![]() |
|














Putin və dəstəsi necə mühakimə olunsun? – “Vaşinqton Post”
Tarix 04.07.23, 11:51 |
|

ABŞ-ın “Vaşinqton Post” qəzetində “Rusiya hərbi cinayətlərinə görə məsuliyyətə cəlb edilməlidir” başlıqlı redaksiya məqaləsi dərc olunub.
Novator.az yazını ingiliscədən çevirib təqdim edir.
Rusiyanın Ukraynadakı vəhşilikləri barədə minlərlə məlumat yayılıb. Həmin məlumatların ən etibarlıları beynəlxalq qurumların, Avropanın rəsmi orqanlarının və Ukrayna Baş Prokurorluğunun topladığı sübutların bir hissəsini təşkil edir. Sübut toplusu hərbi cinayətlərin – rəhbərlik səviyyəsində sanksiyalaşdırılan, sistematik, davamlı həyata keçirilən, rus işğalının ayrılmaz hissəsi olan mənfur əməllərin sənədləşdirilməsi deməkdir. Həmin əməlləri törədənlər məsuliyyətə cəlb edilməsə, dayanıqlı sülhə nail olmaq mümkün deyil.
Rusiyanın Ukraynada yol verdiyi cinayətlərin miqyası ağlasığmazdır. Cinayətlər mülki infrastrukturun kütləvi dağıdılmasından tutmuş (xüsusilə 2022-ci ilin payızından elektrik stansiyalarına endirilən zərbələri, 2023-cü ilin iyununda Kaxovka Su Elektrik Stansiyasının partladılmasını yada salın) dinc əhalinin durmadan təcavüzə məruz qalmasınadək mülki həyatın bütün sahələrini əhatə edir. Bunların hamısı – istər dinc əhaliyə qarşı zorakılıq, istərsə mülki infrastruktura ziyan vurulması – beynəlxalq hüquqla yasaqdır.
ABŞ-ın beynəlxalq cinayət hüququ məsələlərinə dair xüsusi tapşırıqlar səfiri Bet Van Şaakın sözlərinə görə, müstəntiqlər ümumilikdə hərbi cinayətlərlə bağlı on minlərlə şikayəti araşdırmaqla məşğuldur.
BMT-nin 2023-cü ilin iyun ayında açıqladığı yeni hesabata əsasən, rusiyalı işğalçılar özbaşına tutduğu yüzlərlə Ukrayna vətəndaşının 77-ni edam edib. Onların 5-i qadındır. Rusiyanın dinc əhali arasında apardığı həbslərin əksəri işgəncələrlə, o cümlədən cinsi zorakılıqla müşayiət olunub. Hesabat Rusiya qoşunlarının qamarladığı ərazilərdə hücuma məruz qalan, öldürülən ukraynalıları əhatə etmir.
2022-ci ilin mart ayında rus qoşunları Ukrayna paytaxtı Kiyev ətrafından geri oturdulandan sonra Buça şəhərində dinc ukraynalıların kütləvi qətlə yetirildiyi bəlli olub, məzarlıqlar aşkar edilib. Buçada 450-dən çox mülki şəxsin meyiti tapılıb. Rəsmilərin sözlərinə görə, onların əksəri işgəncə ilə, döyülərək, yaxud güllələnərək öldürülüb.
2023-cü ilin iyun ayının ortalarında BMT-nin işgəncələr üzrə xüsusi məruzəçisi, avstraliyalı hüquqşünas Elis Cill Edvards yazıb ki, cinayətlərin miqyası, koordinasiyalı şəkildə planlaşdırılıb həyata keçirilməsi bu əməllərin dövlət siyasətinin tərkib hissəsi olduğunu, ali rəhbərliyin birbaşa göstərişi, yaxud susqun razılığı ilə reallaşdırıldığını göstərir. Xanım Edvards rusların əlinə düşən ukraynalı mülki şəxslərə və hərbçilərə divan tutulduğunu, elektrik cərəyanı ilə işgəncə verildiyini, başına torba keçirilib döyüldüyünü, edam olunduğunu, yaxud edamla hədələndiyini vurğulayıb.
2022-ci ilin payızında BMT-nin sifarişi ilə qurulan müstəqil beynəlxalq komissiyanın Ukraynadan hazırladığı hesabatı oxuyanda da adamın ürəyi dağlanır. Hesabatda Rusiya hərbçilərinin işğal etdiyi ərazilərdə məhkəmə hökmü olmadan mülki əhaliyə qarşı həyata keçirilən edamlar, işgəncələr, zorlamalar, o cümlədən digər cinsi zorakılıqlar ətraflı təsvir edilib. Qurbanlar arasında azyaşlılar da var, yaşlılar da. Lap yaşlı adamlar da var. Onların ifadələrini oxuyanda adamın tükləri biz-biz olur. 2022-ci ilin martında, Kreml Ukraynaya total hərbi hücuma göstəriş verəndən bir neçə həftə sonra iki rus əsgər Kiyev yaxınlığında evə girərək 22 yaşlı qadını dəfələrlə zorlayıb. Onlar qadının ərini də seksual xarakterli zorakılığa məruz qoyublar və ər-arvadı hamının gözü qabağında cinsi əlaqəyə girməyə məcbur ediblər. Sonra əsgərlərdən biri ailənin 4 yaşlı qızını zorlayıb, onunla qeyri-ənənəvi formada cinsi əlaqədə olub.
İndiyədək vur-tut iki cüt-bir tək rus əsgər törətdiyi cinayətlərə görə məhkəmə qarşısına çıxarılıb. Onların biri 21 yaşlı serjant Vadim Şişimarindir. O, işğalın ilk günlərində 62 yaşlı silahsız kişini güllələdiyini etiraf edib. Dediyinə görə, güllələmə əmrini tabe olduğu yuxarı rütbəli hərbçidən alıb. Ukraynada məhkəmə Vadim Şişimarinə ömürlük həbs cəzası kəsib.
ABŞ-ın Federal Təhlükəsizlik Bürosunun, Avropanın hüquq mühafizə orqanlarının, habelə BMT-nin və digər beynəlxalq qurumların təhqiqatçıları ukraynalı qurbanları və şahidləri dindirməklə məşğuldur. Onların topladığı dəlil-sübutlardan nə vaxtsa günahkarları məsuliyyətə cəlb edəndə istifadə oluna bilər. Haaqadakı Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin də o sənədlərdən yararlanması mümkündür. Bütün bunlar cavabdehliyin təmin olunması baxımından lazımlı işlərdir, amma tam kifayət deyil.
2023-cü il martın 17-də Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Rusiya prezidenti Vladimir Putinin həbsinə order verib. Səbəb yüzlərlə ukraynalı uşağın oğurlanıb Rusiyaya aparılmasıdır. İttiham aktına əsasən, bu hərbi cinayət Putinin göstərişi ilə törədilib. BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olan dövlətin başçısı haqqında bu cür qərar çıxarılması – onun həbsinə order verilməsi tarixdə ilk dəfədir.
Əslində, Putinin və onun ətrafına yığdığı dəstənin cinayətləri daha böyükdür: onlar müharibəyə başlayıblar! Bütün sonrakı vəhşiliklər isə məhz müharibə qərarının nəticəsidir. Putin və dəstəsi İkinci Dünya müharibəsindən sonra Nürnberq prosesinə çəkilən nasist hərbi canilər kimi təcavüzkarlıq cinayətində mühakimə olunmalıdır. Kremldəkilərə toxunmadan, yalnız ayrı-ayrı əsgər və zabitləri məhkəmə qarşısına çıxarmaqla ədalət mühakiməsi qurmaq mümkün deyil. Avropa hökumətləri, son zamanlar həmçinin ABŞ prezidenti Cozef Baydenin administrasiyası bu yanaşmanı dəstəkləyir. Ancaq planının hansı tribunal vasitəsilə həyata keçiriləcəyi hələ dəqiqləşməlidir. Həmin tribunalın üzərinə Putini və onun əlaltılarını da mühakimə etmək məsuliyyəti düşür. Bunun isə mexanizmi razılaşdırılmalıdır, mühakimə lap qiyabi şəkildə də olsa aparılmalıdır.
Əlbəttə, Putin və dəstəsinin tezliklə məhkəmə qarşısında oturacağına inanmaq olmur. Amma 2023-cü il iyunun 24-də Rusiyanın “Vaqner” adlı bədnam özəl hərbi birləşməsinin qaldırdığı bir sutkalıq hərbi qiyamın Putin hakimiyyətini necə silkələdiyini görəndə düşünürsən ki, məhkəmə perspektivi, deyəsən, o qədər də qeyri-real deyil. Müttəhimlər kürsüsündə oturanadək çox özündənrazı qoluzorlular, diktatorlar toxunulmaz görünüb, onların cəzasız qalacağı güman edilib. Rusiya liderini ən böyük cinayətinə – bunca şəhəri, qəsəbəni, kəndi viran qoyan, bunca insan ömrünü məhv edən əsassız müharibəyə qərar verdiyinə görə məsuliyyətə cəlb etməyin vaxtıdır.
Mənbə: Washingtonpost.com
Xəbərin oxunma sayı : 949
Analiz
Xəbərlər
-
Aygün Kazımova bu dəfə misirli xanım obrazında - FOTO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Bu sahələrdə çox sayda işçiyə ehtiyac var - VİDEO
-
Putin və Tramp telefonda danışdılar - Ukrayna, Suriya, İran məsələləri müzakirə edilib
-
Azərbaycan, Özbəkistan və Qırğızıstan prezidentləri Şahbulaq qalasında olublar - FOTO
-
Moskvada 2 azərbaycanlı “qanuni oğru“ saxlanıldı - VİDEO
-
Fərid Əsgərov yeni vəzifəsində ilk dəfə görüntüləndi - VİDEO
-
Əsir və girovlarımızın başına nələr gətirilib? - Məhkəmə
-
Kurskda Rusiya generalı öldürüldü - Ukrayna ordusundan uğurlu əməliyyat
-
Səhiyyə nazirinin məhkəməyə verildiyi iş üzrə - QƏRAR
-
Vüqar Səfərlinin şikayəti rədd edildi - Ali Məhkəmədən qərar
-
“Razılaşdıq ki, birlikdə gələcəyik” - İlham Əliyev
-
Alatavadakı qalmaqallı mülk söküldü - Razılığa gəldilər
-
“18-ci sanksiyalar paketi Rusiya iqtisadiyyatının ürəyinə zərbə vuracaq“ - Leyen
-
Prezidentlər Xıdırlı kəndinin 1-ci mərhələsinin açılışında iştirak etdi - Fotolar
-
“Sputnik-Azərbaycan“ işi: beş nəfər polis nəzarətinə verildi
-
İki dost dövlət arasında münasibətlər yüksək səviyyədə inkişaf etdirilir
-
Məktəbli qızları təqib etdi, həbs olundu - Məhkəmədə özünü belə müdafiə etdi
-
Zirvə görüşünün iştirakçıları “Zəfər“ şousunu izlədi - FOTOLAR
-
Bakıda bu yollarda təmirlə bağlı hərəkət məhdudlaşdırıldı - Siyahı
-
Abituriyentlərin şikayətləri araşdırılıb, bəzilərinin imtahan balları artırılıb - DİM-dən açıqlama
-
27 il hakimlikdən sonra Konstitusiya Məhkəməsindən getdi - Yerinə oğlu gəlir
-
Əl yükündə ölkəyə 547 karat brilyant keçirmək istədi - Fotolar
-
Azərbaycanda heyvanların sığorta xərci açıqlandı: Qoyunlar 7-11 manat, inəklər isə...
-
Masazır qəsəbəsində sənədsiz evlərin tikintisi davam edir - FOTO/VİDEO
-
Nazirlikdən küləkli hava ilə bağlı - Müraciət
-
ABŞ Azərbaycana yeni diplomat göndərir - Emi Karlo kimdi?
-
Bakıdakı yeni park belə olacaq - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Özbəkistan həm tarix, həm də ortaq mədəni, mənəvi və dil kökləri ilə bir-birinə yaxın və bir o qədər də zəngindir
-
Xankəndidən Şuşaya kanatla gedəcəyik - 13 dəqiqəyə...
-
Bakıda inanılmaz hadisə: Həkim vətəndaşı QİÇS-ə yoluxma təhlükəsi ilə üz-üzə qoydu
-
Şahbaz Şərifin Azərbaycana səfəri başlayıb - FOTO
-
Azərbaycanda manata olan inam dolları üstələdi - 10 ilin statistikası
-
Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini Füzulidə - FOTO
-
Konstitusiya Məhkəməsində 4 yeni hakim - ADLAR
-
Sadir Japarov Azərbaycana səfərə gəlib - FOTOLAR
-
Prezident “Xankəndi” Biznes Mərkəzinin açılışında - FOTOLAR
-
“Qala Sığorta”nın işçisinə “dümbələk” deyən şəxs cəzalandırıldı - TƏFƏRRÜAT
-
İlham Əliyev Xankəndidə qəbul keçirdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanın bu saytları Rusiyada bloklandı - SİYAHI
-
Prezident Xankəndidə Zəfər parkında görülən tikinti işləri ilə tanış oldu - FOTOLAR
-
Kamaləddin Qafarov “Siyəzən Broyler” ASC-nin idarəçiliyini katibəsinin yoldaşına verib? - İDDİA
-
Agentlik sədri onu departament müdiri təyin etdi - FOTO
-
Futbol dünyası şokda - Ulduz futbolçu qəzada öldü
-
Xankəndi Dəmir Yolu və Avtovağzal Kompleksinin təməli qoyuldu - Fotolar
-
Bu yolda 2 aydır ki, “həyat donub“ - Təmir nə vaxt bitəcək?
-
Polisə işə düzəldəcəyini vəd etdi, külli miqdarda pul aldı - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
"Adil Kərimli mənə dedi ki, artıq heç kəsə fəxri ad verilmir“ - Zemfira Sadıxova
-
Rusiya Poltavaya dron zərbələri endirib - Ölənlər var
-
Təhlükəsizlik qaydalarını pozan obyektin fəaliyyəti məhdudlaşdırıldı - Video
-
II və III ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanı.. - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Prezident Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa yolunun açılışında - Fotolar
-
Microsoft 9000 əməkdaşını ixtisar edir - SƏBƏB
-
Saxta çantalar necə tanınır? - Satıcıların fırıldaq üsulları
-
İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü planlaşdırılır - Dubayda
-
“Golden Beach“də faciə: Cəryan vurub öldürdü
-
AZAL təyyarəsinin vurulması ilə bağlı - Yeni detallar
-
Xırdalanda Heydər Əliyev parkında ağaclar qurudulur - Çay evlərindən şikayət
-
Kərə yağı sağlamlığa necə təsir edir: hər gün yemək olarmı?
-
ABŞ bütün dünyaya silah paylaya bilməz - Pentaqon
-
Bakıda nəqliyyatın intensiv hərəkət etdiyi körpü qəzalı vəziyyətdədir? - VİDEO
-
İnstaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
“Lavrov İsa Məsihin vaxtından xarici işlər naziridir...“ - NATO BAŞ KATİBİ
-
Aşurada bu ünvanlarda qan vermək mümkün olacaq - Siyahı
-
“Bütün layihələri yığışdırın, atam bu yeri qardaş ölkəyə verib” - İlham Əliyev
-
“Nə təcili yardım, nə də xəstəxana harayımıza çatır“ - ŞİKAYƏT/VİDEO
-
Araz Ağalarov da hədəfə alındı - Barəsində icraat başladıldı
-
Öldürdüyü müdirinin axtarışlarında iştirak edibmiş - Füzulidəki cinayətin ŞOK TƏFƏRRÜATI
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - FOTOLAR
-
Leyla Əliyevanın poetik dünyası” kitabının təqdimatı keçirilib - "VƏHDƏT" nümayəndəsidə iştirak etdi
-
Nəsimi rayonunda obyektlər piyada səkisini zəbt edib - VİDEO
-
Prezidentlər “Sea Breeze” istirahət mərkəzində olublar - FOTOLAR
-
Azərbaycanda şəxsiyyət vəsiqəsinin forması DƏYİŞDİRİLİR
-
Köçkünlərin yaşadığı 185 mənzil əsl sahiblərinə qaytarıldı - RƏSMİ
-
Makronun arvadının kişi olması iddiasına Trampdan REAKSİYA: “Mən Bricitə yaxından baxmışam“
-
Azərbaycan və Özbəkistan artıq bir ilə yaxındır ki, rəsmi müttəfiqlərdir - İlham Əliyev
-
Vəzifəli şəxs cəzalandırıldı - 1400 manata sürücülük vəsiqəsi alacaqmış...
-
Bakıda Özbəkistan səfirliyinin yeni binası açıldı - FOTOLAR
-
Azər Qasımlı barəsində cinayət işi məhkəmə baxışına verilib - Vəkilin vəsatəti təmin edilməyib
-
Şəxsiyyəti müəyyənləşdirilən daha üç itkin şəhid dəfn olunacaq - ADLAR + FOTO
-
Binəqədi rayonunda qanunsuz tikintiləri Hacıbaba Babayev himayə edir? - VİDEO
-
“Telefonda oyun oynamaq istəyib, anası vermədiyi üçün bıçaqlayıb” - Video
-
Ağ Şəhərdə “Özbəkistan” parkının təməli qoyuldu - Fotolar
-
Əli Əsədov Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini ilə görüşdü - FOTO
-
Rusiya səfiri Azərbaycan XİN-ə çağırıldı - Rəsmi Bakıdan moskvaya etiraz
-
İyulun ilk ongünlüyündə ölkə ərazisində hava mülayim keçəcək - PROQNOZ
-
Azərbaycanla Özbəkistan arasında imzalanmış sənədlər mübadilə edildi - Fotolar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Binəqədidə partlayışda ölənlərin yaxınlarına 30 min manat təklif edilib - MƏHKƏMƏ
-
Peterburqda azərbaycanlı iş adamının evinə basqın - VİDEO
-
Ötən il tikinti şirkətlərinə 288 mln. manat ödənilib - “Kirayə mənzillərə“ görə
-
Beyləqanda Azərbaycan Polisi Günü qeyd olundu - Fotolar
-
140 manatlıq müavinət: Kimlər faydalana biləcək?
-
“Mor-mor” suları bu antisanitar vəziyyətdə hazırlanır? - VİDEO
-
Prezidentlər iclasda iştirak etdilər - FOTOLAR
-
ABŞ bir müddət Ukraynaya sursat tədarük etməyəcək - “The New York Times”
-
Dr.Ella necə estetik əməliyyatlar icra edir? - Araşdırma
-
Şavkat Mirziyoyevin rəsmi qarşılanma mərasimi oldu - FOTO
-
Nazir Qubada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Külək, yağış, 33° isti... - Sabahın havası
-
DİN-in Polis Akademiyasında “Məzun Günü” keçirilib - VİDEO
-
İnformasiya agentliklərinə dair tələblər sərtləşdirilir - Nələr olacaq?
-
Rusiya mediasında Azərbaycana qarşı kampaniya başladılıb - RƏSMİ
-
Ersin Tatar Azərbaycana səfərə gəlib - FOTOLAR
-
Konstitusiya Məhkəməsinin 3 hakimi yola salınır - ONLAR KİMDİR?
-
Azərbaycanlıların ölümündə əli olduğu deyilən rus polislər - FOTO
-
Mirziyoyev Azərbaycana səfərə gəlib - FOTO
-
Şahin Şıxlinskini saxlayanlar ondan nə soruşublar? - Özü danışdı
-
PKK yaxın günlərdə silahları təhvil verəcək - Hakim partiya sözçüsü açıqladı
-
Abşeron rayon Qobu qəsəbəsində qanunsuz tikintiyə icazə verib? - VİDEO
-
“Ziyəddin Səfərov evdən aparılarkən tam sağlam olub“ - Baş Prokurorluq
-
Media Reyestrində olmayan media subyektləri - Onları cərimələr gözləyir
-
Bəzi qadınlar üçün pensiya yaşı azaldıla bilər - VİDEO
-
“Azərbaycan və Rusiya üçün dostluq münasibətləri olduqca vacibdir“ - Zaxarova
-
Hakan Çalhanoğlu “od püskürdü“: “İnter“in prezidenti və kapitanı cavabını aldı
-
Qohum evlilikləri ilə bağlı qadağa əvvəlcədən nişanlı olanlara da aiddir? - VİDEO
-
Avronun manata qarşı bahalaşması davam edir - Rəsmi məzənnələr açıqlandı
-
“Mənə təxribatçı suallar verdilər” - Rusiyada hücuma məruz qalan azərbaycanlı qadın
TOP 10
ARXİV