![]() |
|














İran Azərbaycanda casus şəbəkəsini necə yaradıb? - Faktlar açıqlandı
Tarix 04.02.23, 17:05 |
|

Vaxtilə, (1992-93-cü illərdə) Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin əməkdaşı olan, hazırda “Orta Doğu” Araşdırmalar Mərkəzinin sədri kimi fəaliyyət göstərən, politoloq Sədrəddin Soltan Konkret.az-a eksklüziv müsahibə verib. Həmin müsahibəni təqdim edirik:
– Sədrəddin bəy, İran terroru necə maliyyələşdirir və casusları necə ələ alır?
– Bu sual sırf mütəxəssisin cavablandıracağı, dəyərləndirəcəyi məsələdir. Mən isə öz ehtimallarımı söyləyə bilərəm. Bütün bu tip cinayətlərin maliyyələşdirilməsi və törədilməsi üçün ilk növbədə şəbəkənin yaranmasına ehtiyac var. İran hakimiyyəti 30 ildən çoxdur ki, Azərbaycanda şəbəkə yaradıb və bu şəbəkəni əvvəllər nəğd pul vasitəsiylə maliyyələşdirirdisə, sonrakı dönəmlərdə həmin o şəbəkəyə nələrsə satdırmaqla maliyyə xərclərini ödəyirdi. Yəni şəbəkəyə İrandan mal gəlir, onlar bu malı burada reallaşdırırlar və sonra Azərbaycan və ya başqa bir ölkə ərazisində xərclərinə sərf edirlər. Burada əsas məsələlərdən biri yerli əhalini ələ keçirməkdir. Bu da klassik metoddur. Yerli əhalini ələ keçirib, özününküləşdirəndən sonra hadisələri və şəbəkənin fəaliyyətini onun üzərindən qurursan və sonra yerli əhalini müxtəlif şirnikləşdirici vasitələrlə özünə cəlb edirsən.
İlk növbədə bu, maliyyə məsələsidir. İran hakimiyyəti bu maliyyə vəsaiti ilə bu şəbəkəni qurmağa 1990-cı illərdən başlayıb. Azərbaycan ərazisində İmam Xomeyni adına “İmdad” xeyriyyə cəmiyyəti adında Qeyri-Hökumət Təşkilatı fəaliyyət göstərirdi və o təşkilat ölkə üzrə insanlara yardım etmək məqsədi altında müxtəlif aksiyalar keçirir və onların arasından özünə uyğun olan insanları seçirdi.
Hər halda bu, ehtimal olunurdu. Çünki sonrakı mərhələdə bu cəmiyyətin fəaliyyəti dayandırıldı. Hətta, iş o yerə çatmışdı ki, İmişli və Saatlı rayonlarındakı qaçqın düşərgələrinə İran kənar adamların girməsinə mane olurdu. Elə İranın qaçqın düşərgələrini belə izolyasiya etməsinə görə də problemlər yarandı və bu cəmiyyəti ölkədən çıxardılar. Sonrakı mərhələlərdə cəmiyyətin rəhbərliyi gəl-get etsə də, nəticə olmadı.
– Bu şəbəkənin başında kimlər dayanır?
– İranın Bakıda təkcə səfirliyi yox, Mədəniyyət mərkəzi də fəaliyyət göstərir. Eləcə də İranın Ali dini rəhbəri Xameneinin xüsusi nümayəndəsi Azərbaycanda fəaliyyət göstərirdi. Deməli, İran Azərbaycanda açıq şəkildə 3 istiqamətdə öz şəbəkəsini qura bilər.
1) Səfirliyinin xətti ilə. Konsulluq da ora daxildir.
2) Mədəniyyət mərkəzinin xətti ilə.
3) Xameneyinin Bakı ofisinin xətti ilə.
Hətta bura İran Aypara cəmiyyətinin Bakıdakı ofisini də əlavə etmək olar. Yəni bu görünən tərəfdir. Ehtimal var ki, müxtəlif ticarət mərkəzləri vasitəsiylə, müxtəlif dini kitablar satılan şəbəkələr vasitəsiylə də bu tip şəbəkələr qurula bilər. Şübhəsiz bu şəbəkənin başında kimin dayandığını demək çətindir. Daha doğrusu, bunu kiminsə bilməsi çətin məsələdir. Amma bütün bunlara rəhbərliyi fəaliyyət göstərdiyi ölkələrdəki səfirliklər, mədəniyyət mərkəzləri və.s başçılıq edir.
Onlar isə ölkədə İran İnqilabı Keşikçiləri Qvardiyasının təhlükəsizlik xidməti ilə iş görürlər, İran ETTELAAT-ının xətti ilə iş görürlər, İran daxili işlər nazirinin xətti ilə iş görürlər, hətta, Seyid Əli Xameneinin birbaşa tabeliyində olan ofisin xətti ilə iş görürlər və bunların hamsının başında onların rəhbərləri dayanır. Yəni bütün bunların hamsına Seyid Əli Xamenei rəhbərlik edir.
– Dini təhsili və İrana göndərilən dini vergiləri necə qadağan etmək olar?
– Din çox həssas məsələdir. İran hakimiyyəti də Azərbaycanda bu həssas məsələdən çox namərdcəsinə istifadə edib. İran hakimiyyəti Azərbaycanda insanların dinə meylli olmasında istifadə edib onları Qumda, Qəzvində, hətta Dəməşqdə oxumaq adı altında aparır və özünün siyasi ideoloji təhsilini təlqin edir, onları özününküləşdirir. Bunun qarşısını almaq üçün ilk növbədə Azərbaycanın özünün dini mərkəzi fəaliyyət göstərməlidir. Dini vergilərin, yəni, Xumsun İrana göndərilməsinin qarşısını almaq üçün də həmin o mərkəzlər fəaliyyət göstərməlidir. Əslində, adi Azərbaycan vətəndaşı İrana xums göndərmir, xumsun iri ticarət mərkəzlərindən getdiyi ehtimal olunur. Çünki bu ticarət mərkəzləri həm də İranın maliyyələşdirdiyi, məhsul göndərdiyi mərkəzlərdir. Hesab edirəm ki, bu ticarət mərkəzlərinə diqqət yetirmək lazımdır ki, bu məsələ aradan qalxsın. Üstəlik, məscidlərdə də maarifləndirmə işləri aparılmalıdır. İlk növbədə, hər kəsin bu məsələni bilməsi vacibdir: Xums öz ölkənə qalır, əgər artıq qalırsa, onu başqalarına göndərmək mümkündür. Azərbaycanda da bu dini vergilərin verilməsi üçün kifayət qədər insanlar var. Həm yoxsul insanlar var, həm də zəkatın verilməsi üçün alimlər var. Bu istiqamətdə məsələni tənzimləmək mümkündür. Bununla bağlı Azərbaycanın dini qurumlar idarəsi, dini Qeyri Hökumət Təşkilatları, məscidlər birgə konsepsiya hazırlasa daha məqsədəuyğun olar.
– İranın burada casus şəbəkəsi çoxdursa, qarşısını necə almaq olar?
– Dünyanın hər yerində casuslar fəaliyyət göstərir. Hətta, bir-biriylə qardaş olan ölkələrdə belə, bu cür şəbəkələr fəaliyyət göstərir. Sadəcə olaraq məqsəd məsələsi var. Məsələn, qardaş ölkələrdə fəaliyyət göstərən şəbəkələr o ölkə üçün yarana biləcək təhlükənin qarşısını almaq üçün fəaliyyət göstərir və həmin ölkədən özünə gələcək təhlükəni qarşılamaq üçün fəaliyyət göstərir. Amma İranın Azərbaycandakı şəbəkəsi xain fəaliyyətdir. Burada 5-ci kolon yaratmaq, habelə İran İnqilabının rəhbəri Xomeyninin İslam doktrinasını Azərbaycanda yaradıb, ölkədə İrandan sonra ikinci müsəlman dövləti yaratmaq cəhdidir. Bu isə Azərbaycan dövlətçiliyinə qarşı fəaliyyətdir. Bunun qarşısını almaq da yerli dini mərkəzlərinin yaranmasından keçir. Azərbaycanda kifayət qədər din xadimləri var. Bu din xadimləri cəmiyyətə tanıtdırılsa, onların verdikləri fətvaların Azərbaycan cəmiyyətinə qəbul olunması üçün şərait yaradılmalıdır. Onların nüfuzu artırılmalıdır. Məsələn, həmin dindar kəsim də İrandakı ayətullahlar kimi dini fiqh oxuyublar, dini təhsil alıblar, onlar Azərbaycan cəmiyyıtinə dinlə bağlı verə biləcəkləri hər məsələni bilirlər. Onların fəaliyyətinə şərait yaratmaq lazımdır. Yəni ilk növbədə Azərbaycan cəmiyyəti özününkünə üstünlük verməlidir. Bu, təbliğ olunmalıdır. İkinci bir tərəfdən məscidlərin fəaliyyətinə üstünlük vermək lazımdır. Məktəblərdə bu tip məsələlərin təbliğinə diqqət yetirmək lazımdır. Hadisələr göstərir ki, məktəblərdə belə, İranyönlü dini təbliğat aparılır.
– Sizcə, İranla bütün əlaqələr kəsilməlidirmi?
– Hələki İran-Azərbaycan əlaqələrinin kəsilməsinin zamanı deyil. Çünki vəziyyət o dərəcədə kritik həddə çatmayıb. Hesab edirəm ki, diplomatik danışıqlar aparmaqla problemləri həll etmək mümkündür. Ona görə də Azərbaycan tərəfi diplomatik münasibətlərin səviyyəsini aşağı endirib konsulluq səviyyəsində münasibətlərə davam etməkdədir.
– Hələ də Azərbaycanda İrandakı müştehidlərə bağlı olan, casusluq edən adamlar var. Onları da zərərsizləşdirmək üçün silsilə əməliyyatlar keçirilməlidir?
– Azərbaycanda İrandakı həmin müştehidlərlə əlaqəsi olan din xadimləri var. Onlar özlərini hər iki tərəfin nümayəndəsi kimi təqdim etməyə çalışırlar. Fikrimcə, bu cür İranyönlü adamları boykot etməklə onları zərərsizləşdirmək daha asandır. Çünki 30 ilə yaxındır ki, İran quruculuq, dostluq fəaliyyəti ilə ölkədə kök salıb. Bu şəbəkə xərçəng xəstəliyini xatırladır. Xərçəng xəstəliyinin mənbəsi qurudulmayana qədər kök salmaqda davam edəcək. Bununsa ilk növbədə müalicəsi maarifləndirmədən və dövlətçilik şüurunun yüksəlməsindən asılı olacaq. Azərbaycanda vətəndaş nə qədər ki, öz dövlətinin təhlükəsizliyinə, milli maraqlarına laqeyd yanaşacaq, bu tip din xadimləri də tez-tez peyda olacaq. Cəlil Məmmədquluzadə deyirdi ki, İranda məclisdən qovulan mollalar, təəssüf ki, Azərbaycanda məclisin başında otururdular. Təəssüf ki, indi də belədir.
Xəbərin oxunma sayı : 592
loading...
Müsahibə
Xəbərlər
-
Bakı küçələrində dəniz effekti - VİDEO
-
Vəzifəli şəxslərin cinayət işi məhkəməyə göndərildi
-
Lalə Şövkətə “yaşıl işıq” yandırıldı: 12 partiya ALP-yə birləşir
-
Tramp aprelin 4-də məhkəmə qarşısına çıxacaq – CNN
-
“Heç kəs bizimlə təhdid dilində danışa bilməz” – Müdafiə naziri
-
Bakıda yeniyetmə anasını qətlə yetirib - MƏHKƏMƏ İŞİ
-
Şahdağda 22, Lerik, Qrızda 15 sm qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Zurabişvili “Gürcü arzusu”na qarşı – Prezident hökuməti sərt tənqid etdi
-
50 min dollara “problem həll edən” falçı saxlanıldı
-
Hərbçilərimiz Xankəndi-Xəlfəli-Turşsu yolunda Azərbaycan bayrağı dalğalandırdılar - VİDEO
-
Məşhur nəşr Baydenə çağırış etdi: “Rusiya səfirini və jurnalistlərini ölkədən çıxarın”
-
Gəncənin göz dağına çevrilən küçələri - VİDEO
-
Xankəndi-Laçın yolu: Ekofəalların tələbi dəyişməz olaraq qalır
-
Günay yeni görünüşdə - Fotolar
-
“Üçüncü Dünya müharibəsi üfüqdə göründü” - Lukaşenko
-
“Kupça“larla bağlı mühüm xəbər var - Əks halda vətəndaşlar...
-
Ramazanın 10-cu günü - İmsak və iftar vaxtı
-
Qadın onu öldürmək istəyən keçmiş ərinin ayaqlarını sındırdı - Gədəbəydə ŞOK OLAY
-
Bazar yolu, yoxsa rəzalət? - VİDEO
-
NATO əməkdaşlarının “TikTok” yükləməsi qadağan edildi
-
La Liqada ən çox maaş alan futbolçular - Siyahı
-
“Nərmin işi”ndə hansı nazirliyin eksperti yalan danışır? – Ziddiyyətli açıqlamalar…
-
Bəzi rayonlarda qar yağdı, dənizdə dalğanın hündürlüyü 4.5 metrə çatdı - FAKTİKİ HAVA
-
Əziz Əzizov Suraxanını xarabazara çevirib - VİDEO
-
Son qərarı Ankara verir: Stoltenberq İsveçlə bağlı planını açıqladı
-
Bu məscidlərə qadın icraçılar təyin edildi - Azərbaycanda ilk
-
“İranın bu təhdidləri Azərbaycanı qorxuda bilməz“ - XİN rəsmisi Kənaninin cavabını verdi
-
Azərbaycanda bəzi dərmanların tərkibi ucuz olsun deyə azaldılır? – Açıqlama
-
Naxçıvanda baş həkimlə şöbə müdiri arasında İNSİDENT: İşçilər etiraza qalxdılar
-
Azərbaycanda daha 64 nəfər COVID-19-a yoluxub - FOTO
-
Çin lideri Kiyevə niyə getmək istəmir? – İki əsas səbəb...
-
“İstintaqın ikin izləri İrana dəlalət edir ...“ - XİN Fazil Mustafaya qarşı terrorda Tehranı ittiham etdi
-
Ermənilərin dinc azərbaycanlılara qarşı törətdiyi Mart soyqırımı - VİDEO
-
DYP-dən müğənni Nəfəsin “kəmər taxmıram” deməsinə REAKSİYA - VİDEO
-
Uşaq evindən şikayət edən yeniyetmə psixiatriya xəstəxanasına niyə yerləşdirilib? - AÇIQLAMA
-
Gömrük əməkdaşı 640 manat rüşvətə görə həbs olunub - İTTİHAM
-
Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətində yeni təyinat - Abbas Əliyevə vəzifə verildi
-
Milli Məclis aprelin 4-də toplanır - 29 məsələyə baxılacaq
-
İnam Kərimov Şamaxıda vətəndaşları qəbul edib - Bu tarixdə
-
Ağstafaya dolu düşüb, bəzi rayonlara qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Quru sərhədlər bu tarixdən açılacaq? - Müzakirələr gedir
-
Gündüz Əliyevin Sumqayıtda “saray çevrilişi”: müavin ola bilməməyin qisasın alır
-
Mehriban Əliyevadan Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə bağlı paylaşım - FOTO
-
“WhatsApp”da yeni funksiya ilə bağlı detallar - FOTO
-
Sumqayıtda odlu silahdan havaya atəş açılıb - Saxlanılan var
-
“Düşmənin Baxmuta hücum üçün canlı qüvvəsi tükənir” - Quru Qoşunlarının komandanı
-
İran-Azərbaycan sərhədində əməliyyat keçirilib - Saxlanılanlar var
-
Azərbaycan Ordusunun artilleriya bölmələrinin təlimindən görüntülər - VİDEO
-
“İrəvandakı reytinqimiz heç 30 faizə çatmır” - Nikol Paşinyandan etiraf
-
Finlandiya XİN Türkiyəyə təşəkkür edib - FOTO
-
Azərbaycan Premyer Liqası: Sonuncu dövrəyə start verilir
-
Ceyhun Bayramov Fələstin Prezidenti Mahmud Abbasla görüşüb - FOTO
-
Xankəndi-Laçın yolu: Ekofəalların dinc aksiyası davam edir
-
31 mart soyqırımından 105 il keçir - FOTOLAR
-
“ABŞ Belarusa nüvə silahının verilməsini müşahidə etmir“ - Ağ Evin sözçüsü
-
Yayda ölkədə su qıtlığı yaşanacaq? - VİDEO
-
Şimalın ifşa olunan planı: Rusiya Fərhad Əhmədovu həbs edəcəkmi?
-
Döşəmədən çıxan ilanlar, qəzalı bina: Zaqataladakı məktəbdən qorxunc kadrlar - VİDEO
-
İstanbul derbisi: Qonaq komandaya azarkeş qadağası
-
Azərbaycanda benzin ucuzlaşacaqmı? - VİDOE
-
Sərnişin avtobusunda qətl: “Əlini cibimdə tutdum, pərt oldu”
-
Ramazan ayının doqquzuncu günü - İmsak, iftar və namaz vaxtları
-
“Nərminin paltarları eyni vaxtda iki fərqli qurumda necə ola bilərdi?” - İlkin Süleymanovun məhkəməsi
-
Azərbaycan fermerinin su problemini necə həll etmək olar? - FOTO
-
Sosial şəbəkədə cinayətkarlığı təbliğ edən videolar paylaşan şəxs tutuldu - VİDEO
-
Vasif Talıbov parlamentdaxili məsuliyyətə cəlb olunacaq? - Keçmiş sədr iclaslara qatılmır
-
Elza Seyidcahanı borca salan konserti: “Utandım...“
-
Tapança ilə əsir saxladığı hamilə sevgilisini qətlə yetirdi - VİDEO
-
90 manata da iftar menyusu olar? - restoranların Ramazan ayı
-
Dünyanın ən yaxşı mərkəz müdafiəçiləri açıqlandı - SİYAHI
-
Məhkəmə əvvəl azadlığa buraxdı, sonra həbs etdi - Tiktoker “Roşka“ niyə tutuldu?
-
İcra hakimiyyətləri ləğv olunacaq - Deputat açıqladı
-
Azərbaycana qarşı təxribat hazırlayan İran casusu tutuldu - VİDEO
-
Onlar vəzifəsiz qaldı - Sabiq deputatın oğlu, prorektorun qardaşı...
-
Deputat “Azərlotoreya“-dan danışdı: “Narkomaniyanın bir başqa növüdür“
-
Azərbaycanda daha 69 nəfər koronavirusa yoluxub - 4 nəfər ölüb
-
Bank sektorunun vəziyyəti açıqlandı – Son rəqəmlər
-
Lavrov Türkiyəyə gedir - Qarabağ da müzakirə olunacaq
-
Yeni qayda bu tarixdən sonra alınan maşınlara aid ediləcək - Rəsmi
-
“Dərman kralı” mandatdan necə sui-istifadə edir? - Kəmaləddin Qafarovun biznes imperiyası...
-
Prezident Mikayılovu yüksək vəzifəyə təyin etdi - Yeni agentliyin rəhbəri kimdir + DOSYE
-
Azərbaycanda yeni agentlik yaradıldı - FƏRMAN
-
Məhkəmə hakimi biznesə girişib - Şəmsəddin Abbasov avtomobil təmiri sexi açıb
-
XİN Nikol Paşinyana cavab verib - “Paşinyanın manipulyasiya cəhdləri qəbuledilməzdir“
-
Çini müharibəyə hazırlaşır - Si Cinpin açıqladı
-
Avtomobil idxalı ilə bağlı sərt qərar: bir ay vaxt
-
“Tezliklə İğdır-Naxçıvan kəmərinin Türkiyə hissəsinin tikintisinə başlanılacaq” - Pəhviz Şahbazov
-
Sabah sulu qar, qar yağacaq - Xəbərdarlıq
-
Gəncə Dövlət Universitetində “dərə xəlvət, tülkü bəy”…
-
İrana bağlı şəbəkənin daha iki üzvü saxlanıldı - Biri bu bankın əməkdaşıdır
-
Lökbatan dairəsində “əbədi” xaos: Bakı Cənub Avtostansiyası niyə açılmır?
-
Dövlət qulluqçusu olmaq istəyənlərin nəzərinə: Test imtahanı keçiriləcək
-
AMEA-da yoxlama zamanı 2 milyonluq yeyinti aşkarlandı - Tarixçi alim və həyat yoldaşının məhkəməsi
-
Bakıda şirkət rəhbəri 745 min manat ələ keçirib? - Pərviz Əliniyazzadə haqqında ŞİKAYƏT
-
1988-1992-ci illərdə 250 mindən artıq Qərbi azərbaycanlı deportasiyaya və təqibə məruz qalıb - RƏSMİ
-
Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri təlimlərə başlayıb - VİDEO
-
Rayonlarda güclü külək əsir - FAKTİKİ HAVA
-
Bakıda 5 milyondan çox insan yaşayır? – Müəmmalı statistika
-
DTX-nın İNANILMAZ “LA VİRA“ ƏMƏLİYYATI... - Erməni kəşfiyyatına necə tələ quruldu? + VİDEO
-
“Zaporojye AES-də vəziyyət getdikcə pisləşir” - Rafael Qrossi
-
Qonşu ilə xəyanət, yataq otağında DƏHŞƏT: Arvadını çəkicləyən kişinin CİNAYƏT İŞİ - FOTO
-
Azərbaycan Ordusu yeni yüksəklikləri nəzarətə götürüb - RƏSMİ
-
Bu ölkələrlə quru sərhədlərimiz açılır - Tarix bilindi
-
Xankəndi-Laçın yolunda aksiyanın 109-cu günü: Tələblər dəyişməz, şüarlar eyni
-
Putin xəbərdarlıq etdi: “Sanksiyalar Rusiya iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərə bilər”
-
“Çox istəyirəm ki, həyatımda sevgi olsun“ - Çinarə
-
Messi 100-ü keçdi - Ronalduya çatmasına neçə top qaldı?
-
“İranın nüvə silahı əldə etməsinə imkan verilməməlidir“ - İsrailin XİN başçısı
-
Muğalı kəndinin üç mindən çox sakinin su problemi niyə həll olunmur? - VİDEO
-
“Hər hansı bir dövlətlə yaxın əlaqələrimiz digər ölkələri narahat etməməlidir“ - Ceyhun Bayramov
-
Müğənni Nəfəs məsuliyyətə cəlb olunacaq? - Açıqlama
-
Qanunsuz ev tikənlər su, qaz və işıqsız qalacaq - VİDEO
-
Ramazanın 8-ci günü - İmsak və iftar vaxtı
-
PA-nın Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində aprel ayı üzrə qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Şəhərətrafı ərazilərdəki ucuz həyət evlərini almaq sərfəlidirmi? - ARAŞDIRMA
-
İşlənmiş batareyaları hara təhvil verməliyik? - AÇIQLAMA
-
Bu avtomobillərin Azərbaycana gətirilməsi qadağan edildi - Baş nazir qərar imzalayıb
-
İsraildə Azərbaycan səfirliyinin rəsmi açılış mərasimi keçirilib - FOTOLAR
-
Vilayət Eyvazov 6 rayonun sakinlərini qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
“Nar” ardıcıl 4 ildir, Müştəri Loyallığı İndeksində liderdir
TOP 10
ARXİV