|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Güney Azərbaycanın həyati problemi: Kürd separatizmi...
Tarix 25.09.22, 13:46 |
|
Cəmi 1.6 milyon əhalisi olan İran Kürdüstanı şimaldan Qərbi Azərbaycan, şərqdən Həmədan, Zəncan, cənubdan Kirmanşah ostanlıqları, qərbdən isə Şimali İraqla həmsərhəddir...
İranın Kürdüstan ostanının Sənəndəc şəhərində etirazçılar küçədə çadırlar quraraq meydandan evlərinə qayıtmayacaqlarını bildirirlər.
Ümumiyyətlə, Kürdüstan ostanlığının bir çox şəhər və şəhristanlığında vəziyyətin İran rejiminin nəzarətindən çıxdığı barədə məlumatlar gəlməkdədir.
Kürdüstan ostanlığı bir neçə şəhristanlıqdan ibarətdir. Hardasa Ermənistan ərazisi qədər olan (28.8 min kv. km.)
İran Kürdüstanın əsas şəhər və şəhristanlıqları:
Sənəndəc,
Banə,
Bicar,
Divandərə,
Gorvə,
Merivan,
Kamyaran,
Saqqız.
Cəmi 1.6 milyon əhalisi olan İran Kürdüstanı şimaldan Qərbi Azərbaycan, şərqdən Həmədan, Zəncan, cənubdan Kirmanşah ostanlıqları, qərbdən isə Şimali İraqla həmsərhəddir. Kirmanşahın Sunqur şəhristanlığı da əsasən Azərbaycan türklərinin məskunlaşdığı yer kimi tanınır. Həmədan, Zəncan və Qərbi Azərbaycan isə zatən Azərbaycan türklərinin məskunlaşdıqları ostanlıqlardır. Dolayısıyla İran Kürdüstanı bizim gələcək qonşumuz ola bilər.
İran Kürdüstanının bu qədər fəal olmasının səbəbi Şimali İraqdan bu ostanlığa həm müstəqillik ideyasının, həm də öz məqsədlərini reallaşdırmaq üçün lazımi silah-sursatın göndərilməsi ilə izah edilir. Ostanlığın özünü müdafiə etməsi üçün kifayət qədər silaha sahib olduğu bildirilir və bu coğrafiyada kürdlərlə SEPAH qüvvələri arasında artıq əməlli-başlı savaşın getdiyi bildirilir.
Bizim üçün məsələni qəlizləşdirən əsas problemlərdən biri də bununla bağlıdır. Azərbaycan və Türkiyə “mehriban qonşuluq” prinsiplərini nəzərə alıb güneyli qardaşlarımızın gizli şəkildə silahlandırılmasına diqqət ayırmayıblar və ayırmırlar. Bizdən fərqli olaraq İraq kürdləri isə öz qardaşlarının gələcək taleyini fikirləşərək onları lazımi silah və sursatla təchiz edirlər. Nəticədə bölgədə kürdlər daha güclü vəziyyətə gəliblər. Bu isə İslam rejimi sonrası Güney Azərbaycanın bir çox əyalətlərinin təhdid altında qalması deməkdir. Zira İran kürdləri yalnız onlara verilən ərazilərlə kifayətlənmək niyyətində deyillər. Onlar Qərbi Azərbaycan, Həmədan və Zəncan kimi soydaşlarımızın yaşadıqları bölgələrə də iddialıdırlar və zaman-zaman bir çox kəndlərimizə hücum edərək insanlarımızı ordan çıxarıb özləri məskunlaşırlar.
Dərd burasındadır ki, İranın indiki rejimi də etnik qarşıdurma yaradaraq ölkə əhalisinin birgə mübarizəsinin qarşısını almaq siyasəti yürüdür və Azərbaycan türklərinin silahlanmasına imkan vermir. Bir çox hallarda kürd separatçıları Tehranın özü tərəfindən hakimiyyət orqanlarında yüksək vəzifələrə gətirilirlər. Xüsusilə polis, təhlükəsizlik və icra orqanlarında. Əslində Kürdüstan ostanlığının yaradılması da bu məqsədə qulluq edir və Pəhləvi hakimiyyəti dövründən indiyədək eyni siyasət yürüdülür. Təsəvvür edin, İran İslam Respublikası Pəhləvi sülaləsinin sözdə bütün prinsiplərindən vaz keçsə də, ölkənin şimal-qərbinin kürdləşdirilməsi siyasətindən zərrə qədər də geri çəkilməyib. Hətta hələ Səddam Hüseynin Şimali İraqda qətliamlar törətdiyi 1980-ci illərin sonlarından indiyədək öz yurd-yuvalarından qaçıb İrana sığınan kürdləri Azərbaycan türklərinə məxsus bölgələrdə yerləşdirib regionun etnik xarakterini dəyişdirməklə Pəhləvi rejimini belə kölgədə qoyub. Hələbcə qətliamı sırasında İraqdan qaçan yüz minlərlə ailənin Qərbi Azərbaycan və İran Kürdüstanında yerləşdirilməsi bəllidir.
Məhz bu cür türk düşmənçiliyi siyasətinin ağır nəticələri artıq ciddi şəkildə güney qardaşlarımızın qarşısına çıxmaqdadır. Molla rejimi zəiflədikcə, problemin daha da ağır şəkil alacağı gözlənilir. Bakı və Ankara bu tendensiyaya təkcə milli məsələ kimi baxmaqla qalmamalı, həm də sabah yaşana biləcək insanlıq dramlarının qarşısını almaq üçün indidən hərəkətə keçməlidir.
Pişəvəri təcrübəsi
Zənnimcə, rəsmi Bakı və Ankara bu məsələnin həllində Seyid Cəfər Pişəvərinin təcrübələrindən yararlanmalıdır. Bildiyimiz kimi, Seyid Cəfər Pişəvəri Güney Azərbaycanın milli hakimiyyətini qurarkən nəinki kürdlərlə qarşıdurmaya getməmiş, əksinə onları da milli azadlıq hərəkatına cəlb edərək həm Pəhləvi-fars rejiminin “parçala hökm sür” siyasətini təsirsiz hala gətirmiş, həm də eyni taleyi bölüşən iki xalqı vahid bir ideya ətrafında birləşdirməyə çalışmışdı. Təsadüfi deyil ki, 1945-ci ildə ilk kürd dövləti kimi tarixə düşən Mahabad Cümhuriyyəti Güney Azərbaycanın milli hökumətinin başçısı Seyid Cəfər Pişəvərinin təşviqi ilə təsis olunmuşdu. Tarixçilərin iddiasına görə, Mahabadın lideri Qazi Məhəmməd əslində bu dövlətin quruluşunu bəyan etməkdən çəkinir, Pişəvəri isə tarixi fürsəti dəyərləndirməsi üçün onu hərəkətə keçməyə çağırır və bunun mümkünlüyünə inandırırdı. O vaxt Mahabad Cümhuriyyəti Güney Azərbaycanın qərbində kiçik əraziyə malik idi. Cümhuriyyətin lideri Qazi Məhəmməd bir çox qərarların qəbulunda Seyid Cəfər Pişəri ilə məsləhətləşdiyindən əslində Mahabadı Güney Azərbaycanın muxtar vilayəti də saymaq olardı.
O dövrdən indiyədək cəmi 77 il zaman keçir. Amma İranın molla rejimi xaricdən köçən kürdləri qəsdən Güney Azərbaycanın Türkiyə ilə sərhədləri boyunca məskunlaşdırıb və sanki iki türk coğrafiyası arasında bufer zona yaradıb. Fikrimcə, Güney Azərbaycanlı qardaşlarımız İran rejiminin region xalqlarına qarşı qurduğu bu tələni onun özünə qarşı çevirməyi bacarmalı, ortaq dövlət quruculuğu barədə düşünməlidir. Eynilə Seyid Cəfər Pişəvərinin etdiyi kimi. Bu təkcə coğrafiyamızda mənasız qanların tökülməsinin qarşısını almaqla qalmaz, həm də İran xalqlarının vahid hədəfdə birləşməsinə əvəzsiz bir nümunə yaradar. (ovqat.com)
Xəbərin oxunma sayı : 634
Analiz
Xəbərlər
-
Qubadlıda sərhədçilər üçün yaşayış binası istifadəyə verilib - FOTO/VİDEO
-
Xətai rayonunda səkini zəbt edərək qanunsuz parklanma yeri saldılar - VİDEO
-
Üç ayda xaricə 25 min ton alma satmışıq – Qiyməti nə qədər bahalaşıb?
-
“Fransa, Hindistan və Yunanıstan Ermənistanı bizə qarşı silahlandırır, biz gözləyə bilmərik“ - Prezident
-
Binəqədidə sürücülük məktəbi ilə bağlı ilginc iddia - “Asan“ yolla sürüclük kursu arayışı almaq olur?
-
“Nar” Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi - FOTOLAR
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
-
“Biz dörd kənd məsələsini heç vaxt yaddan çıxarmamışıq” - İlham Əliyev
-
“Narkotik artıq məktəblərə yol tapıb“ - Siyavuş Novruzov
-
“İndi bizim sülh sazişinin necə olması ilə bağlı ümumi anlayışımız var“ - Azərbaycan lideri
-
Ceyhun Bayramov Çexiyanın Baş naziri ilə görüşüb - FOTO
-
Binəqədidə yol problemi: “Yağış yağanda şəhərə çıxmaq mümkün deyil”
-
Ümid edirəm ki, Ermənistan düzgün yolu seçər - Ərdoğan
-
Şimali Koreyadan nüvə əks-hücum təlimi – FOTOLAR
-
Rayonlara yağış yağacaq, dolu düşəcək - Sabahın havası
-
“Paşinyan dedi ki, mən gedirəm, sonra torpağın əsil sahibi İlham Əliyev özü gələcək” – Zahid Oruc
-
Serenay Sarıkaya ilk dəfə sevgilisi ilə əl-ələ görüntüləndi - FOTOLAR
-
Uşaq bağçasında mənimsəmə - Cinayət işi açıldı
-
Masallıda narkotiklərin satışı ilə məşğul olanlar saxlanılıblar - FOTO
-
Əsgərovların bankında problemli kreditlər 2 dəfədən çox artdı - TƏFƏRRÜAT
-
Tavuşda gərgin vəziyyət: “Yerkrapa” üzvləri maşını etirazçıların üzərinə sürdülər
-
Bakıda məktəblilərə siqaret satanlar cərimələniblər - FOTO/VİDEO
-
“65 yaşıma qədər işləmək istəyirəm” - Mourinyo
-
Dünyada müdafiə xərcləri tarixi rekord həddə çatıb - SİYAHI
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesi başladı - RƏSMİ
-
Röyal Sarıməmmədov Pirallahının icra başçısı olmaq üçün hərəkətə keçib? - İDDİA
-
Bu qaydanı pozan sürücülər 200 AZN cərimələnəcək - RƏSMİ
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 18 məsələ var
-
AMEA-nın qarşısındakı parkda oturacaqlar niyə yoxa çıxıb? - AÇIQLAMA/FOTO
-
İsrail İrana atdığı raketi özü məhv edib - “The New York Times”
-
Gürcüstan bazarında böhran - Azərbaycanda hansı avtomobillər ucuzlaşacaq?
-
Şirvan-Salyan Regional Təhsil İdarəsinin müdiri barəsində cərimə protokolu tərtib edilib - FOTO
-
Arxektura komitəsində “göydələn biznesi“ - Ramin Abdullayev hər ay onlarla mənzilə necə sahiblənir?
-
“İranda etnik azərbaycanlılar ayrı-seçkiliyə məruz qalır“ - Dövlət Departamenti
-
Bəzi bölgələrə yağış, Şahdağa sulu qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Qərb ölkələrində “Çin casusu” xofu: Beş nəfər həbs olundu
-
Həyət evlərinin satışında yaranan durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Ərli qadınla subay oğlanın şok hərəkəti: - “Rayona getdik, kənddə axşam...“
-
Kanalizasiya suyu aylardır küçəyə axır - ŞİKAYƏT + VİDEO
-
Son günlər turşulardan zəhərlənmə halları artıb: SƏBƏB NƏDİR?
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşdü - FOTOLAR
-
Lətifənin fərqli tərzi - Fotolar
-
Ev telefonlarına olan tələbat niyə azalıb? - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyevin Rusiyaya işgüzar səfəri başa çatıb
-
Müdirə salam vermədi, işdən qovuldu - Azərbaycanda ilginc hadisə
-
“Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi” - Putin
-
Ali məktəbləri bitirən tələbələr işə təyinat ala biləcəklər? - VİDEO
-
Kanalizasiya xətlərinin tez-tez tıxanmasına səbəb nədir? - VİDEO
-
Şagirdlər daha ev tapşırığı etməyəcəklər? - Nazirlikdən açıqlama
-
“Vladimir Putin və Heydər Əliyev iki ölkə arasında dostluq münasibətlərinin əsasını qoyublar” - İlham Əliyev
-
Hakimlərə etirazı rədd edildi - İndi də prokurordan narazıdır
-
İlham Əliyev və Vladimir Putinin BAM veteranları ilə görüşü olub - FOTO/VİDEO
-
“BAM XXI əsr üçün qlobal siyasəti müəyyən edir“ - Vladimir Putin
-
Astarada xarabalıqdan betər tibb məntəqəsi - VİDEO
-
İranda Rusiyanın kredit kartları işləyəcək - FOTO
-
“Əli Kərimli, artıq kənara çəkilməlisiniz“ - Deputatdan ÇAĞIRIŞ
-
Bu universitetdə tələbələrin təhsilhaqqı mənimsənilib - TƏFƏRRÜAT
-
“AccessBank” 126 milyon manatdan çox - ZƏRƏRDƏ
-
Quşçularla deputat arasında qalmaqal: Toyuqlar dərmanla şişirdilir?
-
Peskov sülhməramlıların Qarabağdan çıxarılmasının səbəbini AÇIQLADI
-
Bərdə sakinlərini dəhşətə salan hadisə: İlanlar evlərə hücum etdi - VİDEO
-
Taksi qiymətlərində artım var: Səbəb nədir?
-
Müəllimlərin nəzərinə: Növbəti vakansiya seçimi başlayır
-
Hansı bankda əhalinin nə qədər əmanəti var? – Tam siyahı
-
Bəzi rayonlarda leysan yağıb, dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
“Rusiya ilə əlaqələrimizin inkişafından çox razıyıq” - İlham Əliyev
-
MEDİA sosial şəbəkə istifadəçilərini məsuliyyətli olmağa çağırıb - Diqqət!
-
“Heydər Əliyev BAM layihənin icrasında böyük rol oynayıb” - Putin
-
Gürcüstandan Azərbaycana xırdabuynuzlu heyvan idxalı dayandırıldı – Rəsmi
-
Konduktorluq edən qız necə millinin kapitanı oldu? - VİDEO
-
“Azərbaycanla Rusiya arasında ticarət dövriyyəsi 4 milyard dollara çatıb“ - Putin
-
Maşınların qarşısını kəsib sürücülərə silah tuşlayan şəxs kimdir? - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - VİDEO/FOTO
-
Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxılıb - Məhkəmədən qərar
-
İrana məxsus qayıq Azərbaycan sərhədini pozub - Saxlanılanlar var
-
Sülhməramlılar Xocalıdakı dislokasiya yerini tərk edir - VİDEO
-
“Birləşmiş Ştatlar 170 milyon amerikalının söz azadlığını tapdalayır” - “TikTok”
-
Tibb Universiteti Stomatoloji Klinikada müəmmalı təmir işləri aparır – Nə qalib şirkət bəllidi, nə də ayrılan vəsait
-
Azərbaycan Rusiyanın böyük dostudur - Peskov
-
Yasamalda dörd kiloqram narkotik ələ keçirilib - FOTO/VİDEO
-
Magistraturaya qəbul imtahanı keçiriləcək – Bu tarixdə
-
Rüşvət almaqda ittiham olunan sabiq hakimin cinayət işi - Beş vəkil müdafiə edir
-
Bir milyondan çox aksizsiz siqaret aşkar edilərək götürülüb - FOTO
-
Rusiya hərbi bazası Ermənistandan çıxarılır? - Kremldən açıqlama
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Azərbaycanda bu məhsullar ucuzlaşacaq - AÇIQLAMA
-
“Bu aylarda çox şey dəyişə bilər“ - KTMT-nin baş katibi
-
Ermənistanda rusları hindular əvəz edir - ŞOK MƏLUMAT
-
Ərəblər məni pulla almışdılar - Samirə Yusifqızı
-
Rusiyadan 75 qəpiyə gətirilən “qreçka” marketlərdə 3 manata satılır – Rəsmi
-
MN-də 143 milyonluq mənimsəmə: “Pulların vaxtında ödənilməsi üçün “otkat” verirdik”
-
Bu xanıma yüksək vəzifə verildi - FOTO
-
Prezident İlham Əliyev Rusiyada səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
9 və 28 mayda ardıcıl qeyri iş günləri olacaq: Əmək Məcəlləsi nə deyir?
-
Yeni fırıldaq sxemi - Telegram hesabları necə oğurlayırlar...
-
Çiyələk və qaragilə ilə bağlı araşdırma: İnsan orqanizmini nələrdən qoruyur?
-
HHM bölmələrimiz döyüş atışlı taktiki təlim icra edib - VİDEO
-
Nazirdən yüksək vəzifəyə təyinat - FOTO
-
Ağdaşda internet xətlərinə qənim kəsilənlər tutuldular - FOTO
-
Rayonlarda torpaq almaq neçəyə başa gəlir? - ARAŞDIRMA
-
Neçə yerdə işləyə bilərik? - VİDEO
-
Yeni virus pandemiyaya səbəb ola bilər - TƏHLÜKƏ
-
Məcnun Məmmədov Ağstafada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Gürcüstanın avtomobil bazarındakı durğunluq Azərbaycana təsir edə bilərmi? - VİDEO
-
“Yollara görə maşın hər gün ustadadır” - VİDEO
-
Şirkətlər tikinti materiallarını sığortalamaqda niyə maraqlı deyillər? - ARAŞDIRMA
-
“ABŞ Ukraynaya “ATACMS” taktiki raketləri verə bilər” - Senator Uorner
-
Bəyan edilməyən telefonlara görə cərimələnə bilərsiniz - VİDEO
-
Xalq artistinin sinə dekoltesi gündəm oldu - VİDEO
-
“Liverpul“la fəxr edirəm“ - Pep Qvardiola
-
Azərbaycanda yenidən zəlzələ ola bilərmi? - RƏSMİ
-
Yollar Zəngəzura aparır - VİDEO
-
Meteohəssas insanlarda narahatlıq hissi yarana bilər - Sabahın havası
-
Əhaliyə ən çox hansı banklar kredit verib? – Tam siyahı
-
Türkiyədən Azərbaycana gələn mallar ucuzlaşacaq? - VİDEO
-
Aygün və Namiq toyda hərəkətləri ilə diqqət çəkdilər - VİDEO
-
Fransa şəhər meri nasist salamı verdi - VİDEO
-
“İsrail HƏMAS-a təzyiqi artıracaq” - Benyamin Netanyahu
-
Azərbaycanda un 30% ucuzlaşdığı halda, çörək niyə 11% ucuzlaşıb? – Rəsmi rəqəmlər
TOP 10
ARXİV