![]() |
|














Makedoniyalı İsgəndərin heyran olduğu, Tanrının şəhəri adlanan İsparta - FOTOLAR
Tarix 01.09.24, 14:15 |
|

"Tanrı bütün gözəlliyi bu şəhərə verib. Bura elə bil tanrının əli ilə gözəlləşib”. – bu fikirləri İspartanı gəzdikdən sonra məşhur ispaniyalı səyyah Antonio Agilyar Ortin səsləndirib. Həqiqətən də İspartanı Türkiyənin cənnəti adlandıranlar yanılmır.

Tanrı qüdrətinin təsdiqi olan bu yurdun füsunkar gözəlliyi zaman-zaman bura ziyarət edənlərin əsərlərində öz əksini tapıb. Türkiyənin ən sakit şəhərlərindən biri olan İspartanın rəsmi rəqəmlərə görə 266 min əhalisi var. Amma hər il bu şəhərə yüzminlərlə turist gəlir. Dünya səyyahları İspartanı "göllər arasındakı cənnət” adlandırır. Tarixi qədim olan İspartada çoxsaylı qədim tikililər mövcuddur.

İspartada ilk insanın məskunlaşması miladdan öncəyə təsadüf edir. Bölgənin məskunlaşma tarixi Paleolit (Köhnə Daş) Dövrü ilə başlayır. Eramızdan əvvəl 2000-ci illərdə Pisidiya bölgəsi Luvi və Arzava icmalarının məskunlaşdığı ərazi idi. Hetlər siyasi bir güc olaraq meydana çıxdıqdan sonra bölgə ilə maraqlandılar, lakin əsrlər boyu davam edən qarşıdurmalara baxmayaraq, Arzava ölkəsi üzərində qəti suverenlik qura bilmədilər.
Eramızdan əvvəl 1200-cü illərdə Balkanlardan "Egey köç tayfaları” adlanan icmalar gələrək Anadolunun siyasi quruluşunu tamamilə dəyişdirməklə yanaşı, Arzawa Ölkə Konfederasiyasının siyasi varlığına son qoyur. Bu icmaların ən əhəmiyyətlisi olan Frigiyalılar eramızdan əvvəl 8-ci əsrdən sonra yavaş-yavaş güclərini itirmiş və Lidiya Dövləti eramızdan əvvəl 690-cı ildə bu torpaqlarda öz suverenliyini qurmuşdur. Sonralar Kimmerlər-Sapardaylar davamlı basqınlarla lidiyalıları çox çətin vəziyyətə salsalar da, İsparta bölgəsində uzunmüddətli oturuşmuş hakimiyyət qura bilmədilər. Bölgə eramızdan əvvəl 546-cı ildə farsların hakimiyyəti altına keçmiş və eramızdan əvvəl 334-cü ilə qədər onların hakimiyyəti altında qalmışdır.
Bu tarixdən sonra Makedoniyalı İskəndər bölgədə hökmranlıq etdi. Helenistik dövrdə Minassos diqqətəlayiq bir yaşayış məntəqəsi olaraq görüldü. Eramızdan əvvəl 323-cü ildə Makedoniyalı İskəndərin ölümündən sonra Isparta eramızdan əvvəl 190-cı ildə Perqam krallığının, Selevkilərin və nəhayət Romalıların hakimiyyəti altında idi. Roma hakimiyyəti eramızın 395-ci ilə qədər davam etdi. Bizans hakimiyyəti 395-ci ildə başladı və 1204-cü ilə qədər, Səlcuqlar Qərbi Anadolu üzərində qəti nəzarəti ələ alana qədər davam etdi. Roma hakimiyyəti altında olan İspartanın mühüm məskunlaşma mərkəzləri Bayat (Selvecia Sidera), Uluborlu (Apollonia), Yalvaç (Antiokheia), Sütçülər (Sağrak-Adada), Şarkikaraağaç (Neopolis) və Gelendost (Debenae) idi. 395-ci ildə Roma İmperiyası ikiyə bölündükdən sonra VII-ci ildə Isparta Bizans imperiyasına birləşdirildi. 19-9-cu əsrlərdə aparılan inzibati bölgüyə görə əyalətə çevrilərək dini mərkəzə çevrilmişdir.
Orta əsrlərdə İslam dövlətləri ilə Bizanslılar arasında gedən müharibələrdə İsparta və ətrafı fəal rol oynamışdır. 774-cü ildə Abbasilər dövründə güclü ərəb ordusu İspartanı ələ keçirə bilsə də, Bizans qoşunları bir müddət sonra şəhəri geri aldı. İslam dövlətlərinin Anadoluya basqınları 10-cu əsrə qədər davam etdi. VIII əsrin əvvəllərində qısa müddət ərzində Abbasilərin hakimiyyətinə keçən şəhərin adı ərəb mənbələrində Sabart kimi keçir.
Səlcuq tarixçisi İbn Bibi, İsparta qalasının və vilayətinin Anadolu Səlcuqlu Sultanı III tərəfindən tikildiyini söylədi. 1204-cü ildə Kılıç Arslanın dövründə Səlcuqlular tərəfindən fəth edildiyi yazılır.
İspartanın mərkəzində Səlcuqlulardan günümüzə qədər gəlib çatan ən qədim Səlcuqlu əsəri olan Ulu Məscidi 1299-cu ilə aiddir.

İbn Bibi buranı havası və suyu ilə məşhur bir vilayət kimi təsvir edir. İsparta bölgəsi 1300-cü ildə Hamitoğullarının hakimiyyəti altına keçdi. Hamitoğulları bəyliyi dövründə İspartaya gələn məşhur səyyah İbn Batuta şəhəri zəngin bazarları, saysız-hesabsız çayları, üzüm bağları və meyvə bağları olan baxımlı, səliqəli bir şəhər kimi təsvir edir. Qalasının hündür dağda olduğunu bildirir. Hamitoğulları dövründə qısa müddət ərzində İlxanilərin hakimiyyətinə keçən İsparta yenidən Hamitoğullarının hakimiyyəti altına keçdi. 1374-cü ildə edilən müqavilə ilə Hamitoğlu Kəmaləddin Hüseyn bəy 80 min qızıl pul qarşılığında Eğirdir, Karaağaç, Beyşehir, Seydişehir və Yalvaçla birlikdə Ispartanı Osmanlıya verdi. 1390-cı ildə Kəmaləddin Hüseyn bəyin ölümü ilə İsparta və ətrafı mütləq Osmanlı torpaqlarına birləşdirildi. Osmanlı torpaqlarına qatılan İsparta, mərkəzi Kütahya olan Anadolu vilayətinin sancağı olaraq mərkəzi hökumətə qatıldı. Bu yeni sancağın idarəsi Kutlu bəyə tapşırıldı. Kutlu bəy 1417-ci ildə Ulu məscidini təmir etdirmiş və bu məscid bu günə qədər gəlib çatmışdır. Osmanlı ilə Karamanoğulları arasında zaman-zaman əl dəyişdirən Hamitili II. Muradın dövründə mütləq Osmanlıya qatıldı. Sarapdar İlyas bəy sancaq bəyliyi təyin edildi. Hamitili Osmanlı mülkü olduqdan sonra Isparta sancağın mərkəzinə çevrildi və bu inzibati status Eğirdir ilə birlikdə həyata keçirildi.
İsparta Hamit Sancağı, Qanuni Süleyman dövründən başlayaraq bir mərkəz kimi əhəmiyyət qazanmışdır. Bu dövrdə saxlanılan qeydlər İspartanın sosial və iqtisadi vəziyyətini izah edir. 1522-ci il qeydlərində Ispartanın Çeribaşı, Debbağlar, İsgəndər, Cami, İğneci, Farsaklar, Gebran (Hristiyan Mahallesi), Məscid-i Suyuğa bəy, Məscid-i Fəslullah, Məscid-i Stile, Məscid-i Karaağaç, Məscid-i Karaağai. Hocaoğlu, Dere, Yenice və Doğancı adlı 17 məhəlləsinin olduğu görülür. Toxuculuq, üzümçülük və boyaqçılıq yüksək inkişaf etmişdir. Şəhərdə inzibati və hərbi məmurların fiflərindən başqa Sultanın vəliəhdləri də var idi.

Şəhərin niyə İsparta adlandırıldığı və İsparta adının haradan gəldiyi dəqiq məlum deyil. Bu mövzuda çoxlu araşdırmalar və rəylər var. Böcüzadə Süleyman Saminin "İsparta, Meydan Larousse və Kaamus’ul-Alam Tarixi” əsərində Pisidiya şəhərlərindən Barış yerinə Isparta adının istifadə edildiyi bildirilir. Baris adının sanskritcə "Su” mənasını verən "Vari” sözü ilə əlaqəli olduğu düşünülür. Bildirilir ki, bu adın "İs” zarf ön şəkilçisi ilə isparita şəklini alır və qalat dilində "İsparta” adlandırılır.
Ətraflı
Başqa bir fikri ifadə edən Turhan Hikmət Dağlıoğlu və Prof. Unger, İsparta adının "baride” sözündən gəldiyini, bu sözün Het, bəlkə də Lidiya dilindən gələn bir söz olduğunu və yunan mühacirlərin Anadoluya gəlişindən sonra adına "Eis” şəkilçisi əlavə etdiklərini izah edir. Bəridə və onu "İsbarida” adlandırdılar. Prof. Osman Turan və Prof. Ramsey də iştirak edir.
Ərəb mənbələrində İsparta adı Sabarta (İbn Batutada) kimi qeyd olunur. Bu ad eramızdan əvvəl VIII illərə aiddir. XVI əsrdə skiflərin Qara dənizin şimalından cənuba qovduğu səbarday tayfalarının məskunlaşması nəticəsində verildiyi də bildirilir.
Digər bir fikir isə Ispartanın tarixdə ən çox xatırlanan adının Barış olmasıdır. Bu ad Hetitlər tərəfindən verilmişdir və mənası "Bərəkət” deməkdir. Romalılar Pisidiya bölgəsinə hakim olduqdan sonra Barış adını öz dillərinə uyğunlaşdıraraq "Sbarita” adlandırdılar. Şəhər türklərin əlinə keçəndən sonra İsparta şəhərinə çevrilmiş və bu adla xatırlanmışdır.
İspartada haranı gəzmək mümkündür desəniz, saymaqla qurtarmayacaq. Çünki İspartanın hər tərəfi, hər məhəlləsi bir cənnəti xatırladır.
İsparta dənizdən uzaq, lakin yaşıl və maviyə yaxın olan bənzərsiz bir şəhərdir… Göllər Bölgəsinin bənzərsiz təbii gözəlliklərini tarixin zəngin irsi ilə birləşdirən Ispartanın ticarət nişanı qızılgül və lavanda tarlalarıdır…

Türkiyənin ikinci ən böyük şirin su gölü olan Eğirdir Gölü Ispartanın ziyarət edilməli yerləri siyahısında birinci yerdədir. Isparta şəhər mərkəzinə yarım saatlıq məsafədə yerləşən göldə möhtəşəm təbiət mənzərəsi ilə müşayiət olunan yay aylarında balıq yemək, hətta üzmək mümkündür. Eğridir gölünün sahilində yerləşən Altınkum çimərliyindən gölə girərək üzməkdən həzz ala bilərsiniz. Ispartada üzmək üçün başqa bir yer olan Bedre Village Beach, şezlong, duş və soyunub-geyinmə otaqları kimi imkanları ilə yay aylarında Eğridir gölündə sərinləmək istəyənlərin ünvanıdır. Siz həmçinin göldə bitən levrek, levrek və burr kimi ləzzətli balıqları da yeyə bilərsiniz.

Anadolu coğrafiyasının ən yaxşı qorunmuş qədim şəhərlərindən biri olan Adada Antik Şəhərinin tarixi eramızdan əvvəl 1-ci əsrə gedib çıxır.
Roma dövründə böyük əhəmiyyət kəsb edən antik şəhərdə 4 ayrı məbəd, forum, kilsə və amfiteatr var. Əksəriyyəti günümüzə qədər gəlib çatmış tikililərin ən diqqət çəkənini Kral Yolu adlandırmaq olar. Müqəddəs Pavelin üzərindən keçdiyi düşünülən və bu səbəbdən xristian inancı üçün əhəmiyyətli olan Kral Yolu, eyni zamanda Türkiyənin ikinci ən uzun gediş yoludur.

İsparta Aksuda ziyarət edilməli ən vacib yer görənləri valeh edən Zindan mağarasıdır.
İçərisi tam işıqlandırılan mağarada təbiətin əli ilə oyulmuş sarkıt və stalaqmitləri, daş və damcı daş strukturlarını görə bilərsiniz. Maqnezium və kalsiumla zəngin yeraltı axınının axdığı mağaradakı rəngli kristal quruluşlar görənləri valeh edir.
Tanrı İspartadan öz gözəlliyini əsirgəməyib. İstər Bizans, İstərsə Roma, istərsə də Osmanlı dövrünə aid qədim tikililər sizi nağıllar aləminə aparacaq.
Qoşqar Salmanlı




Xəbərin oxunma sayı : 1402
Maraqlı
Xəbərlər
-
Prezident Fələstin səfirinin etimadnaməsini qəbul edib - Fotolar
-
“Bu ay Şuşaya 25 min nəfər səfər edib“ - Aydın Kərimov
-
Lombard kreditləri: Asan çıxış, ağır nəticələr
-
Prezident beynəlxalq konfransın iştirakçılarına müraciət ünvanladı
-
DTX 15 İyun - Milli Qurtuluş Gününə həsr olunmuş videoçarx paylaşıb - VİDEO
-
İranın əməliyyatları “daha sərt və geniş“ olacaq - SEPAH
-
Bakıda aktrisanı skuterlə vuran şəxs saxlanıldı -VİDEO
-
Neft qiymətləri 200-300 dollara qalxa bilər - İraq XİN
-
“Döymələrim görünməyən yerlərdədir“ - Dilarə Kazımova
-
İsrail ABŞ-dən İranla münaqişəyə qoşulmağı xahiş edib - “Axios”
-
Mehriban Əliyeva Milli Qurtuluş Günü ilə əlaqədar paylaşım edib - FOTO
-
Bakı-Qazax sürətli sərnişin qatarı istifadəyə verilib - FOTO
-
Prezident Milli Qurtuluş Günü ilə bağlı paylaşım edib - FOTO
-
Azərbaycanda Milli Qurtuluş Günüdür qeyd olunur
-
Bəzi tibb müəssisələrinin avadanlıqları yenilənəcək - 7 milyon ayrıldı
-
“İranın nüvə silahı varsa, heç bir sülh ola bilməz“ - Tramp
-
Aygün Kazımova və Zülfiyyə Xanbabayevanın maraqlı ifası - Video
-
Yerli avtomobillərə maraq azalıb - Səbəb nədir?
-
“Kainat“ kafesi Yasamal rayon sakinlərini təngə gətirib - VİDEO
-
Təzə qarpız yükünün altından yüzlərlə kiloluq narkotik necə tapılıb? - VİDEO
-
“İranın nüvə obyektlərinə hücum fəlakətli ola bilər“ - Çin XİN
-
Putin Ukrayna ilə danışıqları davam etdirməyə hazır olduğunu tədiqləyib - İyunun 22-dən sonra
-
Kərə yağı yenə bahalaşacaq: Görün neçəyə olacaq
-
Avtobus zolaqlarının statusu dəyişir? - Tıxaclara təsiri
-
Ərdoğan İlham Əliyevə zəng edib - İsrailin İrana hücumu müzakirə olunub
-
İcra başçısının qalmaqallı nümayəndəsi həbs edilib - SƏBƏB
-
Azərbaycanlı aktrisa boşana bilmir: “Üçüncü həyat yoldaşıyam...“
-
“İran-İsrail münaqişəsinə görə Ukrayna üçün əlavə risklər yaranıb“ - Zelenski
-
Tibb məntəqələrinə görə xəstəxana rəhbəri cərimləndi - Vüqar Qurbanov problemi həll etmir?
-
Sabahdan ödənişsiz çimərliklər fəaliyyətə başlayır - FOTOLAR
-
“İsrailin hücumu dayanmadan ABŞ-la danışıqlar mənasızdır“ - İran XİN
-
Ad və soyadda dəyişiklik etmək üçün nə edilməlidir? - AÇIQLAMA
-
Ceyhun Bayramovla Hakan Fidan danışdı - Nələr müzakirə olunub?
-
Binə qəsəbəsində narkotacir saxlanıldı - FOTO
-
Vəhdət Partiyasının növbədənkənar qurultayı keçirilib - Adəm İsmayıl Bakuvi sədr seçildi
-
Nazir onların “Son zəng”ində iştirak etdi - FOTOLAR
-
17 yaşlı Umud 51 yaşlı qohumunu toyda niyə bıçaqlayıb? - TƏFƏRRÜAT
-
Azərbaycan və İran XİN rəhbərləri danışdı - Nələr müzakirə olunub?
-
Bank kartlarından oğurluq edildi - MƏBLƏĞ
-
“Zümrüd Residence“də bədbaxt hadisə - 8 yaşlı uşaq öldü
-
ABŞ Rusiya neftinin qiymət tavanının azaldılmasını dəstəkləmir - “Bloomberg“
-
Jurnalistlərin övladları məzun oldu - FOTOLAR
-
Sahil Babayevdən daha bir təyinat - Elnur İbrahimov da yola salındı
-
İsrail İranın 9 nüvə alimini öldürüb - ADLAR
-
Ermənistanın sabiq baş naziri ev dustaqlığına alındı - milyonlarla bağlı ittihamlar
-
Birinci sinfə neçə uşaq qəbul olunub? - Açıqlandı
-
İsrailin zərbəsindən sonra bina uçdu - 60 sakin öldü
-
Xəzər dənizi ayırıcı deyil, birləşdirici faktordur - Hikmət Hacıyev
-
Bu müəllimlərin maaşı artacaq - RƏSMİ
-
İsrail İranın daha 2 generalını öldürüb - Rəsmi açıqlama
-
Sertifikasiya imtahanında iştirak edəcək müəllimlərin NƏZƏRİNƏ!
-
Beyləqanda bazar yandı - 13 nəfər tüstüdən zəhərləndi
-
Təl-Əvivdə böyük dağıntılar var - FOTOLAR
-
Bulvarda dənizə düşən şəxs belə xilas edildi - VİDEO
-
Həkim sevgilisini videoları ilə şantaj edənə hökm oxundu - Deputatlığa namizəd olubmuş
-
İran bu ölkələri vuracağını bəyan etdi - “Yeni hədəflərə çevriləcəklər...“
-
Cənub sərhədlərində radiasiya çirklənməsi aşkar edilmədi - Rəsmi
-
“ABŞ ilə nüvə dosyesi üzrə danışıqlar mənasızlaşıb“ - XİN
-
Bəzi rayonlara yağış yağıb, külək güclənib - FAKTİKİ HAVA
-
Zərbələrdən sonra Təl-Əvivdə yaşayış binası çökdü - VİDEO
-
İranın uranı 60 faizə qədər zənginləşdirdiyi zavod məhv edilib - MAQATE
-
Bu gün Azərbaycanda “Son zəng” qeyd edilir
-
“Xoşbəxt deyiləmsə, heç kim sevinməsin” - İradə İbrahimova
-
SEPAH “Əsl vəd-3” əməliyyatına başlandığını elan etdi - VİDEOLAR
-
İki İsrail qırıcısı vuruldu - İsrailin qadın pilotu əsir götürüldü
-
Xətai sakinləri tullantı qablarının çoxluğundan şikayət edir - VİDEO
-
Smart tipli sayğaclar niyə dəyişdirilir? - Gizli plan üzə çıxdı
-
“İsrailin hücumu cavabsız qalmayacaq“ - Xamenei xalqa müraciət etdi
-
AYNA şikayət etdi - “Uber Azərbaycan” cəzalandırıldı
-
Elçin Quliyevin 27 yaşlı oğluna polkovnik-leytenant rütbəsi verilib? - DSX-dan açıqlama
-
İcra Hakimiyyəti 22 km-lik yolun işıqlandırılması layihəsinə 131 min xərcləyəcək - TENDER
-
Məşhur İran generalının öldürüldüyü xəbəri yayıldı - Qasim Süleymaninin varisi idi
-
Türk iş adamına məxsus taksi şirkətinin vergi borcu var - Külli miqdarda
-
Dişləyərək qulağını qoparıb - Qohumların torpaq davasının TƏFƏRRÜATI
-
Bakıda tanınmış həkim narkotacir kimi saxlanıldı - Rəsmi
-
“İran rəsmiləri nüvə sazişi bağlamaq üçün zəng edir“ - Tramp
-
“Space TV”yə xəbərdarlıq edildi - “Maşa və ayı”ya görə
-
“Etnik azərbaycanlıların İrana agent kimi yerləşdirilməsi iddiaları absurddur” - Hikmət Hacıyev
-
Agentlik bir daha xəbərdarlıq etdi - “Son zəng“lə bağlı
-
İsrail İranın bu şəhərlərini də bombalayıb - 78 nəfər həlak olub, 329 nəfər yaralanıb
-
Bu rayonda xəstəxana tikilir - Layihəsi 597 minə hazırlanacaq
-
Komitənin 18,6 minə ofis icarəyə götürdüyü Günel Abdullayeva kimdir?
-
Paytaxtın bu yolları iki gün bağlı olacaq - SİYAHI
-
“Toyda heç kimə bakal atmamışam” – Kəmalə Günəşli
-
Vilayət Eyvazov Gürcüstan DİN başçısı ilə görüşdü - FOTOLAR
-
Hikmət Hacıyev Çexiya rəsmiləri ilə görüşdü - FOTO
-
Kəlbəcər, Laçın, Ağdərə və Xocalıda yeni milli parklar yaradılacaq - Vüqar Kərimov
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 4 günlük məzənnəni açıqladı
-
Bəzi çaylardan sel keçəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
“Netanyahu və onun qətliam şəbəkəsi...“ - Ərdoğan
-
Xəstəxanalarda qiymətlər bahalaşıb - Dövlət Statistika Komitəsi
-
Bir manata görə “parkovşik“lər dalaşdı: Birinin çənəsi sındı
-
Azərbaycanda 3 milyon vətəndaşı əhatə edən artımlar: Sosial rifaha xidmət edən güclü sosial siyasət
-
“Rusiya qoşunlarının mövcudluğuna son qoymaq niyyətində deyilik“ - Paşinyan
-
Nərimanov rayonunda qanunsuz tikintilərə Manaf Manafov nəzarət edir? - İDDİA
-
“İran nüvə sazişi şansından istifadə etmədi“ - Tramp
-
Arayik və digərlərin məhkəməsi davam edir - İttihamlar təsdiqlənir
-
“Necə deyə bilərsən ki, işlətmədiyin qaza görə pul ödəməlisən?!“ - Deputat
-
“Sionist rejim bu gün etdiyi əməllərdən peşman olacaq“ - Pezeşkian
-
Daxili İşlər Nazirliyindən “Son Zəng”lə bağlı MÜRACİƏT
-
Azərbaycanda illik inflyasiya məlum olub - RƏQƏMLƏR
-
“İsrail bütün qırmızı xətləri keçib“ - Baş Qərargah
-
“Maliyyə Nazirliyində geniş islahatlara başlanılıb“ - Sahil Babayev
-
Bank kartlarının talanmasına qarşı mübarizə ilə bağlı YENİ QANUN
-
Azərbaycanda da satılan bu ağrıkəsici geri çağırılır - Təhlükə aşkarlandı
-
“Əhməd kimi bütün ailəni öldürəcəm...” - 18 yaşında ana olan Mədinə amansızlıqla qətl edildi
-
İsrail yüzlərlə hərbçi yığır: Xamenei qisas əmri verdi
-
“Temho Pool” MMC-nin vergi borcu yaranıb - 115 min manat
-
Məşhur general həbsdəki bəstəkara qarşı - Sensasion MÜRACİƏT
-
Bakıda şirkət rəhbərinin oğlu lüks avtomobillə avtoxuliqanlıq etdi: “Tələsirdim...“
-
Xətai rayonunda daha bir qanunsuz tikinti - İcazəni icra başçısı icazə verib?
-
İranda qətlə yetirilən generallar - Adlar açıqlandı
-
Bakıdakı pullu çimərliklərə giriş qiymətləri - SİYAHI, MƏBLƏĞLƏR
-
Öldürülən general Məhəmməd Baqeri kimdir? - Azərbaycanlı komandan haqda məlumatlar
-
“ABŞ İsrailin hücumlarına görə məsuliyyət daşıyır“ - İran XİN
-
Boşanma təbliğatı pik həddə: Ailələrin dağılmasını da şənlik kimi qeyd edirlər...
-
İran İsrailə dron hücumuna başlayıb - 100-dən çox dron buraxıb
-
Xəzərdə üzən ilanlar sakinlər üçün təhlükəlidir? - VİDEO
-
SEPAH-ın yeni baş komandanı məlum oldu - Baş qərargah rəisi də təyin edilib
-
Tibb kurslarında resept yazmaq qaydaları öyrədilir - Həkimlər narahatdırlar
TOP 10
ARXİV