|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Ayətullah Sistaninin “taxtı” uğrunda qovğalar – Şiə ruhanilərinin nüfuz savaşı (Təhlil)
Tarix 01.03.17, 5:20 |
|
Mübahisəli ruhani Müqtəda Sədrə, Sədr Hərəkatının liderinə, əhəmiyyətli dərəcədə nümayiş dəstəyi davam edərkən, Qumdakı şiə ruhaniləri etirazların dağıdıcı qarışıqlığa səbəb olacağını iddia edərək qınaq fətvaları verdilər.
Ən son nümayişlər Bağdadda və İraqın cənubundakı digər şiə şəhərlərində keçirilib. Beş etirazçı ölüb, 320 nəfər yaralanıb.
İraqdakı etirazlarlarla bağlı bəzi şiə ruhaniləri, məsələn, Şeyx Kazim əl-Haeri və Şeyx Mehdi Asəfi də fətvalar verib.
İran rejiminə yaxın din xadimi Şeyx Seyyid Kamal Heydəri dini mühazirəsində bildirib: “İslahat yalnız Konstitusiya və qanuni təsisatlar çərçivəsində olmalıdır. Mənim dini və siyasi mövqeyim budur ki, təsisat islahatları küçələrdə dilənməklə baş verə bilməz”.
Eyni zamanda, Sədr Hərəkatı onu kəskin şəkildə ədalətsizlik, qərəzsizlik və İraq işlərində qəfillikdə ittiham edib. Saleh Məhəmməd əl-İraqi, Sədr Hərəkət liderinin yaxın silahdaşı və bir növ, onun sözçüsü Heydərini acı sözlərlə tənqid edib:
“Müəyyən bir mövzu ilə əlaqədar rəy verməniz üçün ədalətli olmalı və hadisələrin inkişafını izləməlisniz. Siz Qum şəhərində yaşayırsınızsa, Nəcəfin işlərinə qarışa bilməzsiniz”.
Bu – Müqtəda Sədr və Seyyid Kamal Heydəri arasında kəskinləşən mübahisə – əslində, iki dini tədris hövzəsinin – Qum və Nəcəfin fərqli baxışlarının göstəricisidir. İki məktəb arasında din və dövlətlə bağlı mübahisələr şaha qarşı İran İslam İnqilabı və din xadimlərinin ölkənin siyasi işlərinə qarışması ilə başlayıb.
Qumdan fərqli olaraq, Nəcəf məktəbi 2003-cü sonra belə hökumət və siyasətdən bəlli məsafəsini saxlayıb.
Nəcəf köhnə məktəbi təmsil edərkən, digər məktəb “Velayət-e fəqih” nəzəriyyəsi ilə müasir baxış hesab edilir.
İraqdakı qeyri-sabit siyasi vəziyyəttədricən genişlənir, çünki dini mövzulara İraqın indiki siyasi məsələlər də daxil edilir.
Seyyid Kamal Heydəri İran rejiminin tam dəstəyinə malikdir. Ərəb dilində yayımlanan rəsmi “Əl-Kövsər” TV (İran) ona on ildir nümayiş imkanı təqdim edib. İran mövqeyinə əks ideoloji mövqelərin tənqidi məqsədilə İraqdakı şiələr arasında Heydərinin şöhrəti və nüfuzu təmin olunur.
Şeyx Heydəriyə yaxın bir qaynaq, anonum qalmaq şərtilə bildirib ki, o, İranın ali dini lideri Ayətullah Xamneidən birbaşa aylıq maliyyə dəstəyi alır. Bundan başqa, İran rejimi Şeyx Heydərini İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun xüsusi təhlükəsizlik mühafizəsi ilə təmin edib. Halbuki Qumdakı bir çox digər böyük ruhanilərin belə bir imtiyazı yoxdur.
Nəticədə, Seyyid Kamal Heydəri dini avtoritet olduğunu iddia edir və iraqlılar arasında təsir dairəsini genişləndirir. Bu gün o, öz siyasi baxışlarını çatdırılmaqla yanaşı, şiə ilahiyyatı, fiqh (hüquq) və mistisizm haqqında həftəlik mühazirələr oxuyur.
Eyni zamanda, o, 2003-cü ildən bəri Nəcəf dini hövzəsində populyarlıq qazanmağa çalışır, lakin ənənəvi məktəbdə onun fikirlərinə müxalifət olduğundan bu cəhdlər hələlik uğursuz olub.
Heydəri hətta ənənəvi Nəcəf məktəbinə və onun əsas sütunları olan mərhum Ayətullah Əbülqasim Xoyi və Seyyid Əli Sistaniyə qarşı çıxması ilə tanınır. Onların arasında mübahisə səbəb Heydərinin əvvəldən İrandakı “Velayat-e fəqih”ə mənsubluğu idi. Nəcəf məktəbinə qarşı çıxan Heydəri indi 86 yaşlı Sistanidən sonra onun yerinə baş namizəddir.
Eyni zamanda, Sədr Hərəkatının daxilində də Nəcəf və ya Qum ilə bağlı olmaqla bağlı qeyri-sabitlik hökm sürür. Sədr Hərəkatı ənənəvi Nəcəf məktəbinə qarşı fundamentalist şiə baxışının məhsulu hesab olunur. Müqtəda Sədrin atası Seyyid Məhəmməd Sədr Ayətullah Sistani və Nəcəfin digər nüfuzlu ruhaniləri ilə acı və uzun mübarizədə iştirak edib. Çünki Sistani bu cür ruhaniləri həmişə məsafədə saxlayıb.
1999-cu ildə, atasının ölümündən sonra Müqtəda Sədr ABŞ qüvvələrinə müqavimət məqsədilə “Mehdi Ordusu”nu yaratmaq üçün Ayətullah Haerinin himayəsindən faydalanıb.
Öz mövqeyində müstəqilliyə can atdığından sonralar Müqtəda Sədr və Haeri arasında pozuluşma baş verdi.
Bu, 2013-ci ilin avqustinda Seyyid Kamal Heydərinin Müqtəda Sədrə müraciət etməsi ilə nəticələndi. O zaman Sədr ofisinin direktoru Şeyx Mahmud Cayaşi onlar arasında görüş təşkil etmək istəyirdi, çünki özü də Heydərinin ən görkəmli şagirdlərindən biri idi.
Görüşdən sonra mətbuat konfransı təşkil edildi. Sədrin ofisi elan etdi ki, “bölgənin və ümumən İraqın cari məsələləri müzakirə edilib” və “hər iki tərəf gələcəkdə mövqelərini koordinasiya etmək qərarına gəliblər”.
Bu onu göstərir ki, iki tərəf arasında mövcud siyasi mübahisələrə baxmayaraq, Müqtəda Sədrə öz mövqeyini yenidən nəzərdən keçirməyə məcburdur, çünki himayəni və populyarlığı itirməkdən ehtiyatlanır.
Bir sözlə, bütün bu hadisələr 2003-cü ildən sonra İraqdakı siyasi prosesin ən güclü və ən mühüm sponsoru olan Ayətullah Sistaninin ölümündən sonra İraq cəmiyyətinin başı üzərini alacaq geniş siyasi və dini fikir ayrılıqlarının əlamətləridir.
Əli Məmuri
“Al Monitor”
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 130
Analiz
Xəbərlər
-
Sosial sahəyə ayrılan vəsait artırılacaq? - AÇIQLAMA
-
“Həbsdə olmağımın səbəbini bilirəm” - Bəkir Orucovun məhkəməsi
-
Azərbaycanda 3 aya 51 milyon 36 min manatlıq narkotik ələ keçirib - HESABAT
-
NATO qoşunları Rusiya sərhədlərinə yaxınlaşır - Şoyqu
-
“COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək” - İlham Əliyev
-
Polisin “saxla“ əmrinə tabe olmadı, hadisə yerindən qaçdı - VİDEO
-
Hansı ölkə uşaq böyütmək üçün daha əlverişlidir? – Azərbaycan son onluqdadır
-
Bakıda özəl klinikada əməliyyat olunan yeniyetmə öldü - Araşdırma aparılır
-
“Neft-qaz sahəsində uzun illər xüsusilə də Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var” - Prezident
-
Əhalinin nəzərinə! Tibbi arayışlarla bağlı yenilik, mayın 1-dən...
-
Bakıda 21 yaşlı model faciəli şəkildə öldü - FOTO
-
“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan fəal hazırlıq prosesindədir” - İlham Əliyev
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
TOP 10
ARXİV