Bu sözləri Teleqraf.com-a AMEA-nın əməkdaşı, dosent Zaur Əliyev deyib.

Onun sözlərinə görə, görkəmli tarixçi, antik dövr tədqiqatçısı akademik N.Y. Marr VI əsr erməni müəllifi Zelob Qlaka əsaslanıb qeyd edir ki, ermənilərin kökü Hindistandan bu vadiyə gəlib çıxan qaraçıların bir qolu olub:

"Tarixi həqiqətləri əsas götürən bir çox erməni alimləri də qaraçılarla qohumluqlarını etiraf edirlər. Hər iki dildəki oxşar sözlərin çoxluğu, ləhcələrdəki üst-üstə düşmələr, hər iki etnikin özlərini "aroma" adlandırması, kustar sənətə olan meyl, istənilən mühitə az vaxt ərzində uyğunlaşma, antropoloji göstəricilərindəki oxşarlıq bu fikrin doğruluğunu sübuta yetirən çoxsaylı faktorların azsaylı sırasıdır. G.Vantsian 1901-ci ildə nəşr etdiyi "Erməni qaraçıları" kitabında yazır:

""Çoxsaylı Qafqaz xalqları arasında yepiskop Karapetin rəhbərliyi altında 1828-ci ildə Ərzurum vilayətindən rusların yenicə fəth etdiyi bölgələrə - Axalkalak, Axaltsix, Aleksandropol ərazilərinə köçən "Boşa" kimi tanınan erməni qaraçıları da var. İrəvanda, Yelisavetpolda olduğu kimi, Boçesdə də yaşayırdı, halbuki orada onların sayı az idi. Lakin sonradan onlar ilkin həyat tərzini tərk edərək yerli ermənilərlə birləşdilər. Boşilər dil və din baxımından demək olar ki, ermənilərdir, ona görə də çoxları onları "hay-boşa" (erməni qaraçıları) adlandırır, amma xarakter və adət-ənənələrinə görə çox unikal, tipik, tamamilə müstəqil xalqı təmsil edirlər".

Tarixçi alim vurğulayıb ki, ermənilər özlərinin "boşa" olduqlarını danmırlar: "Hətta bu günün özündə belə Ermənistandakı vanetsilər, aparantsılar, kyavartsılar və digərləri qaraçı adlanır, ancaq boşalar ermənilər kimi qeyd edilir. Avropa və Amerikada qaraçılar özlərini "rom", Suriya və Fələstində "dom", Ermənistanda isə "lom" adlandırırlar: "r", "d" və "l" hərflərinin dəyişikliyə uğradığı bildirilir. Ermənilər arasında gizli "lomavren" dili mövcuddur. Bu, erməni dilinin qrammatikasına uyğundur. 1984-cü ildə Moskvada çapdan çıxmış "Dünya xalqlarının məskunlaşması" kitabında da erməni, qaraçı, sinq və pəncəb dillərinin yaxın olduğu konkret əksini tapıb. Akademik Nikolay Marr erməni tarixi mənbələrinə istinad edərək yazır ki, ermənilər Hindistandan Bizansın şərqinə (indiki Suriya-Livan ərazisinə) qaçıb gəlmiş qaraçı tayfalarından törəyiblər".

Zaur Əliyev bildirib ki, saxta erməni tarixçiləri isə özlərini xaldeylərə, hetlərə, assurilərə, selevkilərə, gah da parfiya çarlığını quran arşaklar sülaləsinə bağlayırlar:

"Bir qrup tarixçilər isə friq adıyla hayların gah Balkanlardan gəlməsini, gah da İsveçdən köç aldıqlarını yazırlar. Bununla onlar xüsusi bir bicliklə avropalı kökündən, rus mənşəli olmalarından bəhrələnmək istəyirlər. Hayların urartuları assimilyasiya etməsindən bəhs edənlər də var. Etnik hayları hətta türk savların törəməsi sayanlara da rast gəlinir. Zamanın gərdişindən, tarixin burulğanlarından asılı olaraq hayların biliciləri özlərini yenidən törəmə etnik hesab edərək əcdadlarının gah sami, gah da ari irqinə mənsub olmalarından dəm vururlar. Gizlin-gizlin özlərini kimə və harasa calasalar da, baş tutmur. Əlləri boşa çıxır. Bu günsə özlərini ya farslara calayır, gah da bir zamanlar vəhşi obrazında təsvir və təqdim etdikləri kürdlərə qardaş olmalarından bəhs edirlər. Ermənilərin kimlik axtarışı heç bir tarixi mərhələdə müsbət nəticə vermir. Məlum olur ki, ermənilik etnik mənşə yox, vahid bir dini çətir altında toplanmış müxtəlif etnik birliklərin süni şəkildə homogenləşdirilərək mənimsənilməsi nəticəsində millət adını almasıdır. Milli mənşə məsələsində ermənilərin dolaşıq rəvayətlər ortaya atmasının səbəbi məhz Qriqoryan dini məzhəbi dayanır. Belə ki, onlar bu məzhəbi qəbul etmiş bütün etnik qrupları assimilyasiya etməklə bugünkü erməni millətini formalaşdırmağa nail olmuşlar. Tədqiqatçılar Ermənistan ərazisində yaşayan "Hay" olmayan, Qriqoryan məzhəbini qəbul etmiş fars mənşəli tatların, rumların, qaraçıların, albanların, türkdilli etnik qrupların varlığını, erməni adlarındakı türkmənşəli sözlərin və s. erməni milləti anlayışının saxta mahiyyətinin sübutu kimi göstərir. A. A. Poçtinskiy, M. L.Lelevinin birgə müəllifi olduğu Moskva, 1963-cü ildə nəşr olunan "Antropologiya" kitabının 290-cı səhifəsində yazılır ki, ermənilər 16 antropoloji tipə məxsusdur. Yəni ermənilər 16 xalqın törəmələridir".

Zaur Əliyev qeyd edib ki, erməni ideyalogiyasının ataları hesab edilə biləcək olan erməni tarixçilərinin ciddi cəhdlərinə baxmayaraq "Böyük Ermənistan" haqqında tam bir görüş birliyi mövcud deyil:

"Erməni elm adamı Aqop Məlik Aqopyanın gəldiyi nəticəyə görə əslində ermənilərin qədim tarixi haqqında iddia olunanların əksinə olaraq mənbələr susmaqdadır.

Daha bir erməni tarixçisi Qaraqaşyan yazır: "Erməni xalqının əsli nədir, necə və nə vaxt, haradan və hansı yollarla bu yerlərə gəliblər, erməni olmamışdan əvvəl və sonra hansı tayfalarla əlaqədar olublar, onların dilinə və etnik tərkibinə kimlər necə təsir göstərib? Bizim əlimizdə bu məsələləri təsdiq edən mötəbər və dəqiq dəlillər yoxdur". Ermənilərin keçmişi haqqında tarix və ya salnamə sayıla biləcək məlumatlar yoxdur".

Haykazyanın müəllifi olduğu 1919-cu ildə Parisdə nəşr edilən "Erməni tarixi" kitabında yazılır:

"İlk erməni sülaləsinin başçısı tarixdə olmayıb".

Uzun illər Qafqaz tarixini araşdıran rus tədqiqatçı Aleksandr Anninski yazır:

"Qədim ermənilərin keçmiş siyasi qüdrətinin və mədəniyyətinin əhəmiyyətini sübuta yetirən heç bir sənədin qorunub-saxlanmaması göstərir ki, onların heç nəyi olmayıb".

Bu onu göstərir ki, qədim ermənilər azsaylı vəhşi qəbilə üzvləri olublar. Ermənilərin bədii yaradıcılığının son dərəcə miskinliyi də bununla əlaqədardır. Onların elmliliyi barədə danışmağına da dəyməz. Ermənilər mövcudluqlarının bütün dövrü ərzində heç bir orijinal şey meydana çıxara bilməyiblər. Erməni kilsəsinin xidmətində dayanan tarixçilər "Böyük Ermənistan" mifi üzərində işləyərək onu müasir erməni siyasi cərəyanları və konsepsiyaları üçün təməl anlayışa çeviriblər. Bu gün istənilən siyasi istiqamətdə dayanan partiya və təşkilat, hətta kommunist olsa belə bu saxta anlayışın ermənilər üçün əhəmiyyətini qəbul edir. Bu saxta anlayışı qəbul etmək sanki "ermənilik" sübutudur. Erməni dövlətçiliyinin olmaması xristianlığın qəbulundan sonra kilsə institutu vasitəsi ilə kompensasiya edilib.

Ermənilər kilsə ətrafında toplaşıb, onların bütün ehtiyacları kilsə tərəfindən ödənib. Erməni kilsəsinin nəzarətində olan erməni məktəblərində "Böyük Ermənistan" ideyasının fəal təbliği həyata keçirilib".