|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Avropa İrana qucaq açır – TƏHLİL
Tarix 21.08.22, 20:32 |
|
İranı sanksiyalardan çıxarmağın yolunu tapan Avropanın planı okeanın o tayında ciddi rezonans doğurub. Çünki ABŞ üçün prioritet özünün enerji resurslarını Avropaya çatdırmaqdır.
Rusiya qazından asılılığı minimuma endirməyi qarşıya məqsəd qoyan Avropa İttifaqı bütün mümkün variantları nəzərdən keçirir. Deyəsən, çıxış yolunu da tapıblar. İttifaq İrana doğru addım atıb. Avropa İttifaqı ilkin olaraq İranın nüvə proqramı üzrə Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planını bərpa etmək qərarına gəlib. Əgər razılıq əldə olunmasa, o zaman danışıqlar ABŞ-da noyabr ayında keçiriləcək seçkilərədək təxirə salına bilər. Avropa gözləmək fikrində deyil. Qarşıdan soyuq aylar gəlir. Bu səbəbdən də Aİ nəyin bahasına olursa-olsun İran planının reallaşmasına çalışır.
İrana gəldikdə, rəsmi Tehran ABŞ-ın sazişdən imtina etməyəcəyi ilə bağlı zəmanət tələb edir. Rəsmi Tehran hesab edir ki, Avropa İttifaqının nüvə sazişinin bərpası ilə bağlı təklif etdiyi sənədin mətni İranın bir sıra sahələrdə tələblərinin nəzərə alınması şərti ilə məqbul ola bilər. MAQATE-nin fəaliyyəti ilə bağlı siyasi aspektlərdə və sanksiyalarla bağlı Tehrana zəmanətlər verilərsə, İran Aİ-nin təkliflərini qəbul etməyə hazırdır. Hazırda İran bu təklifləri öyrənir. Avropa isə İranın neft potensialını nəzərə alaraq, sazişin mümkün qədər tez əldə olunmasına maraq göstərir.
Beləliklə, qəribə bir durum yaranıb - ABŞ İranın bütün tələbləri yerinə yetirməsini, Avropa isə həmin tələblərin reallaşmasını sonraya saxlamağı təklif edir.
Mövzu ilə bağlı “Kaspi” qəzetinin yazısını təqdim edirik:
Aİ-nin təklifi nədən ibarətdir?
Beləliklə, Avropa İttifaqı İranı 2019-cu ildə aşkar edilən və bəyan edilməyən nüvə materialı ilə bağlı Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyinin (MAQATE) araşdırmalarını başa çatdırmağa dəvət edib. Bunun müqabilində Aİ İranın “nüvə sazişi” və Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planı (JCPOA) üzərində irəliləməsini istəyir. “Wall Street Journal”a görə bu təklif Avropa tərəfindən "ciddi güzəşt" hesab olunur. İran dəfələrlə Aİ və ABŞ-a təhqiqatı ləğv etmək üçün müraciət edib və bunun "nüvə sazişi" ilə birbaşa əlaqəsi olmadığını əsas gətirib. Eyni zamanda, İsrail hakimiyyəti əmindir ki, MAQATE-nin İranda tapdığı nüvə materialları “İranın atom bombası yaratmaq üçün gizli proqramı olduğunu” birbaşa sübut edir. Məsələnin ciddiliyinə baxmayaraq, JCPOA irəliləyəcəyi təqdirdə Aİ bu məqama göz yummağa hazırdır. Bu, Avropaya niyə lazımdır? Fakt budur ki, Aİ Rusiyaya qarşı neft embarqosu qoyub. Məsələn, Almaniya 2023-cü il yanvarın 1-dən Rusiya neftini ümumiyyətlə almayacaq. Bu baxımdan “Köhnə Dünya”nın alternativə ehtiyacı var. İran da belə bir alternativ ola bilər. Lakin avropalılar nüvə sazişi yenilənməyincə və sanksiyalar aradan qalxmayınca İran yanacağını ala bilməzlər. KİV-in məlumatına görə, Avropadan olan diplomatlar artıq yekun mətni hazırlayıblar. Amma onun təsdiqi digər vasitəçilərin - Rusiya, Çin, ABŞ və İranın özünün razılığını tələb edir. Əsas problemi amerikalıların imzası yaradır. Vaşinqton çox böyük tələblər qoyur. Məsələn, istəyirlər ki, İran ballistik raketlər hazırlamasın və Yaxın Şərqdə öz təsirini yaymasın. Bundan əlavə, ABŞ bu yaxınlarda Tehran Rusiyanı pilotsuz təyyarələrlə təchiz edərsə, İrana qarşı yeni sanksiyalar tətbiq edəcəyini bəyan edib. Amerikalılar narahatdırlar ki, sanksiyalar altında İran və Rusiya daha fəal qarşılıqlı fəaliyyətə başlayır. İranlılar Baykonurdan öz peyklərini buraxırlar, İran isə Rusiya neftini üçüncü ölkələrə satır. İqtisadi əlaqələr siyasi əlaqələrlə dəstəklənir. Bu yaxınlarda Tehranda Rusiya prezidentini hərarətlə qarşıladılar və qarşıdan gələn sammitdə İran Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına daxil olacaq.
Salman Rüşdiyə qarşı qəsd təsadüfdürmü?
İranı sanksiyalardan çıxarmağın yolunu tapan Avropanın planı okeanın o tayında ciddi rezonans doğurub. Çünki ABŞ üçün prioritet özünün enerji resurslarını Avropaya çatdırmaqdır.
Bu fonda İranla bağlı daha bir insident yaşanıb. İranın illər öncə öldürülməsi üçün başına pul mükafatı təyin etdiyi Salman Rüşdi ABŞ-da ağır yaralanıb. Dərhal da bunun arxasında İranın durduğu iddia edilib. İllərdir ABŞ-da heç bir təhlükə ilə üzləşməyən Rüşdi necə oldu ki, İranla Aİ arasında ilkin razılaşma əldə olunduğu bir vaxtda qəsdlə üzləşir? Bu insidenti törədənlərin hədəfi Aİ ilə İran arasındakı anlaşmanın pozulması ola bilər. Elə İran tərəfinin verdiyi açıqlama da bundan xəbər verir. İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Nasir Kənani deyib ki, Salman Rüşdiyə hücumda yalnız özü, eləcə də onu dəstəkləyənlər günahkardır.
Xatırladaq ki, S.Rüşdinin 1989-cu ildə yazdığı "Şeytan ayələri" romanı müsəlmanların kəskin etirazına səbəb olub. İranın o zamankı Ali dini rəhbəri Ayətullah Xomeyni Rüşdinin öldürülməsinə fətva verib. 2012-ci ildə İranın dini fondu yazıçının qətlinə görə 3,3 milyon dollar mükafat təyin edib.
İran Aİ-nin şərtlərini qəbul edərsə...
Tehran Avropanın şərtlərini qəbul edərsə, Çin və Rusiya çətin ki, sazişə mane olsun. Bununla belə, Rusiya ilə NATO arasında Ukraynaya görə, Çin və ABŞ arasında Tayvanla bağlı gərgin münasibətlər təkcə razılaşmaya deyil, sadəcə olaraq eyni masa arxasında danışıqlara maneələr yaradacaq. Çətin ki, İran ABŞ-ın şərtləri ilə razılaşsın və ballistik raketlərdən və Yaxın Şərqdəki təsirindən əl çəksin. Bundan əlavə, xatırlatmaq yerinə düşər ki, son parlament və prezident seçkilərinin nəticələrinə görə, İslam Respublikasının hakimiyyətində mühafizəkarlar üstünlük təşkil edir. İslahatçılardan fərqli olaraq, onlar ABŞ və Qərb diplomatiyasına etibar etmirlər. “Valday” Beynəlxalq Diskussiya Klubunun eksperti, İran üzrə ekspert Fərhad İbrahimov Aİ-nin təkliflərinin güzəşt olduğuna şübhə edir. "MAQATE müfəttişləri nüvə materiallarını aşkar edənə qədər ABŞ artıq nüvə sazişindən çıxmışdı. Bu, 2018-ci ilin mayı idi. O vaxta qədər iranlılar tədricən sazişdən çıxacaqları barədə xəbərdarlıq edirdilər. Avropa İttifaqı, eləcə də amerikalılar ABŞ-ın 2018-ci ilin mayında etdiyi kimi nüvə sazişindən çıxmayacaqlarına dair yazılı təminat verə bilər”, - deyə o, “Vestnik Kavkaza”ya müsahibəsində deyib.
Görünən odur ki, İranla razılaşma neft bazarını qorxudub. İranla bağlı bəyanat dərhal neftin də qiymətinə təsir edib. Nəticədə, neftin qiyməti kəskin ucuzlaşıb.
Xəbərin oxunma sayı : 1120
Analiz
Xəbərlər
-
Sosial sahəyə ayrılan vəsait artırılacaq? - AÇIQLAMA
-
“Həbsdə olmağımın səbəbini bilirəm” - Bəkir Orucovun məhkəməsi
-
Azərbaycanda 3 aya 51 milyon 36 min manatlıq narkotik ələ keçirib - HESABAT
-
NATO qoşunları Rusiya sərhədlərinə yaxınlaşır - Şoyqu
-
“COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək” - İlham Əliyev
-
Polisin “saxla“ əmrinə tabe olmadı, hadisə yerindən qaçdı - VİDEO
-
Hansı ölkə uşaq böyütmək üçün daha əlverişlidir? – Azərbaycan son onluqdadır
-
Bakıda özəl klinikada əməliyyat olunan yeniyetmə öldü - Araşdırma aparılır
-
“Neft-qaz sahəsində uzun illər xüsusilə də Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var” - Prezident
-
Əhalinin nəzərinə! Tibbi arayışlarla bağlı yenilik, mayın 1-dən...
-
Bakıda 21 yaşlı model faciəli şəkildə öldü - FOTO
-
“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan fəal hazırlıq prosesindədir” - İlham Əliyev
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
TOP 10
ARXİV