hava məkanına uçmasına icazə verəcəyini müzakirə etdi.
Bütün bu görüşlər və qarşılaşmalar çox gizli olub: İsrailli səlahiyyətlilər hər hansı bir təsdiqin Səud Evinə son dərəcə utanc verəcəyini bilirlər.
Baş nazir Benyamin Netenyahunun da "Sünni dünya" ilə ortaq mənfəətləri artırmaq barədə ümumi və qeyri-müəyyən açıqlamaları da var. Lakin hər bir ekspert və müşahidəçi bu sözlərin Səudiyyə Ərəbistanı, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Bəhreyn, Oman və hətta Körfəz qonşuları və Səudiyyə Ərəbistanı ilə mübahisədə olan Qətərin kodlaşdırılmış adı olduğunu bilir.
İyunun 28-də İsrailin turizm naziri Yariv Levin də ABŞ-dan Körfəzdəki bir neçə dövlətlə danışıqlara kömək etməsini xahiş edib.
İsrailin dəmiryolu ambisiyaları
Nəhayət, digər torpaq dəhlizinə – İsrail, İordaniya, Səudiyyə Ərəbistanı, Qatar, Oman və BƏƏ arasında olan dəmir yolları məsələsinə gəlib çatdıq.
İsrailin Hayfa limanından İordan vadisindəki Biet Şinə qədər 60 km-lik dəmir yolu var. O, xəttin İsrail-İordaniya sərhədində 6 km uzatmaq istəyir. Bu, İordaniya və əks istiqamətdə yük daşımasına imkan verəcək. İsrail planına əsasən, növbəti mərhələ İordaniya öz dəmir yolu xəttini genişləndirməlidir. Bundan sonra dəmir yolu Səudiyyə və Körfəz əmirliklərinə uzanacaq.
İsrail və İordaniya rəsmiləri üç il bundan əvvəl bu ideyanı müzakirə ediblər və yaxınlarda müzakirələri yeniləyiblər.
Hökumətin açıqladığı "Regional Sülh İzləri" adlı sənəddə İsrail "quru körpüsü" və İordaniya "mərkəz" kimi təsvir edir. "Təşəbbüs İsrail iqtisadiyyatına qatqı təmin edəcək və İordaniya iqtisadiyyatını gücləndirəcək" və "İsraili bölgəyə bağlayacaq və İranın “şiə oxu”na qarşı praktik düşərgəni birləşdirəcək".
Sənəddə deyilir ki, "Suriya və İraqda müharibə təhlükəsi quru nəql yollarını bağladı". Tehranın siyasəti Yəməndə İranın husi vəkillərinin hədəfə aldığı Hörmüz, Qırmızı dəniz və Bab-əl-Mandəb boğazlarında "dəniz marşrutlarına qarşı təhlükə" meydana gətirib.
Çox danışmaq?
Ancaq iki tərəf arasında işgüzar əlaqələr İsrail-Sünni dəhlizinin gerçəkləşməzdən əvvəl də çiçəklənir.
İsrail Bəhreyn, Oman, Qətər və Səudiyyə Ərəbistanı və BƏƏ-yə (ən böyük bazar və alıcı Əbu Dabidir) kənd təsərrüfatı məhsulları, kəşfiyyat, kiber və təhlükəsizlik texnologiyaları satır.
Bəzi müqavilələr İordaniya, İraq, Kürdüstan və Kipr kimi üçüncü tərəf vasitəsilə, bəziləri isə birbaşa həyata keçirilir.
Səudiyyə kimya sənayesindən xammal, İordaniyadan İsrailə göndərilir.
Yaxın zamanlarda İsrailin milli aviaşirkəti “El Al”ın Hindistana uçuşlarının Səudiyyə hava sahəsindən keçməsinə icazə veriləcəyi bildirildi.
Ancaq Səudiyyə Ərəbistanı – İslamın müqəddəs yerlərinin qəyyumu bu fikirləri ictimaiyyətə açıqlamaqda çətinlik çəkərdi, xüsusilə də İsrail-Fələstin cəbhəsində irəliləmə olmadığı müddətdə.
İslam padşahlığı ilə yəhudi dövləti arasındakı əlaqələr, yazıçı Çarlz Dadli Uornerin bir sitatını xatırladır: "Çox şey haqqında danışılır, amma çox az iş görülür".
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 607
Analiz
Xəbərlər
-
Sosial sahəyə ayrılan vəsait artırılacaq? - AÇIQLAMA
-
“Həbsdə olmağımın səbəbini bilirəm” - Bəkir Orucovun məhkəməsi
-
Azərbaycanda 3 aya 51 milyon 36 min manatlıq narkotik ələ keçirib - HESABAT
-
NATO qoşunları Rusiya sərhədlərinə yaxınlaşır - Şoyqu
-
“COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək” - İlham Əliyev
-
Polisin “saxla“ əmrinə tabe olmadı, hadisə yerindən qaçdı - VİDEO
-
Hansı ölkə uşaq böyütmək üçün daha əlverişlidir? – Azərbaycan son onluqdadır
-
Bakıda özəl klinikada əməliyyat olunan yeniyetmə öldü - Araşdırma aparılır
-
“Neft-qaz sahəsində uzun illər xüsusilə də Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var” - Prezident
-
Əhalinin nəzərinə! Tibbi arayışlarla bağlı yenilik, mayın 1-dən...
-
Bakıda 21 yaşlı model faciəli şəkildə öldü - FOTO
-
“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan fəal hazırlıq prosesindədir” - İlham Əliyev
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
TOP 10
ARXİV