![]() |
|




.jpg)





645.jpg)



“Rusiyanın gücü olsa, bütün Qafqazı ələ keçirər...” - Etibar Məmmədov
Tarix 14.05.22, 18:52 |
|

“Qarabağda “rus icması” qurmaq mümkün deyil”
Azərbaycan və Ermənistan arasında iki platformada sülh danışıqları aparılır. Brüsseldə aparılan danışıqlar daha səmərəli təsir bağışlayır. Rusiyanın vasitəçiliyi ilə gedən digər proses isə, sanki Moskvanın hazırkı status-kvonu uzun müddətə saxlamaq niyyətinə xidmət edir. Ən azı ona görə ki, müharibənin başa çatmasının ikinci ilinin bitmək üzrə olduğuna baxmayaraq, Rusiya vasitəçi kimi nə regionda kommunikasya xətlərinin açılmasına, nə də Qarabağdakı qanunsuz birləşmələrin tərk-silah edilməsinə dair heç bir ciddi addım atmır. Əvəzində, Qarabağdakı ermənilərə himayədarlıq mesajları və hətta orada hansısa “rus icması”nın yaradılması istiqamətində açıqlamalar eşidirik.
“AzPolitika.info” bu mövzunu Azərbaycan Milli İstiqalal Partiyasının (AMİP) lideri Etibar Məmmədovla müzakirə edib.
- Etibar bəy, Qarabağ ətrafında aktiv danışıqlar fazası müşahidə edilir. Bu, həm Brüssel xəttində, həm də Moskva platformasında özünü göstərir. Buna paralel olaraq isə Ermənistanda müxalifətin davamlı etiraz aksiyaları baş verir. Siz hazırda yaranan vəziyyəti necə qiymətləndirirsiniz?
- İndiki vəziyyətdə Rusiya qarışdurmaqda maraqlıdır. Çünki Ermənistan və Azərbaycan Avropa İttifaqı ilə razılaşmışdı ki, sülh prosesinə başlasınlar, sülh müqaviləsini hazırlasınlar. Rusiya isə maraqlıdır ki, onun iştirakından kənar sülh müqaviləsi imzalanmasın. Odur ki, Rusiya prosesi qarışdırmaq üçün öz qüvvələrini işə salıb. O cümlədən də Ermənistan daxilində çevrilişə hazırlaşırlar, buna cəhdlər edirlər.
- Düşünürsünüz ki, Nikol Paşinyan Moskvanın xeyir-duası ilə devriləcək?
- Qənaətimcə, Paşinyanı yıxmaq o qədər də asan məsələ deyil. Məncə, ermənilərin əksəriyyəti müharibənin tam başa çatmasını və tərəflər arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasını istəyir. Amma digər qüvvələr də var ki, məğlubiyyətlə barışmaq və ya razılaşmaq istəmirlər. Revanşist mövqedən çıxış edən bu qüvvələr Rusiya tərəfindən dəstəklənir və müdafiə olunur.
- İndi Rusiyanın planlarına xidmət edən başqa proseslər də müşahidə olunur. Məsələn, vaxtı ilə Bakıda yaşamış və BDU-nun məzunu olan Stanislav Tarasov erməni mediasına bildirib ki, Qarabağ xanlığı Rusiya imperiyasının tərkibinə qatılarkən Azərbaycan dövləti ümumiyyətlə olmayıb. Bu cür açıqlamalar nəyə xidmət edir?
- Tarasovun fikirləri ilə tanışam. Amma, əgər söhbət 1806-cı ildən gedirsə, o zaman Azərbaycan dövləti olmadığı kimi Ermənistan dövləti də yox idi. Azərbaycan ərazisində xanlıq var idi, üstəlik indiki Ermənistan ərazisində də İrəvan xanlığı ilə Naxçıvan xanlığı mövcud idi. Sonradan bunun bazasında əsas olmadan Ermənistan vilayəti yaratdılar. Yəni bu kimi fikirlər heç bir şeyi dəyişmir. Əgər o zaman Azərbaycan dövləti yox idisə, digər dövlətlər də yox idi.
İkincisi, belə fikirlərlə heç kim iddia edə bilməz ki, Qarabağ Rusiyanındır. Zamanında Qarabağ xanlığı ilə Rusiya arasında Kürəkçay müqaviləsi imzalanıb. Həmin müqaviləyə əsasən Qarabağ xanlığı Rusiyanın himayəsinə keçirdi. Xanlıq strukturu da mövcudluğunu saxlayırdı. Amma o dövrdəki Rusiya imzaladığı bu müqaviləni pozdu və İbarahim Xan ailəsi ilə birlikdə məhv edildi və Qarabağ xanlığı ləğv olundu. Başqa sözlə, o zaman da Rusiya öz öhdəliyini yerinə yetirməyib.
- Məsələnin tarixi aspektlərini izah etdiniz, bəs bunu siyasi dilə çevirsək, onlar nə demək istəyirlər?
- Əslində, onlar çox şey demək istəyirlər. Mən də deyirəm ki, bu halda Rusiya ərazisi də monqollara aid olmalıdır. Çünki bu ərazilər Qızıl Orda dövlətinin tərkibində olub. O zaman Rusiya dövləti ləğv edilməlidir. XVII əsrə qədər onlar Qızıl Ordaya, hələ sonra da Krım xanlığına xərac veriblər. Onda bunların hamısı geriyə, əvvəlki vəziyyətinə qaytarılmalıdır. Hesab edirəm ki, bunlar məntiqsiz və absurd fikirlərdir.
- Amma belə fikirlərin və iddiaların, hətta hədə-qorxuların arası kəsilmir. Bundan əvvəl Dumanın deputatı Delyagin Bakının bombalanmasını təklif etmişdi. Hələ müharibə dövründə Rusiya hakim partiyasının deputatı Vitali Milonov tez-tez Xankəndində peya olurdu və rus icması haqqında danışırdı. İndi isə bu işi qondarma “rus icması”nın rəhbəri Aleksandr Bordov aparır...
- Qarabağda zamanında 5-10 rus yaşayıb. Bununla Qarabağda “rus icması” qurmaq mümkün deyil. Məqsəd diqqəti əsas fikirdən yayındırmaqdır. Rusiyanın rəsmi mövqeyi hələki Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və müharibədəki qələbəsini tanıyır. Bu birilər isə məncə, Azərbaycana təsir etmək naminə ortaya atılan adamlardır.
-Sizcə, hazırda Rusiyanın Qarabağ siyasətinin mahiyyəti nədir, nəyə nail olmaq istəyirlər?
- Mahiyyəti çox sadədir. Rusiya regionu öz təsiri altında saxlamaq istəyir. Qarabağın bir hissəsində hansısa separatçı strukturun olması onlara imkan yaradır ki, burada mövqelərini möhkəmləndirsinlər. Başqa fikir yoxdur. Gücü olsa bütövlükdə Qafqazı ələ keçirərdi. Amma indiki halda təsir nöqtələrindən biri də Qarabağın yuxarı hissəsidir.
- Rusiyanın yaratdığı və idarə etdiyi bütün konfliktlər eyni ssenari üzrə idarə olunur: əvvəl yerli separatçılar dəstəklənir, sonra saxta rejim qurulur, az sonra “rus icması” yaradılır, daha sonra referendum məsələsi ortaya atılır. Biz bunu Abxaziya, Osetiya, Donbas, Krım və Dnestryanı ərazilərdə gördük. Belə ssenarilər bizim üçün də təhlükəli deyilmi?
- Bunlar tamam başqa məsələlərdir. Donbasda və Krımda yaşayanlar doğrudan da ruslardır. II Dünya Müharibəsi zamanı Krımdan tatarları sürgün ediblər. Sonradan Ukrayna hökumətinin böyük səhvi o oldu ki, tatarları tarixi vətənlərinə qaytarmadı. Əgər Krım tatarlarını zamanında öz vətənlərinə qaytarmaq siyasəti aparılsaydı, tatarlar müqavimət hərakatı formalaşdıra bilərdi. Son illər Krımda kifayət qədər rus yaşayırdı və onlar Rusiyaya meyl edirdilər. Donbasda da vəziyyət təxminən buna oxşar idi. Bu regionda da yaşayan çoxluq ruslar idi. Qarabağ isə tamam başqa bir məsələdir. Burada rus yoxdur və ya orada barmaqla sayıla biləcək qədər rus olub ki, onların da Rusiyaya heç bir aidiyyəti yoxdur.
- Demək istəyirsiniz ki, Qarabağda hər hansı bir “rus icması” yaradıla bilməz?
- Adını qoya, yarada bilərlər. Amma bu nəyi dəyişir? Digər tərəfdən, bu halda Azərbaycandakı rus icması səsini çıxarmalıdır. Rus icması müharibə dövründə Azərbaycan tərəfindən çıxış edib və bunu davam etdirməlidir.
- Danışıqlar davam edir, növbəti raunddan nə gözləyirsiniz, Azərbaycan hansı addımları atmalıdır?
- Danışıqlar öz yerində, amma hesab edirəm ki, bu saat Azərbaycan hökumətinin vəzifəsi sürətlə Qarabağda məskunlaşdırma siyasəti aparmaqdır. Yəni oradan məcburi köçkün düşən insanları öz yerinə qaytırmağı təmin etməlidir. Fikrimcə, biz, bu məsələdə gecikirik. Əlbəttə, işğaldan azad edilən ərazilərimizdə infrastruktur yaratmaq lazım idi, hərbi baxımdan strukturları qurmaq lazım gəlirdi. Çox yaxşı haldır ki, bu proseslər sürətlə gedir. Amma eyni zamanda əhalinin oralara köçürülməsində gecikmə var. Mənim fikrimcə, bunu sürətləndirmək lazımdır. İnsanlarımız orada məskunlaşmalıdırlar. Hesab edirəm ki, bu, oradakı real vəziyyəti kökündən dəyişəcək. Yəni ermənilər ətrafında boşluq görəndə daha çox ürəklənirlər. Lakin ətraflarında azərbaycanlıları görəndə onların dili qısalacaq. Yəni bunun böyük təsiri var. Oralar boş qalmamalı, əhali ora köçürülməlidir. Məncə bu, vacib istiqamət olmalıdır.
Xəbərin oxunma sayı : 751
loading...
Müsahibə
Xəbərlər
-
Nigar Camal hovuzdan görüntüsünü paylaşdı - VİDEO
-
Daha bir deputatın tikinti şirkətləri aşkarlandı - FOTOFAKT
-
“ƏDV-dən yayınmaq üçün bir neçə şirkət yaradanlar var“ - Vergi rəsmisi
-
İdarə müdirindən deputata çağırış: “Hüquq mühafizə orqanlarına müraciət et“
-
Avropa dizel və benzin mühərrikli avtomobillərdən imtina edir - 59 milyardlıq fond yaradılır
-
“PKK-ya qarşı əlavə addımlar atmağa hazırıq“ - Finlandiya XİN
-
Üç hakimin səlahiyyətlərinə vaxtından əvvəl xitam verildi - Sərəncam
-
Afşin Azəri Zaurla qalmaqalından danışdı – VİDEO
-
“İsveç Türkiyəyə 73 PKK üzvünü təslim edəcək” - Ərdoğan
-
Rüşvət alan iki vəzifəli şəxs həbs edilib - RƏSMİ
-
Nüvə müharibəsi təhlükəsi reallığa çevrilir: Lukaşenko Rusiyaya çağırış etdi
-
Fermerlərə şad xəbər: Əli Əsədov yeni qərar imzaladı
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Koronavirus statistikası
-
Rayonlara yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Azəriqaz” niyə borulara hava vurur? - Rəsmi açıqlama
-
Putinin bu avantürası puça çıxıb – “Vaşinqton Post”
-
Manatın məzənnəsi digər valyutalar qarşısında necə dəyişib? - SİYAHI
-
Cəlilabadda minlərlə ton kartof MƏHV OLUR: Fermerlər əlacsız qalıb - VİDEO
-
İlham Əliyev bir qrup dəniz nəqliyyatı işçisini təltif etdi - SİYAHI
-
“Türkiyə ilə sərhədin delimitasiyası məsələsi gündəmdə yoxdur” - Ruben Rubinyan
-
Zakir Fərəcovun əli ilə Sumqayıtı “yaşıllaşdıran” ata-bala kimlərdir?
-
Daha 7 min nəfərə “Müharibə veteranı“ adı verildi - RƏSMİ
-
“Tənqidi mülahizələrdə subyektiv yanaşma əsas götürülür“ - Agentlikdən reaksiya
-
Azərbaycan Prezidenti Pakistan Senatının sədrini qəbul edib - FOTO
-
Özbəkistan Konstitusiyası niyə dəyişdirilir? - Rusiya bu ölkədə də separatizmi qızışdırmaq istəyir...
-
İlham Əliyev Türkiyə Böyük Millət Məclisinin sədrini qəbul edib - FOTO
-
Rusiya İlan adasından çəkildiyini təsdiqləyib - “Bu, xoşməramlı addımdır”
-
MSK ilə Statistika Komitəsinin rəqəmləri niyə fərqlidir? – Hələ də 1 milyon vətəndaş seçici sayılmır
-
“Suya, qaza, işığa qənaət etməliyik“ - Deputat
-
Korrupsiya İdarəsi bu rayonda əməliyyat keçirdi - Həbs edilənlər var
-
Baş Mil-Muğan Kollektorlarının İstismarı İdarəsi rəisi sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğuldur - FOTO
-
Vəziyyət kəskinləşə bilər - ÜST-dən xəbərdarlıq
-
Bakı sakinlərinin diqqətinə: 2-3 iyul tarixlərində...
-
Azərbaycan əsgəri faciəvi şəkildə həlak oldu - FOTO
-
“Sahibkar kredit alır, 3-5 ay sonra VÖEN-ni bağlamaq istəyir ki, hesabat verməsin” - İsmayıl Hüseynov
-
İsrail parlamenti buraxılıb - Netanyahu hakimiyyətə qayıdır
-
Azərbaycanda meymunçiçəyi virusuna yoluxma halı qeydə alınmayıb - RƏSMİ
-
Solovyov yenə “sözünü yedi“... - “Azərbaycandan üzr istəyirəm” + VİDEO
-
Qoşulmama Hərəkatı Parlament Şəbəkəsinin Bakı konfransı başlayıb - İlham Əliyev konfransda iştirak edib
-
“ATƏT-in Minsk qrupu sadəcə bir alətə çevrilmişdi“ - Prezident İlham Əliyev
-
Yoluxmaların sayı artır: Koronavirus kabusu geri qayıdır?
-
Bakıda mehmanxananın fəaliyyəti məhdudlaşdırıldı - VİDEO
-
Milli Müdafiə Universitetinə rektor təyin olundu - Sərəncam imzalanıb
-
“Qərarlara hər kəs riayət etməlidir“ - İdarə müdiri
-
“Ən vacib məsələ Azərbaycanla birgə planımızın həyata keçirilməsidir” - Putin
-
İlqar Məmmədov Prezidentə müraciət etdi - 7 dairədə əhali deputatsız qalıb...
-
“Əri şəkil çəkib atıb ki, gəl evə” - Xalidə Kəngərli özünü öldürüb? – VİDEO
-
2035-ci ildən Avropada ənənəvi avtomobillər erası bitir - FOTO
-
Ofisdə kondisionerdən uzun müddət istifadənin zərərləri açıqlandı - FOTO
-
Prezident İlham Əliyevin Türkmənistana səfəri başa çatıb
-
İlham Əliyev Aşqabadda Putinlə görüşdü - FOTO
-
Aygün Kazımovanı Rəsul Quliyevlə nə bağlayır? - Xalq artisti barədə bilmədiklərimiz
-
Futbolda braziliyalı ulduz parlayır - VİDEO
-
Leysan və güclü külək Zaqatalada bir sıra fəsadlar törədib - Yollar və həyətlər su altında qalıb
-
Pensiya ilə bağlı dəyişikliyin detalları açıqlandı - VİDEO
-
Böyük Britaniyanın müdafiə naziri: “Putin sadəcə maço görünmək istəyir“
-
Tünzalə Ağayeva qızı ilə SƏHNƏDƏ - VİDEO
-
Ərdoğan Baydenlə görüşü başa çatıb – VİDEO
-
Bütün dünya bir daha gördü ki, “Dəmir yumruq” yerindədir
-
ABŞ Minsk Qrupundan əl çəkmir - Fəaliyyətini dayandırmış qurumdakı həmsədrini dəyişib
-
Sumqayıtda qadını itələyən sürücü saxlanılıb – VİDEO
-
Bu kəndlərin avtobusu çayın içindən keçir - VİDEO
-
“Zəngəzur dəhlizi artıq reallığa çevrilir“ - Prezident
-
AFFA yenə əcnəbi gətirir: Ştuxliki kim əvəz edəcək?
-
Ərdoğanla Consonun türk dilində maraqlı dialoqu: “Çox gözəlsən” – VİDEO
-
“Psixoloji problemi olan biri necə Dövlət Gömrük Komitəsində vəzifə tuta bilər?“ - Xalidənin qardaşından yeni açıqlama
-
Türkiyənin razılığı Putinə zərbədir – “Nyu-York Tayms”
-
Avropalı fermerlər inəklərilə birgə etiraza çıxdılar - VİDEO
-
3 aylıq şirkət dövlət qurumuna kimyəvi maddələr satacaq – Müəmmalı tender
-
Məhkəmə sədri və generalların adından pul yığan gənc kim olub? – ŞOK FAKTLAR
-
“Putin istəsə, Ukraynada müharibə hətta sabah bitə bilər” - Almaniya XİN
-
Qalib xalqın Müzəffər Ordusu
-
1 iyuldan əlilliyinin qiymətləndirilməsi belə həyata keçiriləcək - SİYAHI
-
Vaşinqtonun yeni ittifaqı kimlərə qarşıdır? - Hindistan əzəli rəqibini qıcıqlandırmaq istəmir...
-
Sabah Bakıda 32, rayonlarda 38 dərəcə isti olacaq - Hava proqnozu
-
Azərbaycan xalqı qurub-yaradan xalqdır
-
“ABŞ Avropada hərbi iştirakını gücləndirmək niyyətindədir“ - Bayden
-
İntihar edən həkimin qardaşı danışdı: “Əlimdə videofakt var ki…”
-
Eldar Əzizovun milyonlar ayırdığı MMC-lərin görünməyən tərəfləri
-
Əli Həsənovun əlindən alınan əmlakı dövlət qurumuna verildi
-
Aşqabadda Azərbaycan və İran prezidentlərinin görüşü olub - FOTO
-
Kəlbəcər və Laçında quruculuq işləri uğurla davam edir
-
“70 ölkədən quşçuluq məhsullarının gətirilməsinə məhdudiyyət var“ - AQTA-nın şöbə müdiri
-
Qarabağ Cənubi Qafqazın ən inkişaf etmiş vilayətinə çevirəcəkdir
-
Cəlilabadda kartof kəskin ucuzlaşdı: Məhsul əkin sahələrində çürüyür
-
Bakıda dəhşətli yanğınla bağlı rəsmi açıqlama: “Yalnız bir uşaq ölüb”
-
İnstaqram Azərbaycanda musiqili videoları niyə bloklayır? - AÇIQLAMA
-
Ərdoğan Madriddə Makronla görüşüb - FOTO
-
Gəncənin təhsil şefi iki deputatı üz-üzə qoydu - Direktorun intihara cəhdi həmkar intriqasını faş etdi
-
İlham Əliyev Türkmənistan prezidenti ilə görüşdü - FOTO
-
Özünə yeni biznes quran Roza gündəlik 700 AZN xərcləyir? - VİDEO
-
Əmək pensiyaları ilə bağlı qanunda nələr dəyişib? - Detalları açıqlandı
-
Bayden-Ərdoğan görüşü ilə bağlı kritik mesaj – Detallar bəlli oldu
-
“Yen konsepsiyada Rusiya təhdid mənbəyi sayılacaq“ - Baş katib
-
İlham Əliyev Qurbanqulu Berdiməhəmmədov ilə görüşdü - FOTO
-
Azərbaycan dövlətinin ardıcıl şəkildə həyata keçirdiyi müstəqil və balanslı siyasət...
-
Bakıda yanğın olub, iki körpə ölüb - RƏSMİ
-
Zaqatalada sel suları evlərə doldu, elektrik enerjisinin verilişi dayandırıldı - FOTO
-
Azərbaycan müasir tarixin ən mürəkkəb və iddialı bərpa-yenidənqurma işlərindən birini həyata keçirir
-
Qurban bayramında ətin qiyməti bahalaşacaq? - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Türkmənistanda səfərdədir - FOTO
-
“Türkiyə fikrini dəyişə bilər” - İsveçin keçmiş baş naziri
-
“Kəlbəcər istiqamətində mövqelərimiz atəşə tutulub“ - Müdafiə Nazirliyi
-
“Nigarın zövqü formalaşmayıb“ - Nura tənqid etdi
-
Türkiyənin şərtləri qəbul edildi - Ankara da bu iki ölkəyə NATO yolunu açdı
-
Bakıda fındığın ucuzlaşmasının səbəbi nədir? - AÇIQLAMA
-
“Zelenskinin fikri bizim üçün önəmli deyil” - Lavrov
-
Tanınmış həkim özünü 11-ci mərtəbədən atdı - Səbəbi açıqlandı + FOTO/VİDEO
-
Günün transfer xəbərləri: “Atletiko Madrid“ və “Çelsi“dən şok transfer
-
“Bağçalarla bağlı yeni qaydalar hazırlanacaq” – Nazir
-
Edam müzakirələri ciddiləşir – MHP liderindən kritik mesaj
-
Ərdoğan İsveç və Finlandiya liderləri ilə görüşdü - FOTO
-
Onkoloji və skleroz xəstələrinə pensiya veriləcək - Prezident yeni qanunu təsdiqləyib
-
Marmarisdə meşələri yandıran şəxsin yeni görüntüləri üzə çıxıb – VİDEO
-
Putinin yubatdığı qayıdış – “Financial Times”
-
Bakıda toy maşınlarının qiyməti - Günü 250 AZN - VİDEO
-
Hacı Mazan yenidən qalmaqal yaratdı: Məhkəməyə verilir - FOTO/VİDEO
-
Qırğızıstanda keçmiş prezidentə bəraət verildi - bir cinayət üzrə
-
Küləkli hava nə vaxta qədər davam edəcək? - AÇIQLAMA
-
Bu şəxslərə yeni medal veriləcək - Prezident qanunu təsdiqlədi
TOP 10
ARXİV