|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
Elman Rüstəmov niyə uçot dərəcəsini artırdı? - Bahalaşmanın qarşısını almaq çətin olacaq
Tarix 28.12.21, 19:02 |
|
Azərbaycan Mərkəzi bankı (AMB) ötən həftə uçot dərəcəsini 7%-dən 7,25%-ə yüksəltdi. Faiz dərəcələri dəhlizinin yuxarı həddi 8%-dən 8,25%-ə qaldırıldı, aşağı hədd isə dəyişmədən 6% səviyyəsində qaldı. Bu, Mərkəzi bank tərəfindən uçot dərəcəsinin son ildə artıq üçüncü dəfə yüksəldilməsidir.
Ehtimal ki, Elman Rüstəmov bu addımı atmağı elə də istəmirdi, heç daxili amillər da buna rəvac vermirdi. Ancaq son vaxtlar iqtisadiyyata inflyasion təzyiq güclənir, bunun səbəbi isə qiymətlərin formalaşmasında həlledici rol oynayan xarici amillərdir. Xammalın dünya qiymətlərinin artması və tərəfdaşlarda baş verən inflyasiyalar, daşınmalar zəncirindəki nasazlıqların təsiri və nəqliyyat xərclərində yüksəlişlər gözləniləndən daha böyük və davamlı oldu. Daxili amillər isə qiymət artımının gözləntilərdən çox olması səbəbindən inflyasiyanı nəzərdə tutan göstəricilərlə əlaqələndirməyə mane olur.
İnflyasiyanın dinamikasının formalaşmasında monetar amillərin də rolu azdır. Valyuta bazarındakı tarazlıq qiymətlərin stabilliyinin bu əsas amilini möhkəmlədir və xarici inflyasiyanı yetərincə neytrallaşdırır. Monetar şərtlərin sərtləşdirilməsi ilə bağlı qərarlar isə monetar faktorların inflyasiyaya tarazlaşdırıcı təsirini gücləndirir. Faiz dərəcələrin dəhlizinin parametrləri ilə bağlı növbəti qərarlar inflyasiya risklərinin balansındakı dəyişiklikləri və orta perspektivdə iqtisadiyyatı nəzərə alaraq qəbul ediləcək.
Mərkəzi Bankın bəyanatını sakitləşdirici hesab etmək çətindir. Elə çıxır ki, inflyasiyanı durdurmaq üçün monetar amillər bəs etmir. Və bu ilin yekunlarına görə Mərkəzi Bank orta illik inflyasiyanı 6,3%-6,6%, illik inflyasiyanı isə 11,4-11,9% səviyyəsində gözləyir. Həm orta illik, həm də illik inflyasiya Mərkəzi Bankın ilkin proqnozlarından yüksəkdir. Müqayisə üçün, 2020-ci ildə ölkədə orta illik inflyasiya cəmisi 2,8% olub. Halbuki ötən il qlobal iqtisadiyyat, həmçinin Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün daha uğursuz il sayılırdı.
Bu il isə bütün proqnozlara görə iqtisadiyyatın inkişafı üçün uğurlu il olmalıydı. Azərbaycanda iqtisadiyyat həqiqətən aydan aya artır, ancaq inflyasiya da artır. Anlaşılmaz vəziyyət yaranır - dövlət qurumları hər ayın yekununda ÜDM-in artdığını uca səslə elan edərək inflyasiyanın artmasını da yavaşdan söyləyirlər və bütün günahları xarici amillərin üzərinə atırlar. Yəni, belə deyirlər ki, bizdə inflyasiya kənardan gəlmədir. Yeri gəlmişkən, beynəlxalq bazarların hətta səthi analizi də göstərir ki, bu vəziyyətə bir çox ölkələrdə rast gəlinir. Onlarda da Mərkəzi banklar inflyasiya ilə bağlı vəziyyəti eyni arqumentlərlə əsaslandırırlar.
Dünya pandemiyadan sonrakı dövrdə inflyasiyanın artacağını gözləyirdi və Mərkəzi banklar buna qarşı tədbirlər görürdü. Təəssüf, reallıq gözləntiləri xeyli ötdü, tədbirlər isə yetərincə effektiv olmadı. Əlbəttə, obyektiv amilləri heç kim inkar edə bilməz. Ancaq Mərkəzi bankların da ixtiyarında inflyasiyaya təsir göstərmək üçün çoxsaylı vasitələr var. Buraya monetar amil da daxildir və bizim Mərkəzi bank bir qayda olaraq onu həmişə sərtləşdirir. Yeri gəlmişkən, AMB iddia edir ki, yalnız valyuta bazarındakı sabitlik qiymət stabilliyinin bu amilini möhkəmlədir və xarici inflyasiyanı xeyli neytrallaşdırır. Başqa sözlə desək, yalnız manatın kursunun stabilliyi sayəsində inflyasiya ilə yaxşı-pis mübarizə aparmaq mümkündür. Manatın kursu isə qlobal bazarda neftin qiyməti, müəyyən qədər də Neft fondundan dövlət büdcəsinə transfertlər hesabına qorunub saxlanılır.
Ancaq təəssüf ki, neft sektorundan milyardlarla daxilolmalar və Neft fondundan büdcəyə transfertlər inflyasiya ilə sonadək mübarizə aparmağa yetmir. Düzdür, onlar ölkənin strateji ehtiyatlarını artırmağa yardım edir. Belə ki, bu ilin 11 ayı ərzində valyuta ehtiyatları 4,4% və ya 2,2 mlrd dollar artıb və artıq 53 mlrd. dolları ötür. Üstəlik ödəniş balansındakı profisit də ehtiyatları artırmağa imkan verir. Ancaq Mərkəzi bankın özünün ehtiyatları 10,2% artaraq 7 mlrd. dollara çatıb. Və indiki təmayül qalarsa, 2022-ci ildə də ödəniş balansında yetərincə profisit gözlənilir.
Mərkəzi Bank 2022-ci ilə böyük ümidlər bəsləyir. Səbəblər yenə də neftlə bağlıdır. Bu illə müqayisədə gələn il Neft fondundan dövlət büdcəsinə transfertlər xeyli çoxalacaq. Bu faktor təbii ki milli valyutanın - manatın sabitliyini təmin edəcək. Və hesablamalara görə, ödəniş balansının profisiti qəbul olunmuş makroiqtisadi platforma ilə birlikdə orta perspektivdə risk amillərini neytrallaşdıra bilər.
Ancaq görünür, Neft fondunun taleyi Mərkəzi Bankı maraqlandırmır. Bunu xatırlatmağa cəhd edək. Hesablama palatası bildirir ki, proqnozlara görə, 2022-ci ildə Dövlət Neft fondunun gəlirləri 32,4% artaraq 10,5 mlrd. manata çatacaq. Fondun xərcləri isə 4,4% artaraq 12,7 mlrd. manat olacaq. Beləliklə, Neft fondunun büdcəsində 2,2 mlrd. kəsir yaranacaq. Və bu, hər il təkrarlanacaq. Beləliklə, Fondda valyuta ehtiyatlarının artmasına imkan yaratmaq əvəzinə, büdcəni talamış oluruq. Həm də təkcə büdcədəki dəlikləri bağlamaq üçün yox, büdcənin gəlir hissəsinin yarıdan çoxunu təmin etmək üçün.
Əlbəttə, büdcəni doldurmaq lazımdır, ancaq yaxşı olardı ki, buna iqtisadi artımın, xüsusən də qeyri-neft sektorunun hesabına nail olunsun. Ancaq, bu çətindir, üstəlik çox gözləmək lazım gələcək. Belədə isə bir cibdən digərinə ötürmək çox asan işdir. Qeyri-neft sektorunu inkişaf etdirməyə də tələsməmək olar. Bəli, Neft fonduna cəzasız izni olan məmurlarda təşəbbüs yox olacaq, odur ki, bu imkanı məhdudlaşdırmaq lazımdır. Və bunun üçün təkcə monetar siyasətlə keçinmək olmayacaq. Hələliksə pul-kredit siyasəti sahəsində adekvat qərarlar qəbul etmək imkanı qazanmaq üçün Mərkəzi bank xərclər və təkliflərlə əlaqəli olan inflyasiya faktorlarını diqqətlə nəzarətdə saxlamağı və həm milli, həm dünya iqtisadiyyatının inkişaf proqnozlarını müxtəlif ssenarilərdə nəzərdə keçirməyi vəd edir.
O ki qaldı üzümüzə gələn ilə, inflyasiyanın artmasının qarşısını almaq çətin olacaq. Qeyd etmək yetərlidir ki, 2022-ci ilin əvvəlindən büdcə işçilərinin, o cümlədən güc strukturları əməkdaşlarının gəlirləri artacaq. Təqaüdlərdə və digər müavinətlərdəki artım da yeni ilin ilk günlərindən inflyasiyaya təsir göstərəcək. Qlobal miqyasda bütün növ malların qiymətlərinin enəcəyindən danışmağa dəyməz. “Omikron”-un dünyada artıq bir çox məhdudiyyətlərə səbəb olmuş son dalğası da yeni əndişələr yaradır. Bu faktor və üstəlik ABŞ-ın neftin qiymətini aşağı salmaq cəhdləri təkcə inflyasiya üçün yox, Azərbaycanın bütün iqtisadiyyatı üçün də birbaşa təhlükədir. Göründüyü kimi, inflyasiyanın artmasına şərait yaradan faktorlar Mərkəzi bankın ixtiyarında olan vasitələrdən daha çoxdur. Bu vəziyyətdə Elman Rüstəmov necə hərəkət edəcək? Cavabı çox gözləmək lazım gəlməyəcək. (virtualaz.org)
Xəbərin oxunma sayı : 2053
Gündəm
Xəbərlər
-
Aygün Kazımova ilə Namiq yenidən məşhur dueti oxudu - VİDEO
-
Qurban Qurbanov hərəkətlərinə fikir verməyən futbolçunu CƏRİMƏLƏDİ
-
DİN vətəndaşlara müraciət edib - “Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın”
-
Pensiya və müavinətlər artırıla bilər - VİDEO
-
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarına həsr edilən “Xüsusi Xidmət” sənədli filmi - VİDEO
-
Quzu ətindən baha olan göbələk növü - VİDEO
-
“Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır“ - Ukraynalı deputat
-
Şokoladın qiyməti dəyişəcək? - VİDEO
-
Nazir üç universitetə yeni prorektorlar təyin etdi - FOTO
-
Ramazanın 19-cu gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Ermənistan Rusiya ilə münasibətləri uçuruma aparır” - Lavrov
-
Təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı tədbir keçirildi - FOTOLAR
-
Nağdsız ödənişdən yayınanlar barəsində tədbir görüləcəkmi? - Ekspertlər danışır...
-
7-8 il əzab verdiyi arvadı gözünü itirib... - TƏFƏRRÜAT
-
“OMİD” 10 min manatədək cərimə oluna bilər – Məhkəmə davam edir
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Bu şəxslərin evləri təmir olunacaq: yarım milyon ayrıldı
-
Ramiz Mehdiyev məhkəmə qarşısında - Onu hansı cəza gözləyir?
-
Himayədar ailə olmaq istəyənlərin nəzərinə - Güzəşt tətbiq ediləcək
-
Taksilərlə bağlı yeni tələblər müəyyənləşdi - Nələr məcburi olacaq?
-
Azərbaycanda sahə rəisi həmkəndlisini niyə güllələyib? - TƏFƏRRÜAT
-
Küçəni zibilləyənlərə qarşı nə tədbir görüləcək? - Gəncədə zibilxanaya çevrilən ərazi + VİDEO
-
Paşinyan hökuməti separatçıları küncə sıxışdırır: Bütün ofisləri bağlanacaq
-
Daxili işlər naziri Şamaxı rayonunda vətəndaş qəbulu və sıra baxışı keçirib - FOTO/VİDEO
-
Məktəb və musiqi kolleci niyə birləşdirildi? - VİDEO
-
Taleh Qaraşovun qardaşı oğluna hökm oxundu - Atasını öldürmüşdü
-
Azərbaycanda taksilər bu rənglərdə olacaq - Qərar verildi
-
Dövlət Xidmətindən xəbərdarlıq - Bu mesajlar telefonunuza gəlirsə...
-
Çingizi arvadı ifşa edibmiş - Mərhum nazirin oğlu da dindirilib
-
Tramp İncil satmağa başladı - VİDEO
-
Naxçıvanda nəqliyyat problemi necə həll ediləcək? - VİDEO
-
Ödənişli yollara görə ödənilən vəsaitin bölgüsü qaydası hazırlanacaq - FƏRMAN
-
Bakıda İran vətəndaşına hökm oxundu - Casusluğa görə
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın “hökuməti”ni tanımır” - Paşinyan
-
Yeni qərar kredit faizlərini endirəcək? - AÇIQLAMA
-
“KTMT üzvləri su uğrunda münaqişələrlə üzləşə bilər“ - Baş katib
-
İsveçrədən Azərbaycana 105 min manata 4 ədəd qol saatı gətiriblər - TƏFƏRRÜAT
-
“Telegram“ getdikcə terrorçuların əlində alətə çevrilir“ - Kreml
-
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verildi – İki rəis vəzifədən kənarlaşdırıldı
-
“Vətəndaşlarımız Rusiyada terrora cəlb edilir“ - Qırğızıstanın əmək nazirliyi
-
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb
-
Bakıda 17, bölgələrdə 20 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Diri atı 340 manata Qazaxıstana satıb, kiloqramı 2,9 manata Qazaxıstandan at əti alırıq – RƏSMİ
-
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - Yeni təyinat
-
Mərkəzi Bank dollara tələbin artmasının səbəblərini AÇIQLADI
-
“İrəvan bizim işimizdə iştirak etmir“ - KTMT-nin Baş katibi
-
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
-
YAP qarşıdakı seçkidə bu deputatlardan imtina edəcək? - SİYAHI
-
Uşaq bağçalarında müdir vəzifəsinə qəbulun test mərhələsinin vaxtı AÇIQLANDI
-
Daşaltıda itkin düşmüş daha 73 nəfərin adı açıqlanacaq - Əli Nağıyev
-
Azərbaycanda işığın qiyməti ucuzlaşa bilər - VİDEO
-
Cəhri-Buzqov avtomobil yolunda qaya uçqunu baş verdi - VİDEO
-
DTX 27 dövlətə xəyanət işinin ibtidai istintaqını aparıb - Əli Nağıyev açıqladı
-
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanları 105 yaşında - VİDEO
-
“Rusiya “Crocus”da terrorun hazırlandığını hələ fevraldan bilirdi“ - Budanov
-
Qadın sevgilisinə yazdığı mesajı oğluna göndərdi - Ucar rayonunda dəhşətli cinayət
-
Fransada həyəcan təbili: Silah ehtiyatı azalır
-
Boşanma zamanı əmlakın bölünməsi ilə bağlı yenilik: Qeydiyyatsız tikililərlə bağlı qərar - VİDEO
-
Canlı yayım açıb dərman tövsiyə edən əczaçıları hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Lalə Məmmədovadan cazibədar - Fotosessiya
-
“Yəqin ki, yığmadan gedəcəkdim“ - Messi açıqladı
-
Hikmət Hacıyev NATO-nun eks-baş katibi barədə: “Hesabatına ödənişi əlavə etməyi unudub”
-
Tikinti materialları bazarında son vəziyyət: Hansı məhsullar ucuzlaşdı?
-
Bakıda və üç rayonda qazın verilişində məhdudiyyət olacaq - Xəbərdarlıq
-
Rusiya Xarkovun yaşayış massivinə zərbə endirib - Ölən və yaralananlar var
-
Həcc üçün ayrılan kvotanın yarısından çoxu dolub - RƏSMİ
-
Sabiq milli təhlükəsizlik naziri VƏFAT ETDİ
-
“55 min manat ver, övladının maddəsini dəyişdirib azadlığa buraxdırım” - Məhkəmə
-
“ABŞ-ni yenidən dua oxumağa məcbur etməliyik” - Tramp
-
“Fransa Azərbaycanla Ermənistan arasında razılaşmaların həyata keçirilməsinə mane olur” - Zaxarova
-
Ramazan ayının 18-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
“Qərbi ərköyün övladına qarşı təzyiqləri artırmaq lazımdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycan hotelləri Novruz bayramından necə çıxıblar? - ARAŞDIRMA
-
Şəhid bacısı sektor müdiri TƏYİN EDİLDİ
-
Xristianlıqla İslamı üz-üzə qoymaq istəyirlər - Kirill
-
Yüzə yaxın ailə təhlükədə: Zaqataladakı qəzalı körpü niyə təmir edilmir? - VİDEO
-
“Düzəltdiyim dəmiri silah üçün istifadə ediblər“ - “Bravo“da silahlı hücumla bağlı məhkəmə
-
2024-cü ildə bu rektorların səlahiyyət müddəti bitir - SİYAHI
-
Samuxun ötən əsrdən qalma keçilməz yolları - VİDEO
-
Prorektorun qətlini sifariş etməkdə təqsirləndirilənlərə ağır cəza istənildi - MƏHKƏMƏ
-
Bahalaşmanın növbəti dalğası gəlir: Evlərin qiyməti yenə artacaq
-
Məşhur vəkilə qarşı ittiham: 7 min manat pul alıb
-
Qanunsuz evlər yaxın vaxtlarda sənədləşdiriləcək? - AÇIQLAMA
-
Ağalarovun “Crocus City Hall” konsert zalı bankda girov imiş - Yeni DETALLAR
-
“Bahalaşmanı müsbət qarşılamaq lazımdır“ - Deputat
-
“Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin prinsipləri razılaşdırılıb“ - Paşinyan
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Ukraynada rusiyalı agentlər ifşa edildilər - FOTO
-
Onlayn satılan saç serumları hansı xəstəliklərə səbəb olur? - VİDEO
-
Mərkəzi Bank Hökumət Ödəniş Portalını niyə ləğv edib? – “Ən çox zərbə mikrosahibkarlara dəyir...”
-
“Rusiyada baş verən terror aktını hər gün Türkiyədə törətmək istəyənlər var“ - Ərdoğan
-
Jurnalistlərin bitirdiyi gömrük polkovniki – Onu Bakıdan qardaşları ilə birlikdə aparıblar
-
Kolleclərə qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
Dəmiryol Vağzalının qarşısında bir sutka parkinqin qiyməti 30 manat olacaq – Tariflər
-
Bakıda qəribə hadisə: Özünün xəbəri olmadan işə götürüldü - VİDEO
-
“Gənclik Mall”da autizmli gəncin döyülməsini ört-basdır etməyə çalışıblar? – FOTO
-
“Dünyanın gələcəyi Çin-ABŞ münasibətlərindən asılıdır“ - Si Cinpin
-
Elçin Babayev yenidən BDU-nun rektoru təyin edildi - Sərəncam
-
“Traktor” komandasının azarkeşləri yeni şüar təqdim ediblər - VİDEO
-
Bakıda 18 dərəcə isti, dağlarda 7 dərəcə şaxta olacaq - Sabahın havası
-
Arıqlamaq üçün istifadə edilən toxumların faydası və zərəri nələrdir? - ARAŞDIRMA
-
Xocalıda kütləvi məzarlıqda qalıqları tapılan şəhid dəfn olundu - FOTO
-
Bakıda qəbiristanlıqda çayxana tikmək istədilər-VİDEO
-
Yeraltı dayanacaqlarda kəskin qiymət artımının səbəbi nədir? - AÇIQLAMA
-
“Azərbaycanda varlıların işğal etdikləri torpaqlar var”: Komitə sədrindən açıqlama
-
Binəqədidə binanın zirzəmisi su ilə dolub: Təhlükəli vəziyyət yaranıb - VİDEO
-
Mərkəzi Bank növbəti faiz qərarını açıqlayacaq - Tarix bəlli oldu
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşüb - FOTOLAR + VİDEO
-
Bakıda evə neft axır - VİDEO
-
Mənzil alışında yeniliklər - Nələr dəyişəcək?
-
“Serbiya tezliklə çox böyük təhlükə ilə üzləşəcək“ - Vuçiç
-
Qəbiristanlıqlar hasarlanır və zəbt edilir - VİDEO
-
Bayram günlərində yüzlərlə şəxs xəstəxanaya yerləşdirilib - RƏSMİ
-
Müdafiə Nazirliyindən 30 yaşınadək hərbi vəzifəlilərə müraciət - VİDEO
-
Pakistanda terror hücumu nəticəsində çinlilər həlak oldular - FOTO
-
Bəzi yerlərə yağış və qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Sumqayıtda Musiqi Kolleci köçürülür: Valideynlər nədən narazıdırlar? - VİDEO
-
Qırğızıstanın sabiq vəzifəli şəxsi Azərbaycanda həbs edildi - VİDEO
-
“Aİ və ABŞ-nin açıqlamaları qərəzli xarakter daşıyır” - Azərbaycan XİN
-
Güney Azərbaycanın incisindən yeni görüntülər - VİDEO
TOP 10
ARXİV