![]() |
|














İran Azərbaycanda casus şəbəkəsini necə yaradıb? - Faktlar açıqlandı
Tarix 04.02.23, 17:05 |
|

Vaxtilə, (1992-93-cü illərdə) Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin əməkdaşı olan, hazırda “Orta Doğu” Araşdırmalar Mərkəzinin sədri kimi fəaliyyət göstərən, politoloq Sədrəddin Soltan Konkret.az-a eksklüziv müsahibə verib. Həmin müsahibəni təqdim edirik:
– Sədrəddin bəy, İran terroru necə maliyyələşdirir və casusları necə ələ alır?
– Bu sual sırf mütəxəssisin cavablandıracağı, dəyərləndirəcəyi məsələdir. Mən isə öz ehtimallarımı söyləyə bilərəm. Bütün bu tip cinayətlərin maliyyələşdirilməsi və törədilməsi üçün ilk növbədə şəbəkənin yaranmasına ehtiyac var. İran hakimiyyəti 30 ildən çoxdur ki, Azərbaycanda şəbəkə yaradıb və bu şəbəkəni əvvəllər nəğd pul vasitəsiylə maliyyələşdirirdisə, sonrakı dönəmlərdə həmin o şəbəkəyə nələrsə satdırmaqla maliyyə xərclərini ödəyirdi. Yəni şəbəkəyə İrandan mal gəlir, onlar bu malı burada reallaşdırırlar və sonra Azərbaycan və ya başqa bir ölkə ərazisində xərclərinə sərf edirlər. Burada əsas məsələlərdən biri yerli əhalini ələ keçirməkdir. Bu da klassik metoddur. Yerli əhalini ələ keçirib, özününküləşdirəndən sonra hadisələri və şəbəkənin fəaliyyətini onun üzərindən qurursan və sonra yerli əhalini müxtəlif şirnikləşdirici vasitələrlə özünə cəlb edirsən.
İlk növbədə bu, maliyyə məsələsidir. İran hakimiyyəti bu maliyyə vəsaiti ilə bu şəbəkəni qurmağa 1990-cı illərdən başlayıb. Azərbaycan ərazisində İmam Xomeyni adına “İmdad” xeyriyyə cəmiyyəti adında Qeyri-Hökumət Təşkilatı fəaliyyət göstərirdi və o təşkilat ölkə üzrə insanlara yardım etmək məqsədi altında müxtəlif aksiyalar keçirir və onların arasından özünə uyğun olan insanları seçirdi.
Hər halda bu, ehtimal olunurdu. Çünki sonrakı mərhələdə bu cəmiyyətin fəaliyyəti dayandırıldı. Hətta, iş o yerə çatmışdı ki, İmişli və Saatlı rayonlarındakı qaçqın düşərgələrinə İran kənar adamların girməsinə mane olurdu. Elə İranın qaçqın düşərgələrini belə izolyasiya etməsinə görə də problemlər yarandı və bu cəmiyyəti ölkədən çıxardılar. Sonrakı mərhələlərdə cəmiyyətin rəhbərliyi gəl-get etsə də, nəticə olmadı.
– Bu şəbəkənin başında kimlər dayanır?
– İranın Bakıda təkcə səfirliyi yox, Mədəniyyət mərkəzi də fəaliyyət göstərir. Eləcə də İranın Ali dini rəhbəri Xameneinin xüsusi nümayəndəsi Azərbaycanda fəaliyyət göstərirdi. Deməli, İran Azərbaycanda açıq şəkildə 3 istiqamətdə öz şəbəkəsini qura bilər.
1) Səfirliyinin xətti ilə. Konsulluq da ora daxildir.
2) Mədəniyyət mərkəzinin xətti ilə.
3) Xameneyinin Bakı ofisinin xətti ilə.
Hətta bura İran Aypara cəmiyyətinin Bakıdakı ofisini də əlavə etmək olar. Yəni bu görünən tərəfdir. Ehtimal var ki, müxtəlif ticarət mərkəzləri vasitəsiylə, müxtəlif dini kitablar satılan şəbəkələr vasitəsiylə də bu tip şəbəkələr qurula bilər. Şübhəsiz bu şəbəkənin başında kimin dayandığını demək çətindir. Daha doğrusu, bunu kiminsə bilməsi çətin məsələdir. Amma bütün bunlara rəhbərliyi fəaliyyət göstərdiyi ölkələrdəki səfirliklər, mədəniyyət mərkəzləri və.s başçılıq edir.
Onlar isə ölkədə İran İnqilabı Keşikçiləri Qvardiyasının təhlükəsizlik xidməti ilə iş görürlər, İran ETTELAAT-ının xətti ilə iş görürlər, İran daxili işlər nazirinin xətti ilə iş görürlər, hətta, Seyid Əli Xameneinin birbaşa tabeliyində olan ofisin xətti ilə iş görürlər və bunların hamsının başında onların rəhbərləri dayanır. Yəni bütün bunların hamsına Seyid Əli Xamenei rəhbərlik edir.
– Dini təhsili və İrana göndərilən dini vergiləri necə qadağan etmək olar?
– Din çox həssas məsələdir. İran hakimiyyəti də Azərbaycanda bu həssas məsələdən çox namərdcəsinə istifadə edib. İran hakimiyyəti Azərbaycanda insanların dinə meylli olmasında istifadə edib onları Qumda, Qəzvində, hətta Dəməşqdə oxumaq adı altında aparır və özünün siyasi ideoloji təhsilini təlqin edir, onları özününküləşdirir. Bunun qarşısını almaq üçün ilk növbədə Azərbaycanın özünün dini mərkəzi fəaliyyət göstərməlidir. Dini vergilərin, yəni, Xumsun İrana göndərilməsinin qarşısını almaq üçün də həmin o mərkəzlər fəaliyyət göstərməlidir. Əslində, adi Azərbaycan vətəndaşı İrana xums göndərmir, xumsun iri ticarət mərkəzlərindən getdiyi ehtimal olunur. Çünki bu ticarət mərkəzləri həm də İranın maliyyələşdirdiyi, məhsul göndərdiyi mərkəzlərdir. Hesab edirəm ki, bu ticarət mərkəzlərinə diqqət yetirmək lazımdır ki, bu məsələ aradan qalxsın. Üstəlik, məscidlərdə də maarifləndirmə işləri aparılmalıdır. İlk növbədə, hər kəsin bu məsələni bilməsi vacibdir: Xums öz ölkənə qalır, əgər artıq qalırsa, onu başqalarına göndərmək mümkündür. Azərbaycanda da bu dini vergilərin verilməsi üçün kifayət qədər insanlar var. Həm yoxsul insanlar var, həm də zəkatın verilməsi üçün alimlər var. Bu istiqamətdə məsələni tənzimləmək mümkündür. Bununla bağlı Azərbaycanın dini qurumlar idarəsi, dini Qeyri Hökumət Təşkilatları, məscidlər birgə konsepsiya hazırlasa daha məqsədəuyğun olar.
– İranın burada casus şəbəkəsi çoxdursa, qarşısını necə almaq olar?
– Dünyanın hər yerində casuslar fəaliyyət göstərir. Hətta, bir-biriylə qardaş olan ölkələrdə belə, bu cür şəbəkələr fəaliyyət göstərir. Sadəcə olaraq məqsəd məsələsi var. Məsələn, qardaş ölkələrdə fəaliyyət göstərən şəbəkələr o ölkə üçün yarana biləcək təhlükənin qarşısını almaq üçün fəaliyyət göstərir və həmin ölkədən özünə gələcək təhlükəni qarşılamaq üçün fəaliyyət göstərir. Amma İranın Azərbaycandakı şəbəkəsi xain fəaliyyətdir. Burada 5-ci kolon yaratmaq, habelə İran İnqilabının rəhbəri Xomeyninin İslam doktrinasını Azərbaycanda yaradıb, ölkədə İrandan sonra ikinci müsəlman dövləti yaratmaq cəhdidir. Bu isə Azərbaycan dövlətçiliyinə qarşı fəaliyyətdir. Bunun qarşısını almaq da yerli dini mərkəzlərinin yaranmasından keçir. Azərbaycanda kifayət qədər din xadimləri var. Bu din xadimləri cəmiyyətə tanıtdırılsa, onların verdikləri fətvaların Azərbaycan cəmiyyətinə qəbul olunması üçün şərait yaradılmalıdır. Onların nüfuzu artırılmalıdır. Məsələn, həmin dindar kəsim də İrandakı ayətullahlar kimi dini fiqh oxuyublar, dini təhsil alıblar, onlar Azərbaycan cəmiyyıtinə dinlə bağlı verə biləcəkləri hər məsələni bilirlər. Onların fəaliyyətinə şərait yaratmaq lazımdır. Yəni ilk növbədə Azərbaycan cəmiyyəti özününkünə üstünlük verməlidir. Bu, təbliğ olunmalıdır. İkinci bir tərəfdən məscidlərin fəaliyyətinə üstünlük vermək lazımdır. Məktəblərdə bu tip məsələlərin təbliğinə diqqət yetirmək lazımdır. Hadisələr göstərir ki, məktəblərdə belə, İranyönlü dini təbliğat aparılır.
– Sizcə, İranla bütün əlaqələr kəsilməlidirmi?
– Hələki İran-Azərbaycan əlaqələrinin kəsilməsinin zamanı deyil. Çünki vəziyyət o dərəcədə kritik həddə çatmayıb. Hesab edirəm ki, diplomatik danışıqlar aparmaqla problemləri həll etmək mümkündür. Ona görə də Azərbaycan tərəfi diplomatik münasibətlərin səviyyəsini aşağı endirib konsulluq səviyyəsində münasibətlərə davam etməkdədir.
– Hələ də Azərbaycanda İrandakı müştehidlərə bağlı olan, casusluq edən adamlar var. Onları da zərərsizləşdirmək üçün silsilə əməliyyatlar keçirilməlidir?
– Azərbaycanda İrandakı həmin müştehidlərlə əlaqəsi olan din xadimləri var. Onlar özlərini hər iki tərəfin nümayəndəsi kimi təqdim etməyə çalışırlar. Fikrimcə, bu cür İranyönlü adamları boykot etməklə onları zərərsizləşdirmək daha asandır. Çünki 30 ilə yaxındır ki, İran quruculuq, dostluq fəaliyyəti ilə ölkədə kök salıb. Bu şəbəkə xərçəng xəstəliyini xatırladır. Xərçəng xəstəliyinin mənbəsi qurudulmayana qədər kök salmaqda davam edəcək. Bununsa ilk növbədə müalicəsi maarifləndirmədən və dövlətçilik şüurunun yüksəlməsindən asılı olacaq. Azərbaycanda vətəndaş nə qədər ki, öz dövlətinin təhlükəsizliyinə, milli maraqlarına laqeyd yanaşacaq, bu tip din xadimləri də tez-tez peyda olacaq. Cəlil Məmmədquluzadə deyirdi ki, İranda məclisdən qovulan mollalar, təəssüf ki, Azərbaycanda məclisin başında otururdular. Təəssüf ki, indi də belədir.
Xəbərin oxunma sayı : 592
loading...
Müsahibə
Xəbərlər
-
Prezident Mikayılovu yüksək vəzifəyə təyin etdi - Yeni agentliyin rəhbəri kimdir + DOSYE
-
Azərbaycanda yeni agentlik yaradıldı - FƏRMAN
-
Məhkəmə hakimi biznesə girişib - Şəmsəddin Abbasov avtomobil təmiri sexi açıb
-
XİN Nikol Paşinyana cavab verib - “Paşinyanın manipulyasiya cəhdləri qəbuledilməzdir“
-
Çini müharibəyə hazırlaşır - Si Cinpin açıqladı
-
Avtomobil idxalı ilə bağlı sərt qərar: bir ay vaxt
-
“Tezliklə İğdır-Naxçıvan kəmərinin Türkiyə hissəsinin tikintisinə başlanılacaq” - Pəhviz Şahbazov
-
Sabah sulu qar, qar yağacaq - Xəbərdarlıq
-
Gəncə Dövlət Universitetində “dərə xəlvət, tülkü bəy”…
-
İrana bağlı şəbəkənin daha iki üzvü saxlanıldı - Biri bu bankın əməkdaşıdır
-
Lökbatan dairəsində “əbədi” xaos: Bakı Cənub Avtostansiyası niyə açılmır?
-
Dövlət qulluqçusu olmaq istəyənlərin nəzərinə: Test imtahanı keçiriləcək
-
AMEA-da yoxlama zamanı 2 milyonluq yeyinti aşkarlandı - Tarixçi alim və həyat yoldaşının məhkəməsi
-
Bakıda şirkət rəhbəri 745 min manat ələ keçirib? - Pərviz Əliniyazzadə haqqında ŞİKAYƏT
-
1988-1992-ci illərdə 250 mindən artıq Qərbi azərbaycanlı deportasiyaya və təqibə məruz qalıb - RƏSMİ
-
Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri təlimlərə başlayıb - VİDEO
-
Rayonlarda güclü külək əsir - FAKTİKİ HAVA
-
Bakıda 5 milyondan çox insan yaşayır? – Müəmmalı statistika
-
DTX-nın İNANILMAZ “LA VİRA“ ƏMƏLİYYATI... - Erməni kəşfiyyatına necə tələ quruldu? + VİDEO
-
“Zaporojye AES-də vəziyyət getdikcə pisləşir” - Rafael Qrossi
-
Qonşu ilə xəyanət, yataq otağında DƏHŞƏT: Arvadını çəkicləyən kişinin CİNAYƏT İŞİ - FOTO
-
Azərbaycan Ordusu yeni yüksəklikləri nəzarətə götürüb - RƏSMİ
-
Bu ölkələrlə quru sərhədlərimiz açılır - Tarix bilindi
-
Xankəndi-Laçın yolunda aksiyanın 109-cu günü: Tələblər dəyişməz, şüarlar eyni
-
Putin xəbərdarlıq etdi: “Sanksiyalar Rusiya iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərə bilər”
-
“Çox istəyirəm ki, həyatımda sevgi olsun“ - Çinarə
-
Messi 100-ü keçdi - Ronalduya çatmasına neçə top qaldı?
-
“İranın nüvə silahı əldə etməsinə imkan verilməməlidir“ - İsrailin XİN başçısı
-
Muğalı kəndinin üç mindən çox sakinin su problemi niyə həll olunmur? - VİDEO
-
“Hər hansı bir dövlətlə yaxın əlaqələrimiz digər ölkələri narahat etməməlidir“ - Ceyhun Bayramov
-
Müğənni Nəfəs məsuliyyətə cəlb olunacaq? - Açıqlama
-
Qanunsuz ev tikənlər su, qaz və işıqsız qalacaq - VİDEO
-
Ramazanın 8-ci günü - İmsak və iftar vaxtı
-
PA-nın Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində aprel ayı üzrə qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Şəhərətrafı ərazilərdəki ucuz həyət evlərini almaq sərfəlidirmi? - ARAŞDIRMA
-
İşlənmiş batareyaları hara təhvil verməliyik? - AÇIQLAMA
-
Bu avtomobillərin Azərbaycana gətirilməsi qadağan edildi - Baş nazir qərar imzalayıb
-
İsraildə Azərbaycan səfirliyinin rəsmi açılış mərasimi keçirilib - FOTOLAR
-
Vilayət Eyvazov 6 rayonun sakinlərini qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
“Nar” ardıcıl 4 ildir, Müştəri Loyallığı İndeksində liderdir
-
Erməni faşizminin kökü
-
“Özünü “12-ci imam Mehdi“ kimi təqdim edən şəxsə 14 min manat zəkat vermişəm” - Zərərçəkmiş
-
Formula 1-lə bağlı viza prosedurları sadələşdirilir - Sərəncam
-
Ceyhun Bayramov İsrailin Baş naziri ilə görüşüb - FOTO
-
Azərbaycanda daha 97 nəfər koronavirusa yoluxub - 3 nəfər ölüb
-
İşğal dövründə ermənilər Laçında qanunsuz məskunlaşma siyasəti aparmışlar
-
Bakıda valideynlərdən pul yığan lisey direktoruna şiddətli töhmət verilib - Müavini işdən çıxarılıb
-
“Polad Həşimov haqqında ifadə tələb olunurdu“ - Polkovnik yeni faktları açıqladı
-
Hava şəraiti kəskin dəyişəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
İlham Əliyev yeni qanunu imzaladı: Tranzit keçən nəqliyyat vasitələrindən yol vergisi alınacaq
-
Prezidentin köməkçisi Fazil Mustafanı ziyarət edib
-
Britaniya etnik azlıqları necə irəli çəkir? – “Financial Times”
-
Naxçıvan xəstəxanasında avadanlıqlar niyə çalışmır? - VİDEO
-
Rəşad Əliyev vəzifəsindən çıxarılır? - İdarə rəisi Adil Kərimlinin islahatlarından təşvişə düşüb...
-
“Gülləni bədənindən evdə çıxarmışdılar“ - Fazil Mustafanın xanımı DANIŞDI
-
“Bu il uşaq bağçalarının tədris proqramı vahidləşdiriləcək” - Nazirlik
-
Naxçıvanda yaranan daha 2 şirkət 8 yerə parçalandı – Təfərrüat
-
“Azərbaycanda dərmanların qiyməti 3-4 dəfə bahadır“ - Deputat
-
Ermənistanın və Qarabağdakı erməni başbilənlərinin pozuculuq fəaliyyəti və ya münaqişənin yenidən alovlandırmaq cəhdləri səmərə verməyəcək
-
“Ukrayna müdafiəçiləri Baxmutda uğurlu əməliyyat keçirib“ - Britaniya kəşfiyyatı
-
İlham İsmayılın oğlu saxlanıldı - FOTO
-
31 Mart – Azərbaycanın tarixində unudulmaz bir gündür
-
Yüzlərlə tender udurlar, amma vergiləri vaxtında ödəmirlər – Adlar
-
Son 20 gündə əməliyyatlarla 5 mütəşəkkil dəstə saxlanılıb - VİDEO
-
“Hazırda 160 bağça müdiri vəzifəsi boşdur” - Nazirlik
-
Restoranların od tutub yanan iftar və imsak qiymətləri – 120 manatlıq menyular da var…
-
2023-cü ildə laçınlılar Laçına qayıdır
-
“Ətin sümüyünü bişirirlər, özünü aparırlar” - Bakıdakı uşaq evində nələr baş verir? + VİDEO
-
Avropa İttifaqı yeni sistemə keçir: Şəxsiyyət və sürücülük vəsiqələrindən imtina ediləcək
-
“Televiziyaya zəng vurub biabırçılığı dayandırmağı tələb etdim” - Dövlət Komitəsinin sədr müavini
-
Azərbaycan və İsrail XİN rəhbərləri Yerusəlimdə görüşüb - VİDEO+FOTO
-
BİZ ARTIQ BU DOĞMA DİYARIMIZDA ƏBƏDİ YAŞAYACAĞIQ
-
Fazil Mustafa ikinci dəfə əməliyyat olunub
-
“Qaraja daxil olmağa hazırlaşanda...“ - Fazil Mustafadan terror aktı ilə bağlı ilk açıqlama
-
Kim Çen Indan yenilik: 500 metr yüksəklikdə nüvə partlayışı simulyasiyası
-
Trampın birinci həyat yoldaşı ilə bağlı məxfi araşdırma: FTB 900 səhifəlik sənəd yığıb
-
Xankəndi-Laçın yolu:Aksiyanın 108-ci günü
-
Sabirabad rayonunda 20 Yanvar şəhidləri böyük ehtiramla yad edilib
-
Separatçı rejim Sərsəng su anbarına qarşı ekoloji terror həyata keçirir - VİDEO
-
Erməni zorakılığı - Şamaxı hadisələri
-
DTX-dan Fazil Mustafa ilə bağlı açıqlama: "Terror aktı törədilib"
-
Türkiyə evdə, İspaniya səfərdə uduzdu - AVRO-2024
-
DİN-dən Fazil Mustafaya qarşı törədilən cinayətlə bağlı ÇAĞIRIŞ
-
Fazil Mustafa belə vurulub - ŞOK DETALLAR
-
İçməli su 10 gündür zirzəmiyə axır - VİDEO
-
Ramazanın 7-ci gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
Fazil Mustafa Kliniki Tibbi Mərkəzə gətirilib, hazırda əməliyyat olunur
-
Baş prokurorun birinci müavini və Bakı şəhər prokuroru Fazil Mustafanın güllələndiyi yerə gedib
-
TƏBİB-dən Fazil Mustafanın vəziyyəti ilə bağlı AÇIQLAMA
-
“ABŞ-də defolt Çinə böyük qələbə gətirəcək” - Karin Jan-Pyer
-
Deputat Fazil Mustafaya sui-qəsd - Evinin qarşısında güllələndi
-
Rus-tatar qəbiristanlığındakı məzarları kim dağıdır? - FOTO
-
Bulvar rəhbərliyi çəkiliş qadağası ilə nəyi gizlədir? - VİDEO
-
İnterneti, xəstəxanası olmayan kəndin sakinləri etiraza qalxdılar - VİDEO
-
Parisdə iğtişaşlar: “Makron, rədd ol!” – VİDEO
-
“Bəzi dövlətlərin xüsusi xidmət orqanlarının təxribatlarının qarşısı qətiyyətlə alınır“ - DTX RƏİSİ
-
Dollara tələbin artması manat üçün risklər yaradırmı? - FOTO
-
Azərbaycanda daha 74 nəfər COVID-19-a yoluxub, dörd nəfər vəfat edib - FOTO
-
Binanın komendantı mənzil sahiblərindən pul tələb edə və ya lifti özbaşına söndürə bilər? - ARAŞDIRMA
-
DTX-də Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının yaradılmasının 104 illiyi qeyd edildi - FOTOLAR
-
Gəncədə aptekdə çaytikanı adı altında günəbaxan yağı satılırmış - FOTO
-
Sakinlər Musayalı kəndini niyə tərk edirlər? - VİDEO
-
Dostugildə məclis qurdu, onun arvadına intim mesajlar yazdı: “Mənimlə...”
-
Rusiya ordusu Ermənistanda təlimlərə başlayıb - Nə baş verir?
-
Benzin və dizellə işləyən avtomobillərin satışı qadağan ediləcək - QƏRAR
-
Kremldən sülhməramlılara təlimat: “Azərbaycan hərbçiləri ilə...”
-
Güclü külək əsəcək, yağış və qar yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Məktəbdə azyaşlı şagirdə pəncərə sildiriblər? - VİDEO
-
Oğul 58 yaşlı atasını söyüşə görə öldürüb - TƏFƏRRÜAT
-
Azərbaycan balı niyə Avropa bazarına çıxarılmır? - VİDEO
-
İqtidar siyasi dialoq prinsiplərinə sadiqdir
-
“Messi bizə rahatlıq bəxş edir“ - Rodriqo de Paul
-
Bakıda 15 milyona satışa çıxarılan villa kimindir? - FOTOLAR
-
“Heç kim bizimlə ultimatum dili ilə danışa bilməz” - Prezidentdən sərt mesajlar
-
Sabirabad rayonunda “Heydər Əliyev və Azərbaycançılıq məfkurəsi“ mövzusunda elmi-praktiki konfrans keçirilib - FOTO
-
Fazil Mustafa Bakı Bulvar İdarəsinin elit qurbağalarından danışdı: “Səmimiyyəti çatmayıb...“
-
“Ukrayna il yarım ərzində məhv edilə bilər“ - Donald Tramp
-
Azərbaycanda 243 min nəfər ac olsa da doyunca yemək yeyə bilmir – Rəsmi statistika
-
Hərracda dollar tələbi yüksək olub - SƏBƏB
-
İlham Əliyev Prezidentin Laçın üzrə xüsusi nümayəndəsini qəbul etdi - VİDEO
TOP 10
ARXİV