![]() |
|














Neft qiymətləri sürətlə bahalaşır: Azərbaycanı nə gözləyir?
Tarix 08.12.19, 11:15 |
|
963.jpg)
OPEC və OPEC+ ölkələrinin günlük neft hasilatının 500 min barel azaldılması qərarından sonra neft qiymətləri sürətlə yüksəlməyə başlayıb. Belə ki, sözügedən qərarın qəbulundan yarım saat sonra brent markalı neftin 1 barelinin qiyməti 2,5 faiz artaraq, 65 dollara qədər yüksəlib. Qərar 2020-ci ilin martına qədər qüvvədə qalacaq. Lakin bunun inkişafda olan ölkələrin iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərəcəyi deyilir.
AzFakt.com xəbər verir ki, məsələ ilə bağlı Qaynarinfo-ya açıqlama verən iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli neft bazarındakı vəziyyəti şərh edib. O, OPEC-in bu tip inzibati qərarlarının müvəqqəti olduğunu və qiymətlərin həmişə yüksək səviyyədə qalmasına kifayət etməyəcəyini bildirib:
"OPEC ölkələri 2016-cı ilin oktyabrından bazara belə müdaxilələrlə qiymətin yuxarı çəkilməsinə çalışırlar və bu yöndə müəyyən addımlar atırlar. Amma əslində onun ciddi praqmatik və iqtiadi əsaslandırılması yoxdur. Sadəcə bu tipli xəbər axınları neft qiymətlərinin artmasına təsir göstərən amilə çevrilir. Dünən də bazar buna kəskin reaksiya verdi və brent markalı neftin qiyməti 2,5 faizə yaxın bahalaşaraq, 62 dollardan 64,5 dollara qədər yüksəldi. Amma birinci gün bunun korreksiyasını görəcəyik, yəni qiymətlərdə müəyyən enmələr də müşahidə olunacaq. Çünki gündəlik hasilatın əlavə olaraq cəmi 500 min barel azalması ilə bağlı qərar çıxarılıb, lakin bu kvota hələ ölkələr arasında bölüşdürülməyib. Əvvəl 1,3 milyon barel azalmışdı, indi 1,8 milyon barelə çatdırılması nəzərdə tutulur. Amma dünyada neft istehsalında ciddi azalma müşahidə olunmur. Çünki OPEC-dən kənar ölkələrdə neft istehsalı artır.
2016-cı ildə OPEC bu qərarı verərkən, ABŞ-ın gündəlik neft hasilatı 8,6 milyon barel idi. Bu gün artıq 12,5 milyon barel təşkil edir. Yəni, təkcə Amerikada gündəlik hasilat təqribən 4 milyon barel artıb. Bu, OPEC-in hasilatının 2 mislindən də çoxdur. O cümlədən Kanadada da 2016-cı ildə 2 milyon barelə yaxın idi, indi isə 3 milyona yaxınlaşır. Yəni başqa ölkələr OPEC-in azaltdığı neftin əvəzini ödəməyə qadirdirlər və bu da OPEC-in müvəqqəti olaraq qəbul etdiyi bu qərarların bazara təsir mexanizmlərinin ömrünü azaldır. Yəni, bir müddətdən sonra bu, qeyri-effektiv bir metoda çevriləcək. Çünki bunlar azalda-azalda gedə bilməzlər. OPEC ölkələri hasilatı azaltdıqca, digər ölkələr artırır və beləliklə, OPEC-in bazardakı yerinin qeyri-OPEC ölkələri tərəfindən tutulmasının şahidi oluruq.
Məsələn, ABŞ-ın özü son 1 ildə neft idxalçısından neft ixrac edən ölkəyə çevrilib. Ona görə də bu metodun uzun zaman neft qiymətlərinə müsbət təsir edib, yuxarı çəkməsi mümkün deyil. Bir müddətdən sonra OPEC-in təsir mexanizmi tamamilə sıfırlanacaq. Düşünürəm ki, hətta kvotaların bölüşdürülməsində də problemlər yarana bilər.
Bu gün neftin qiymətinin müvəqqəti yüksəlməsi dünənki qərarla bağlı olsa da, qlobal olaraq 60-65 dollar səviyyəsində qalmasının səbəbi geosiyasi gərginliklərdir. İran ətrafında baş verən proseslər, İranın bazardan kənarlaşdırılmasıdır, Liviyada vətəndaş müharibəsi, Venesuelada siyasi qarşıdurmadır və s. Bütün bunlar neftin qiymətini 60-65 dollar civarında saxlayıb. O problemlər bir-bir həll olduqca, neftin qiymətinin 45 hətta, 40 dollara qədər enməsi ehtimalı var. Bu, çox ciddi ehtimallardan biridir, çünki dünyada həm neft istehsalı artır, həm də istehlakı azalır. Məsələn, 10 il bundan əvvəl düşünürdük ki, 2020-ci ildə dünyada neft istehlakı gündə 120-130 milyon barelə çatacaq. Amma bu gün heç 100-ə çatmır, 96-98 barel arasıdır. Bu, o deməkdir ki, yeni texnologiyalar gəlir, avtomobil sənayesində benzindən, daxili yanma mühərriklərində istifadə halları azalır. Yəni, bu kifayət qədər ciddi fəsadlar verir, dəyişikliklərə səbəb olur. Ona görə, düşünürəm ki, OPEC-in atdığı bu addımlar bazarda müvəqqəti çalxalanma yaşatsa da, ümumilikdə neft bazarının tənzimlənməsində hələ də önəmli rol oynamağa qadir deyil. Bir müddətdən sonra OPEC-in atdığı bu inzibati addımlar neft qiymətlərini yüksək səviyyədə saxlamağa kifayət etməyəcək".
Azərbaycanda son 2 ildə qeyri-neft sektorunda nisbi inkişaf müşahidə edildiyini deyən ekspert bunun ümumi faiz nisbətində cüzi paya malik olduğunu deyib. Bildirib ki, gələn ilin büdcəsində də neftdən asılılıq əvvəlki illərdəki qədər olacaq:
"Qeyri-neft sektoru əsasən son 2 ildə rəqəmsal olaraq artsa da, ümumi iqtisadiyyatın fonunda faiz nisbətində ciddi artımın olduğunu söyləmək olmaz. 15 ildə nə xarici ticarətdə, nə də büdcənin formalaşmasında neftin payı aşağı düşməyib. Gələn ilin büdcəsinin 50 faizə yaxını Neft Fondundan birbaşa transfer ediləcək, təqribən 12 faizi də neft şirkətlərindən toplanacaq vergidən formalaşacaq. Yəni, 60 faiz birbaşa neftdən asılılıq var. Demək olar ki, son 15 ildə bu faiz nisbəti dəyişməyib. 1-2 faiz gah artıb, gah azalıb, amma ümumilikdə trend dəyişməyib. Xarici ticarətdə də eyni tendensiya müşahidə olunur. 2004-cü ildən bəri olan bütün statistik göstəricilərə nəzər salanda, bizim xarici ticarətdə enerji daşıyıcılarının payı 90 faiz civarındadır və aşağı düşmür. Amma rəqəmsal olaraq, kənd təsərrüfatının ixracı son 2 ildə 18 faizə yaxın artıb. Ümumi ixracat fonunda isə o rəqəmlər hələ də kiçikdir deyə, faiz nisbətində ciddi dəyişikliyə nail olmaq mümkün olmayıb".
Xəbərin oxunma sayı : 289
İqtisadiyyat
Xəbərlər
-
Çoxmərtəbəli binalarda səs izolyasiyasına niyə diqqət edilmir? - VİDEO
-
Bağçalara qəbul başlayır - Proses necə keçiriləcək?
-
Abortla bağlı yeni qanun qəbul edilə bilər - VİDEO
-
Qərb Ukraynaya silah tədarükünü bərpa edib - Zelenski
-
Xocalı girovlarının ifadələri: Dəhşətli faktlar ortaya çıxdı
-
Mingəçevir sakinlərin nəzərinə: Bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq
-
“Yadıma düşmür ki, nəvaxtsa mən onu söyüm...“ - Zülfüqarov Məmmədyarova cavab verdi
-
Kolumbiya üsyançılarının sayı artır - hökumət narahatdır
-
Masallıda 24 yaşlı oğlan xalası qızı ilə münasibətdə oldu: anası və atasına isə... - TƏFƏRRÜAT
-
“Azəriqaz”da absurd təyinat…- Nəqliyyat mühəndisi maliyyə sektorunda
-
15 mini icra başçısının sürücüsünə vermək adı ilə aldı - Sahibkarın başına iş gəldi
-
Baş prokuror Nərimanovda vətəndaşları qəbul etdi - Fotolar
-
“Qaçqınkom“un tenderi şübhələr yaratdı: “SS-İnşaat“ kimindir?
-
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı - Müzakirə
-
Natiq Cəfərli quru sərhədlərinin bağlı qalmasını tənqid etdi - “Belə də iş olar?!”
-
“Stomatoloq.Mehemmed” necə pasiyentləri implant edir? - Araşdırma
-
Dövlət Miqrasiya Xidməti əməkdaşlarının geyim forması dəyişdi - Fərman
-
Biləcəridə şəhid ailəsinin evini dağıtdılar - FOTOLAR
-
Serftifikasiyadan kəsildi, məktəbə texniki işçi kimi düzəlmək istədi - Dələduzluğun qurbanı oldu
-
Pekin düşmənlərinə qarşı “kiber-arılar“ yaradır - SENSASİNON DETALLAR
-
Əhalinin banklardakı əmanətləri 15 milyard manatı keçib - Statistika
-
Bakıda avtomobil ehtiyat hissələri mağazasının faəliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
-
Nikahların sayı artıb, boşanmalar azalıb - Doğulanların və ölənlərin sayı isə...
-
Mənzil qiymətləri niyə sürətlə artır? - Bazara təsir edən amillər
-
Dənizçi pasportu almaq istəyən 181 nəfəri belə aldadıblar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
“Putin Ukraynada uzunmüddətli müharibəyə hazırlaşır“ - “Financial Times“
-
Növbəti dörd gündə havanın maksimal temperaturu 41 dərəcə olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Veysəloğlu“ Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı”na yekun vuruldu - FOTOLAR
-
Sosial yardım məbləğində artımlar olacaq? - Deputat
-
PKK silahları təhvil verməyə başladı - FOTOLAR/VİDEO
-
Xocalıda girov götürülmüş qadın: Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı
-
Bosniyalı müsəlmanların qətli - Srebrenitsa soyqırımından 30 il ötür
-
Azərbaycanda orta aylıq əmək haqqı 9 % artıb - Rəsmi
-
Prezident daha bir fərman imzalayıb - Şübhəli əməliyyatlarla bağlı
-
Lisey və gimnaziyalara qəbul - 200 şagirdin nəticəsinin əlavə araşdırılmasına zərurət yaranıb
-
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib - Fərman
-
Magistraturanı bitirənlər bu qədər maaş alacaq - SİYAHI
-
“Bakinski raboçi”, “Respublika” və “Xalq qəzeti”... - Prezident bu nəşrlərlə bağlı fərman verdi
-
İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi - FOTO
-
Pakistanda avtobusa silahlı hücum olub - 9 nəfər öldürülüb
-
Milli Onkologiya Mərkəzinə 650 min manat ayrılıb - SƏRƏNCAM
-
Bakıda dəfn mərasimində DƏHŞƏT: Oraqla qardaşının BAŞINI KƏSDİ
-
20 avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır - SİYAHI
-
Köhnədir, oturacaqları sınıqdır - 50 nömrəli avtobusdan ŞİKAYƏT
-
Bakı zənginlərinin qumar oynadığı məkan: “Ağ klub“un aqibəti necə oldu? (VİDEO)
-
ABŞ-nin NATO müttəfiqləri Amerika silahlarının Ukrayna üçün əvəzini ödəyəcəklər - Tramp
-
Sumqayıtda əliliyi olan şəxslər üçün quraşdırılan panduslar yarımçıq qaldı - VİDEO
-
İsrail yaxın vaxtlarda bir neçə ərəb dövləti ilə sülh sazişi imzalaya bilər - Netanyahu
-
Azərbaycan 103 ölkəyə ixrac, 153 ölkədən idxal edib - Statistika
-
Bazarlarda satılan şaftalıların üzərinə boya vurulur? - VİDEO
-
Azərbaycanda əhalinin yanacaq xərclərinin nə ilə bağlıdır? - VİDEO
-
“Ciyər axşamı”ndakı qanlı davanın səbəbi bilindi - Məclis sahibi də etiraz edib
-
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatıb - FOTOLAR
-
Vətən müharibəsinin iştirakçısı arvadını öldürüb? - Valideynlər danışdı
-
Metroda ən çox sərnişin bu stansiyalardan istifadə edir - SİYAHI
-
“AtaSığorta” kibertəhlükəsizlik tələblərini pozub - AMB xəbərdarlıq etdi
-
Bakının ən bahalı və ucuz mənzilləri - Sotu 350 min AZN olan torpaq sahəsi
-
Sərxoş sürücü polisə tabe olmadı - İçkili maşın sürməsini belə izah etdi
-
Romada Ukrayna toplantısı: Zelenski Marşall Planı təklif edir
-
“Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
-
Fərid Əhmədov pakistanlı həmkarı ilə görüşdü - Fotolar
-
Bu imtahanın keçirilmə qaydaları dəyişdirildi - Keçid balı artırılıb
-
Kiyevə göndərilən dron səfirliyimizin yaxınlığına düşüb - Fotolar
-
DİN-də kollegiya iclası: Vilayət Eyvazov yeni tələblər qoydu - FOTO
-
Ən çox şikayət edilən sığorta şirkətlərinin - Siyahısı
-
Lavrov və Rubio arasında görüş olub - Nə müzakirə edilib?
-
Bakı metrosunda ən çox hansı stansiyadan istifadə edilir? - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Nar” tədbirdə rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - Fotolar
-
Azərbaycanlı “Vaqner”çilər həbs olundu - DTX-dən əməliyyat
-
Məhşur blogerin “Papağ” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? - Vergidən yayınma……
-
İlham Əliyevlə Paşinyan nələri müzakirə ediblər? - Rəsmi açıqlama
-
Cərrah Elçin Bayramov qonşularına təzyiq göstərir - “Heç kimdən qorxmuram...“
-
Azərbaycan kənd təsərrüfatında fəlakət göstəriciləri: Əkin sahələrinin zərəri 90% artdı
-
İşdən çıxarılan məktəb direktorlarının 20 faizi vəzifəsinə bərpa olunub - Nazir
-
Özünü “vəkil“ kimi təqdim edən Səbiyyə Panəliyevanın dələduzluğu davam edir - ŞİKAYƏT
-
Azərbaycanla Ermənistan bu məsələlərdə razılığa gəldi - Görüşün nəticələri
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Xocalıda yaralanan şəxs: Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım isə...
-
Generalın nömrəsini axtaran müəllimin başına oyun açdılar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
İlham Əliyevlə Nikol Paşinyan arasındakı görüş başa çatdı - FOTO
-
“Bakı və İrəvanın sülh sazişi imzalaması regiona sabitlik gətirəcək“ - Peskov
-
Miras üstündə mübahisələrə son qoyulur? - Qanun dəyişdi, qaydalar yeniləndi
-
“Polisləri görüb qışqırmağa başladım” - Qız qaçıran 3 nəfər niyə azadlığa buraxıldı?
-
Bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar açıqlandı - SİYAHI
-
“Atlant” sahibi ilə kürəkəni məhkəmədə üz-üzə - 14 milyon kimin cibindədir?
-
“Təxminən 20 min uşaq bağçadan kənarda qalacaq“ - Nazir
-
Zelenskidən Rusiyaya xəbərdarlıq: “Sərt reaksiya olacaq!”
-
I və IV ixtisas qrupları üzrə imtahan keçiriləcək - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Arvadını öldürmək istəmişdi - 15 il həbs verildi
-
Məhbus ailələrinin Tolikə qarşı şikayətinə baxılır - Məhkəmə qapalı keçirilir
-
Trampdan daha bir qalmaqallı qərar - Braziliyaya 50% rüsum tətbiq etdi
-
Azərbaycan məktəblərində rus bölmələri bağlanır? - Rəsmi cavab
-
Kamran Əliyev Zaqatalada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Bağ evi almaq müşkülə çevrilib: Hansı ərazilərdə qiymətlər od tutub yanır?
-
Yol polisindən yağışlı hava ilə bağlı - Müraciət
-
Bakıda iş adamının 2 villasını soydular - Yarım milyon manat oğurlandı
-
Kredit borcu olanların NƏZƏRİNƏ - Manatın məzənnəsi dəyişərsə...
-
Ağdərədə mina partladı - Xəsarət alan var
-
İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü başladı - FOTO/VİDEO
-
Fahreddin Altun vəzifəsindən azad edildi - Yeni TƏYİNAT
-
Direktor və müavinlər... - Daha bir kollecdə yeni təyinatlar olub
-
Əhali Prezidentin fəaliyyətini yüksək qiymətləndirir - SORĞU
-
Böyük Britaniya və Fransa bəyannamə imzalayacaq - Nüvə sahəsində
-
Klublararası Dünya Çempionatı: PSJ "Real"ı darmadağın edərək finala çıxdı
-
Qeydiyyatdan keçmədən də Qarabağa gedə bilərsiz - Bu dəfə 5 gün
-
Abşeronda şok hadisə:Oğul anasını yandıraraq öldürdü - VİDEO
-
“İplik“ fabrikindən 10 minlik oğurluq - Gözətçilər saxlanıldı
-
Sabah bu ərazilərdə 4 saat işıq olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Bu müharibədə diplomatiya tükənib” - Merts məyusdur
-
Azərbaycanda neçə nikah müqaviləsi bağlanıb?
-
Usta Natiq birdən-birə necə “vəzifəli şəxs” olub? - TƏFƏRRÜAT
-
Sabah bəzi rayonlarda şimşək çaxacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
-
“Türkiyədə prezident seçkiləri 2028-ci ildə keçiriləcək“ - Ərdoğan
-
Bakıda ŞOK cinayət - 13 yaşlı qızın intim videolarını yaydı, həbs edildi
-
Prezident İlham Əliyev BƏƏ lideri ilə görüşdü - Fotolar
-
Avropada on gündə 2300 nəfər dünyasını dəyişib - İstilərə görə
-
Bu kəndlərdəki evlər təmir olunacaq - 30 milyona yaxın vəsait ayrıldı
-
Ərdoğandan İmamoğlu ilə bağlı təklifə reaksiya - “Xeyirli olar...”
TOP 10
ARXİV