![]() |
|














Təhsildə yeniliklərə və inkişafa cəmiyyət sahib çıxmalıdır - Bəxtiyar Hacıyevlə müsahibə
Tarix 28.12.21, 14:55 |
|

Dekabrın 21-də Təhsil naziri Emin Əmrullayev Prezident İlham Əliyevin təhsillə bağlı imzaladığı sərəncamlarla əlaqədar brifinq keçirib. Brifinqdə Emin Əmrullayev məktəblərdə şagird və valideynlərdən pul yığılması ilə bağlı sosial şəbəkələrdə yayılan məlumatlara da münasibət bildirib.
Nazirin cavabı sosial mediada xeyli müzakirələrə səbəb olub. Sosial mediada nazirin dedikləri “məktəblərdə pul yığımı könüllü olmalıdır” kimi təqdim olunub. Əslində isə Emin Əmrullayev məktəblərdə pul yığımının qarşısının alınması üçün yeni mexanizmə ehtiyac olduğunu deyib:“Hesab edirəm ki, bununla bağlı mexanizm olmalıdır. Burada söhbət icbari təhsilin pullu, ödənişli olmağından getmir. Təbii ki, icbari təhsil pulsuzdur. Bir dəfə dedim ki, məktəblərimiz şəffaf qaydada “fandreyzinq”lə məşğul ola bilərmi? Dedilər ki, yeni nazir müasir texnologiyaların altında gizlənərək, məktəblərdə rüşvətxorluğu təşviq edir. Mən rüşvətxorluğu təşviq etmirəm və bunun əleyhinəyəm”, – deyə nazir bildirib. Əslində nazir nə demək idtəyirdi? Nazirin təklifi niyə qınağa səbəb oldu?
Emin Əmrullayevin təklifi səmərəlidirmi? ASTNA-nın bu suallarına ictimai-siyasi fəal Bəxtiyar Hacıyev cavab verib.
***

– Bəxtiyar bəy, Təhsil naziri fandreyzinq (“fundraising”- iqtisadi, siyasi və ya sosial məqsədlər üçün ictimaiyyət nümayəndələrindən vəsaitin yığılması) üsulu ilə məktəblərdə pul yığımı ilə bağlı yeni mexanizm təklif edir. Bu fikir sosial şəbəkələrdə tənqid olunur. Sizcə, nazir nə demək istəyirdi?
– Təhsil naziri Emin Əmrullayev təhsildə maliyyənin nəticəyə müsbət təsirlərindən danışıb. Nazir maddi imkanlar nə qədər çox olarsa, keyfiyyət və müsbət nəticələrin də çox olacağını deyib. Sonra da əlavə edib ki, əgər valideynlər məktəblərə maliyyə dəstəyi göstərmək istəyirsə, bunu şəffaf və hesabatlı şəkildə etməlidirlər, məcburi qaydada yox. Yəni, adam indiki “direktor pul yığır bayrama görə, jurnal pulu gətirin, süpürgə pulu gətirin, gətirməyənin uşağı dərsə buraxılmayacaq” dönəmindən Qərbdəki “övladımızın oxuduğu məktəbə 10 000 dollar ianə etmək istəyirik ki, fizika laboratoriyası təkmilləşdirilsin” dönəminə keçidi arzulayır.
Orta məktəb illərində təhsil aldığım Türk Liseyləri əvvəl tam olaraq sıravi Türkiyə vətəndaşlarının, sonradan Azərbaycanda müxtəlif iş adamları, ailələrin dəstəyi ilə ciddi maliyyə imkanlarına sahib idi. Kiçik ianələrlə böyük laboratoriyalar qurulmuşdu, təhsilin keyfiyyəti şübhə doğurmurdu. Magistratura təhsili aldığım ABŞ-da da həm valideyn olaraq, həm də iş adamı olaraq minlərlə insan universitetimizə maddi yardım, ianələr edirdi. Bu gün də məzun olaraq biz imkan düşdükcə universitetimizə 20-30 dollar, 100-200 dollar ianələr edirik. Yəni, proses şəffaf şəkildə idarə olunarsa, istər orta məktəblərə, istərsə də ali məktəblərə ianələrin edilməsi normal haldır. Buna görə də kimisə tənqid etmək, “rüşvəti şəffaf yığmaq istəyir” deyərək qaralamaq doğru deyil.
– Bəs bu təklif niyə bu qədər müzakirələrə səbəb oldu? Nazirin təklifində qeyri-adi nə vardı? Bu fikri “nazir rüşvəti leqallaşdırmaq istəyir kimi təqdim edənlər” var.
– Həmin brifinqdə nazirin tək xətası 30 ildən artıq heç vaxt fikri, rəyi soruşulmamış cəmiyyətə “gəlin, müzakirə edək, bir yol axtaraq” kimi sözlərlə rəyinin soruşulması oldu. “Ə, bir-bir, borcum yoxdur sənə cavab verməyə”, “sənə nə var kim tikir, Alabala!”, “konkret rədd ol buradan!” cavablarına öyrəşmiş cəmiyyətə birdən-birə “gəlin, müzakirə edək, həll yolu axtaraq” deyəndə hay-küy üçün fürsət gözləyən mərkəzlər çox rahatlıqla cəmiyyəti həmin şəxsə qarşı çevirə bilirlər.
Gərginliyin müsbət nəticəsi isə o ola bilər ki, nazirlik bu temperatur yüksəkliyindən istifadə edərək “bayram pulu”, “jurnal pulu”, “YAP pulu”, “süpürgə pulu” kimi valieynlərdən (və bəzən də müəllimlərdən) məcburi yığılan pulların şəffaf və hesabatlı, könüllü ianə kimi yığıldığı və xərcləndiyi sistemi qurar, cəmiyyətə də göstərər ki, bax, biz bunu nəzərdə tuturduq, indi kim istəyər məktəbə 10 min dollar ianə edər və laboratoriya qurar, kim istəməz, 1 qara qəpik də verməz və buna görə heç kim ona “gözün üstündə qaşın var” deməz.
– Amma tutalım ki, nazirin dediyi fandreyzinq, ianə mexanizmi tətbiq olundu. Sizcə bu məktəblərdəki rüşvətin, direktorların, sinif rəhbərlərinin ciblərinə gedən pul yığımlarının, bayram hədiyyələrinin qarşısını alacaqmı? Məktəb direktoru, sinif rəhbərliyinə bu ianələrdən bir şay çatmayacaqsa, onlar ciblərini qeyri-qanuni yolla doldurmaqdan imtina edəcəklər?
– Məhz bu hədiyyələri, müəllimlərə üstün və qüsursuz xidmətlərinə görə əlavə ödənişləri Valideyn Müəllim Birliyi, yaxud fond kimi fəaliyyət göstərən, fəaliyyəti şəffaf olan qurumun topladığı maliyyədən ayırmaq olar. Onsuz da məktəblərdə valideynlərdən məcburi qaydada qeyri-şəffaf şəkildə toplanan, nəzarətsiz, qeyri-şəffaf xərclənən vəsaitlər varsa, bunu könüllü ianələr əsasında formalaşmış fonddan şəffaf kriteriyalarla, illik plana əsasən toplamaq və xərcləmək olar. Məsələn, ilin əvvəlində müəllim-valideyn birliyinin, yaxud fondun müəyyənləşdirdiyi kriteriyalara görə müəllimlər və şagirdlər tərəfindən yüksək qiymətləndirilən müəllimlərə əvvəlcədən müəyyən edilmiş hədiyyələr, pul mükafatı verilə bilər ki, bu da onların öz işlərinə daha çox motivasiya edilməsinə töhfə verə bilər.
– Sizcə, bu ianələrin doğru istiqamətə getdiyini insanlar necə əmin ola bilərlər?
– Məktəblərə şəffaf ianələri təmin edən, “YAŞAT” fondu kimi “OXUT” fondu yaradıla bilər. Vahid portalda donor kimi qeydiyyatdan keçən valideynlər, iş adamları, təhsilin keyfiyyətinə, ölkəmizin təhsil sisteminə biganə qalmayan vətəndaşlar, şirkətlər birdəfəlik, aylıq, illik ianə məbləğləri seçə və online ödəmə ilə asan ianə edə bilərlər.
İanə edən donor fondun ümumi büdcəsinə, yaxud konkret bir məktəbin ümumi büdcəsinə, yaxud konkret məktəbdə konkret layihənin büdcəsinə ianə etməyi seçə bilərlər. Məsələn, bir iş adamı 5000 AZN ianə edir ki, Bakının Zirə qəsəbəsindəki məktəbdə kitabxana yaradılsın. Başqa bir tanınmış idmançı Zaqataladakı 5 məktəbin həyətində stadion tikilməsi üçün 10 000 manat ianə edir. Hansısa bir deputat seçkidə onun deputat seçilməsi üçün qutulara 200 əlavə bülleten atılmış məktəbin həyətində 200 ağac əkilməsi üçün ianə edir. BP, Azercell kimi şirkətlər fondun ümumi büdcəsinə 100 000 AZN ianə edir.
Eyni zamanda məktəblər də ehtiyaclarına uyğun fandreyzinq və kraudfandinq (“crowdfunding”- internet üzərindən insanlardan kiçik məbləğdə ianə toplamaq yolu ilə hansısa bir layihə və ya müəssisənin maliyyələşdirilməsi- red.) layihələrini portala daxil edirlər. Məsələn, Ucarın hansısa bir kəndindəki məktəb öz musiqi ansamblını qurmaq, məktəblilərə dərsdən sonra muğamı təbliğ etmək üçün musiqi alətləri, məşq otağının təmiri üçün 5000 AZN toplayır. Hansısa bir xanəndə bu layihəni görür, həmin vəsaitin 2000 manatını özü ödəyir, yerdə qalan 3000 isə vətəndaşlar tərəfindən yığılır.
Fondun idarə heyəti və müşahidə şurası toplanan ianələrlə alınan avadanlıqlar, xidmətlər və s. qiymətlərinə nəzarət edir, aylıq və illik hesabatlar hazırlayır və saytda yayılır. 20 AZN ianə etmiş bir vətəndaş girir sayta, öz ianəsinin nömrəsi ilə ianələr siyahısında ianəsinin əks olunduğunu görür, ümumi büdcəyə, layihələrə, xərclərə baxır və nəzarət edir. Təklifi müzakirə etmək və təkmilləşdirmək olar.
Məktəblər dövlət büdcəsindən kənar, dərsdənkənar fəaliyyətlə bağlı bütün xərclərini burada göstərirlər və bu fonddan gələn vəsaitlə idarə etməyə çalışırlar. Bundan sonra da hansısa valideyn qrupu, direktor “süpürgə pulu yığırıq, müəllimlərə bayram paketləri hazırlayırıq, verməyən valideynin uşağı dərsə buraxılmayacaq” dediyi anda özünü hüquq-mühafizə orqanlarında ifadə verərkən görür.
Məktəblərin maliyyələşməsi nə tək dövlətə buraxılmalıdır, nə də təkcə övladı hansısa məktəbdə oxuyan valideynlərə. Təhsildə yeniliklərə və inkişafa cəmiyyət sahib çıxmalıdır. Övladı olan da, olmayan da, övladı oxuyan da, bitirmiş şəxs də. Bu işi dövlətə və direktorlara, valideynlərə buraxanda sui-istifadə halları da, “süpürgə pulları” da yığışmayacaq.
Xəbərin oxunma sayı : 1240
Müsahibə
Xəbərlər
-
Azərbaycan klublarının yay transferləri: Kim gəlir, kim gedir?
-
“Qumar kralı”nın adamları azadlığa çıxdı -8 illik hökm ləğv edildi
-
Azərbaycanda yeni peyvəndin tətbiqi müzakirə edilir - VİDEO
-
Binalarda fərdi istilik sistemlərinin quraşdırılmasına imkan verilməyəcək - VİDEO
-
“Melissa park” tikinti şirkəti ilə sakinlər arasında münaqişə yaşanır - Kim haqlıdır?
-
Ağdamda beşinci yaşayış kompleksinin tikintisinə başlanır - VİDEO
-
“Vaşinqton Suriyaya qarşı sanksiyaların ləğvinə davam edəcək“ - Mayk Uolts
-
Bu rayonun 21 kəndində qaz kəsiləcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Azərbaycan və NATO arasında əməkdaşlığın cari vəziyyəti müzakirə olunub - FOTO
-
Meyvə götürüb tanışlığa gedib - Əməliyyata gedən şəxs xəstələri və işçiləri aldadıb
-
Bakıda zibili eşşək arabası ilə daşıyırlar: “Beş manatdan pul yığırıq“ (VİDEO)
-
Uşaq peçenyesinin içindən dəmir parçası çıxıb? - FOTOLAR
-
“Qızıl top”un favoritləri açıqlandı - Yeni siyahı
-
Attestat qiymətləri əla, nəticə sıfır: Valideyn-müəllim anlaşması olub?
-
Bu il banklar nə qədər pul qazanıblar? - SİYAHI
-
Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu - ŞOK TƏFƏRRÜAT
-
“Çin rəhbərliyi Rusiyaya dəstəyini daha da gücləndirəcəyini bəyan edib“ - “The Telegraph“
-
Bu şəxslərin maaşından vergi tutulacaq - Tarix bəlli oldu
-
FHN partlayış olan binanı 6 ay sonra təmir etməyə başlayıb - 239 min ayrıldı
-
Zərərçəkənlər ifadə verdi - Vardanyanın məhkəməsi+Fotolar
-
Bakıda satılan ən bahalı mənzillər - SİYAHI
-
“Xalq artisti adını sənə sponsorun da verdirə bilir“ - VİDEO
-
Özünə peyğəmbər deyərək 4 il gizlənə bildi - Qətlə görə tutuldu
-
15 iyulda xalqın mübarizəsi həm də işğalın qarşısını aldı - Ərdoğan
-
“Tramp NATO və Aİ-nin nalayiq təzyiqi altındadır“ - Lavrov
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bəzi rayonlarda 40 dərəcə isti var, bəzilərində yağış yağır - FAKTİKİ HAVA
-
Vətəndaşların şəxsi məlumatlarını xaricə ötürən ötürən qrupu aşkarlandı - Saxlanılan var
-
ABŞ silahları Ukraynaya illərlə gecikə bilər - Şok xəbərdarlıq
-
“Qafqaznet“ kondisioner də satırmış - Nazirə məxsus olduğu deyilən şirkətlə daha bir müqavilə
-
İnam Kərimov İraq Federal Ali Məhkəməsinin sədri ilə görüşüb - FOTOLAR
-
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Qarabağa səfər edəcək - Bu tarixdə
-
Tramp Zelenskidən niyə Moskvanı vurmadıqlarını soruşub - “The Washington Post”
-
Azərbaycanda buğda istehsalı niyə azalır - Araşdırma
-
Sədrin şikayətçi olduğu şəxs məhkəmə zalında həbs edildi - SƏBƏB
-
Ukraynaya göndərilən silahların sayı açıqlanmayacaq - Nazirlər razılıq əldə edib
-
Xalq torpaq amnistiyası gözləyir - Kupça əlçatan olacaq?
-
Sabah 40 dərəcə isti olacaq: Çimərliklər üçün tempratur...
-
Kamran Əliyev üç rayona prokuror təyin etdi - FOTO
-
Avropa İttifaqından Gürcüstana ultimatum: vizasız rejim dayandırıla bilər
-
Ruben Vardanyan Bakıda hakim qarşısında: zərərçəkmiş şəxslər ifadə veriblər
-
Piyadanın öldüyü qəza ilə bağlı hökm - Sürücülük vəsiqəsi yox imiş
-
İlham Əliyev Ərdoğana məktub göndərib: “Əziz qardaşım...“
-
Azərbaycan Premyer Liqası: Yayın ən bahalı futbolçusunu kim transfer edib?
-
Deputatların yay tətili başladı - 41 günlük sükut dövründə nə qədər qazanacaqlar?
-
Bu ərazilərdə artan yanğın təhlükəsinə dair əhaliyə - Müraciət
-
Şirkətlərin “Premium Bank“a inamı azalır - 29 milyon manat depoziti geri çəkdilər
-
Masallıda arı təsərrüfatları tələf oldu - Sahibkarlar ziyanda (VİDEO)
-
Probleminlə bağlı polis rəisinə müraciət et - DİN nəzarət edir + Video
-
Səbail rayonunda bina yararsız vəziyyətdə - VİDEO
-
Bu ölkədə azərbaycanlı deputat seçiciyə çaynik atdı - VİDEO
-
Xatirə İslamın dəniz istirahəti - FOTOLAR
-
Aİ Ukraynada məcburi səfərbərliyə qarşı çıxmalıdır - Viktor Orban
-
Bu dərmanlara boşuna pul xərcləməyin - Dövlət pulsuz verir
-
Zaqatalada ağaclar kəsilib - Sakinlərdən ŞİKAYƏT
-
“Almaniya və Norveç Ukrayna üçün “Patriot“ alacaq“ - Zelenski
-
Sürücülərin maşında gəzdirdiyi, amma istifadə etmədiyi “apteçka” - ARAŞDIRMA
-
Bu gün instaqramda bunlar paylaşıldı - FOTOLAR
-
“ABŞ Ukraynada əbədi sülhü təmin etmək istəyir“ - Tramp
-
“İşgəncələr nəticəsində övladımın adını da yadımdan çıxartmışdım” - MƏHKƏMƏ
-
“ABŞ və Aİ Ukraynaya silah tədarükü ilə bağlı razılığa gəlib“ - Tramp
-
Pensiya kartına görə anasını döyərək öldürdü - TƏFƏRRÜATLAR
-
ABŞ 100 il müddətinə Zəngəzur dəhlizinə nəzarəti öz üzərinə götürməyi təklif edib - Səfir
-
Bakıda “abadlıq işi“ elanından sonra ərazidə obyekt tikildi - FOTOFAKT
-
Dünyada ən çox qızıl ehtiyatına sahib olan ölkələr - SİYAHI
-
“Çox güman ki, Azərbaycan-Ermənistan dialoqu uğurla nəticələnəcək“ - Tramp
-
Bu rayonda 4 900 abonentin qaz təchizatı dayandırılacaq - Xəbərdarlıq
-
Pensiyaçıların kommunal ödənişini dövlət ödəyəcək? - Deputat AÇIQLADI
-
“Dedilər ki, 5 milyon manatı qaytarmalıyam“ - Bulvar idarəsinin həbsdə olan sabiq sədri
-
“Hər ay məndən 20 min alırdı, sintezator çalanla xəyanət etdi“ - VİDEO
-
“Paşa Bank“da kəskin mənfəət azalması - 91 milyon manata düşdü
-
Naxçıvan universitetində RƏZALƏT: Tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub
-
ABŞ fondları Ukraynanın ən böyük taxıl terminallarından birinə nəzarəti ƏLƏ KEÇİRDİ
-
Bakıda ağır qəzanın görüntüləri yayıldı - VİDEO
-
PKK-nın İraqdakı mağarası aşkar edilib - Yüzlərlə hərbi vasitə tapılıb + VİDEO
-
Mehdiyevlərin bankı insanlara yalan məlumat verir - Fotofakt
-
Hərbi prokurora müavini, Sumqayıta isə hərbi prokuror təyin edilib - Kamran Əliyevdən yeni təyinat
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Elat Kəndli-Fermer Təsərrüfatı“ MMC tullantıları hara axıdıb? - Xidmət tədbir gördü
-
Azərbaycanda iki yeni milli park yaradılır - SƏRƏNCAM
-
Ukraynada hökumət dəyişikliyi - Zelenski yeni baş nazir təyin edir
-
Suşi bu vəziyyətdə hazırlanırmış - Yoxlama
-
Xətaidəki çörək sexinin fəaliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Məşhur restoran buna görə cərimə edilmişdi - Məhkəmə qərar verdi
-
Rusiyadakı biznesi təhlükə altında olan sabiq məmurlar kimlərdir? - SİYAHI
-
Efirdə müğənnilər qırğına çıxdı - Mikrafonlar söndürüldü - VİDEO
-
Xırdalanda “Little Stars” uşaq bağçasında azyaşlının qolu qırıldı - Rəhbərlik gizlətdi
-
“NATO Moldovanı Rusiya ilə müharibəyə hazırlayır“ - Rusiya xarici kəşfiyyatı
-
Azərbaycan avtobusları Almaniyadan 400, Rusiyadan isə 35 min manata alıb - SİYAHI
-
Torpaq sahələrinin istifadəyə və icarəyə verilməsi ilə bağlı - Yenilik
-
“-ov“, “-yev“ sonluqlu soyadlar bu hallarda dəyişdirilir - RƏSMİ
-
Krımda partlayış hazırlayan 25 yaşlı yerli qadın saxlanılıb - İDDİA
-
Vəhdət Partiyasında toplantı: Adəm İsmayıl Bakuvi tapşırıq verdi
-
Hindistanlı turistlərin Azərbaycana səfəri kəskin artıb - Boykot işə yaramayıb
-
ABŞ yardımları dayandırdı, ərzaq böhranı başladı - Əfqanlar aclıqla üz-üzə qalıb
-
Milli Məclisin sessiyası başa çatdı: Deputatlar məzuniyyyətə çıxdı
-
“İmtahanlara özümün belə müdaxiləm mümkün deyil“ - Məleykə Abbaszadə
-
Şəxsiyyət vəsiqələri dəyişir - Qanun qəbul olundu
-
Bu media subyektləri cərimələnəcək - 5000 manatadək
-
Ötən həftə 812 yanğın olub, 5 nəfərin meyiti çıxarılıb - FHN
-
Putin Trampa xəbərdarlıq edib: “60 günə hər şeyi alacam”
-
Hərbçilərin pensiyalarının hesablanmasında dəyişiklik edilir? - Nazirlikdən cavab
-
54 yaşlı Aygün Kazımova göz qamaşdırdı - VİDEO
-
“Cahid Şahbazova cinayət işi açılıb“ - VİDEO
-
Bu avtomobillərin kilometrajı geri çəkilir - Aldanmamaq üçün nə etmək olar?
-
Sədrlə qohumlar üz-üzə gəldi - AHİK-də 4 nəfər istefa verdi
-
Kümçülər təhvil verdikləri baramanın pulunu niyə ala bilmirlər? - VİDEO
-
Dr. Vəfa Gündoğan necə estetik əməliyyat icra edir? - FOTO/VİDEO
-
Ukraynaya silah tədarükü rekord həddə çatacaq - Respublikaçı senator
-
Nərimanovdakı “Taxta bazarı”nda yanğın olub - VİDEO
-
DTX əməliyyat keçirdi - Həbs edilən var
-
Fransa müdafiə xərclərini sürətlə artıracaq - Makron
-
Azərbaycanda ətin qiyməti qalxıb - VİDEO
-
Sağlam bildiyimiz qidalar qanı qatılaşdırır - Nə yeyək?
-
“Çelsi“ klublararası dünya çempionatının qalibi oldu - VİDEO
-
Əliyev - Paşinyan görüşünün kadrarxası məqamları - VİDEO
-
Bakı çimərliklərində son durum: Yenə natəmizlik, yenə üfunət... (VİDEO)
-
Polkovnik Voronici Kiyevdə Rusiya agentləri olan azərbaycanlılar öldürüb? - FOTO
-
Əhd etmişdilər, Bakıdan Laçına piyada getdilər - VİDEO
TOP 10
ARXİV