|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
Abdullah Gül 49%-in prezidentliyə namizədi olacaqmı, yaxud 2019-da Ərdoğanı məğlub etmək mümkündürmü? - Təhlil
Tarix 14.05.17, 21:21 |
|
Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın rəhbərliyindən narahat olan, fərqli siyasi meyllərlə bölünmüş müxalif seçici kütləsi Türkiyədə, Makron kimi bir siyasətçi, bir lider yarada bilərmi? 2019-cu ilin prezident seçkilərinə Ərdoğan əleyhdarı olan müxalifət ümumi səfərbərliklə seçkiyə damğasını vura bilərmi?
Bu, kağız üzərində mümkündür. Türkiyə 16 Aprel Konstitusiya dəyişikliyiylə oyunun qaydalarını dəyişdirdi. Parlamentar sistemin nisbi təmsilçiliyi ilə Ərdoğan və partiyasını iqtidardan uzaq tutmaq mövcud siyasi tarazlıqla əsasən sanki qeyri-mümkün idi. Ancaq yeni qaydalara görə, ikinci turda iki namizədin yarışacağı seçli seçici ittifaqlarına imkan təmin edərək kəskin iqtidar dəyişməsini çox yaxşı təmin edə bilər.
Başqa sözlə, Ərdoğanın israrla arxasında durduğu və əldə etdiyi yeni Konstitusiya nizamı onun üçün siyasi tələ ola bilər.
Son günlərdə Türkiyə ictimai fikri, xüsusilə müxalif kəsim bu suallar və ehtimallara maraq göstərir. Çünki 16 Aprel referandumunda ilk dəfə Ərdoğanın məğlub olacağına dair ciddi işarələr ortaya çıxdı. Ədalətli olmayan bir kampaniya və seçki şərtlərinə baxmayaraq, "bəli" səslərinin 51;-də qalması, bundan da pisini gözləyən ümidsiz və depressiv müxalif seqmentləri müəyyən mənada canlandırdı.
AKP-MHP ikilisinin 2015-ci ildə (noyabr) aldığı ümumi səslə müqayisədə 10% getiləməsi, 17 böyük şəhərin "xeyr" səsləri ilə irəli çıxması cəsarətləndirici təsir oyatdı. AKP ətraflarında isə qismən bir sarsıntı yaratdı.
Ərdoğanın zəfərinin yaratdığı pərişanlıq yalnız ictimaiyyətdə deyil, siyasi arenada da ciddi bir əks-təsir doğurub. Türk siyasətinin məşhur siması, CHP-nin sabiq baş katibi, Antalya millət vəkili Dəniz Baykal bir müddət əvvəl bir televiziya proqramında müxalifətin vahid namizəd ətrafında birləşməsi lazım olduğunu söyləyir, 49%-ə öz namizədini tapması üçün bu sözlərlə hərəkətlənmə çağırışı edirdi: "CHP lideri Kamal Kılıçdaroğlu "mən prezidentliyə namizdəm" desə, biz də "yaxşı" deyərik, arxasında olarıq, namizədimiz o olar. Kılıçdaroğlu namizəd olmayacaqsa, içində ümumi başçılıq yarışının da olduğu bir dövr başlayır. Abdullah Gül 49%-in namizədi ola bilər. Gül namizəd olsa, bunu dəyərləndirmək lazımdır… "
Baykalın bu çıxışı müəyyən mənada cini şüşədən çıxardı. Müxalifətin, AKP-nin Ərdoğanla ayrı düşmüş qurucularından sabiq prezident Gülün ətrafında birləşə biləcəyini söyləməsi ağıllardan keçən bir "gözləntinin" üzə çıxması idi. Bu ehtimalın səsləndirilməsi AKP səflərini da hərəkətə gətirdi.
Baykalın ortaq bir namizəd təsbiti üçün ana müxalifət partiyasında iqtidar dəyişməsini eyham etməsi, CHP-də namizəd mübahisə ilə partiya içində nüfuz mübarizəsinə start vermiş oldu. CHP-nin müxalifləri fövqəladə konqres çağırışları və buna qarşı baş katibin verdiyi təpki 2019-cu ilin prezidentliyə namizəd məsələsini bir anda hamını ayağa qaldırdı.
Ən əhəmiyyətlisi, CHP liderinin bu siyasi təzyiq altında 2019 üçün namizəd və ittifaq axtarışını indidən başlatdığını bu sözlərlə açıqlamasıydı: "49% yalnız bizə aidmiş kimi bir hava yaradıb namizəd təyinetməyə girişmə səhvdir. Əslində, bu işə bu gündən başlamışıq. 50-dən çox qeyri-hökumət təşkilatının başçısıyla danışdım. Referendumu dəyərləndirdik. Gələn həftə bəzi siyasi partiyaların liderləri ilə görüşəcəyəm".
Sol müxalif kəsimin siyasi hərarətinin bu çərçivədə artacağı məlum idi. Ancaq Ərdoğan qarşısında bir ittifaqı, bir ortaq namizədi güclü və mənalı edəcək olan, şübhəsiz, mühafizəkar cəbhədə yoxdur. Referendumda AKP seçicisinin 10%-i Ərdoğana qarşı çıxdı və "xeyr" dedi.
"2019-a doğru bu nisbət artarmı?". Daha mühüm olan "Bu qrup siyasiləşərmi?" kimi sualların önümüzdəki dövr üçün həyati əhəmiyyət daşıdığına şübhə yoxdur. Mühafizəkar seqmentdə bu suallar və ehtiva etdiyi narahatlıqlar, Baykalın Gülü müxalifətin ortaq namizədi olaraq işarə etməsiylə təkrar gündəmə gəldi.
AKP-lilər Gülü Ərdoğan qarşısında namizədliyi ilə əlaqədar dəqiq olmağa və fərziyyələri bitirməyə dəvət edərkən, Ərdoğan, Gülün ortaq namizəd olma fikrini "Bu tamamilə virus hərəkəti, fitnə hərəkətidir" olaraq təsvir edirdi. Gül isə təmkinli davranır, qapını nə açır, nə qapadırdı. Etdiyi şərhdə həm "isti siyasətdən uzaq dayandığını" söyləyir, həm "məlumat və təcrübəsini ölkə üçün paylaşma məsuliyyəti olduğunu" xatırladırdı.
AKP-nin ilk baş naziri və prezident olan Gül istər AKP çevrələrində, istərsə də türk siyasətində önəmli fiqurdur. Ərdoğanın 2013-cü il sonrası siyasətinə qarşı çıxan, islahatçı və liberal bir meyli, AKP doğuş fəlsəfəsini təmsil etməyə davam edən bir addır. Bu baxımdan müxalifət dairələrində də müəyyən bir simpatiyaya sahibdir və Ərdoğanın qarşısına çıxarsa, hər cinahdan dəstək ala biləcək namizəddir.
Gül bu günə qədər fikir ayrılığını siyasi dilə tökməkdən, AKP içində mübahisə və ayırma yaratmaqdan imtina etdi. Bunun ən böyük səbəbi ehtimalla Ərdoğan qarşısında məhdud qazanc şansının olması və mübarizəçi yanının əskikliyidir.
Ancaq mühafizəkar çevrələrdə köhnə AKP siyasətçiləri arasında artan narazılıq nəzərə alaraq və Ərdoğanın kəskin tək adam siyasətini davam etdirməsi halında bu tarazlıqlar dəyişə bilər.
Bu mənada Gülün son çıxışında sərf etdiyi bu sözlər bir tutumu və qrupu təmsil etməsi baxımından diqqət çəkdi: "Başda mən olmaqla, AK Partiyanın gerçək qabaqcılları, qurucularına istiqamətli ağıza yaraşmayacaq sözlər, söyüşlər partiyada əxlaq xarici davranışları qınayıram. Bunun necə təşkil olduğunu dünya-aləm bilir artıq. (Ərdoğanı nəzərdə tutaraq) Bunun qarşısında sükutu kədərlə qarşılayıram".
Yeni yaranan şəraitdə, ətrafında özbaşına bir birləşmə və ittifaq olması halında Ərdoğanın avtoritar performansının dərinləşməsi, iqtisadiyyatdan xarici siyasətə yaşana biləcək kimi mümkün böhranlar çərçivəsində Gülün siyasi olaraq hərəkətə keçməsi masada dayanan bir ehtimaldır. Gül bu çərçivədə 2019 yolunda bir ağırlıq meydana gətirməyə davam edəcək kimi görünür.
Ümumi mənzərə və sual isə budur: məmnunluğu olmayan, ancaq təşkilatsız və dağınıq bir müxalifət siyasi mənada yarana bilərmi? Bunun çox asan olmadığını etiraf etmək lazımdır. 49% içindəki antaqonistləri siyasi meyllərin mövcudluğu nəzərə alınsa, bu meyllərin hər hansı bir konstitusiya dəyişikliyinə "xeyr" deməsi ilə ortaq bir prezidentliyə namizədi üzərində razılaşaraq, eyni istiqamətdə səs istifadə etməsi arasında əhəmiyyətli bir fərq vardır.
Həm də Türkiyədə seçici ittifaqları və uzlaşma ənənəsinin zəif olduğuna işarə etmək lazımdır. MHP-li müxaliflər ilə kürdlər, müxalif mühafizəkarlar ilə sol kəsim arasında uzlaşma həm gerçəkdə, həm siyasi mədəniyyət baxımından olduqca çətin görünür. Nəhayət, AK Partiyanın itkisinə baxmayaraq, 44%-li dəstəklə Türkiyənin hələ ən güclü və mütəşəkkil siyasi quruluşu olduğu açıq-aydındır. Bütün bu proseslərin Türkiyə siyasətində yeni bir risk meydana gətirdiyi açıq-aydındır.
Əli Bayramoğlu
"Al-Monitor"
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 1249
Analiz
Xəbərlər
-
İcra başçısı üçün 57 minə xidməti avtomobil - Seymur Orucov maşınını yeniləyir
-
Azərbaycanda tapılan qədim sikkələrin görüntüləri - VİDEO
-
Niger hakimiyyəti ABŞ hərbçilərinə şağırış - “Ölkəni tərk edin...“
-
“Bank of Baku“dan narazılıq: Keşbek limitini 3 dəfə azaldıb
-
Taksilərlə bağlı yeni qaydalar: Bundan sonra... (VİDEO)
-
Rayonlara qar yağıb, şaxta olub - FAKTİKİ HAVA
-
Novruz tətili başlayır - Neçə gün qeyri-iş günü olacaq?
-
Çin hava taksilərinin satışına başlayıb - VİDEO
-
Mehriban Əliyeva İlaxır çərşənbə ilə bağlı paylaşım etdi - FOTO
-
Cənubi Qafqazda müasir çağırışlara əsaslanan yanaşma
-
Novruz bayramının İlaxır çərşənbəsi qeyd olunur
-
Xalq artisti görünüşü ilə təəccübləndirdi - VİDEO
-
Futbolumuzun yeganə xilas yolu - Yalnız o gəlməlidir
-
“Rusiya nüvə tərksilahına dair danışıqlara hazırdır” - Peskov
-
“Məhkumlar soyuq havalarda üst-üstə paltarlar geyiniblər”: Generalın istintaqı bitdi
-
Səfirin qardaşı oğlu yüzlərlə insana qarşı dələduzluq edib: Bulut Bağcı kriptovalyuta işini necə “qurub?”
-
Dərman vasitələrinin farmakonəzarət qaydası ilə bağlı YENİLİK
-
Paytaxtda 600 manata səməni satılır? - VİDEO
-
Sərnişindaşımaya dair müsabiqələrdə iştiraka görə ödəniləcək məbləğlər - SİYAHI
-
Ramazan ayının doqquzuncu gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Dördüncü dəfədir ki, bayram tonqalını azad edilmiş Qarabağda qalayıram” - Prezident
-
AFFA 4 nəfəri futboldan ömürlük uzaqlaşdırdı - RƏSMİ
-
Nura Suridən Xəyyam Nisanov barədə şok sözlər - VİDEO
-
Jurnalsit İstanbul Klinikasını ittiham etdi: “Anamı öldürdülər“
-
Ermənistanın keçmiş müdafiə naziri: “Hindistandan alınan silahlar yararsız vəziyyətdədir”
-
Gürcüstan və Azərbaycan iki müstəqil dövlət kimi daim bir-birinin yanındadır
-
Əfv və amnistiya olacaq! - Hüquq müdafiəçisi tarixi açıqladı
-
Azərbaycanda ilk dəfə cəzaçəkmə müəssisəsində üztanıma sistemi yaradılıb - FOTO
-
“Biz bir daha göstərdik ki, öz yolumuzdan dönməyəcəyik” - İlham Əliyev
-
Zəngilanın bu kəndi yenidən qurulacaq - 1,1 milyon ayrıldı
-
Hikmət Hacıyev Çinə niyə gedib? - TƏHLİL
-
“Azpetrol“ məntəqələrində yolxlama: İnsanların həyatı təhlükəyə atılıb!
-
Yerli və idxal kərə yağları cüzi bahalaşıb – Son qiymətlər
-
Xalası onu təhqir etdiyini deyən müğənnini məhkəməyə verdi: 30 min təzminat istədi
-
Özəl universitetlərdə tibb təhsili bərpa olunacaqmı? - VİDEO
-
Rumıniyada NATO-nun ən böyük hərbi bazası tikilir: Minlərlə hərbçi yerləşdiriləcək
-
“Bu gün Azərbaycan dünyada nadir ölkələrdəndir ki, onun siyasəti tamamilə müstəqildir” - Prezident
-
Adı iki nəfərin ölümündə hallanan məmur 50 min təzminat verib? - “Rang Rover“lə qəza...
-
Sabahın iş günü ilə bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
-
Rusiyada səslərin 100 faizi sayıldı: Putindən mütləq qələbə
-
“Əfsuslar olsun ki, bu, Ermənistana dərs olmadı“ - Azərbaycan lideri
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Strateji əməkdaşlıq və dostluq münasibətləri Azərbaycan ilə Gürcüstan üçün həmişə prioritet olub
-
“Azəriqaz”da Cahid Hüseynov ruzigarı: direktor müavininin bacısı oğlu yeni vəzfəyə təyin edildi
-
Xətai rayonunda saxlanılan narkokuryerlərdə 10 kq marixuana aşkar edilib - VİDEO
-
“İnflyasiya ilə əlaqədar zəruri tədbirlər davam etdiriləcək“ - Nazirlər Kabineti
-
Tenderə nəzarət edən dövlət qurumunun özü qanunsuz tender keçirir? – FOTOFAKT
-
Prezident Azərbaycan xalqını təbrik etdi - MƏTN
-
Dövlət qulluqçusu olmaq istəyənlərin nəzərinə - Nəticələr elan olundu
-
Polis gücləndirilmiş iş rejimində çalışacaq - DİN
-
Azərbaycanda işsizlərin sayı artdı – Son 20 ilin statistikası
-
İkitərəfli əlaqələrin yüksək səviyyədə olmasının əyani təzahürü
-
“Manatın məzənnəsi Mərkəzi Bankdan asılı olacaq“ - Millət vəkili
-
Prezident Xankəndidə Novruz tonqalını alovlandırıb - Xalqı təbrik edib + FOTOLAR
-
Nazirlik “Araz Supermarket”i cərimələdi - Məhsulu üzərində göstərilən qiymətdən baha satıb
-
İşdən çıxarılan Ruslan Əliyev Badamdardakı villasını satışa çıxarıb - FOTOLAR
-
Martın 20-də geomaqnit qasırğası gözlənilir - Xəbərdarlıq
-
NATO-nun baş katibinin Azərbaycana səfəri başa çatdı - FOTO
-
Dünyanın ən isti yeri: burada hətta bakteriyalar belə yaşaya bilməz
-
İlham Əliyev Vladimir Putini təbrik etdi - Prezident seçkisində qələbəsinə görə
-
Xırdalan dairəsində ev adı altında tikilən obyekt restoran kimi fəaliyyət göstərəcək - FOTOLAR
-
“Bakı otis lift“ valyuta vəsaitini xaricdən geri qaytarmayıb - PROTOKOL
-
Füzuli şəhərinə daha 34 ailə yola salınıb - FOTOLAR
-
Azərbaycan dünyanın ən təhlükəsiz ölkələri arasındadır - REYTİNQ
-
Xocalıda kütləvi məzarlıqda qalıqları aşkar edilənlərlə bağlı brifinq keçirilib - VİDEO
-
Hikmət Hacıyev Pakistanın Çindəki səfiri ilə görüşüb - FOTO
-
“Putin prezident seçkilərində qalib gəldi“ - Rusiya MSK
-
Dövlətə məxsus 10 avtomobil hərraca çıxarılır – Qiymətlər 1 300 manatdan başlayır (SİYAHI)
-
Bakıda həll yolunu tapmayan səki problemi - VİDEO
-
Məktəb təhsili əlavə hazırlıqlara sövq edir? - VİDEO
-
Deputat Erkin Qədirlinin köməkçisi ölkədən qaçıb? - İDDİA
-
Əli Əsədovdan qeyri-müntəzəm sərnişin daşınması ilə bağlı QƏRAR
-
“Rusiya ilə NATO arasında müharibə mümkündür“ - Putin
-
Bakıda eyni rayon ərazisində fərqli qiymətə satılan mənzillər - ARAŞDIRMA
-
“Ukrayna üçün hərbçilərin göndərilməsi, silah və sursat təchizatı yoxdur“ - Avstriyanın XİN
-
Novruz Bayramı ərəfəsində Azərbaycana turist axını gözlənilir - VİDEO
-
“Biz onu dəyişmək istəyirdik, amma o, öldü“ - Putin
-
Lənkəranda sərnişin avtobuslarının əksəriyyəti istismara yararsızdır - VİDEO
-
Mehriban Əliyeva Saida Mirziyoyeva ilə sərgi açılışında - FOTOLAR
-
Binəqədidə söküntü problemi: Mənzil sahibləri tikinti şirkəti ilə razılaşmırlar - VİDEO
-
“Rəsmi nikahım yoxdur“ - Vəfa Şərifova
-
“Görsək ki, Azərbaycan futboluna faydası var, lazımi addımı atacağıq” - Qurban Qurbanov
-
“Azərbaycan-NATO tərəfdaşlığının uzun tarixi var“ - Prezident İlham Əliyev
-
Rusiyada prezident seçkisinin ilkin nəticələri: Putin qalib gəlir
-
“Biz sülhə heç vaxt olmadığımız qədər yaxınıq“ - Prezident
-
Gəncə sakinləri mavi yanacaq problemi yaşayırlar - VİDEO
-
Prezidentin NATO-nun Baş katibi ilə şam yeməyi əsnasında geniş tərkibdə görüşü olub - VİDEO
-
Mənzil almaq istəyənlər bankların daxili ipotekasından niyə istifadə edə bilmir? - VİDEO
-
“COP-29 dönüş nöqtəsi olacaq“ - Stoltenberq
-
Dövlət Baxçalı Ərdoğana çağırış etdi - “Ayrıla bilməzsən! Türk millətini yalnız buraxa bilməzsən!
-
Ramazan ayının səkkizinci gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Azərbaycanla Ermənistan arasında dayanıqlı sülhə nail olunacağına ümid edirik“ - NATO-nun Baş katibi
-
Xocavəndin əsrarəngiz Tuğ kəndi: Yeni görüntülər - VİDEO
-
Messi Argentina millisinin qarşıdakı oyunlarını buraxacaq - SƏBƏB
-
Prezident İlham Əliyevin Yens Stoltenberqlə təkbətək görüşü başlayıb - FOTOLAR
-
Ukraynaya hərbi yardım ABŞ-nin silah ehtiyatlarını azalda bilər - Ağ Ev
-
Xəzər dənizi yox olacaq? - “Proses 2050-ci ilə qədər davam edəcək“
-
NATO baş katibi Azərbaycanda səfərdədir - FOTO
-
Pravoslav kilsəsinin lideri müsəlmanların boynuna xaç asmağa çağırıb - Patriarxın qorxulu fətvası
-
“Tramp prezident olmaq üçün çox yaşlıdır” - Baydendən məzəli ittiham
-
“Hökumət inflyasiyanı birrəqəmli həddə endirəcək“ - Ərdoğan
-
“Azəriqaz“ı onlar idarə edirmiş...- Sədr müavini Cahid Hüseynovun qohumları
-
İslandiyada şəhər boşaldıldı: Turistlər və yerli sakinlər təxliyə edildilər
-
Bu gün 46 mindən çox şagird üçün buraxılış imtahanı keçirilib - 2 nəfər imtahandan xaric edilib
-
“Atamı KQB öldürdü...” - Onun Andranik haqqında yazdığı romanı kim oğurlamışdı?
-
Dövlət Baxçalı yenidən MHP sədri seçildi - 11-ci dəfə
-
“Bitcoin” alaq, yoxsa qızıl? - ARAŞDIRMA
-
Ermənistanda narazı əhali ayağa qalxdı - VİDEO
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim edib - VİDEO
-
Sumqayıtda tank mərmisi aşkarlandı - FOTO/VİDEO
-
Havanın temperaturu aşağı düşəcək, intensiv yağış yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Moskvada hava limanları bağlandı: Ukrayna dronlarının hücumları
-
Dumanlı hava şəraiti ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ
-
NATO tükənir: Pul yoxdur
-
Kiberdələduzların yeni fırıldağı: bu keçidlərə daxil olmayın! (VİDEO)
-
Zeytun yağı xilaskara çevrilir: 5 yaşınadək uşaqlarda...
-
Bakıda bu küçələrə avtomobillər buraxılmayacaq - Bu gündən qadağa qüvvəyə minib
-
Dünyanın ən böyük təyyarəsi yaradılacaq - FOTO
-
Kim Çen In hava-desant təlimlərinə qızı ilə birlikdə rəhbərlik etdi - FOTOLAR
-
“Mən seçilməsəm, ABŞ qan gölünə çevriləcək” - Tramp
TOP 10
ARXİV