|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Türkiyənin Afrin əməliyyatı:“ABŞ-ın nə dediyinin bizim üçün daha önəmi yoxdur” - Təhlil
Tarix 24.01.18, 18:29 |
|
Pyer Aski
L`OBS (Fransa), 23.01.2018
Türkiyə, doğrudanmı, NATO-dan çıxacaq? Hələ bir neçə il qabaq Türkiyə 1952-ci ildə soyuq müharibənin gedişində Alyansa qoşulanda və şərq “cinahında” onun əsas dayaqlarından birinə çevriləndə bu cür sual ağla gəlməzdi. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayib Ərdoğanın açıqca ABŞ-a qarşı durduğuna və Suriyada müharibənin bitdiyi elan ediləndən sonra Yaxın Şərqin yenidən qurulmasında təşəbbüsü ələ keçirmək cəhdinə baxmayaraq indi də bu cürdür.
Türkiyə ordusunun Suriyanın şimalında Afrində şənbə günü kürd qoşunlarına qarşı başladığı hərbi əməliyyat ABŞ və Türkiyənin müxtəlif yanaşmalarının daha bir nişanəsidir. Özü də prezident Ərdoğan hətta bunu gizlətməyə çalışmır. O, istehzalı “Zeytun budağı” adıyla əməliyyatın başlandığını elan edərək bildirib: “ABŞ-ın nə dediyi bizim üçün daha önəm kəsb etmir. Biz Afrində, sonra isə Mənbicdə əməliyyata başlayırıq. Biz İraqa qədər yolu təmizləyəcəyik”.
Qarşıdurma
İŞİD-lə mübarizədə amerikalıların “Demokratik Birlik”dən Suriya kürdlərinə istinad etmək və Raqqanı cihadçılardan geri almaq qərarından bəri bu qarşıdurma artıq bir neçə aydır sürür. Bu strategiya özünü doğruldub, çünki Raqqa ABŞ aviasiyası və xüsusi xidmətlərindən dəstək alan kürdlər və ərəblərin arasındakı alyans SDQ-nin əlinə keçib. Ankara isə SDQ-i Türkiyənin savaş durumunda olduğu PKK-nın Suriya təmsilçiliyi sayır.
Suriyada Türkiyə və İraqla sərhəddə əsasən “Xalq özünümüdafiə dəstələri” və “Suriya demokratik qüvvələri” üzvlərindən ibarət 30 min nəfərlik ordu yaradıldığı haqda məlumat Türkiyə prezidentini hiddətə gətirib. Ərdoğan öz ölkəsinin suverenliyinə “həmlə”dən danışıb və NATO üzrə müttəfiqlərinin bu təşəbbüsünü “rüşeymində” boğmağı vəd edib.
“Biz Qüdsdən getməyəcəyik”
Bu, ölkələr arasında münaqişələrin yeganə qaynağı deyil. Donald Trampın Qüdsü İsrailin paytaxtı kimi tanımaq və Amerika səfirliyini ora köçürmək haqda bu yaxınlardakı qərarı Ərdoğana müsəlmanlar üçün üçüncü müqəddəs ocağın müdafiəçisi kimi çıxış etmək, bununla da Fələstində yəhudi qəsəbələrinin inşasına qarşı çıxış edən Osmanlı imperiyasının Sultanı II Ədülhəmidin xəttini davam etdirmək imkanı verib. Türkiyə prezidenti dekabrda öz partiyası qarşısında çıxış edərək deyib: “Cənab Tramp, biz Qüdsdən getməyəcəyik. Qüds müsəlmanlar üçün qırmızı xətdir”.
ABŞ Ankaranın Rusiya ilə yaxınlaşması və Türkiyənin Rusiyadan S-400 RƏM sistemi almasına tənqidi yanaşır. Bu, NATO-ya üzv ölkə üçün yetərincə qəribə hərəkətdir. Ərdoğan keçən ay Soçidə Putin və İran prezidenti Həsən Ruhaniylə görüşüb ki, Suriyadakı durumu müzakirə etsin. Halbuki Vaşinqton Yaxın Şərqdə İran oyununa qarşı çıxış edir. Ərdoğan Afrində əməliyyata başlamazdan qabaq bu addımı Rusiya hökuməti təmsilçiləriylə müzakirə etmək üçün hərbi məmurları Moskvaya göndərib.
Bu strateji ziddiyyətlər Türkiyə və NATO arasında bağları zəiflədib. Əlbəttə, NATO siyasi böhranlardan artıq keçib – o cümlədən, 1974-də Türkiyə Kiprə müdaxilə edərkən və yaxud 2003-də İraqa müdaxilə üçün Amerika qoşunlarını öz ərazisindən buraxmaqdan imtina edərkən.
Üst-üstə düşməyən maraqlar
Lakin Alyans NATO üzvlərindən birinə hücumun qalan üzv dövlətlərə hücum sayılacağından danışan Nizamnamənin 5-ci bəndində təsbit olunmuş inama əsaslanır. Bu gün isə Suriya müharibəsində türklər və amerikalıların müxtəlif maraqları var və hətta üz-üzə gələ bilərlər və bu, görünməmiş bir durumdur.
Türkiyə artıq NATO-nun önəmli üzvü, keçən ilin iyulunda İŞİD-ə qarşı beynəlxalq koalisiyanın tərkibində Türkiyənin strateji baxımdan mühüm İncirlik bazasında yerləşən qoşunlarını çıxarmaq qərarına gələn Almaniya ilə üzülmə vəziyyətindədir. Almaniya hökumətinin qərarı Ankaranın alman parlamentarilərinə öz əsgərlərinə baş çəkmək icazəsi verməyəndən sonra gəlib.
Hələ bundan əvvəl NATO-nun Norveçdə səhlənkarlığı durumu ağırlaşdırıb: çağdaş Türkiyənin qurucusu Mustafa Kamal Atatürk “düşmən”, prezident Ərdoğanın özü isə “düşmənlə əlbir” adlandırılıb ki, bu da sonradan Alyansın Baş katibinin üzr istəməsini tələb edib… Ərdoğanın çevrəsi dəfələrlə NATO-nu tərk etmək hədəsi gəlib ki, bu da heç kimi təəccübləndirməzdi. Amma istisna deyil ki, bu, alternativ alyanslar strategiyası hazırlamağa cəhd edən Türkiyə prezidentinin strateji maraqlarına cavab verir. Onun Parisə bu günlərdəki səfəri göstərir ki, tənqid və ittihamlara baxmayaraq keçmiş müttəfiqlərilə bağları tamamilə üzmür.
Kürdlərlə mübarizə kabusa dönüb
Ərdoğanın Rusiya və İranla yaxınlaşmasının, həqiqətən də, öz hüdudları var. Dəməşqi dəstəkləyən Rusiyanın Suriyada hətta Moskvada öz təmsilçiliyi olan kürd könüllü yığmasıyla çoxdan münasibəti var. Moskvanın Afrində Türkiyənin hərbi əməliyyatlarından birbaş öncə geri çağırılan təmsilçiləri var idi. Ankara yanvarda Rusiya aviasiyasının dəstəyi ilə Əsəd ordusunun İdlibə hücumuna qarşı etiraz edib. Türkiyə prezidenti faktiki olaraq son illərdə onun Suriyada yürütdüyü və hətta Əsədin gedişini sürətləndirmək üçün bir müddət cihadçıları gizlicə dəstəklədiyi siyasətdən başlayaraq bütün strateji variantlarının necə iflasa uğradığını müşahidə edib. Və PKK-nın Suriyadakı müttəfiqləri Amerikanın dəstəyini alanda və Türkiyə sərhədlərinin lap yaxınlığında üstün qüvvəyə çevriləndə onun kürdlərə mübtəlalığı dəhşətə çevrilib. Ankara 2011-in ərəb inqilablarından faydalanmaq istəyib ki, özünü bölgədə üstün və durumu sabitləşdirən dövlət kimi elan etsin, yekunda isə, əksinə, zəifləmiş və yolunu itirmiş kimi çıxıb.
Son bir neçə ilin sarsıntılarından sonra bölgəsəl tarazlıq yenidən bölüşdürülərkən Ərdoğanın uduşlu strategiyanı heç cür seçə bilmədiyinin səbəbləri Türkiyə prezidentinin 2016-nın iyulunda dövlət çevrilişi cəhdini boğmağı bacardığı qəddarlıqla heç cür bağlı deyil. Jurnalistlər, hüquqşünaslar, dövlət qulluqçuları, müəllimlər – heç kim təmizləmə və özbaşınalıqdan yayına bilməyib…
Suriya müharibəsinin burulğanında Amerika tərəddüdləri, Rusiya qətiyyəti, İran nüfuzu və Səudiyyə Ərəbistanının əks-hücumlarıyla Türkiyə hər şeydən əvvəl buna yönəlib ki, kürd ordusunun onun sərhədləri yanında durmasına imkan verməyərək bu münaqişədə böyük uduzan tərəf olmasın. Bu zaman özünü köhnə ittifaqlarını təhlükə altında qoymaq riskinə gedir – o dərəcədə ki, günlərin birində bu suala cavab verməli olacaq: Türkiyə NATO-nu tərk edəcəkmi?
Tərcümə Strateq.az-ındır.
Xəbərin oxunma sayı : 709
Analiz
Xəbərlər
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
TOP 10
ARXİV