|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Türk yazardan şok iddia:“ABŞ ssenarini PKK üzərində qurub və İranla toqquşmaya hazırlaşır“ - TƏHLİL
Tarix 22.09.17, 22:24 |
|
Merve Şebnem Oruç
“Yeni Şafak”, Türkiyə
İraq Kürd Regional Hökumətinin (İKRH) başçısı Məsud Bərzaninin böyük reaksiyaya səbəb olan referendum təşəbbüsü ilə əlaqədar mübahisələr referendumun keçirilməsi planlaşdırılan tarix yaxınlaşdıqca, sərtləşərək davam edir.
Ankara regionda yeni bir xaosa, yeni münaqişələrə yol aça biləcək bu qərardan vaz keçilməsi üçün çağırışlarına davam edərkən, Bağdaddan hərbi müdaxilə yönündə mesajlar da gəlməyə başlayıb.
Tehran hələlik çox sərt açıqlamalar verməsə də, İran tərəfindən idarə edilən, maaşları ödənən və silahlandırılan "Haşdi Şaabi" qruplarının liderlərinin işlətdikləri ifadələrdən də yeni bir münaqişəyə hazır olduqları anlaşılır.
Kürd tərəfindəki münaqişəyə hazırolma halını isə Bərzaninin mesajlarından görə bilirik.
İraqda ortada bir referendum mübahisəsi hələ yoxkən üstüörtülü gərginlik olsa da, referendum qapalı mübahisələri açığa çıxardı. Keçən payızda, Mosul əməliyyatının əvvəlində İraqa getmiş və gördüklərimdən, xüsusən də Kərkükdə gördüklərimdən, fərqli kimliklərə sahib iraqlılarla danışıqlarımdan sonra olduqca narahat olmuşdum. Oktyabr ayında qələmə aldığım “İraqda üç gün” başlıqlı yazımda narahatlıqlarımı paylaşmışdım.
Xülasə etmək lazımdırsa, “İŞİD-ə qarşı mübarizə” adı altında sünni ərəblərin əlində qalan torpaqların da alınması prosesi başlarkən, heç kim İraqın yaxın gələcəkdə hüzura qovuşacağını düşünmürdü.
“İŞİD-ə qarşı mübarizə” bitdikdən sonra İraqda yeni bir müharibənin başlayacağı düşüncəsi hər kəsin ortaq fikriydi və bu münaqişənin şiələrlə kürdlər arasında olacağı fikri yayılmış bir qənaət idi; Tələbani və Goran hərəkatları, Bərzani əleyhdarlığı səbəbilə İrana yaxın durarkən, bu münaqişənin daxilində bir kürddaxili münaqişənin çıxa biləcəyi də aşkar görünürdü.
Bərzaninin hər kürdün vuruşmağa hazır olduğunu dilə gətirdiyi bir zamanda, "Haşdi Şaabi" milisləri isə seçki məntəqələri açılacaq mübahisəli bölgələri içinə alan Kərkük üçün bu ehtimalı ağızlarından düşürmürdü. Onlar “Səddamçı” dedikləri İŞİD-lə işləri bitdikdən sonra öncə Kərkükə, ardından daha da şimala yönələcəklərini söyləməkdən çəkinmirdilər.
Noyabr ayında Donald Trampın ABŞ prezidenti seçilməsindən sonra, Bərzani daha öncədən də tez-tez dilə gətirdiyi referendum üçün konkret addımlar atmağa başladı. Bu addımların arasında yüksək səviyyəli bir heyətlə Avropa ölkələrini ziyarət etmək, bu mövzuda Avropa Parlamentində çıxış etmək də vardı. Bərzani, yeni ABŞ hakimiyyətinin İrana qarşı, Obamanın o günə qədər davam edən yumşaq mövqeyindən fərqli olaraq, daha sərt siyasət izləyəcəyini düşünərək, referendum üçün doğru zamanın gəldiyini hesab etməklə tələskən davrandı. Ancaq referendum qərarını elan etdiyi 7 iyundan bu günədək istər ABŞ-dan, istərsə də Avropa ölkələrindən istədiyi kimi lazım olan müsbət dəstək mesajlarını ala bilmədi. Müstəqillik referendumuna ən açıq dəstəyi verən Təl-Əvivin bölünməyi təşviq edən mesajları Qərb dairələrində “İsrailin İranın bölgədə artan gücünü kəsəcək bir addıma verilən dəstəyi” şəklində oxundu.
Yaxşı, bəs ABŞ və Almaniya daxil olmaqla Avropa ölkələri, müxtəlif səbəblər önə sürsələr də, referenduma qarşı çıxırdı? Düzünə qalsa, Qərb ölkələrinin PKK-ya verdiyi dəstəkdən, Suriyanın şimalında qurmağa çalışdıqları PKK dəhlizindən, İraq və Suriyada bölünməyə və nəhayət, bir PKK dövlətinin qurulmasına yönəlik layihəyə verdikləri artan dəstəyi buralarda yaşayan hər kəs bilir.
İraq və Suriyanın bütövlüyünün qorunması bizim tez-tez vurğuladığımız həssasiyyətlərimizdən biriykən, Qərbdə tez-tez bu torpaqların faktiki olaraq bölünmüş olduğu, bütöv qalmasının imkansız olduğu dilə gətirilir. O zaman ABŞ-da sadəcə Tramp administrasiyasının deyil, eyni zamanda oturuşmuş nizamın öndə gələn bürokratlarının da Bərzaninin referendum qərarına dəstək verməməsinin səbəbi nə ola bilər? Son anda bölmə layihəsindən vaz keçə bilərlərmi? Ya da, “Bura bundan sonra onsuz da bölünəcək, ancaq bizim bölən olmamız ortaya çıxmasın” mövqeyindədirlərmi?
Çox deyil, qısa bir müddət öncə Bərzanini də, eynilə Türkiyədə Ərdoğan kimi, devirməyə çalışan ABŞ-dan bəhs edirik. Möhtəməl səbəb budur ki, müstəqillik məsələsində ssenari Bərzani hakimiyyəti üstündə deyil, PKK üzərində qurulub. ABŞ, İraq torpaqları İŞİD-dən təmizləndikdən sonra kürd torpaqlarına yönələcək İran dəstəkli şiə milisləri öncə izləyəcək, Ərbilin yardım çağırışlarına “Bağdadla dialoq” və bitməyən toplantılarla cavab verəcək, bu arada PKK-nın Şimali İraqda legitim bir aktyor, xilaskar kimi ortaya çıxması üçün lazım olan həmlələri edəcəkdir. Bərzanini zəiflədib, PKK-nı gücləndirərkən İraqın faktiki olaraq bölünmüş olması iddiasını irəli sürəcək, böyüdəcək və bunu PKK-nın xanəsinə yazacaqdır. ABŞ, məhz elə bu səbəbdən, referenduma qarşı çıxarkən, onun zamanının erkən olduğunun altını cızma ehtiyacı hiss edir.
Suriyanın şimalında inkişaf edən proseslər üzündən diqqəti İdlib və Afrin üzərinə yönəltdiyimiz üçün şərqdə, xüsusən də Deyr əz-Zorda baş verənlər çoxumuzun gözündən qaça bilər. Bu gün orada ABŞ-ın dəstəklədiyi PKK qüvvələrilə İran və Rusiya dəstəkli rejim arasında amansız bir yarış davam edir. “İŞİD-dən təmizləmə”nin yeni nəsil müharibənin sadəcə bir örtüyü olduğu daha öncə heç bir yerdə hər halda Deyr əz-Zorda olduğu qədər açıq hala gəlməmişdi.
Yazdan bəri, həm köşə yazılarında, həm də televiziya ekranlarında ABŞ-ın İraq və Suriyada PKK üzərindən İranla toqquşmaya hazırlaşdığını ifadə etməyə çalışıram. ABŞ-ın Şimali İraqda və Suriyanın şimalında PKK-ya elan etdirmək istədiyi müstəqil Kürdüstanın Aralıq dənizinə açılan yolunda Deyr əz-Zor həlledici əhəmiyyət daşıyır.
Göründüyü kimi, İraqda və Suriyada baş verənləri ayrı-ayrı deyil, bir bütün olaraq görmək böyük bir zərurətdən irəli gəlir.
Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 415
Analiz
Xəbərlər
-
Sosial sahəyə ayrılan vəsait artırılacaq? - AÇIQLAMA
-
“Həbsdə olmağımın səbəbini bilirəm” - Bəkir Orucovun məhkəməsi
-
Azərbaycanda 3 aya 51 milyon 36 min manatlıq narkotik ələ keçirib - HESABAT
-
NATO qoşunları Rusiya sərhədlərinə yaxınlaşır - Şoyqu
-
“COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək” - İlham Əliyev
-
Polisin “saxla“ əmrinə tabe olmadı, hadisə yerindən qaçdı - VİDEO
-
Hansı ölkə uşaq böyütmək üçün daha əlverişlidir? – Azərbaycan son onluqdadır
-
Bakıda özəl klinikada əməliyyat olunan yeniyetmə öldü - Araşdırma aparılır
-
“Neft-qaz sahəsində uzun illər xüsusilə də Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var” - Prezident
-
Əhalinin nəzərinə! Tibbi arayışlarla bağlı yenilik, mayın 1-dən...
-
Bakıda 21 yaşlı model faciəli şəkildə öldü - FOTO
-
“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan fəal hazırlıq prosesindədir” - İlham Əliyev
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
TOP 10
ARXİV