![]() |
|














“Associated Press”in şərhi: QUAD, yoxsa “Asiya NATO-su”?
Tarix 25.05.22, 14:58 |
|

Bu ay ABŞ prezidenti kimi ilk dəfə Asiyaya – Cənubi Koreyaya və Yaponiyaya səfər edən Cozef Bayden mayın 24-ü Tokioda Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq çərçivəsində keçirilən zirvə görüşünə də qatıldı.
Görüşdə regional təhlükəsizlik, azad və açıq Hind okeanı-Sakit okean regionu konsepsiyasının həyata keçirilməsi üçün dördtərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi, qlobal iqlim dəyişilkliyi və digər məsələlər müzakirə olunub.
Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq (Quadrilateral Security Dialogue, QUAD) qrupuna ABŞ, Yaponiya, Avstraliya və Hindistan daxildir.
ABŞ-ın “Associated Press” agentliyi QUAD qrupunun tarixi haqda arayış hazırlayıb. Novator.az saytı həmin arayışı ingiliscədən çevirib oxuculara təqdim edir.
QUAD nədir?
QUAD qrupu qeyri-rəsmi şəkildə 2004-cü ildə Hind okeanında baş verən dağıdıcı sunamidən sonra formalaşıb.
Qrup dörd ölkənin zərər çəkmiş bölgələrə humanitar yardım göndərdiyi və fəlakətdən xilas olmaq üçün bir araya gəldiyi dövrdə tərəfdaşlıq məqsədilə təşkil olunub.
2007-ci ildə Yaponiyanın o dövrdəki baş naziri Sindzo Abe QUAD-ı rasmiləşdirib. Amma sonradan Avstraliyanın qrupda iştirakının Çini qıcıqlandırması fonunda QUAD 10 ilə yaxın müddətdə fəaliyyətsiz qalıb.
Bölgədə Çinin artan təsirinə münasibətin dəyişməsi 2017-ci ildə qrupun yenidən dirçəlməsinə gətirib çıxarıb.
2017-ci ilin yanvarından 2021-ci ilin yanvarınadək ABŞ-a rəhbərlik etmiş Donald Trampın dövründə olduğu kimi 2021-ci ilin yanvarından ABŞ prezidenti olan Cozef Baydenin dövründə də Ağ ev QUAD-ı Hind okeanı-Sakit okean hövzəsinə daha çox diqqət yetirmək, xüsusən Çinin iddialı davranışlarına müqavimət göstərmək üçün əsas vasitələrdən biri saydığını gizlətməyib.
QUAD liderlərinin ilk rəsmi zirvə görüşü 2021-ci ilin sentyabrında ABŞ-da gerçəkləşib. 2022-ci ilin martında isə qrup liderləri virtual formatda görüş keçiriblər.
QUAD “Asiya NATO-su” deməkdirmi?
Çin QUAD-ın fəallaşmasını “Asiya NATO-su” yaratmaq cəhdi kimi qiymətləndirir. Pekin bununla bağlı narazılığını açıq ifadə edib.
Amma NATO-dan fərqli olaraq QUAD-ın fəal qarşılıqlı müdafiə paktı yoxdur.
QUAD üzvləri bu qrupu dörd ölkə arasında iqtisadi, diplomatik və hərbi əlaqələri dərinləşdirmək üçün yaratdıqlarını bildirirlər.
Lakin QUAD liderləri tez-tez dilə gətirməsələr də, qrupun tərəfdaşlıq münasibətlərinin Çinin aqressiv siyasətinə qarşı yönəldiyi də sirr deyil.
“Dördlüyün ruhu” kimi təqdim edilən 2022-ci ilin mart bəyannaməsində qrup liderləri müxtəlif ideyalar irəli sürdüklərini, o cümlədən azad Hind okeanı-Sakit okean hövzəsi məsələsində baxışlarının üst-üstə düşdüyünü vurğulayıblar: “Biz bölgənin demokratik dəyərlərə əsaslanan azad, açıq, hərtərəfli, sağlam, o cümlədən təhdid və təhriklərdən uzaq bir region olmasına çalışırıq”.
QUAD-da yeni simalar
Mayın 24-ü Tokioda keçirilən zirvə görüşünə Yaponiyanın baş naziri Fumio Kişida ev sahibliyi edib. Fumio Kişida 2021-ci ilin oktyabrından Yaponiya hökumətinə rəhbərlik edir.
Avstraliyanın baş naziri Entoni Albaniz isə bu qrupda ən yeni simadır. Onun baş nazir kimi andiçmə mərasimi mayın 23-də, ölkədəki parlament seçkisindən iki gün sonra, QUAD sammitinə bir gün qalmış gerçəkləşib.
Bəs Hindistan?
Hindistandakı bəzi avtoritar tendensiyalara, hökumətin azlıqlara qarşı repressiyalar həyata keçirməsinə baxmayaraq baş nazir Narendra Modi də QUAD sammitinə qatılıb.
Dördlüyün digər üzvləri Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsinə müqavimət göstərilməsi, xüsusən sanksiyaların tətbiqi məsələsində birlik nümayiş etdirsə də, Hindistan Ukrayna müharibəsinin davam etdiyi aylarda Rusiyadan enerji idxalını artırıb.
Üstəlik, Rusiyanın Ukraynaya hücumu nəticəsində qiymətlərin qalxdığı və ərzaq qıtlığı yaşandığı bir vaxtda Hindistan güclü istilərin olduğunu səbəb göstərərək ölkədən buğda ixracını yasaqlayıb. Bu isə qlobal ərzaq çatışmazlığı probleminin həllini daha da çətinləşdirə bilər.
Görüşdə daha kimlər iştirak edib?
ABŞ rəsmiləri QUAD-a əlavə üzvlərin qəbulunu düşünmədiklərini desələr də, Cənubi Koreya qrupa qoşulmaqda maraqlı olduğunu bəyan edib.
Qrup Cənubi Koreya, Yeni Zelandiya və Vyetnamın iştirakı ilə “QUAD+” görüşləri keçirib. Bu isə gələcəkdə tərəfdaşlığın genişlənməsinə zəmin yaradır.
QUAD – necə də qəribə səslənir
Siyasətçilər yeni bir qrup və ya təşkilat yaradanda ona QUAD və ya AUKUS (Avstraliya, Böyük Britaniya və ABŞ-ın yeni ittifaqı) kimi qısaldılmış adlar verməyə adət ediblər.
Cozef Baydenin Asiyaya səfəri zamanı diqqət çəkən başqa bir abreviatura da İPEF oldu. Bu, ABŞ-ın təklif etdiyi ticarət paktına verilmiş addır. İPEF – Hind okeanı-Sakit Okean İqtisadi Strukturu deməkdir.
Xəbərin oxunma sayı : 1279
Analiz
Xəbərlər
-
Müğənni Mehindən çimərlik geyimində paylaşım - VİDEO
-
İstanbul danışıqları sülh razılaşmasının mümkün olub-olmadığını göstərəcək - Tramp
-
PKK terror təşkilatı ləğv olunur - Silahların təhvil verilməsi üçün komitə yaradılacaq
-
Ali məktəblərə keçid balları arta bilər - VİDEO
-
Əsli Lerikdəndir, amma ABŞ polisidir - Fotolar
-
“Putini cümə axşamı Türkiyədə şəxsən gözləyəcəm” - Zelenski
-
“Bəzi məsələlərdə ABŞ ilə anlaşma əldə olunub“ - Abbas Əraqçi
-
“El-Klasiko“da fantastik oyun: 7 qol vuruldu
-
Prezidenti kövrəldən uşaqlar... - VİDEO
-
Nəfəs maşını insanların üzərinə sürdü, dava düşdü - VİDEO
-
Azərbaycanda toy etmək bəy və gəlin üçün 31- 64 min manata başa gəlir - Xərclərin siyahısı
-
“Tramp Avropanın Ukrayna ilə bağlı planını dəstəkləyir“ - Politico
-
FHN əhaliyə müraciət etdi - Hava ilə bağlı
-
“ABŞ-la danışıqlar çətin, lakin faydalı oldu“ - İran XİN
-
Otellərdə bir gecəlik qiymət - Şuşada 165, Laçında isə 63 manat olub
-
Türkiyə və Azərbaycan hərbçiləri Naxçıvanda təlimdə - Fotolar
-
İmtahan nəticələri nə vaxt elan olunacaq? - DİM-dən açıqlama
-
Dünya klublarının yeni reytinq cədvəli açıqlanıb - “Qarabağ” 10 pillə irəlilədi
-
Macarıstan Ukrayna ilə azlıqlar üzrə danışıqları təxirə saldı - Kiyev narahatdır
-
Britaniya kəşfiyyatında ilk - Rəhbər qadın olacaq
-
Ərdoğandan gözlənilən açıqlama gəldi - “Hazırıq”
-
Çay idxalı aşağı düşəcək: Qiymət qalxacaq? - VİDEO
-
Xudafərin körpüsündə qazıntı aparan İran vətəndaşları aşkarlandı - VİDEO
-
“Moskva sabahdan atəşkəsi təsdiqləsə, Ukrayna danışıqlara hazırdır“ - Zelenski
-
11 yaşlı uşağa qarşı əxlaqsızlıqda ittiham olunan Hacı Salman hadisədən əvvəl...- Sensasion fakt
-
Əlcəzair Fransanın casuslarını bir daha ölkədən qovdu - diplomatik qalmaqal böyüyür
-
Bakıda və rayonlarda yağış yağacaq - Sabahın havası
-
“Putinin danışıqlar təklifi ilk addımdır, lakin yetərli deyil“ - Makron
-
Yeni açılan Ağdam Dəmir Yolu və Avtovağzal Kompleksi - VİDEO
-
Qaradağda 15 yaşlı qıza restoranda toy ediblər - Hər kəs göz yumub
-
“Rusiya və Ukrayna üçün böyük həftə gəlir” - Tramp
-
Avtomobilin mühərrikində əli qaldı, belə xilas olundu - Video
-
Bakıda köməkçi tikilidə yanğın - Ölən var
-
“Ərdoğandan bunu xahiş edirəm” - Vladimir Putin
-
“Düşmən əsassız müharibə aparmağa çalışdı, lakin biz layiqli cavab verdik“ - Şahbaz Şərif
-
Okean dibinin yalnız 0,001% -i öyrəniliib - Alimlər etiraf ediblər
-
Prezident onları ayaq üstə alqışladı - VİDEO
-
Bu gün imtahan var - 7 şəhər və rayonda
-
Nigar Camal 14 il sonra eyni libasda… - VİDEO
-
Mehriban Əliyeva Ağdam səfərindən görüntülər paylaşdı - VİDEO
-
“Qəzzada atəşkəsə nail olmağa çalışırıq“ - Mahmud Abbas
-
Biz bu qarşıdurmada qalib gəldik - Şahbaz Şərif
-
Prezidentin kövrəldiyi anlar - VİDEO
-
“Rusiya atəşkəs təklifini nəzərdən keçirəcək” - Peskov
-
Şuşadan Xankəndiyə kanat yolu olacaq - Prezident ilk dəfə açıqladı
-
“Taliban”dan daha bir qərar - Şahmat qadağan edildi
-
Azərbaycan Ordusunda andiçmə mərasimləri keçirilib - VİDEO
-
“Vətən müharibəsi həm qəhrəmanlıq, həm milli ruh salnaməsidir” - Prezident
-
Kür çayı məcrasından çıxdı: Sabirabad sakinləri çətin vəziyyətə düşdülər (VİDEO)
-
“Bizimlə bu gün hesablaşmayan sabah peşman olur” - Prezident İlham Əliyev
-
Ən bahalı 10 azərbaycanlı futbolçu - SİYAHI
-
“Hesab etdim ki, məhz bu gün burada olmalıyam” - İlham Əliyev
-
Evlərin qiyməti nə qədər bahalaşıb? - RƏSMİ
-
Azərbaycanda bu siqaretlər bahalaşır - MƏBLƏĞ
-
Prezident və birinci xanım Ağdam Muğam Mərkəzinin açılışında - Fotolar
-
“Rusiya atəşkəslə bağlı çağırışımıza məhəl etməsə...“ - Starmer
-
Heydər Əliyev siyasi irsinin təməl sütunları - Samir Nuriyev yazır
-
“İkinci mərhələdə Kəngərlidə daha çox ev tikiləcək“ - Prezident
-
Tofiq Yaqubludan qərar - Aclıq aksiyasını dayandırdı
-
“Rusiyada istintaq hələ davam edir” - Ceyhun Bayramov
-
Sabahdan güclü külək əsəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Hindistan və Pakistan razılığa gəldlər - Atəşkəs barədə
-
“Təmaslarla bağlı Türkiyə və İsrail tərəfləri özü açıqlama verir“ - XİN başçısı
-
Şabranda avtomobil ağaca çırpılıb - İki qardaş ölüb
-
Prezident Kəngərli sakinləri ilə görüşdü - FOTOLAR
-
“Ukrayna ordusu dörd dəfə Kursk və Belqorod vilayətlərinə girməyə cəhd göstərib“- Rusiya MN
-
Sabirabadda Heydər Əliyevin xatirəsi yad edildi - FOTOLAR
-
“Azərbaycanın vasitəçiliyi ilə aparılan deeskalasiya prosesindən istifadə etmək lazımdır“ - Fidan
-
Hindistan geri çəkilməyə məcbur oldu - Gərginliyin azaldılmasını istəyir
-
Beyləqanda Heydər Əliyevin xatirəsi yad edildi - Fotolar
-
İlham Əliyev Ağdamın Kəngərli kəndində - FOTOLAR
-
“Ermənistan MN növbəti təxribata zəmin yaratmağa cəhd edir“ - Müdafiə Nazirliyi
-
Sabahdan başlayaraq rayonlarda yağış yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh prosesi üzrə bir neçə istiqamət var“ - Ceyhun Bayramov
-
Rayonlarda yaşayanlara kredit niyə yüksək faizlə verilir? - VİDEO
-
“Heyətimi gecə klublarında təyin edirəm” - Video
-
Ordumuzun mövqeləri Ermənistandan atəşə tutuldu - RƏSMİ
-
Paytaxtın mərkəzi ilə qəsəbələrdəki bazarlarda qiymət fərqi - VİDEO
-
Leyla və Arzu Əliyevalar Romada sərgidə - Fotolar
-
Arda Turana rəsmi təklif - qərarı qətidir
-
“Mən atamın inamını doğrultdum...” - VİDEO
-
Hakan Fidan sui-qəsdə məruz qalıb – Özü açıqladı
-
Avropa üçlüyünün rəhbərləri Kiyevdə - Mühüm açıqlama olacaq
-
“Xatirimizdədir, sevgi ilə anırıq” - Mehriban Əliyeva
-
Pakistan Hindistana zərbələr endirir - Aerodromlar, elektrik şəbəkəsi məhv edilib
-
Prezidentdən Heydər Əliyevlə bağlı paylaşım - FOTO
-
Heydər Əliyevin anadan olmasının 102-ci ildönümüdür
-
İnstaqramda bu gün kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Çindən Azərbaycana idxal edilən kürülər bazarda neçəyə satılır? - VİDEO
-
Ermənistan acınacaqlı vəziyyətdə: Hər dördüncü sakin yoxsuldur
-
Üç gömrük işçisinin məxfi yazışmaları - Rüşvət çarxı necə fırlanıb? + FOTOLAR
-
Azərbaycan hərbçiləri Türkiyədə təlimdə iştirak edəcəklər - VIDEO
-
Tramp Çinə tətbiq edilən rüsumları birtərəfli qaydada azaltmaq niyyətində deyil - Ağ Ev
-
Yasamalda qəbirlər başqalarının dəfni üçün təklif edilir? - VİDEO
-
Azərbaycanda kredit faizləri nə zaman aşağı düşəcək? - VİDEO
-
Prezidentlə xanımından səmimi görüntülər - VİDEO
-
Çiyələyə bənzəyir, dadı tam başqa - özü isə xəzinədir
-
Dünyanın ən məşhur avtomobil markaları açıqlandı - SİYAHI
-
Pakistan nümayəndə heyəti Milli Müdafiə Universitetində - VİDEO
-
Məktəb direktorunun səs yazısı yayıldı - Araşdırma başladı + Video
-
“Tramp bunun üçün hərbi gücdən istifadə edə bilər...“ - Stiven Uitkoff
-
Şuşa Müalicə-Sağlamlıq Mərkəzinin açılışı olub - FOTOLAR
-
Nərimanov rayonunda yerləşən “Şəki” restoranı sökülür - VİDEO
-
Yanğın, sel, zəlzələ... - Evimizi necə sığortalayaq?
-
Qısqandığı qadının üzünü dişlədi - Cəza verildi
-
Naxçıvanda orta məktəbdə bıçaqlanma - Yaralı var
-
İlham Əliyev “Xocalı” yarımstansiyasının açılışında iştirak etdi - Fotolar
-
Şuşada inşa ediləcək dördüncü yaşayış kompleksinin təməli qoyulub - FOTO
-
Tramp və Putin bir-birini təbrik edib - Köməkçiləri vasitəsilə
-
İlham Əliyev Xocalıda da açılışa qatıldı - FOTOLAR
-
Prezident və birinci xanım Şuşa səfər edib - FOTOLAR
-
WhatsApp-da yeni funksiya - Tiktok kimi olacaq
-
Macarıstanın Ukraynada casusluq fəaliyyəti ifşa olundu - iki agent həbs olundu
-
PKK-nın tərkisilah olaraq özünü ləğv etməsi gözlənilir - KİV
-
Zelenski şərtlərini açıqladı: İstənilən formatda danışıqlara hazırıq
-
“Real” Xabi Alonso ilə 3 illik müqavilə imzalayacaq - “Marca”
-
Masallıda ağır qəza - 2-si uşaq olmaqla 3 nəfər ölüb
-
770 min manat vergi borcu olan şirkət - “Bitel” MMC kimindir?
-
Sığorta şirkətlərinin səhlənkarlığı - 50 manatınızın başı ağrıyır
-
DTX-də Heydər Əliyevin anadan olmasının 102 illiyi qeyd olunub - FOTOLAR
TOP 10
ARXİV