AzFakt

Əhmədzadənin yerinə Sultan-zadə - Adnan Əhmədzanin yerinə keçən Rüfət Sultan-zadə kimdir?

“360Marcom“ MMC KOBİA üçün niyə bu qədər önəmlidir? - ARAŞDIRMA

Şirvanda qeyri-müəyyənlik - İlqar Abbasov Mehdiyevin güdazına gedə bilər...

SOCAR-da dəyişiklik gözlənilir - Fərhan Əliyev vitse-prezident olacaq?

Yaxın vaxtlarda MSK-da “təmizlik” gözlənilir - Ramiz Mehdiyevin adamlarından

Dövlət Gömrük Komitəsində kürsü savaşı - Müavin və idarə rəisi Şahin Bağırovun yerinə göz dikib

Binəqədi rayonunda fərdi yaşayış evi obyektə çevrilib - Hacıbaba Babayevin saxta arayışı ilə...

Tendersiz 53 milyonluq sifariş! - AYNA-nın heyrət doğuran qanunsuzluğu üzə çıxdı

250 milyonluq dələduzluqda ittiham olunan azərbaycanlı iş adamı kimdir? - 11 şübhəli var

Pirallahıda DOST işçiləri MİS-ə transfer olunur - Maraqlı təfərrüat…

Türkiyə -““Böyük İsrail” savaşı - Azərbaycan nə etməlidir?

SOCAR rəsmisinin gizli eşq macərası Rumıniya mediasında - Ramil Əsədulzadənin şok görüntüləri

Qaradağ rayonunda qanunsuz daş karxanaları - Başçının müavini himayə edir?

Bir qrup adam ölkəyə gizli yolla mal gətirir - Şəbəkənin başında kimlər dayanır?

Dünya “böyük Afrika müharibəsi“nin astanasında: Fransa qarşıdurmanı qızışdırır


Tarix 03.02.25, 8:57	Font ölçüsü : - / +

Afrikanın təbii sərvətlərini əldən buraxmaq istəməyən keçmiş müstəmləkə dövlətləri hər vəchlə qitəni nəzarət altında saxlamağa çalışırlar. Mövqelərin itiriləcəyindən ehtiyat edən qüvvələr indi hər yola əl atır, hərbi əməliyyatlara belə gedirlər.

AzFakt.com "Kaspi" qəzetinə istinadən mövzuya dair məqaləsini təqdim edir.

Konqo və Ruanda rəsmilərindən qarşılıqlı ittihamlar

Məsələn, bölgənin ən narahat ölkəsi Konqo Demokratik Respublikası (KDR) ilə qonşusu Ruanda arasında gərginlik müharibə həddinə çatıb. KDR hökuməti ölkənin "müharibə vəziyyətində olduğunu" bəyan edib. Bu, "23 Mart Hərəkatı" (M23) qruplaşmasının ölkənin şərqində Şimali Kivu əyalətinin inzibati mərkəzi, təxminən 300 min əhalisi olan böyük Qoma şəhərini nəzarətə götürdüyünü elan etməsindən sonra baş verib. Qruplaşmanın şəhərə hücumundan əvvəl Konqo hərbçilərinə ultimatum verilmişdi. Onlardan 48 saat ərzində silahı yerə qoymaq tələb olunurdu. KDR hakimiyyətinin iddiasına görə, qruplaşma birbaşa Ruandadan dəstəklənir və onunla birgə bu ölkənin nizami ordusu döyüşür. Ruanda hakimiyyəti isə iddiaları rədd edir. Xatırladırlar ki, KDR-də təxminən yüz silahlı qruplaşma fəaliyyət göstərir və ölkə hakimiyyəti bir sıra rayonlarda vəziyyətə çox zəif nəzarət edə bilir.

Qərb ölkələrinin səfirliklərinə hücum

İndi hər kəs "Böyük Afrika müharibəsi"ndən danışır, prosesə bir çox dövlətin qoşula biləcəyini bəyan edir. Qeyd etdiyimiz kimi, Konqoda hakimiyyətə qarşı çıxan qüvvələrə Ruanda dəstək verir. Bu ölkəni isə Fransa özündən asılı vəziyyətə salıb. Afrikadakı digər müstəmləkələrindən qovulan Fransa indi Ruanda vasitəsilə mövqelərini bərpa etməyə çalışır. Bu məqsədlə Ruandada yerli tayfalar KDR-ə qarşı qaldırılır.

BMT Təhlükəsizlik Şurası da Konqo Demokratik Respublikasındakı vəziyyəti müzakirə etmək üçün toplantı keçirib. Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Lemmi Ruanda Prezidenti Pol Kaqame ilə telefon danışığında Ruanda ilə KDR arasındakı sərhəddə gərginliyin azaldılmasına nail olunmasının zəruriliyini bəyan edib.

Konqonun paytaxtı Kinşasada ABŞ səfirliyi, bir neçə diplomatik nümayəndəliyə hücum edilib. Basqınçılar Ruanda, Fransa, Belçika, Uqanda və Keniya səfirliklərini hədəfə alıblar. Paytaxtın hər yerində ölkənin şərqində döyüşən Konqo silahlı qüvvələri ilə həmrəylik aksiyaları keçirilir.

Konqo böyük qarşıdurmanın astanasında

Görünən odur ki, iyirmi il əvvəl ən qanlı silahlı münaqişənin (Böyük Afrika və ya İkinci Konqo müharibəsi kimi tanınan) mərkəzində olan KDR yenidən böyük müharibənin astanasındadır. Ölkə mərkəzi Konqo hökumətinə qarşı uğurlu döyüşlər aparan tutsi xalqının üsyançı qruplaşmalarını dəstəkləyən qonşu Ruanda ilə diplomatik əlaqələrini kəsib. İki ölkənin tezliklə birbaşa müharibə aparması ehtimalı da var. 1990-cı illərdə Ruandada yerli hutu etnik qrupunun digər etnik qrup olan tutsilərə qarşı törətdiyi soyqırımı hər kəsin yadındadır. Bu müharibə sonradan hutu və tutsi qarşıdurmasının qonşu KDR-ə yayılması və qitənin bir çox dövlətinin bu münaqişəyə cəlb olunması səbəbindən alovlandı. İndi həmin hadisələrin təkrarlanması ehtimalı var.

"Ruanda qoşunları ərazimizə daxil olub"

"Mən sizin qarşınızda dayanarkən bütün dünyanın gözü qarşısında görünməmiş bir hücum gedir. Ruanda qoşunları ərazimizə daxil olub və bu, suverenliyimizin pozulmasıdır. Bu, təcavüzdür, bu, müharibə elanıdır", - deyə KDR xarici işlər naziri Teresa Kayivamba BMT Təhlükəsizlik Şurasının iclasında deyib. Nazir vurğulayıb ki, Ruandanın hərəkətləri beynəlxalq hüquqa açıq çağırışdır və regional sabitliyə təhlükə yaradır. O, Təhlükəsizlik Şurasının üzvlərindən hərbi əməliyyatların dayandırılmasını, Ruanda qoşunlarının ölkə ərazisindən çıxarılmasını və qonşu ölkəyə qarşı sanksiyaların tətbiqini istəyib.

KDR Prezidenti Feliks Çisekedi isə ruandalı həmkarı Pol Kaqameni təbii ehtiyatlarla zəngin əyaləti ələ keçirmək məqsədi daşıyan diqqətlə hazırlanmış təcavüzdə ittiham edib. Dekabrda ABŞ-nin səyləri nəticəsində onlar arasında danışıqlar keçirilməli idi. Lakin Kaqame bundan imtina edib. Eyni zamanda, Ruanda lideri heç vaxt ölkəsinin üsyançıları dəstəklədiyini etiraf etməyib.

Fransa qarşıdurmanı qızışdırır

Qeyd edək ki, bəşər tarixinin ən böyük soyqırımlarından biri sayılan və 800 min insanın həlak olduğu 1994-cü il Ruanda soyqırımında Fransanın rolu olduğu üzə çıxıb. Ruanda soyqırımından bir qədər əvvəl bölgədəki fransız əsgərlərinin aldıqları kəşfiyyat məlumatlarını dəyərləndirmədiyi və bölgəni tərk etdiyi, bəzi fransız əsgərlərinin isə qətliamları şəxsən dəstəklədiyi beynəlxalq hesabatlarda əksini tapıb.

Bu gün - XXI əsrdə Fransa yenə də öz imperialist niyyətindən əl çəkməyib. Çünki onlar Afrika xalqlarının əlindən alınan sərvətlər hesabına ayaqda qalırlar. Ruanda və Konqo da bu sıradadır. Son hadisələrdə də Fransanın əlinin olduğu istisna deyil. Bu mənada Fransa Prezidenti Emmanuel Makronun ilin əvvəli fransız səfirlər qarşısında söylədiyi fikirləri xatırlatmaq yerinə düşərdi. Makron sözügedən görüşdə itaətsizlik nümayiş etdirən Afrika dövlətlərinin rəhbərlərini hədələmişdi. Qeyd etmişdi ki, Fransa 2013-cü ildən Afrikada terrora qarşı silahlı müdaxilə edib, amma region dövlətlərinin rəhbərləri Parisə "sağ ol" deməyi unudublar.

Xəbərin oxunma sayı : 997