![]() |
|














Arxeologiyanın ürəyi Türkiyənin Şanlıurfasında döyünür - FOTOLAR
Tarix 06.10.24, 8:30 |
|

Birinci Dünya Neolit Konqresi üçün geri sayım
Türkiyənin Cənub-Şərqi Anadolu əyaləti, dünyanın ən qədim Neolit bölgələri arasında olan Göbeklitepe və Karahantepe kimi əhəmiyyətli yerlərə ev sahibliyi edən Şanlıurfa bu il noyabrın 4-dən 8-dək Dünya Neolit Konqresinə ev sahibliyi etməyə hazırlaşır. Qlobal miqyasda ilk dəfə keçirilən Konqres, 64-dən çox ölkədən və 487 qurumdan minə yaxın akademikin iştirak etdiyi bütün dünyada Neolit mədəniyyətlərini anlamaq üçün yeni perspektivləri inkişaf etdirmək məqsədi daşıyır. Əhəmiyyətli tədbir ekspertlərə və tarix həvəskarlarına dövrün artan qlobal sosial mürəkkəbliyini işıqlandıraraq, müxtəlif bölgələr və dövrlər üzrə Neolit formasiyalarını müzakirə etmək üçün unikal platforma təqdim edəcək.
Neolit mədəniyyətlərinin yüksəlişi cəmiyyətin təkamülünə və əhalisinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərən bəşər tarixində ən mühüm hadisələrdən biridir. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və Türkiyə Turizmi Tanıtım və İnkişaf Agentliyinin (TGA) birgə təşkilatçılığı ilə təşkil edilən Dünya Neolit Konqresi bu mədəniyyətlər haqqında hərtərəfli məlumat təqdim edərək, Neolit dövrü ilə bağlı nəzəriyyələri sorğulayacaq. Oturaq həyat tərzinə, sosial iyerarxiyalara, şəxsiyyətlərə, inanclara və ətraf mühitin təsirinə, eləcə də bioarxeologiya, tanışlıq metodları, fiziki antropologiya və geoarxeologiya kimi tədqiqatlara xüsusi diqqət yetirilir. Tədbirin uzunmüddətli perspektivdə dünya miqyasında Neolit tədqiqatlarına rəhbərlik edəcəyi gözlənilir.
İstanbul Universiteti və Harran Universitetinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən Konqres Şanlıurfada Harran Universitetinin İqtisadiyyat və İdarəetmə Fakültəsində keçiriləcək. Bu, nüfuzlu universitetlərin akademikləri ilə geniş söhbətlərdən ibarət olacaq. Bu elmi sessiyalar boyunca alimlər Neolit dövrünə dair regional və qlobal perspektivləri müzakirə edəcəklər. Bundan başqa, Konqres proqramında Şanlıurfada arxeoloji qazıntılar aparmış mərhum mütəxəssislərin, o cümlədən Klaus Şmidt, Harald Hauptmann, Ofer Bar-Yozef və Brüs Hauun xatirəsinə həsr olunmuş xatirə çıxışları olacaq. İştirakçılar həmçinin Göbeklitəpə, Karahantəpə, Sayburç, Çakmaktəpə və Sefertəpə də daxil olmaqla Şanlıurfanın bəzi neolit abidələrini ziyarət etmək şansı əldə edəcəklər.
Anadolunun Neolit Mirası: Daş Təpələr
Qazıntıları, konservasiya işləri və elmi nəşrləri ilə Türkiyəni Neolit arxeologiyası sahəsində dünyanın qabaqcıl paydaşlarından birinə çevirən layihələrdən biri də İstanbul Universiteti Ədəbiyyat Fakültəsi Başçısı Prof. Dr. Necmi Karulun rəhbərlik etdiyi “Daş Təpələr” layihəsidir. Daş Təpələr, Şanlıurfa və ətrafında daha böyük icmaların Neolit dövründə birlikdə yaşamağa başladığı və xüsusi məqsədlər üçün daimi yaşayış yerləri və monumental tikililər inşa etdiyi bölgəyə aiddir. Daş Təpələr layihəsi çərçivəsində davam edən tədqiqatlar, bölgənin ən tanınmış yaşayış yerləri olan Sayburç, Sefertepe, Harbetsuvan, Gürcütepe, Çakmaktepe, Mendik, Kurttepesi, Taşlıtepe, Ayanlar, Yoğunburç və Yeni Məhəllə saytlarının yanında Karahantepe və Göbeklitepe’yi əhatə edir.
Daş Təpələr layihəsi çərçivəsində arxeoloji işlərin ilk başladığı Göbeklitəpədən əldə edilən tapıntılar, Neolit dövrünün ən erkən mərhələlərində çox inkişaf etmiş bir həyat tərzinin mövcud olduğunu ortaya qoydu və bu, erkən insan məskənləri ilə bağlı uzun müddətdir mövcud olan paradiqmaların dəyişməsinə kömək etdi. Müvafiq olaraq, ilk ovçu-yığıcı icmalar zərurətdən deyil, ətraf mühitin təmin etdiyi rifahın rəhbər tutduğu şüurlu seçimlə məskunlaşdılar. 12.000 illik tarixə malik Göbeklitəpə məlum olan ən qədim monumental yaşayış məskənlərindən biridir və Türkiyənin YUNESKO-nun Dünya İrs Siyahısında 18-ci yerdədir. Daş Təpələr təşəbbüsü çərçivəsində daha bir mühüm layihə 2019-cu ildən bəri Karahantəpədə davam edir. Səthdə yüzlərlə sütunun göründüyü ərazidə Göbeklitəpədə aşkar edilən tapıntılara bənzər monumental strukturlar da aşkar edilib.
Bilinən hekayəni dəyişdirən yerlərdə son kəşflər
Göbeklitəpə və Karahantəpə qlobal arxeoloji ictimaiyyəti hər il əsaslı kəşflərlə stimullaşdırmağa davam edir. Keçən ilin oktyabrında Karahantəpədə öz dövrünün ən böyük məlum insan heykəli aşkar edilib. Tarixdən əvvəlki sənətin görkəmli nümunəsi olan heykəl skamyada oturan 2,45 metr hündürlüyündə bir fiqurdur və insanı təsvir etdiyi güman edilir. Arxeoloqlar Göbeklitəpədə çöl donuzuna aid canlı ölçüdə əhəng daşı heykəli də tapıblar. Fiqurun səthində qırmızı, ağ və qara piqment izləri var və dövrünün sağ qalan ilk tam miqyaslı boyalı heyvan heykəlidir.
Bu kəşflərdən sonra Karahantəpə Çində Şanxay Arxeologiya Forumunda 2023-cü ildə doqquz ən mühüm “Sahə Kəşfiyyatı və Tədqiqat” layihəsindən biri kimi tanınıb. Sayt bu il hərəkətdə olan heyvanı təsvir edən ilk kəşflə yenidən parladı. Arxeoloqlar Karahantəpədə daş plitə üzərində qaçan uzunqulağın oymanu fiquru aşkar ediblər. Göbeklitepe isə son zamanlarda Anadolunun ilk çörəyi ilə də gündəmə gəldi.
Anadolu, Neolit dövrü yaşayış yerləri də daxil olmaqla, bir çox mədəniyyətin xəzinələrini qoruyub saxlayan və gələcək dövrlərə daşıyan əhəmiyyətli bir bölgədir. Bu zəngin mədəni irsin davamlılığını təmin etmək üçün Türkiyə tarixi və sualtı ərazilərində çoxsaylı arxeoloji qazıntı və bərpa layihələri həyata keçirir. Ölkə 2023-cü ildə 720 arxeoloji qazıntı ilə dünyada lider mövqedə idisə, bu layihələrin sayının 2024-cü ildə 750-yə yüksəlməsi, “Türk Arxeologiyasının Qızıl Çağı” elan edilməsi və 2026-cı ildə 800-ə çatması gözlənilir. Bu geniş qazıntılar davamlı olaraq bütün ölkədə maraqlı kəşfləri ortaya çıxarır.



Xəbərin oxunma sayı : 709
Sosial
Xəbərlər
-
Şəhidin xanımını öldürən qaynına - Bu cəza verildi
-
Dünyanın ən varlı futbolçuları bəlli olub - Ronaldu və Messi birinci deyillər
-
“Trampın xüsusi nümayəndəsinin təyyarəsi Qətərdən Rusiyaya istiqamət götürüb“ - “Flightradar”
-
“ASAN Xidmət” 20 milyon ədəd SMS alır - Qiyməti kəskin arta bilər
-
“Bu gün düzgün seçim daha çox siyasi cəsarət tələb edir“ - Şarl Mişel
-
Qızılı olanlara şad xəbər - Qiymət rekord vurdu
-
Plastik cərrahların sayının azalması xidmətlərin qiymətini artıracaq? - VİDEO
-
Beyləqanda qəza - 6 nəfər xəstəxanalıq oldu
-
Ermənistan hakimiyyəti yeni konstitusiya layihəsini təklif etməyə hazırlaşır - Paşinyan
-
Xəstəxanalardakı uzun növbələri necə aradan qaldırmaq olar? - VİDEO
-
Çempionlar Liqası: 1/4 finalçılar müəyyənləşdi
-
Biz Rusiyaya qarşı pis şeylər edə bilərik - Tramp
-
Sertifikasiyadan keçməyən taksi sürücüləri sistemdən çıxarılır - VİDEO
-
Ölkəmizin qaz ixracatı coğrafiyasının genişləndirilməsi əsas hədəflərdəndir
-
“Çox qəşəng görünürsən” - Həyat yoldaşı efirə zəng etdi
-
Arda Turan “Eyüpspor“u bu kluba dəyişir - Razılıq əldə olundu
-
“2 aprel böyük gün olacaq” – Tramp anons edir
-
Sabunçu Tibb Mərkəzində uzun növbələr yaşanır - VİDEO
-
“İnvestaz“ MMC aylardır sürücülərin əməkhaqlarını ödəmir - VİDEO
-
Azərbaycanda kartof niyə bahalaşıb? - Açıqlama
-
“Ukrayna ilə bağlı danışıqlarda ərazilər mövzusu müzakirə olunur“ - Tramp
-
Naxçıvan Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısına yeni müavin təyin edilib - RƏSMİ
-
Forumda iştirak etmək üçün Azərbaycana gəldilər - FOTO
-
Azərbaycan və Şimali Makedoniya münasibətləri növbəti mərhələyə qədəm qoyur
-
Yolun ortasında sürücünü döyənlər həbs edildi
-
Ramazanın 13-cü gününün duası - İmsak və iftar vaxtları
-
“Pakistanda qatar qaçıran silahlılar azı 50 girovu öldürüb” - “Reuters”
-
Şirkət rəhbəri Firudin Cavadov vətəndaşları necə aldadıb? - VİDEO
-
Ukrayna Sudcadan çıxdı - Zelenski Kurskda baş verənləri izah etdi
-
Bağırova yeni müavin təyin edildi - Prezident Sərəncam imzalayıb
-
Sumqayıtda ümumi qarajda yanğın - VİDEO
-
“Respondentlərin 60 %-dən çoxu Paşinyandan narazıdır“ - Sorğu
-
Yaşayış evlərinin tikintisinə 297 milyon manat sərf olunub
-
Ölkəmiz Avropadakı tərəfdaşlarının xahişlərinə hər zaman böyük diqqətlə yanaşır
-
Sahibə Qafarova Şimali Makedoniya prezidenti ilə görüşdü - Fotolar
-
143 milyonluq yeyinti işində daha bir hökm - 10 il həbs verildi!
-
Türkiyə vətəndaşı Tolqa Şahindən şikayət - Azərbaycanlı iş adamlarına qarşı 613 min manatlıq dələduzluq edib
-
“Ukraynada seçkilər yalnız hərbi vəziyyət ləğv edildikdən sonra keçiriləcək“ - Zelenski
-
Azərbaycan və Şimali Makedoniya münasibətləri yeni inkişaf mərhələsinə yüksəlib
-
Sabah Binəqədi, Xəzər və Nəsimi rayonlarında qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Yaşıllıqların qanunsuz kəsilməsi faktları aşkarlanıb - 381 min manat ziyan dəydiyi müəyyən edilib
-
Ramazan bayramı günü iftar süfrəsi? - İcra Hakimiyyəti 7 min xərcləyəcək
-
“Vaşinqton Ukrayna ilə ərazi güzəştlərini müzakirə edib“ - ABŞ Dövlət katibi
-
Neft Fondunun pul qoyduğu qlobal şirkətlər batır – Milyardların taleyi necə olacaq?
-
Oleq Bakinski“nin məhkəməsində Füzuli Musayevin ifadəsi AÇIQLANDI
-
Bu gün Əfv Komissiyası iclası keçirilib - Baxılan müraciətlərin sayı 400-ü keçib
-
“Veysəloğlu” və “Zəfər” İctimai Birliyi 100-dən çox şəhid anası və xanımına iftar məclisi təşkil etdi - FOTO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Bakı Tekstil Fabriki” MMC-nin tikiş sexinin fəaliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Hərbi Hava Qüvvələrinin helikopterləri təlim-məşq uçuşları keçirib - VİDEO
-
Xətai rayonunda piyada səkisinin zəbt olunmasının qarşısı alındı - FOTO
-
Bu şəxslərə 270 manat müavinət veriləcək - FƏRMAN
-
İntihar məktubunda da onun adını çəkmişdi... - 2 il sonra həbs edildi
-
Azərbaycanda illik inflyasiya 5.5% təşkil edib - RƏSMİ
-
“Makronun “3-4 nüvə başlığı ilə“ hamını qorumaq niyyəti gülməlidir“ - Lavrov
-
Xankəndidə bir vaxtlar separatçıların yuvası olan bina sökülür - VİDEO
-
Azərbaycanda bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar - SİYAHI
-
“Mircəlal həkim dedi ki, onlar bizi biabır ediblər“ - Xəstələrin pulunun mənimsənilməsi işi
-
İyuldan yaxın qohumlar arasında nikah qadağan olunur - Rəsmi
-
“Novruz“ bayramında Azərbaycan otellərində qiymətlər - SİYAHI
-
“Top Qapı” restoranında nöqsanlar aşkarlandı - Fotolar
-
“Boşanmaların 70 faizinin təşəbbüskarı qadınlardır“ - Şöbə müdiri
-
Prezident BMT Baş katibinin müavinini qəbul edib - Müzakirə
-
“DOST” mərkəzlərində göstərilən xidmətlərin siyahısı təsdiqlənib - FƏRMAN
-
“Rusiya razılaşmasa, döyüşməyə davam edəcəyik” - Tramp
-
Nazir generalı rəis əvəzi təyin etdi - Xanım rəis istefa verdi
-
Son illər Azərbaycanda belə bir hal olmayıb - Banklar dollar almır...
-
Daha bir gün də artırıldı, ardıcıl neçə gün iş olmayacaq? - RƏSMİ
-
Tramp Zelenskinin rəhbərlik etdiyi Ukraynaya təhlükəsizlik zəmanəti vermək istəmir - LAVROV
-
Gəncədə bəzi attraksionların istismarı dayandırıldı - VİDEO
-
İlham Əliyev Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin həmsədrlərini qəbul etdi - FOTOLAR
-
Pakistanda 155 girov azad edildi - FOTOLAR
-
“Bolt”da bu sürücülərin fəaliyyətinə bu gündən QADAĞA
-
Məşhur klinikalar saxta diplomlu Musa Kılıçı necə işə götürüb? - İLGİNC FAKTLAR
-
Qəbul imtahanlarına onlayn hazırlaşmaq keyfiyyətli nəticə verir? - Açıqlama
-
Baş nazirdən bağçalarla bağlı - Qərar
-
Dünya fond bazarlarında eniş davam edir - Əsas indeks göstəriciləri
-
Gömrük Hospitalının həkimləri: "İki ildir maaşımızı əlimizdən alırlar"
-
“Səs-küy axşam 10-da başlayır, səhər 7-yə qədər davam edir” - Video
-
Kartla ödəniş etmək istəyən şəxslər bəzi marketlərdə niyə çətinliklərlə üzləşir? - VİDEO
-
Plastik cərrahlar qiyməti qaldırdı - Burun 5 min...
-
Sosial şəbəkələrdə narkotik vasitələrin açıq şəkildə alveri gedir - VİDEO
-
Bakıda avtomobilinə hücum edilən şəxs sahikar imiş - DETALLAR
-
“Dərnəgül” taxta bazarında yanğın - VİDEO
-
UEFA Çempionlar Liqası: - “Liverpul” tunirlə vidalaşdı
-
“Məndə böyük travma qalıb” - Mehriban Zəki
-
Salah İspaniya nəhəngində oynamaq istəyir - Bu şərtə razı olsa...
-
Keşlə bazarının bəzi satıcıları niyə hələ də köçməyiblər? - VİDEO
-
ABŞ VƏ Ukrayna danışıqları başa çatdı - 30 günlük atəşkəs, hərbi, kəşfiyyat yardımı...
-
“Vətən” restoranında istehlaka yararsız məhsullar aşkarlandı - Fotolar
-
Babək prospektində bu yol hər an çökə bilər - VİDEO
-
Çin, Rusiya və İrandan Trampa güc nümayişi - Birgə təlimlərin İrana faydası varmı?
-
Səttar Mehbalıyevin otelində kütləvi narazılıq - Deputat niyə susur?
-
“Azcake“ə məxsus mağazanın vitrinində tarakan gəzişir - VİDEO
-
Zelenskini Məhəmməd bin Salman belə qarşıladı - Video
-
Qarabağda yaşayan ermənilər Bakıda şahid qismində danışdı - Vardanyanın məhkəməsi
-
Leyla və Arzu Əliyevalar İsmayıllıda - Fotolar
-
Azərbaycan kimi seçir: Türkiyə, yoxsa İsrail?
-
Ramazanın 12-ci gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Kanada məhsullarına əlavə rüsumlar tətbiq ediləcək” - Tramp
-
Yeni Günəşlidə 3 mərtəbəli qanunsuz obyekti kim tikdirir? - Fotofakt
-
Bir ildə 16 min iş yeri bağlanıb: Səbəb nədir?
-
Anarın məhkəməyə verəcəyi şair: “Daha ciddi, iyrənc faktlar bilirəm“
-
“Hindistandan silah alınmasında maraqlıyıq“ - Ermənistan XİN rəhbəri
-
Ukrayna “Drujba”nı vurdu - Macarıstana neft axını dayandı
-
Qaz Emalı Zavodunun direktoru dəyişdi - Təyinat
-
Azərbaycan vətəndaşlarının böyrəyini satırmış - Polşada həbs olundu
-
Sahibə Qafarova Gürcüstan Prezidenti ilə görüşdü - Fotolar
-
Məhkəmə-Hüquq Şurasının Apellyasiya Şurasının ilk iclası keçirilib - FOTO
-
Ermənistan Azərbaycanla yeni müharibəyə hazırlaşır - “Caliber“
-
Son 2 ildə işğaldan azad olunan rayonlara nə qədər yerli turist gedib? – Siyahı
-
99-BZ-500 buna görə döyülüb - Qadına söz atıb, o da yoldaşına deyib
-
“Qazaxıstan Azərbaycanı etibarlı strateji tərəfdaş və müttəfiq kimi görür“ - Tokayev
-
Rəqabət Məcəlləsi ilə bağlı qaydalar - Təsdiqləndi
-
“Avropa Müdafiə İttifaqını qurmağın vaxtı çatıb“ - Fon der Lyayen
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətinə yeni səlahiyyət verildi - Fərman
-
“Saray” körpüsü piyadaların istifadəsinə açılıb - Fotolar
-
“Bir günlük müharibə Rusiyaya bir milyard dollara başa gəlir” - Budanov
-
“50 qəpik“ avtoyumanın kassaları yarıldı: Qəpiklər oğurlandı
TOP 10
ARXİV