![]() |
|














“Türküstanla Şuşanın çox ortaq cəhəti var” - Qazaxıstanın vilayət akimi
Tarix 29.03.21, 12:30 |
|

Qazaxıstanın Türküstan vilayətinin akimi Umirzak Şukeyevin “Report” agentliyinə müsahibəsi:
- Türküstanın Türk Şurası dövlət başçılarının qeyri-rəsmi sammitinin keçiriləcəyi məkan olacağı gözlənilirdi. Ancaq Qazaxıstanda pandemiya ilə bağlı vəziyyət öz təsirini göstərdi – sammit videokonfrans formatında keçiriləcək. Halbuki böyük təşkilati işlər aparılmışdı, şəhər qonaqları qəbul etməyə hazırlaşırdı. Bu barədə bizə bir qədər məlumat verə bilərsinizmi?
- Əvvəla, azərbaycanlı dostlarımıza Türküstanın bu mühüm tədbirə necə hazırlaşdığını danışmaq fürsəti verdiyinizə görə sizə təşəkkür edirəm. Qazaxıstanın sammit estafetini Azərbaycandan alması da rəmzidir. Türk Şurasının 2019-cu ilin oktyabrında Bakıda keçirilən son əyani görüşündə Birinci Prezident – Elbası Nursultan Nazarbayevə Türk Şurasının fəxri sədri statusu verilib. Prezident çıxışında “Türk dünyasının beşiyi” - Türküstan şəhərinin inkişafının vacibliyinə diqqət çəkib. Bu qeyri-rəsmi sammitdə isə Türküstanın Türk dünyasının mənəvi paytaxtı elan edilməsi gözlənilir.
İş ondadır ki, 2018-ci ildə Nursultan Abişeviç “Böyük çölün yeddi tərəfi” məqaləsini dərc edib. Burada diqqət ölkənin tarixinə və xalqın qlobal tarixdəki rolunun obyektiv dərk edilməsinə zərurətə yetirilib.
Məqalədə Nursultan Nazarbayev Qazaxıstan çölünün bəşəriyyətə bəxş etdiyi yeddi şeydən bəhs edir. Bunların arasında atçılıq mədəniyyəti də var. İnsan ilk dəfə məhz çöldə atı əhliləşdirib və bu, rabitə, təsərrüfat və hərbi işin inkişafına təkan verib. Eyni zamanda, Böyük Çölün qədim metallurgiyasını vurğulaya bilərəm. Əcdadlarımız daim yeni, daha güclü metalların istehsalını inkişaf etdiriblər və bu da onlara sürətlənmiş texnoloji tərəqqi üçün imkanlar açıb.
E.ə. VIII əsrdən bəri Avrasiyanın çöl bölgələrində “heyvan üslubu” adlanan yeni üslub geniş yayılıb. Bu üslub sənətkarlıqda əsasən dekorativ məqsədlər üçün istifadə edilib. Paltarlar, bürünc qazanlar, qurbangahlar, silahlar, at qoşquları və s. müxtəlif heyvanların təsvirləri ilə bəzədilib. Bu, insanla təbiət arasındakı əlaqənin rəmzi idi, mənəvi oriyentirlərimizə işarə edirdi.
Qızıl adam hər bir qazaxıstanlının qürur yeridir. Bir döyüşçünün bədii qızıl görünüşü qədim ustaların qızıl emalı texnikasına bələd olduqlarını göstərir. Bu həm də Çöl sivilizasiyasının gücünü və estetikasını əks etdirən zəngin mifologiyanı ortaya çıxarıb.
Növbəti tərəf birbaşa Türk dünyasının beşiyi olan Türküstanla bağlıdır. Geniş coğrafi sərhədlər çərçivəsində məkanı mənimsəmiş türklər köçəri və oturaq sivilizasiyaların simbiozunu yaratmağı bacarıb və bu da sənət, elm, mədəniyyət və ticarət mərkəzinə çevrilən Yassı (şəhərin qədim adı) da daxil olmaqla, orta əsr şəhərlərinin çiçəklənməsinə səbəb olub. Əlbəttə ki, bu baxımdan qlobal mal mübadiləsinin və xalqlar arasında intellektual əməkdaşlığın formalaşması və inkişafı üçün sabit platformaya çevrilmiş Böyük İpək Yolunu vurğulamamaq olmur.
Nəhayət, Qazaxıstanın cənubu alma və dağlaləsinin vətənidir. Bildiyimiz almalar Qərbi Tyan-Şan dağlarımızda yetişən Sivers alma ağacının meyvələrinin genetik müxtəlifliyidir. Həmçinin elmi baxımdan sübut olunub ki, dağlalələrinin əksər növlərinin əcdadı Qazaxıstanın “Qırmızı kitabı”na düşən Qreyq dağlaləsidir.
Sammitə hazırlıq üzrə böyük təşkilati işlərin olduğunu qeyd etməkdə tamamilə haqlısınız. Bu məsələdə iri miqyasda insan və texniki resurslardan istifadə olunub. Sammitin əsas tədbirləri “Ұлы Дала Елі” mərkəzində baş tutmalı idi. Bu muzey kompleksi də Nursultan Abişeviçin təşəbbüsüdür. Məhz o, Böyük Çölün qədim sənət və texnologiya muzeyinin yaradılmasını təklif edib. Muzeydə sənət və texnologiya nümunələr, müxtəlif tarixi dövrlərə aid arxeoloji komplekslər və tapıntılar nümayiş olunur.
Türküstan sakinləri sammitə hazırlıqlara böyük töhfə veriblər. Hər gün küçə və yolların abadlaşdırılması işləri aparılır. Parklar və xiyabanlar salınır, məqbərə və açıq səma muzeylərinin əraziləri, tarixi abidələrin ətrafındakı ərazilər abadlaşdırılır. Sammit iştirakçılarını beynəlxalq hotellər qəbul etməyə hazır idilər. Bir sözlə, Türk Şurası dövlətlərinin başçılarının uzun müddət Türküstanla bağlı ən xoş xatirələrini yaşatması üçün hər şeyi edirdik.
- 2020-ci ilin payızında Dağlıq Qarabağda gedən müharibə zamanı Azərbaycan qədim dövrlərdən bəri Azərbaycan mədəniyyətinin mərkəzi sayılan Şuşa şəhərini azad etdi. Türküstanla Şuşa arasında paralellər apara bilərsiniz? Bu iki şəhər qazax və Azərbaycan xalqlarının mədəni cazibə mərkəzinə çevrilə bilərmi?
- Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev müsahibələrinin birində Şuşa şəhərini regionun mədəniyyət mərkəzi olmağa layiq hesab etdiyini söyləyib. O, tarixi abidələrin bərpasını əsas vəzifələrdən biri kimi müəyyən edib, məscidlərin əvvəlki görkəminə qayıtması üçün əsaslı təmir işlərinin aparılmasına göstəriş verib. Gördüyünüz kimi, bu istiqamətdə Türküstanla Şuşanın ortaq cəhətləri çoxdur. Buraya turist mübadiləsi, ortaq mədəni proqramları da əlavə edin və qarşınızda ölkələrimiz arasında turizm istiqamətində ən əlverişli əməkdaşlıq üçün hər cür şərait yaranır.
- Sonda Azərbaycandakı oxucularımıza diləklərinizi çatdırmağınızı istərdim.
- Bu gün Türküstan vilayətində 18,5 mindən bir qədər çox azərbaycanlı yaşayır, Qazaxıstan onlar üçün vətən olub. Fəallar tərəfindən “Qarabağ” Azərbaycan Etnomədəni Mərkəzi yaradılıb.
Mərkəzdə gənclər qanadı, rəqs qrupu və Analar Şurası var. Etnomədəni birlik Azərbaycan xalq bayramlarını qeyd edir və Qazaxıstan Xalqları Assambleyasının Türküstan vilayətində keçirdiyi bütün tədbirlərin fəal iştirakçısıdır. Sahibkarlar isə regionun sosial-iqtisadi inkişafına töhfə verirlər.
Özbəkistanla sərhəddə yerləşən Keles rayonunda Azərbaycan kəndi var. Türküstan vilayəti Azərbaycan ABAD modelinin təcrübəsinə əsaslanaraq xalq dekorativ-tətbiqi sənətkarlığı sahəsində ölkənizlə əməkdaşlıq edir. Odur ki, bizi yalnız türk kökləri bağlamır.
Öz adımdan və bütün türküstanlılar adından Azərbaycan sakinlərini bahar bayramımız olan Novruz münasibətilə təbrik edirəm, onlara can sağlığı, rifah, sabitlik, firavanlıq və sülh arzulayıram. Sülh hamımız üçün əsas şeydir.
Xəbərin oxunma sayı : 517
Müsahibə
Xəbərlər
-
Qeydiyyatdan keçmədən də Qarabağa gedə bilərsiz - Bu dəfə 5 gün
-
Abşeronda şok hadisə:Oğul anasını yandıraraq öldürdü - VİDEO
-
“İplik“ fabrikindən 10 minlik oğurluq - Gözətçilər saxlanıldı
-
Sabah bu ərazilərdə 4 saat işıq olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Bu müharibədə diplomatiya tükənib” - Merts məyusdur
-
Azərbaycanda neçə nikah müqaviləsi bağlanıb?
-
Usta Natiq birdən-birə necə “vəzifəli şəxs” olub? - TƏFƏRRÜAT
-
Sabah bəzi rayonlarda şimşək çaxacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
-
“Türkiyədə prezident seçkiləri 2028-ci ildə keçiriləcək“ - Ərdoğan
-
Bakıda ŞOK cinayət - 13 yaşlı qızın intim videolarını yaydı, həbs edildi
-
Prezident İlham Əliyev BƏƏ lideri ilə görüşdü - Fotolar
-
Avropada on gündə 2300 nəfər dünyasını dəyişib - İstilərə görə
-
Bu kəndlərdəki evlər təmir olunacaq - 30 milyona yaxın vəsait ayrıldı
-
Ərdoğandan İmamoğlu ilə bağlı təklifə reaksiya - “Xeyirli olar...”
-
Xətai MKTB-nin rəisi Fəxrəddin Məmmədov xidmətçilərin maaşını kəsir? - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bu şəhərin bir hissəsi qazsız qalacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Həmin mikroavtobus qeyri-qanuni sərnişindaşıma ilə məşğul olub - AYNA
-
“Nar” regionlarda təhsilə dəstəyini davam etdirir - FOTOLAR
-
Bakıda kuryerlər qiymətlərdən narazıdır - VİDEO
-
“Saxlanılan Rusiya vətəndaşları ilə bağlı Bakı ilə təmasdayıq“ - Zaxarova
-
“Pakistan Hindistan Hərbi Hava Qüvvələrinin imicini məhv edib“ - HHQ komandanı
-
“Mado”da uşağıma yemək aldım, içindən çıxana baxın” - FOTO
-
Sabah dəhşətli isti olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başladı - FOTO
-
Beyləqanda müasir ət kəsim məntəqəsinin açılışı oldu - Fotolar
-
“Öz tantuni”də hadisə - Xadimə aşpazın qızılını oğurladı
-
AzTV-nin tender ləğv olundu - 440 min manatlıq...
-
Rəsmi Bakıdan İranın Ermənistandakı səfirinə sərt CAVAB
-
Qazax İcra Hakimiyyətində yoxlama: Pozuntular aşkarlandı
-
Tramp Moskva və Pekini bomalaqla hədələyib - Səs yazısı yayılıb + VİDEO
-
Azərbaycanda ən çox boşanma halları bu rayondadır - STATİSTİKA
-
İstehlak kreditləri bazarı - böyük məbləğlər, yüksək faizlər
-
Öcalandan 26 il sonra ilk videomüraciət: “Silahı yerə qoyun“
-
Azərbaycanda yeni SES-lər tikiləcək - 55,2 milyon xərclənəcək
-
“Bu, qiymət artımı deyil, xərcləri əhali arasında düzgün bölməkdir” - VİDEO
-
Sabah İlham Əliyevlə Paşinyan arasında görüş keçiriləcək - Əbu-Dabidə
-
Yol polisi bu sürücülərə xəbərdarlıq etdi - VİDEO
-
Pensiyalar ayın neçəsi veriləcək? - DSMF-dən açıqlama
-
Azərbaycanla Qazaxıstan birgə PUA təlimi keçir - VİDEO
-
Əczaçılıq məhsulları üzrə xərclərimizdə kəskin artım nə ilə bağlıdır? - Açıqlama
-
Mərkəzdən kənarda 1400 manata kirayə mənzillər... - Qiymətlər niyə bahadır?
-
Azərbaycanda onkoloji xəstələrinin sayı kəskin artıb - RƏSMİ
-
Torpaq üzərindəki hüquqların qeydiyyat qaydaları DƏYİŞİR
-
Skuter, moped və velosiped sürücülərinə xəbərdarlıq
-
Milli Məclisin növbəti iclasının gündəliyi: 13 məsələ müzakirə olunacaq
-
Daha 28 azərbaycanlı Almaniyadan geri qaytarıldı - Açıqlama
-
Paraşütlə qayaya çırpılaraq həlak olan Nuranə ilə bağlı daha bir fakt - VİDEO
-
Ağdam-Füzuli yolunda mikroavtobus aşdı - 20 yaralı var
-
Qarpızlar sahələrdə qaldı - Yerində 5- 10 qəpiyə təklif olunur (VİDEO)
-
ABŞ Ukraynaya dəstəyini davam etdirəcək - Dövlət Departamenti
-
Çempionlar Liqasında yeni mövsüm başladı - NƏTİCƏLƏR
-
Nizami rayonunda uşaqların oyun meydançasını parkinqə çeviriblər - VİDEO
-
Monika Belluççi məşhur jurnalın üz qabığında - Fotolar
-
Azərbaycan klublarının yay transferləri: Kim gəlir, kim gedir?
-
Ceyhun Bayramovla Pakistanlı həmkarı arasında telefonla danışığı olub - Müzakirə
-
“Demişdi ki, şah damarıma bıçaq soxaraq məni öldürəcək” - Namus, yoxsa mülk davası?
-
Həbsxanada atalığının zorladığı azyaşlı sığınacağa yerləşdirilib - Dövlət Komitəsi
-
Avropa 1940-cı illərdən bəri ən böyük təhdidlərlə üz-üzədir - Danimarka Baş naziri
-
Sabiq deputat Fəzail Ağamalı dələduzluqda ittiham olunur - Özü isə deyir ki...
-
Boşananlar niyə sistemdə evli kimi görünür? - AÇIQLAMA
-
Azərbaycan və Rusiya Fövqəladə Hallar nazirlikləri arasında fəaliyyət planı imzalanıb - FOTO
-
Zərərçəkənlər danışdı - Vardanyanın məhkəməsi
-
Pərvin barmağındakı üzükdən danışdı: “Bitən bitdi, gedən getdi”
-
Əli Əsədov Pakistan Milli Assambleyasının sədri ilə görüşdü - FOTO
-
Bakıda qadının evindən 10 kq narkotik aşkarlandı - VİDEO
-
“Xəbər bizi son dərəcə sarsıtdı“ - İlham Əliyev Trampa başsağlığı verdi
-
Nəsimi rayonu “Köhnə Təzə Bazar” da qanunsuz tikinti aparılır? - VİDEO
-
Müharibə vaxtı qonşu ölkələrin İsraillə hərbi əməkdaşlığı təsdiqlənməyib - Pezeşkian
-
Prezident İldırım Vəliyevə ali xüsusi rütbə verdi - Sərəncam
-
Ərdoğan Nəriman Cəlal və ailəsi ilə görüşdü - Fotolar
-
Bu şəxslərə diplomatik rütbələr verildi - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Əməliyyat zamanı canlı yayım açan həkim barəsində araşdırma başlanılacaq - RƏSMİ
-
Bu rayonda 20 mindən artıq abonent qazsız qalacaq - Xəbərdarlıq
-
“Qapalı Mədəniyyət Evi, açıq bazar: Fəridə Babayeva işəgötürmə adıyla kimləri aldadıb?
-
Azərbaycanda suçiçəyinə yoluxma sayı artıb - RƏSMİ
-
14 il “iş“ almış şəxsi “azad etdirmək“ istədi, özü 2 il “iş“ aldı - Dələduzluq
-
Borclunun qazı nə vaxt dayandırıla bilər? - Yeni qanun hazırlanır
-
“Medianın inkişafında Ümummilli Lider Heydər Əliyevin rolu” adlı konfrans keçirilib - FOTOLAR
-
Yuyucu toz yerinə duz satılır? - Azad İstehlakçılar Birliyi araşdırma tələb edir
-
Trampdan Almaniyaya təklif: “Ukraynaya “Patriot” göndərin“
-
Bu şagirdlərə pulsuz məktəbli formaları veriləcək - Müqavilə
-
“Eurohome”da yerləşən “Keşlə” bazarında yararsız balıq məhsulları satılırmış - FOTOLAR
-
“Rusiya hazırdır, Ukraynanın cavabını gözləyirik” - Hakan Fidan
-
Vaxtından əvvəl pensiyaya çıxmaq istəyən rəisin başına iş gəldi - 14 300 manat vermişdi
-
Qarabağa səfərlərlə bağlı icazə prosedurları sadələşdirilir - Müddət 5 gün oldu
-
Texasda ştatında daşqın - Ölənlərin sayı 100-ü ötüb
-
Yeni şəxsiyyət vəsiqəsini almaq məcburidir? - Deputatlar açıqladı
-
Sabah yağış yağacaq - Çimərliklərdə temperatur necə olacaq?
-
Evimiz və ofislərimiz xaricdən izlənirmiş - DTX mühüm əməliyyat keçirdi
-
“Mən ləyaqətli ölümdən və ya şəhidlikdən qorxmuram“ - Məsud Pezeşkian
-
Azərbaycanda qaz və işıqla bağlı aylıq sabit tariflər - 1 manatı aşmayacaq
-
Bakıda magistral kəmər yenilənir - Su kəsiləcək
-
Parlament Naxçıvan Konstitusiyasına dəyişiklikləri QƏBUL EDİB
-
Tanınmış azərbaycanlı bəstəkar Türkiyədə buna görə ölübmüş - TƏFƏRRÜAT
-
Erməni kilsəsinin “azad edilməsinə“ şəxsən rəhbərlik edəcəm - Paşinyan
-
“Kiyevə silah tədarükünün dayandırılmasına görə məsuliyyət daşımıram“ - Tramp
-
Milli Məclisin iclası keçirilir - Gündəlikdə 15 məsələ var
-
“Bəzən diplomatik şəkildə və zarafatla deyirik ki...“ - Hikmət Hacıyev
-
Tanınmış iş adamının oğlu binadan yıxılaraq öldü - FOTO
-
Kredit faizləri bahalaşıb - Səbəb nədir? VİDEO
-
Hamilə qadınlar bu xidmətlərdən pulsuz yararlana bilərlər - TƏBİB
-
Albalı və gilas paytaxtda bahalaşıb - Qiymətlər
-
Bakıda avtobusla yük maşını toqquşub - VİDEO
-
Kəlbəcərdə hərbçilər qəzaya düşdü - Yaralılar var
-
“İranla bağlı sanksiyaları ləğv etmək istəyərdim” - Tramp
-
Bakının kirayə mənzil bazarında vəziyyət necədir? - VİDEO
-
Ebrunun mahnısının Nuridən oğurlandığı iddia edildi - VİDEO
-
Bakıda qadını öldürüb gölün sahilinə atdılar - Əri saxlanıldı
-
Hakan Fidan Lavrovla görüşdü - BRİCS sammitində
-
“İşğaldan əvvəl zəng vurub bizi təhqir edirdilər” - Məhkəmə+Fotolar
-
“MedEra Hospital”da falçı otağı: Elnur Əli həkimdirmi?
-
Abşeronda yaşayış binasında partlayış, xəsarət alanlar var - VİDEO
-
Rektor təyin olunan Nazim Pənahov kmdir? - DOSYE
-
Sabah bu ərazidə qaz təchizatı müvəqqəti dayandırılacaq - Xəbərdarlıq
-
`“Aztelekom“un sabiq sədrinin oğlu Alışanovun səsini gizli yazıbmış - Məhkəmədə üzə çıxdı
-
Ərdoğan DEM Partiyasının nümayəndələri ilə görüşdü - FOTO
-
“Xamenei inanır ki, amerikalı investorlar İrana gələ bilər“ - Pezeşkian
-
Deputata məxsus olduğu deyilən şirkətə 124 minlik sifariş - TENDER
TOP 10
ARXİV