![]() |
|














Arxeologiyanın ürəyi Türkiyənin Şanlıurfasında döyünür - FOTOLAR
Tarix 06.10.24, 8:30 |
|

Birinci Dünya Neolit Konqresi üçün geri sayım
Türkiyənin Cənub-Şərqi Anadolu əyaləti, dünyanın ən qədim Neolit bölgələri arasında olan Göbeklitepe və Karahantepe kimi əhəmiyyətli yerlərə ev sahibliyi edən Şanlıurfa bu il noyabrın 4-dən 8-dək Dünya Neolit Konqresinə ev sahibliyi etməyə hazırlaşır. Qlobal miqyasda ilk dəfə keçirilən Konqres, 64-dən çox ölkədən və 487 qurumdan minə yaxın akademikin iştirak etdiyi bütün dünyada Neolit mədəniyyətlərini anlamaq üçün yeni perspektivləri inkişaf etdirmək məqsədi daşıyır. Əhəmiyyətli tədbir ekspertlərə və tarix həvəskarlarına dövrün artan qlobal sosial mürəkkəbliyini işıqlandıraraq, müxtəlif bölgələr və dövrlər üzrə Neolit formasiyalarını müzakirə etmək üçün unikal platforma təqdim edəcək.
Neolit mədəniyyətlərinin yüksəlişi cəmiyyətin təkamülünə və əhalisinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərən bəşər tarixində ən mühüm hadisələrdən biridir. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və Türkiyə Turizmi Tanıtım və İnkişaf Agentliyinin (TGA) birgə təşkilatçılığı ilə təşkil edilən Dünya Neolit Konqresi bu mədəniyyətlər haqqında hərtərəfli məlumat təqdim edərək, Neolit dövrü ilə bağlı nəzəriyyələri sorğulayacaq. Oturaq həyat tərzinə, sosial iyerarxiyalara, şəxsiyyətlərə, inanclara və ətraf mühitin təsirinə, eləcə də bioarxeologiya, tanışlıq metodları, fiziki antropologiya və geoarxeologiya kimi tədqiqatlara xüsusi diqqət yetirilir. Tədbirin uzunmüddətli perspektivdə dünya miqyasında Neolit tədqiqatlarına rəhbərlik edəcəyi gözlənilir.
İstanbul Universiteti və Harran Universitetinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən Konqres Şanlıurfada Harran Universitetinin İqtisadiyyat və İdarəetmə Fakültəsində keçiriləcək. Bu, nüfuzlu universitetlərin akademikləri ilə geniş söhbətlərdən ibarət olacaq. Bu elmi sessiyalar boyunca alimlər Neolit dövrünə dair regional və qlobal perspektivləri müzakirə edəcəklər. Bundan başqa, Konqres proqramında Şanlıurfada arxeoloji qazıntılar aparmış mərhum mütəxəssislərin, o cümlədən Klaus Şmidt, Harald Hauptmann, Ofer Bar-Yozef və Brüs Hauun xatirəsinə həsr olunmuş xatirə çıxışları olacaq. İştirakçılar həmçinin Göbeklitəpə, Karahantəpə, Sayburç, Çakmaktəpə və Sefertəpə də daxil olmaqla Şanlıurfanın bəzi neolit abidələrini ziyarət etmək şansı əldə edəcəklər.
Anadolunun Neolit Mirası: Daş Təpələr
Qazıntıları, konservasiya işləri və elmi nəşrləri ilə Türkiyəni Neolit arxeologiyası sahəsində dünyanın qabaqcıl paydaşlarından birinə çevirən layihələrdən biri də İstanbul Universiteti Ədəbiyyat Fakültəsi Başçısı Prof. Dr. Necmi Karulun rəhbərlik etdiyi “Daş Təpələr” layihəsidir. Daş Təpələr, Şanlıurfa və ətrafında daha böyük icmaların Neolit dövründə birlikdə yaşamağa başladığı və xüsusi məqsədlər üçün daimi yaşayış yerləri və monumental tikililər inşa etdiyi bölgəyə aiddir. Daş Təpələr layihəsi çərçivəsində davam edən tədqiqatlar, bölgənin ən tanınmış yaşayış yerləri olan Sayburç, Sefertepe, Harbetsuvan, Gürcütepe, Çakmaktepe, Mendik, Kurttepesi, Taşlıtepe, Ayanlar, Yoğunburç və Yeni Məhəllə saytlarının yanında Karahantepe və Göbeklitepe’yi əhatə edir.
Daş Təpələr layihəsi çərçivəsində arxeoloji işlərin ilk başladığı Göbeklitəpədən əldə edilən tapıntılar, Neolit dövrünün ən erkən mərhələlərində çox inkişaf etmiş bir həyat tərzinin mövcud olduğunu ortaya qoydu və bu, erkən insan məskənləri ilə bağlı uzun müddətdir mövcud olan paradiqmaların dəyişməsinə kömək etdi. Müvafiq olaraq, ilk ovçu-yığıcı icmalar zərurətdən deyil, ətraf mühitin təmin etdiyi rifahın rəhbər tutduğu şüurlu seçimlə məskunlaşdılar. 12.000 illik tarixə malik Göbeklitəpə məlum olan ən qədim monumental yaşayış məskənlərindən biridir və Türkiyənin YUNESKO-nun Dünya İrs Siyahısında 18-ci yerdədir. Daş Təpələr təşəbbüsü çərçivəsində daha bir mühüm layihə 2019-cu ildən bəri Karahantəpədə davam edir. Səthdə yüzlərlə sütunun göründüyü ərazidə Göbeklitəpədə aşkar edilən tapıntılara bənzər monumental strukturlar da aşkar edilib.
Bilinən hekayəni dəyişdirən yerlərdə son kəşflər
Göbeklitəpə və Karahantəpə qlobal arxeoloji ictimaiyyəti hər il əsaslı kəşflərlə stimullaşdırmağa davam edir. Keçən ilin oktyabrında Karahantəpədə öz dövrünün ən böyük məlum insan heykəli aşkar edilib. Tarixdən əvvəlki sənətin görkəmli nümunəsi olan heykəl skamyada oturan 2,45 metr hündürlüyündə bir fiqurdur və insanı təsvir etdiyi güman edilir. Arxeoloqlar Göbeklitəpədə çöl donuzuna aid canlı ölçüdə əhəng daşı heykəli də tapıblar. Fiqurun səthində qırmızı, ağ və qara piqment izləri var və dövrünün sağ qalan ilk tam miqyaslı boyalı heyvan heykəlidir.
Bu kəşflərdən sonra Karahantəpə Çində Şanxay Arxeologiya Forumunda 2023-cü ildə doqquz ən mühüm “Sahə Kəşfiyyatı və Tədqiqat” layihəsindən biri kimi tanınıb. Sayt bu il hərəkətdə olan heyvanı təsvir edən ilk kəşflə yenidən parladı. Arxeoloqlar Karahantəpədə daş plitə üzərində qaçan uzunqulağın oymanu fiquru aşkar ediblər. Göbeklitepe isə son zamanlarda Anadolunun ilk çörəyi ilə də gündəmə gəldi.
Anadolu, Neolit dövrü yaşayış yerləri də daxil olmaqla, bir çox mədəniyyətin xəzinələrini qoruyub saxlayan və gələcək dövrlərə daşıyan əhəmiyyətli bir bölgədir. Bu zəngin mədəni irsin davamlılığını təmin etmək üçün Türkiyə tarixi və sualtı ərazilərində çoxsaylı arxeoloji qazıntı və bərpa layihələri həyata keçirir. Ölkə 2023-cü ildə 720 arxeoloji qazıntı ilə dünyada lider mövqedə idisə, bu layihələrin sayının 2024-cü ildə 750-yə yüksəlməsi, “Türk Arxeologiyasının Qızıl Çağı” elan edilməsi və 2026-cı ildə 800-ə çatması gözlənilir. Bu geniş qazıntılar davamlı olaraq bütün ölkədə maraqlı kəşfləri ortaya çıxarır.



Xəbərin oxunma sayı : 709
Sosial
Xəbərlər
-
Saxta sənədli həkim ayda 50 mini necə qazanıb? - Şok faktlar
-
Şimali Makedoniya Prezidenti Bakıda Zəfər parkını ziyarət edib - FOTO
-
Tarix və mədəniyyət həvəskarları üçün ən yaxşı səyahət distansiyası Qaziantep - FOTOLAR
-
Evdə Fərdi Təhsil məktəbində korrupsiya - Direktor maliyyə yoxlamasından təşvişə düşüb...
-
MN-dəki 143 milyonluq mənimsəmə işi: “Birbaşa əli olan şəxslər azadlıqdadır“
-
Prezidentlərin lanç əsnasında geniş tərkibdə görüşü oldu - FOTO
-
Avtomobilə hücumla bağlı 3 nəfər ev dustağı edildi - Məhkəmədən qərar
-
“Evrohome“da sahibkarlardan məcburi toplanan “kommunal vergi“ - Möhnətov yığdığı pulları vergidın yayındırır
-
Vəzifədən azad edilən generalın yerinə - Təyinat
-
Bayram günlərində rayonlarda istirahət neçəyə başa gəlir? - VİDEO
-
“Topxana Layihə İnşaat” şirkətinin külli miqdarda vergi borcu var - 2 milyondan artıq
-
Rusiyaya qarşı proksi müharibə aparılır - Peskov
-
Sabiq rəis aldadılaraq FHN-dən işdən çıxarıldığını iddia edir: “Nazir mənə diplom vermişdi...“
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdilər - FOTOLAR
-
Dövlət Turizm Agentliyindəki həbslərin ŞOK PƏRDƏARXASI
-
“Süfrələrdə yandırılan şamları nəzarətsiz qoymayın!” - VİDEO
-
Bakıda sürücülər və sərnişinlər bir-birinə girdi – DİN cinayət işi açıb... (VİDEO)
-
İlham Əliyev Şimali Makedoniya Prezidentini qarşıladı - Fotolar
-
Qayınatasından prokurorluğa şikayət edən gəlinə - Cinayət işi açıldı
-
Bu rayonda əməliyyat keçirildi - Saxlanılan var
-
Ukrayna və Türkiyə əməkdaşlığı gücləndirir: Yol xəritəsi təqdim edildi
-
Səbiyyə Panəliyevanın vətəndaşlara külli miqdarda ziyan vurduğu iddia edilir - VİDEO
-
Bu şəxslər pulsuz mənzil ala biləcək - Prezident təsdiqlədi
-
“Kiyevə hərbi yardımın bərpası Ukrayna nümayəndə heyəti ilə görüşdən asılıdır“ - Rubio
-
Tıxacdan bezən sürücüləri sevindirəcək xəbər - VİDEO
-
Ceyhun Bayramov Qazaxıstanın XİN başçısı ilə görüşdü - FOTO
-
Evini kirayə verənlərin diqqətinə: Sizi bu təhlükə gözləyir
-
Bu gün instaqramda nələr paylaşıldı? - FOTOLAR
-
Suriya hökuməti ilə YPG terror qruplaşması arasında razılıq sənədi imzalanıb - FOTO
-
Azərbaycan güləşçisi Avropa çempionatının qalibi olub - Fransalı rəqibini məğlub edib
-
Qarabağda erməni dili ilə bağlı heç bir problem olmayıb - Arkadi Qukasyan
-
“X“ sosial şəbəkəsinə genişmiqyaslı hücum var - Mask
-
Bu dərmanı reseptsiz qəbul etməyin - Xəbərdarlıq
-
Müəllimlərə “hinduşkabaş“ deyən direktorun yeni səsyazısı yayıldı - 5 min manat?
-
Rəsmi Bakıdan Fransaya cavab: “Əsassız qarayaxma kampaniyasını...“
-
Taksi sürücüsü başqasının kartından 1430 manatı necə çıxarıb? - İki gün sonra ələ keçdi
-
Arayikgilin məhkəməsində etiraflar - Fotolar
-
Hikmət Hacıyev Britaniyanın rəsmi şəxsləri ilə görüşdü - Müzakirə
-
Gömrük Komitəsinin “avtoşluq“ edən vəzifəli şəxsi: “Yeyib-içməyə tələsirəm“
-
Putin Sahibə Qafarovanı “Dostluq” ordeni ilə təltif etdi - FOTO
-
Ramazanın 11-ci gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
Sabah bu ərazidə qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Tiktoker Nurdandan xəbər var - Ev dustaqlığına buraxıldı
-
“Bizə Suriya mövzusunda kimsə dərs verə bilməz” - Ərdoğan
-
Turizm Agentliyinin rəhbəri evə qapandı, işə gəlmir - Nə baş verir?
-
“Nar” region qadınlarının şəxsi inkişafına dəstək olur - Fotolar
-
Azərbaycandan növbəti Ümrə ziyarətinin vaxtı açıqlandı - QİYMƏTLƏR
-
Bu yolda sürət həddi endirildi - XƏBƏRDARLIQ
-
“Həm Rusiya, həm də Ukraynanın razı olacağı sülhün tərəfdarıyıq“ - TBMM sədri
-
Son bir ildə əsas ərzaq məhsulları nə qədər bahalanıb? - SİYAHI
-
DTX-nin rəisi Katrin Bomberger ilə görüşüb - Nələr müzakirə olunub?
-
Tofiq Yaqubluya hökm oxundu - 9 il həbs
-
“Silahlar Ermənistandan gəlirdi“ - Bako Sahakyandan etiraf
-
Bakının mərkəzində ağacları kəsənlərə cinayət işi açıldı - RƏSMİ
-
301 nömrəli məktəbin direktoru ilə bağlı tədbir görüləcək - Rəsmi
-
Sahil Babayev dəyişikliyə başladı - Rektorun qardaşını işdən çıxardı
-
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı: iclasda nələr müzakirə olunub?
-
Azərbaycanda unu ən baha və ən ucuz qiymətə hansı şirkətlər satır? - SIYAHI
-
Xalqxeber.Az xəbər portalı 13 yaşını qeyd edir
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Vilayət Eyvazov şimali makedoniyalı həmkarı ilə görüşdü - Fotolar
-
“1992-ci ildə Qarabağ ərazisində 30 mindən az erməniəsilli sakin yaşayırdı“ - Qukasyan
-
Turistlərin heyran qaldığı, tarixi özündə yaşadan Mardin - FOTOLAR
-
Müğənni Dəniz Əsədova hakim qarşısına çıxarılır - 4 şikayətçi var
-
Baş redaktorun şəxsi profili və saytın səhifəsi ələ keçirilib - Hakerlər tərəfindən
-
Elçin Qurbanov barəsində “vəzifədən kənarlaşdırma” qərarı ləğv edildi - 238 minlik iş
-
“Nar” region qadınlarının şəxsi inkişafına dəstək olur - Fotolar
-
“Rus ayısı ilə Amerika öküzü arasındakı zavallı ingilis eşşəyi“… - III Çarlz Kanadanı müdafiə edəcəkmi?
-
Prezidentdən aviasiya təhlükəsizliyi ilə bağlı - Fərman
-
“Böyük Ermənistan” ideyası nağıldır” - Arkadi Qukasyan
-
Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 101 nəfər saxlanılıb - DİN
-
İlham Əliyev “Tibbi sığorta haqqında” qanuna dəyişikliyi təsdiqlədi - Nələr olacaq?
-
“Bəlkə bu dəfə əfvə düşər” - Cahangir Hacıyevin bacısı
-
Arvadını sevgililəri ilə birgə əxlaqsız partilərə məcbur edirmiş - “Ailə TV“-nin rəhbəri tutuldu
-
“Dövlətin kino istehsalı üçün ayırdığı vəsait lazımi formada xərclənmir“ - AKİ katibi
-
Prezidentdən yeni təyinat - SƏRANCAM
-
22 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Şimali Koreyadan ABŞ-yə xəbərdarlıq - Nüvə müharibəsi...
-
Nərimanov rayonunda daha bir qanunsuz tikinti - FOTOLAR
-
“Bu təqaüdlər 14 faiz artırılıb“ - “Nazirlər Kabineti təklif hazırlayır“
-
4 minə yaxın azərbaycanlı itkin düşüb - Komitə hesabat yaydı
-
Trampın aqressiv siyasəti Çinin yüksəlişinə səbəb olacaq - Keçmiş baş nazir
-
Bələdiyyə torpaqları satışa çıxarıldı -11 000 manatdan başlayır
-
GDU-da baş verənlər - Rektorun qardaşı universitetdəki korrupsiyanı ört-basdır edir?..
-
Azərbaycana gələn turistlərin yarıdan çoxu azərbaycanlılardır? - Maraqlı statistika
-
170 azərbaycanlı əsir işgəncələrlə öldürülüb - General
-
Deputat Əlibala Məhərrəmzadənin Qubadakı qanunsuz tikililəri - VİDEO
-
Tələbə təqaüdləri də artırılacaqmı? - VİDEO
-
Bəzi yollarda görünüş məsafəsi azalıb - FOTOLAR
-
“Kiyev hələ də sülh üçün kifayət qədər istək nümayiş etdirməyib“ - Tramp
-
DTX Dövlət Turizm Agentliyinin əməkdaşını həbs edib - İstintaqın bəzi təfərrüatları məlum olub
-
Bəzi elektromobil məntəqələri niyə işləmir? - VİDEO
-
“Starlink” olmasaydı Ukrayna müharibəni uduzardı - Rubio
-
Novruz bayramı ərəfəsində çərəzlərin qiyməti - VİDEO
-
Məktəblərdə iş dəftərlərinin dövlət tərəfindən təşkili nə vaxt olacaq? - VİDEO
-
Aysunu konsertdə qucaqlayan bəy kimdir? - Açıqlama
-
Banklar depozit fazilərini niyə artırır? - VİDEO
-
Mingəçevirdə məktəbli bıçaqlanıb - Saxlanılan var (VİDEO)
-
Zelenskinin geyimlərini hazırlayan azərbaycanlı dizayner kimdir? - DOSYE - FOTO
-
“Benzia ona qarşı aşağılayıcı hərəkətlər etdi” - “Araz Naxçıvan”lı
-
Azərbaycandakı xidmətlərdən ən çox bu ölkələrdən gələn turistlər narazı qalıb - Siyahı
-
“Mən Rusiya ilə çox sərt davranmışam” - Tramp
-
Sabah bu ərazilərdə qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Hakan Fidandan kritik açıqlama - Türkiyə dörd ölkə ilə yeni mərkəz yaradır
-
Qurban Qurbanov dünənki davaya belə reaksiya verdi - VİDEO
-
Ramazanın 10-cu gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
Pomidor orqanizmi xərçəngin bu növlərindən qoruyur - Alimlər açıqladı
-
Qazi qazini aldatdı, həbs edildi - 5 minə maşın növbəsi…
-
ABŞ Ukraynaya hərbi yardımı bərpa etməyəcək - KİV
-
“Yeni konstitusiya ölkəni parçalamaq istəyənlərə qarşı mübarizəni gücləndirəcək“ - Mehmet Uçum
-
Müalicə üçün Azərbaycana hansı ölkələrdən nə qədər insan gəlib? - SİYAHI
-
Leyla və Arzu Əliyevalar sərgidə - FOTOLAR
-
“Təhlükəli sahələrə daxil olmayın“ - DİN vətəndaşlara müraciət edib
-
“PKK terror təşkilatı qurultay keçirərək özünü buraxacaq“ - KİV
-
Hansı liqa bilet satışından daha çox pul qazanır? - Siyahı
-
Duman səbəbilə bəzi yollarda görmə məsafəsi məhdudlaşacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Pakistan Rusiya ilə əməkdaşlıqda maraqlıdır - Nazir
-
59 minə yaxın şagird üçün buraxılış imtahanı keçirildi - 3 nəfərdə telefon aşkarlanıb
-
Elvin Cəfərquliyev davadan danışdı: “Üzümə zərbə endirdi“
-
“Starlink”i söndürsəm, Ukraynanın cəbhə xətti dağılacaq” - Mask
TOP 10
ARXİV