![]() |
|














Pandemiya innovasiyalara yol açıb – “Vaşinqton Post”
Tarix 16.05.21, 22:37 |
|

ABŞ artıq postpandemiya dövrünə qədəm qoyub. Bu nailiyyət COVİD-19 pandemiyasını tarixdəki digər pandemiyalardan fərqləndirən bir aspektin hesabına baş verir: elmin qələbəsi.
COVİD-19 pandemiyasının davam etdiyi bir il ərzində dünyada bir neçə yüksək keyfiyyətli peyvənd hazırlandı. Bu böyük uğur həqiqətən də təqdirəlayiqdir. On il əvvəl bütün alimlər iddia edirdilər ki, yeni xəstəliyin müalicəsi ilə bağlı bir peyvənd hazırlamaq üçün təxminən 10-15 il vaxt və böyük imkanlar lazımdır.
ABŞ-da yetkinlik yaşına çatmış insanların yarıdan çoxuna peyvəndin ən azı birinci dozası vurulub. Ölkənin demək olar hər yerində gündəlik yoluxma hallarının və xəstəxanaya yerləşdirilənlərin sayı sürətlə azalır. Hətta bəzi ştatlarda daha yeni yoluxma qeydə alınmır. Təbii ki, təhlükə hələ tam sovuşmayıb. Peyvəndləmə tempi yüksək deyil və COVİD-19-un yeni variantları meydana çıxır.
Hər nə qədər təhlükə olsa da, biz ABŞ-dakı cari vəziyyətə baxıb COVİD-dən sonrakı həyatı xəyalımızda canlandıra bilərik. Bizi tamamilə işıqlı bir gələcək gözləyir.
Amerikada postpandemiya dövrünün ən önəmli aspekti iqtisadi yüksəliş ola bilər. 2008-ci ilin maliyyə böhranından fərqli olaraq pandemiya dövründəki iqtisadi durğunluğun ardınca böyük irəliləyişlər gözlənir. Bu, qismən böhranın tam fərqli xarakterə malik olması ilə əlaqədar olsa da, daha çox Vaşinqtonun iqtisadiyyatı pul axını ilə təmin etməsi və nəticədə həm biznes müəssisələrinin, həm də adi vətəndaşların xərcləməyə vəsaitlərinin olması ilə bağlıdır.
Sonuncu böyük pandemiyadan, yəni 1918-ci ilin qrip epidemiyasından sonra “coşğun iyirminci illər” başlandı. COVİD-19 pandemiyasının belə bir davamlı yüksəlişə gətirib çıxaracağını demək üçün hələ çox tez olsa da, nikbin düşünməyə səbəblər var.
Bu səbəblərdən ən önəmlisi innovasiyadır. Çətinliklər insanları hər zaman yeni həll yolları axtarmağa, yeni texnologiyalardan istifadə etməyə və köhnə fikirlərdən uzaqlaşmağa vadar edir. İqtisadi obyektlərin fiziki fəaliyyətinin məhdudlaşdırıldığı bir dövrdə ABŞ-da iqtisadiyyatın əksər sektorunun rəqəmsal dünyada fəaliyyət göstərmək və uğur qazanmaq qabiliyyəti hətta texnologiya həvəskarlarını da təəccübləndirdi.
Bu nailiyyətləri qoruyub saxlamaq olar. Bir satıcıdan bu sözləri eşitdim: “Mağazada insanlarla canlı ünsiyyət qurmaq üçün çox darıxmışam. Canlı ünsiyyət olmayanda elə bil nəsə vacib bir şey çatışmır. O biri yandan pandemiyaya qədərki dövrlə müqayisədə hər həftə sözün əsl mənasında 10 dəfə daha çox sifariş alıram. Sifarişlərin artması mənim həyatımı tamam dəyişib”.
Hətta hökumət idarələri də innovasiyalar tətbiq edir. Nyu-York elan edib ki, səkilərdə qurulan yeməkxanalar daimi olacaq. Artıq qarlı havalarda məktəbləri bağlamaq əvəzinə həmin günlərdə dərslərin onlayn qaydada keçirilməsinə qərar verilib (qəribədir ki, şagirdlər bunun heç bir səmərə vermədiyini deyirlər).
Biz keçmişə nəzərə salmaqla innovasiyaların əhəmiyyətini daha yaxşı anlaya bilərik. Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində heç kəs inanmazdı ki, informasiya texnologiyasının geniş tətbiqi nəticəsində səmərəlilik bu qədər arta bilər. Həmin vaxt heç onlar bu kəskin artımdan bir neçə il sonra səmərəliliyin sirli şəkildə azalacağını da düşünməzdilər. Amma mikro səviyyədə biz bir sıra biznes müəssisələrinin, hökumət idarələrinin və insanların COVİD-19 pandemiyasının yaratdığı çətinliklərə necə uyğunlaşa bildiyinə, köhnə üsulları bir kənara qoyub gələcəkdə səmərəliliyi artırmaq üçün əllərindən gələni etdiklərinə şahid olduq. Elm və texnologiyaya böyük sərmayələrin qoyulduğunu da nəzərə alsaq, bizi həqiqətən də əlverişli bir dövrün gözlədiyini demək olar.
Avropanın peyvəndləmə kampaniyası bürokratik problemlər içərisində öz effektivliyini itirdiyinə görə ABŞ-dan bir addım geridədir. Avropada peyvəndləmə kampaniyasının uğursuzluğu bir çox cəhətdən pandemiyanın ilk mərhələsində ABŞ-da hökm sürən çıxılmaz vəziyyəti xatırladır.
Artıq Avropa özünü ələ alıb. O, daha böyük əhəmiyyətə malik bir qərar verib: qitənin ən güclü iqtisadiyyata sahib olan ölkələrinin – Almaniya və Fransanın dəstəyi ilə borc vəsaiti götürmək və bütün digər Avropa ölkələrinə bu vəsaitdən öz iqtisadiyyatlarını dirçəltmək üçün yararlanmağa icazə vermək. Bu qərar Avropanın geniş peyvəndləmə kampaniyaları apararaq və iqtisadiyyatı dirçəldərək qısa müddətdə ABŞ-la eyni səviyyəyə çatacağını düşünməyə əsas verir. Avropalıların cəsarətli fiskal yenilikləri də gələcəkdə Avropa İttifaqının daha güclü olmasına imkan yarada bilər.
Hazırda bu mənzərənin qaranlıq tərəfi inkişafda olan ölkələri gözləyən vəziyyətdir. COVİD Hindistanı viran qoyub. Pandemiya həmçinin Afrika qitəsinin böyük hissəsini, digər yoxsul ölkələri pis vəziyyətə sala bilər. Lakin hətta bu halda belə müsbət tərəflər barədə düşünmək olar.
Pandemiya Hindistanı kökündən silkələdi, ölkə hökumətinin korrupsiyalaşdığını və zəif idarə olunduğunu ifşa etdi. Ötən bir neçə onillikdə Hindistan dövlət sektorunun deyil, məhz dinamik və səmərəli şəkildə fəaliyyət göstərən özəl sektorun hesabına çiçəklənmişdi. Pandemiya hökumətdə, xüsusən səhiyyə sektorunda əsaslı islahatlar aparmaq üçün təhrikedici qüvvə rolunu oynadı. Səhiyyə sektorunda islahatların aparılması ölkənin geridə qalmış digər sektorlarının, eləcə də təhsil sektorunun inkişafına təkan verə bilər.
İnkişaf imkanları axtarışında olan və borclarını qaytarmaqda çətinliklə üzləşən Hindistan, nəhayət ki, uzun müddətdən sonra iqtisadi islahatlar keçirməyə başlayıb. Hindistanın öz iqtisadiyyatını bərpa edə biləcəyini düşünməyə əsas verən digər amil odur ki, ölkənin fond birjası COVİD-19 pandemiyasına təəccüblü bir şəkildə müqavimət göstərə bilib.
Mən dəhşətli bir vəziyyətin ümidverici tərəfini işıqlandırmaq istəyirəm. Pandemiya bizə nə qədər çətinliklər yaşatsa da, onun bütün dünyada inkişafa yol açacağına inanmaq üçün həqiqətən də əsaslı səbəblər var.
(Fərid Zəkəriyyə, Mənbə: Washingtonpost.com. Tərcümə: novator.az)
Xəbərin oxunma sayı : 880
Dünya
Xəbərlər
-
Çoxmərtəbəli binalarda səs izolyasiyasına niyə diqqət edilmir? - VİDEO
-
Bağçalara qəbul başlayır - Proses necə keçiriləcək?
-
Abortla bağlı yeni qanun qəbul edilə bilər - VİDEO
-
Qərb Ukraynaya silah tədarükünü bərpa edib - Zelenski
-
Xocalı girovlarının ifadələri: Dəhşətli faktlar ortaya çıxdı
-
Mingəçevir sakinlərin nəzərinə: Bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq
-
“Yadıma düşmür ki, nəvaxtsa mən onu söyüm...“ - Zülfüqarov Məmmədyarova cavab verdi
-
Kolumbiya üsyançılarının sayı artır - hökumət narahatdır
-
Masallıda 24 yaşlı oğlan xalası qızı ilə münasibətdə oldu: anası və atasına isə... - TƏFƏRRÜAT
-
“Azəriqaz”da absurd təyinat…- Nəqliyyat mühəndisi maliyyə sektorunda
-
15 mini icra başçısının sürücüsünə vermək adı ilə aldı - Sahibkarın başına iş gəldi
-
Baş prokuror Nərimanovda vətəndaşları qəbul etdi - Fotolar
-
“Qaçqınkom“un tenderi şübhələr yaratdı: “SS-İnşaat“ kimindir?
-
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı - Müzakirə
-
Natiq Cəfərli quru sərhədlərinin bağlı qalmasını tənqid etdi - “Belə də iş olar?!”
-
“Stomatoloq.Mehemmed” necə pasiyentləri implant edir? - Araşdırma
-
Dövlət Miqrasiya Xidməti əməkdaşlarının geyim forması dəyişdi - Fərman
-
Biləcəridə şəhid ailəsinin evini dağıtdılar - FOTOLAR
-
Serftifikasiyadan kəsildi, məktəbə texniki işçi kimi düzəlmək istədi - Dələduzluğun qurbanı oldu
-
Pekin düşmənlərinə qarşı “kiber-arılar“ yaradır - SENSASİNON DETALLAR
-
Əhalinin banklardakı əmanətləri 15 milyard manatı keçib - Statistika
-
Bakıda avtomobil ehtiyat hissələri mağazasının faəliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
-
Nikahların sayı artıb, boşanmalar azalıb - Doğulanların və ölənlərin sayı isə...
-
Mənzil qiymətləri niyə sürətlə artır? - Bazara təsir edən amillər
-
Dənizçi pasportu almaq istəyən 181 nəfəri belə aldadıblar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
“Putin Ukraynada uzunmüddətli müharibəyə hazırlaşır“ - “Financial Times“
-
Növbəti dörd gündə havanın maksimal temperaturu 41 dərəcə olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Veysəloğlu“ Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı”na yekun vuruldu - FOTOLAR
-
Sosial yardım məbləğində artımlar olacaq? - Deputat
-
PKK silahları təhvil verməyə başladı - FOTOLAR/VİDEO
-
Xocalıda girov götürülmüş qadın: Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı
-
Bosniyalı müsəlmanların qətli - Srebrenitsa soyqırımından 30 il ötür
-
Azərbaycanda orta aylıq əmək haqqı 9 % artıb - Rəsmi
-
Prezident daha bir fərman imzalayıb - Şübhəli əməliyyatlarla bağlı
-
Lisey və gimnaziyalara qəbul - 200 şagirdin nəticəsinin əlavə araşdırılmasına zərurət yaranıb
-
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib - Fərman
-
Magistraturanı bitirənlər bu qədər maaş alacaq - SİYAHI
-
“Bakinski raboçi”, “Respublika” və “Xalq qəzeti”... - Prezident bu nəşrlərlə bağlı fərman verdi
-
İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi - FOTO
-
Pakistanda avtobusa silahlı hücum olub - 9 nəfər öldürülüb
-
Milli Onkologiya Mərkəzinə 650 min manat ayrılıb - SƏRƏNCAM
-
Bakıda dəfn mərasimində DƏHŞƏT: Oraqla qardaşının BAŞINI KƏSDİ
-
20 avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır - SİYAHI
-
Köhnədir, oturacaqları sınıqdır - 50 nömrəli avtobusdan ŞİKAYƏT
-
Bakı zənginlərinin qumar oynadığı məkan: “Ağ klub“un aqibəti necə oldu? (VİDEO)
-
ABŞ-nin NATO müttəfiqləri Amerika silahlarının Ukrayna üçün əvəzini ödəyəcəklər - Tramp
-
Sumqayıtda əliliyi olan şəxslər üçün quraşdırılan panduslar yarımçıq qaldı - VİDEO
-
İsrail yaxın vaxtlarda bir neçə ərəb dövləti ilə sülh sazişi imzalaya bilər - Netanyahu
-
Azərbaycan 103 ölkəyə ixrac, 153 ölkədən idxal edib - Statistika
-
Bazarlarda satılan şaftalıların üzərinə boya vurulur? - VİDEO
-
Azərbaycanda əhalinin yanacaq xərclərinin nə ilə bağlıdır? - VİDEO
-
“Ciyər axşamı”ndakı qanlı davanın səbəbi bilindi - Məclis sahibi də etiraz edib
-
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatıb - FOTOLAR
-
Vətən müharibəsinin iştirakçısı arvadını öldürüb? - Valideynlər danışdı
-
Metroda ən çox sərnişin bu stansiyalardan istifadə edir - SİYAHI
-
“AtaSığorta” kibertəhlükəsizlik tələblərini pozub - AMB xəbərdarlıq etdi
-
Bakının ən bahalı və ucuz mənzilləri - Sotu 350 min AZN olan torpaq sahəsi
-
Sərxoş sürücü polisə tabe olmadı - İçkili maşın sürməsini belə izah etdi
-
Romada Ukrayna toplantısı: Zelenski Marşall Planı təklif edir
-
“Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
-
Fərid Əhmədov pakistanlı həmkarı ilə görüşdü - Fotolar
-
Bu imtahanın keçirilmə qaydaları dəyişdirildi - Keçid balı artırılıb
-
Kiyevə göndərilən dron səfirliyimizin yaxınlığına düşüb - Fotolar
-
DİN-də kollegiya iclası: Vilayət Eyvazov yeni tələblər qoydu - FOTO
-
Ən çox şikayət edilən sığorta şirkətlərinin - Siyahısı
-
Lavrov və Rubio arasında görüş olub - Nə müzakirə edilib?
-
Bakı metrosunda ən çox hansı stansiyadan istifadə edilir? - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Nar” tədbirdə rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - Fotolar
-
Azərbaycanlı “Vaqner”çilər həbs olundu - DTX-dən əməliyyat
-
Məhşur blogerin “Papağ” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? - Vergidən yayınma……
-
İlham Əliyevlə Paşinyan nələri müzakirə ediblər? - Rəsmi açıqlama
-
Cərrah Elçin Bayramov qonşularına təzyiq göstərir - “Heç kimdən qorxmuram...“
-
Azərbaycan kənd təsərrüfatında fəlakət göstəriciləri: Əkin sahələrinin zərəri 90% artdı
-
İşdən çıxarılan məktəb direktorlarının 20 faizi vəzifəsinə bərpa olunub - Nazir
-
Özünü “vəkil“ kimi təqdim edən Səbiyyə Panəliyevanın dələduzluğu davam edir - ŞİKAYƏT
-
Azərbaycanla Ermənistan bu məsələlərdə razılığa gəldi - Görüşün nəticələri
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Xocalıda yaralanan şəxs: Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım isə...
-
Generalın nömrəsini axtaran müəllimin başına oyun açdılar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
İlham Əliyevlə Nikol Paşinyan arasındakı görüş başa çatdı - FOTO
-
“Bakı və İrəvanın sülh sazişi imzalaması regiona sabitlik gətirəcək“ - Peskov
-
Miras üstündə mübahisələrə son qoyulur? - Qanun dəyişdi, qaydalar yeniləndi
-
“Polisləri görüb qışqırmağa başladım” - Qız qaçıran 3 nəfər niyə azadlığa buraxıldı?
-
Bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar açıqlandı - SİYAHI
-
“Atlant” sahibi ilə kürəkəni məhkəmədə üz-üzə - 14 milyon kimin cibindədir?
-
“Təxminən 20 min uşaq bağçadan kənarda qalacaq“ - Nazir
-
Zelenskidən Rusiyaya xəbərdarlıq: “Sərt reaksiya olacaq!”
-
I və IV ixtisas qrupları üzrə imtahan keçiriləcək - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Arvadını öldürmək istəmişdi - 15 il həbs verildi
-
Məhbus ailələrinin Tolikə qarşı şikayətinə baxılır - Məhkəmə qapalı keçirilir
-
Trampdan daha bir qalmaqallı qərar - Braziliyaya 50% rüsum tətbiq etdi
-
Azərbaycan məktəblərində rus bölmələri bağlanır? - Rəsmi cavab
-
Kamran Əliyev Zaqatalada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Bağ evi almaq müşkülə çevrilib: Hansı ərazilərdə qiymətlər od tutub yanır?
-
Yol polisindən yağışlı hava ilə bağlı - Müraciət
-
Bakıda iş adamının 2 villasını soydular - Yarım milyon manat oğurlandı
-
Kredit borcu olanların NƏZƏRİNƏ - Manatın məzənnəsi dəyişərsə...
-
Ağdərədə mina partladı - Xəsarət alan var
-
İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü başladı - FOTO/VİDEO
-
Fahreddin Altun vəzifəsindən azad edildi - Yeni TƏYİNAT
-
Direktor və müavinlər... - Daha bir kollecdə yeni təyinatlar olub
-
Əhali Prezidentin fəaliyyətini yüksək qiymətləndirir - SORĞU
-
Böyük Britaniya və Fransa bəyannamə imzalayacaq - Nüvə sahəsində
-
Klublararası Dünya Çempionatı: PSJ "Real"ı darmadağın edərək finala çıxdı
-
Qeydiyyatdan keçmədən də Qarabağa gedə bilərsiz - Bu dəfə 5 gün
-
Abşeronda şok hadisə:Oğul anasını yandıraraq öldürdü - VİDEO
-
“İplik“ fabrikindən 10 minlik oğurluq - Gözətçilər saxlanıldı
-
Sabah bu ərazilərdə 4 saat işıq olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Bu müharibədə diplomatiya tükənib” - Merts məyusdur
-
Azərbaycanda neçə nikah müqaviləsi bağlanıb?
-
Usta Natiq birdən-birə necə “vəzifəli şəxs” olub? - TƏFƏRRÜAT
-
Sabah bəzi rayonlarda şimşək çaxacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
-
“Türkiyədə prezident seçkiləri 2028-ci ildə keçiriləcək“ - Ərdoğan
-
Bakıda ŞOK cinayət - 13 yaşlı qızın intim videolarını yaydı, həbs edildi
-
Prezident İlham Əliyev BƏƏ lideri ilə görüşdü - Fotolar
-
Avropada on gündə 2300 nəfər dünyasını dəyişib - İstilərə görə
-
Bu kəndlərdəki evlər təmir olunacaq - 30 milyona yaxın vəsait ayrıldı
-
Ərdoğandan İmamoğlu ilə bağlı təklifə reaksiya - “Xeyirli olar...”
TOP 10
ARXİV