|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Qara dəniz-Azov hövzəsində energetikla savaşları:Ukrayna böhranında Amerikanın beş hədəfi - Araşdırma
Tarix 05.12.18, 15:31 |
|
Ukrayna böhranını anlamağın yolu, hər şeydən qabaq, ABŞ-ın mövqeyini başa düşməkdən keçir. ABŞ-ın keçmiş prezidenti Barak Obama 2015-ci il fevralın 3-də CNN-ə müsahibədə bu mövqe haqda sıradakı “etirafı” edib: “Putin Maydandakı etirazlarda ona görə qəfil yaxalanmışdı ki, biz Ukraynada hakimiyyət dəyişikliyində vasitəçi kimi çıxış etdik”.
Yaxşı, amma ABŞ niyə Ukraynada vasitəçiydi?
Qara dəniz ABŞ üçün azman geostrateji önəmə malikdir – bu, hər şeydən əvvəl, Rusiyanın güneydən mühasirəyə alınması, boğazların saxlanması, Şərqi Avropa üzərində nəzarətin qorunması, Qafqaz üzərində nəzarət əldə etmək, oradan isə Xəzər hövzəsinə çıxış və əlbəttə, Türkiyə üzərində nəzarətdir…
ABŞ-ın Qara dəniz strategiyası
1.ABŞ ilk təşəbbüsü 2004-də göstərərək Bolqarıstan və Rumıniyanı NATO sıralarına qəbul edib. ABŞ beləliklə NATO vasitəsilə bu ölkələrin limanlarına girmək imkanı qazanıb.İkinci addım Gürcüstan üzərindən atılıb: 2003-də “qızılgül inqilabı” nəticəsində hakimiyyətə gəlmiş/gətirilmiş Mixail Saakaşvili öz ölkəsini ABŞ-ın Rusiyaya qarşı əməliyyat meydanına çevirdi. 2006-da Gürcüstanda NATO xarici işlər nazirlərinin görüşündə üzvlüyə qapı açılıb, NATO-nun 2008-ci il 2-4 aprel sammitində isə üzvlük üçün parlamentdə uyğun normativ sənədlərin qəbul edilməsi tələbi səsləndirilib.
2.Osetinlər Saakaşvilinin Qərbyönlü siyasətinə qarşı çıxaraq referendumda 90% səslə müstəqillik tələb ediblər. Saakaşvili NATO sıralarına dəvətdən istifadə edərək 2008-ci il avqustun 8-də Cənubi Osetiyaya hücum edib. Rusiyanın hərbi cavabı amansız idi; ABŞ-dan gözlənilən hərbi yardım ala bilməyən Saakaşvili qaçıb! (O, son illərdə Ukraynada qubernator postu tutub və nəticədə Gürcüstan vətənaşlığından olub!)
3.Üçüncü təşəbbüsü Ukraynada göstəriblər. Əvvəlcə 2003-cü ildə “narıncı inqilab” işə salınıb. Bundan sonra Gürcüstanda olduğu kimi NATO-ya üzvlük qapısı açılıb. Amma sonradan Ukraynada Amerikayönlü mövqe tutmayan administrasiya meydana çıxıb. Obamanın etiraf etdiyi kimi, ABŞ onda 2014-cü ildə Maydan hadisələri nəticəsində çevriliş həyata keçirib və Yanukoviçi devirib.
Rusiyanın cavabı bu dəfə çox amansız olub: Krımı özünə birləşdirib və Ukraynanın şərqində Rusiyayönlü separatçı əhvali-ruhiyyəni dəstəkləyib! Bundan başqa, Rusiya Kerç boğazında Krımı onun əsas qitə hissəsiylə birləşdirən körpü salaraq Azov dənizinin qapalı dənizə çevrilməsi üçün addımlar atıb.
Energetika savaşları
Amma Ukrayna məsələsi energetika ölçüsü üzündən təkcə ABŞ və Rusiyaya deyil, həm də Almaniya /AB və Türkiyəyə də toxunur. Axı Rusiya qazının 50 milyard kubmetr həcmdə ən böyük istehlakçısı olan Almaniyanın Rusiya qazını Ukrayna və Polşadan yan keçməklə Baltik dənizi üzərindən alacağı tranzit ölkə kimi Ukraynanın dəyərini, habelə Berlinin Vaşinqtondan asılılığını azaldır. Eyni dərəcədə Rusiya təbii qazını Qara dəniz üzərindən Frakiyaya (oradan isə cənubi və cənubi-şərqi Avropaya) verəcək “Türk axını” da Ukraynanın “tranzit dəyəri”ni aşağı salır.
Deməli, ABŞ-ın energetika naziri Rik Perri deyib: “Biz “Türk axını” və “Şimalm axını-2”-yə (12.11.2018) qarşı çıxmağı sürdürəcəyik”. Ukranyanın təbii qaz bazarı məsələləri üzrə şurasının başçısı Leonid Uniqovski isə “Türk axını”nın inşası bitəndən sonra Ukrayna üzərindən təbii qaz tranzitinin ildə 13 milyard kubmetr azalacağına diqqət yetirərək deyib ki, bütün səylər boru kəmərinin ikinci qanadının inşasına yol verməməyə yönəlməlidir (22.11.2018). Bundan savayı, iki ölkə ABŞ və Ukrayna arasında strateji tərəfdaşlıq haqda birgə bəyanatda qeyd edib ki, “Şimal axını-2” və “Türk axını”nın inşasının dayandırılması üzrə səylərin əlaqələndirilməsini sürdürəcəklər. (16.11.2018).
2017-ci ildə Ukrayna üzərindən Rusiya təbii qazı tranzitinin 94 milyard kubmetr olduğu gözə alınsa, energetika savaşının miqyası da aydın olar.
Fitnəkarlığın beş səbəbi
Bu mənzərəni nəzərə alaraq ABŞ və Ukraynanın üç hərbi gəminin Kerç boğazından qanunsuz keçid cəhdiylə bağlı bu yaxınlardakaı fitnəsinin sıradakı hədəflərini seçmək olar:
1) Ukraynada ABŞ-ın bazasını açmaq üçün siyasi iqlim yaratmaq;
2)ABŞ/NATO gəmilərini Qara dənizdə və Azov dənizinə yaxın yerləşdirmək;
3)Azov dənizi sahilində Ukraynanın bazasını açmaq;
4)Energetika marşrutları yaratmaqda Rusiyaya mane olmaq və onu iqtisadiyyatca zəiflətmək;
5) Daxili siyasətdə Poroşenkoya basqını azaltmaq və Ukraynada seçkiləri təxirə salmaq.
Mehmet Ali Güller
Cumhuriyet (Türkiyə), 04.12.2018
Tərcümə Strateq.az-ındır.
Xəbərin oxunma sayı : 283
Analiz
Xəbərlər
-
Sosial sahəyə ayrılan vəsait artırılacaq? - AÇIQLAMA
-
“Həbsdə olmağımın səbəbini bilirəm” - Bəkir Orucovun məhkəməsi
-
Azərbaycanda 3 aya 51 milyon 36 min manatlıq narkotik ələ keçirib - HESABAT
-
NATO qoşunları Rusiya sərhədlərinə yaxınlaşır - Şoyqu
-
“COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək” - İlham Əliyev
-
Polisin “saxla“ əmrinə tabe olmadı, hadisə yerindən qaçdı - VİDEO
-
Hansı ölkə uşaq böyütmək üçün daha əlverişlidir? – Azərbaycan son onluqdadır
-
Bakıda özəl klinikada əməliyyat olunan yeniyetmə öldü - Araşdırma aparılır
-
“Neft-qaz sahəsində uzun illər xüsusilə də Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var” - Prezident
-
Əhalinin nəzərinə! Tibbi arayışlarla bağlı yenilik, mayın 1-dən...
-
Bakıda 21 yaşlı model faciəli şəkildə öldü - FOTO
-
“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan fəal hazırlıq prosesindədir” - İlham Əliyev
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
TOP 10
ARXİV