![]() |
|














Siyasətin əxlaq kodeksi və siyasi lider modeli - ŞƏRH
Tarix 14.02.25, 18:06 |
|

Siyasi liderin ideal obraz və modeli məsələsi bütün dövrlərdə elmi və populyar diskussiyaların əsas mövzularından biri olub. Fəlsəfə, sosiologiya, psixologiya, tarix, politologiya və digər elmlərin tədqiqat predmeti olan “siyasi lider” məfhumuna həsr edilmiş yüzlərlə, bəlkə də minlərlə dissertasiya yazılıb. Təsadüfi deyil ki, sözügedən məfhumla bağlı müxtəlif elmi yanaşma və nəzəriyyələr mövcuddur. “İdeal lider hansı keyfiyyətlərə cavab verməlidir?” sualı hər zaman mütəfəkkirləri düşündürüb.
Əlbəttə ki, bu cür axtarışlar heç də səbəbsiz olmayıb. Tarixən istisnasız olaraq hər bir cəmiyyət güvənə biləcək lider axtarışındadır. Elə bir lider ki, ilk növbədə, ölkəsinin daxilində təhlükəsizliyi, dayanıqlı inkişafı və sabitliyi təmin edə bilsin, beynəlxalq münasibətlər müstəvisində isə dövlət maraqlarını mütləq prioritet kimi bəyan edə biləcək qədər nüfuz və siyasi iradəyə malik olsun. Cəmiyyət, millət və dövlət olaraq sabaha ümidlə baxmaq üçün fundamental hesab olunan əsaslar məhz bunlardır. Bəli, sözügedən mürəkkəb mövzu bəlkə də bir köşə yazısı üçün uğurlu sayıla bilməz, ancaq müasir reallıqlar onu diktə edir ki, köşə yazı formatı siyasi maarifçilik üçün ən optimal variantlardandır.
Mövzuya müraciət etməyə vadar edən əsas səbəb Prezident İlham Əliyevin yanvarın 20-də Davosda Çinin CGTN (China Global Television Network) telekanalına verdiyi müsahibəsində səsləndirdiyi fikirlər oldu. Bilavasitə mövzuya keçməzdən öncə kiçik haşiyəyə çıxaraq qeyd etməliyəm ki, ölkə başçısının səsləndirdiyi bu cür fikirlərin elmi, peşəkar və geniş ictimai müzakirələrin predmeti olmadığına çox təəccübləndim. Görəsən, görmürlər, fərqində deyillər, yoxsa görmək istəmirlər?
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu fikirlər politoloq Asif Adilin “Siyasətin əxlaq kodeksi və siyasi lider modeli” sərlövhəli məqaləsində yer alıb.
Politoloq bildirib ki, həmin müsahibədə dövlətimizin başçısı cəmi bir neçə sual ətrafında müasir siyasi lider məfhumunun əsas fəlsəfi kateqoriyalarını müəyyən etməklə dünya mütəfəkkirlərini düşündürən sualları cavablandırdı. Sitat: “Liderlik, əlbəttə ki, böyük bir məsuliyyətdir...”. Beləliklə, ideal siyasi lider modelinin əsas keyfiyyət göstəricilərindən biri məhz məsuliyyətdir. Odur ki, xəstə ambisiyalı demaqoqlar apriori olaraq ideal siyasi lider obrazına uyğun gəlmirlər. Məhz elə bu səbəbdən də bu cür siyasətciklərin “triumflarının” ömrü kiçik qalmaqal qədər çox qısa olur.
Onun sözlərinə görə, mövcud kontekstin inkişafında dövlət başçısının növbəti fikirləri də kifayət qədər maraqlı və məzmunludur: “Bəzən müəyyən siyasi səbəblər üzündən hakimiyyətə can atan liderlər çoxlu vədlər verir və sonra onları yerinə yetirmir və bu da məyusluğa, inamsızlığa gətirib çıxarır. Bu, dünyanın müxtəlif yerlərində siyasi böhrana gətirib çıxarır”. Beləliklə, Prezident bu cür fikirlərlə siyasətdə “məsuliyyət” amilini bilavasitə “peşəkarlıq” və “effektiv fəaliyyət” kimi məfhumlarla əlaqələndirmiş oldu. Siyasətçinin məsuliyyətsiz və yalan bəyanatları cəmiyyətdə apatiya və sosial böhrana gətirib çıxara biləcəyini dolayısı ilə bildirən dövlət başçısı, əslində, radikal təfəkkürün müasir cəmiyyətlər üçün nə qədər zərərli və təhlükəli olduğunu xatırlatmış oldu.
Siyasətin əxlaq kodeksini müəyyən etmək iqtidarında olan, habelə müasir cəmiyyətlərin siyasət sahəsinə etibar və ümidini artıra biləcək bu cür fikirlər bütün aidiyyəti elmi və ali təhsil ocaqlarının baş stendlərində əks olunmalıdır. Bu gün müxtəlif təhsil ocaqlarında oxuyan sabahın siyasətçi və menecerlərinin təfəkkürü məhz bu cür yanaşma və fikirlərin təsiri altında formalaşdırılmalıdır. Milli siyasi fikir və nəzəri məktəblər də məhz bu cür ifadələr ətrafında aparılan peşəkar diskussiya və yazılan elmi məqalələr vasitəsilə formalaşdırılır.
Yuxarıda qeyd olunan müsahibədə öz əksini tapmış Prezident İlham Əliyevin növbəti fikirlərini də burada prinsipial olaraq vurğulamaq istərdik: “Bizim mövqeyimiz ondan ibarətdir ki, əgər hər bir ölkə diqqətini, sadəcə, öz gündəminə yönəltsə, başqa ölkənin işlərinə müdaxilə etməyə çalışmasa, münaqişələr, narazılıqlar, müharibələr olmaz. Bütün dünyada hələ də qeyri-sabit vəziyyətin olmasının və qan tökülməsinin yeganə səbəbi ondan ibarətdir ki, imperialist keçmişi olan ölkələr, sadəcə olaraq, müdaxilə etməyə, dominantlıq etməyə, diktə etməyə davam etmək istəyir və bu, təbii olaraq, müqavimətə gətirib çıxarır”.
Razılaşın ki, dünyada baş verən proseslər və müşahidə olunan tendensiyalar fonunda dövlətin birinci şəxsi tərəfindən bu cür fikirlərin açıq şəkildə səsləndirilməsi üçün böyük inam, güc və iradə tələb olunur. Bunlardır ideal siyasi lideri xarakterizə edən prinsipial keyfiyyətlər. Keçmiş dövrlər haqqında oxuduğumuz tarixi kitablarda bizlərə qəhrəman kimi təqdim olunanlar məhz o şəxslərdir ki, kimi bu cür ritorikaya və iradəyə sahib olub. Axı niyə biz bu həqiqətləri görməməliyik? Əks halda sosial şəbəkələrin “qəhrəmanları” və demaqoq siyasətcikləri öz populist və məsuliyyətsiz şou xarakterli ritorika ilə gənclərimiz üçün yanlış örnəklərə çevrilə bilərlər.
“Bu mənada Prezident İlham Əliyevin növbəti fikirləri də əlamətdar məna daşıyır: “Beləliklə, ictimaiyyətin dəstəyini əldə etmək istəyən liderlərə məsləhətim o olardı ki, həmişə həqiqəti söyləyin və beynəlxalq təzyiqdən, beynəlxalq mediadan asılı olmayaraq, haqqınızda nə dediklərindən, sizi necə adlandırdıqlarından, sizi necə təhqir etmələrindən asılı olmayaraq, ölkəniz üçün doğru olanı edin”. Beləliklə, “prinsipial mövqe” və “ali dəyərlərə sadiqlik” də ideal siyasi lider modelinin əsas göstəricilərinə daxil olunur. Bu inamın, bu gücün mənbəyi ilk növbədə Azərbaycanın haqlı mövqeyidir. Burada bir daha kiçik haşiyəyə çıxaraq qeyd edək ki, “prinsipiallıq” əsla radikal təfəkkürə və demaqogiyaya məxsus olan keyfiyyət sayıla bilməz. Burada prinsipiallığı əvəz edən keyfiyyət qərəzdir”, - deyə A.Adil vurğulayıb.
Onun sözlərinə görə, mövzu ilə bağlı qeyd olunmalı önəmli məqamlardan biri Qərbdə artıq uzun illərdir ki, “nüfuzlu və xarizmalı siyasi lider” defisitinin yaşanmasıdır. Sözügedən amil Qərbin bəzi manipulyativ və spekulyasiya xarakterli bəyanatlarının əsas səbəblərindən biridir.
“Gübrə” və “dopinqlə” yetişdirilən Qərbin siyasi liderləri apriori olaraq xarizmatik lider ola bilməz. Məhz elə bu səbəbdən də onları xilas etmək naminə siyasi texnologiyalardan geniş istifadə olunur, habelə siyasi dövriyyəyə ənənəvi dəyərlər sistemini təhrif edən ultra liberal və amorf məzmunlu psevdodəyərlər salınır. Onlardan fərqli olaraq Azərbaycanda Prezident İlham Əliyevə siyasi texnologiyaların “sehrləri” arxasında gizlənməyə ehtiyac yoxdur. Biz bu obyektiv həqiqəti anlamalı, ifadə etməkdən çəkinməməli, bununla fəxr etməliyik.
“Dünya tarixində baş vermiş müharibələrə diqqət yetirsək açıq şəkildə görə bilərik ki, yalnız əsl Lideri olan xalqlar bu müharibələrdə qalib ola biliblər. Demaqogiya ilə lider olmaq mümkünsüzdür. Ucuz və məsuliyyətsiz demaqogiyalar cəmiyyəti yalnız uçuruma, daha dərin böhranlara sürükləyə bilər. Siyasəti şoudan, peşəkarlığı təlxəklikdən, prinsipiallığı manipulyasiyalardan, həqiqəti də ucuz demaqogiyadan ayırd etməyi bacarmalıyıq”, - deyə politoloq əlavə edib.
Xəbərin oxunma sayı : 1483
Analiz
Xəbərlər
-
DÇ-2026 seçmə mərhələsi: Türkiyə və İngiltərə darmadağın, Portuqaliya bir xalla kifayətləndi
-
“Beauty Time“da qadın yanıq xəsarətləri aldı - Məşhur salonlar şəbəkəsindən ŞİKAYƏT
-
“Yaxın Şərqdən sonra digər regionlarda sülhə maraq itirilməməlidir“ - Zelenski
-
Sahibsiz heyvanları toplayaraq müalicə etdirdi, klinikaya 40 min manat borcu yarandı - VİDEO
-
Ramiz Mehdiyev həbs olundu! - Dövlətə xəyanətdə ittiham olunur! (ŞOK)
-
“Qəzzada sülh planının ikinci mərhələsinin başlayır“ - Tramp
-
Vardanyanın məhkəməsində ifadələr dinlənildi - FOTOLAR
-
Azərbaycan Ordusunda gecə və gündüz şəraitində nümayiş məşqləri keçirilib - VİDEO
-
Bakı metrosunda izdiham - Saatlardır kart işləmir + FOTO
-
Zelenski Odessa merini vətəndaşlıqdan məhrum etdi - Truxanov kimdir və nə baş verir?
-
“Tarqovı”da qanunsuz fotoqraflıq edən gənc - 4 sutkalıq həbs olundu
-
Qəzzanın yenidən qurulması 70 milyard dollara başa gələcək - BMT
-
Prezidentin tarixi Misir səfərindən görüntülər - VİDEO
-
Azərbaycanlı tələbə NASA-nın saytında təhlükəsizlik boşluğu tapdı - VİDEO
-
“Putinin Türkiyəni təhdid etməsi barədə iddialar həqiqətə uyğun deyil“ - AKP sözçüsü
-
“Rabitəbank”ın maliyyə vəziyyəti ürəkaçan deyil - Hesabat
-
AAAF Park-da oğurluq: Mənzildən soyuducu və paltaryuyan, anbardan bilyard oğurlandı
-
Prezident bu səlahiyyəti nazirlikdən aldı, Agentliyə verdi - Sərəncam
-
Azərbaycanda işsiz qadınların sayı artdı - Statistika
-
Sabiq icra başçısının həbs müddəti uzadılıb - Məhkəmə qərar verdi
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
İranlı milyonçu qadın Bakıda aldadılıb - “3 milyonumu mənimsəyiblər“
-
“Şimali Koreya Rusiyanın texnoloji dəstəyi ilə yeni qitələrarası raket hazırlayıb“ - Xarici KİV
-
Zakir Qaralov “Akkordu“ dirçəldir? - 15 milyonluq borc sıfırlandı
-
Bu avtomobillər kəskin ucuzlaşacaq - Yeni qərar
-
40 min ölüm, 64 min doğum, 2152 əkiz, 78 üçəm... - Bu ilin statistikası
-
ATƏT sədrinin Azərbaycana səfəri təxirə salındı - Səbəb açıqlandı
-
MSK sabah toplanır: bu deputatın mandatına xitam veriləcək
-
Dövlət Gömrük Komitəsində kürsü savaşı - Müavin və idarə rəisi Şahin Bağırovun yerinə göz dikib
-
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Mərkəzi Bank Adil Əliyevi cərimə etdi - Federasiyasına görə...
-
Bakıda taksilərin sayına limit qoyuldu - Dəyişiklik
-
“Tomaqawk”lar Ukraynada vəziyyəti nüvə müharibəsi həddinə çatdıracaq - Lukaşenko
-
Şuşakənd və Təzəbinəyə növbəti köç yola düşdü - FOTOLAR
-
Bakıda şirkətdən 7 min manatlıq oğurluq - 2 mühafizəçi saxlanıldı
-
“Azərbaycan Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsini 6,25%-dək endirəcək“ - Fitch Solutions
-
Yolu piyadalar üçün nəzərdə tutulmayan yerdən keçən qadını MAŞIN VURDU
-
Beyləqanda Ümumdünya Statistika Günü qeyd olundu - Fotolar
-
Azərbaycan-Pakistan-Türkiyə spikerlərinin görüşü - İslamabad Bəyannaməsi qəbul edildi
-
Kərə yağı Azərbaycana hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? – Qiymət 35% bahalanıb
-
Ordumuz payız-qış mövsümünə keçir - VİDEO
-
Makron və Tramp arasında maraqlı anlar - VİDEO
-
Prezident Yaxın Şərq Sülh Sammitində iştirakı ilə bağlı paylaşım edib - VİDEO
-
“Hər il təhsilə 5 milyard manat ayrılır” - Nazir müavini
-
Bakıda yeni pulsuz parklanma yerləri təşkil edilib - ÜNVANLAR
-
Əli Əsədov bu Agentliyə yeni səlahiyyət verdi - QƏRAR
-
Kürdəmirdə qadın bıçaqlandı - Əri saxlanıldı
-
Abşeronda evli kişi sevgilisini bıçaqladı:10 illik münasibətin sonu faciə ilə bitdi
-
Marketlərdə 40, köşklərdə 80 qəpik - Fərqin səbəbi nədir?
-
Bakıda bu binalarda mənzillər bahalaşacaq - VİDEO
-
Azərbaycanda Hindistandan gətirilən ətlər satılır? - VİDEO
-
“Ərdoğan Rusiya-Ukrayna müharibəsinin həllinə kömək edə bilər“ - Tramp
-
Sabunçu sakinləri üfunət içində - Kanalizasiya problemi niyə həll olunmur?
-
Moped idarə etmək üçün sürücülük vəsiqəsi tələb olunacaq - VİDEO
-
Prezidentin açılışını etdiyi Hövsan stadionunda Ticarət Mərkəzi tikilir - İcazə sənədi yoxdur?
-
Dostluğun təntənəsi: Azərbaycan - Tacikistan əlaqələri
-
İnstaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Bu gün bütün Yaxın Şərq üçün yeni başlanğıc olacaq - Tramp
-
Sabah bu ərazilərdə qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
16 yaşlı qızın ana olması faktı üzrə istintaq başladı - Atanın kimliyi araşdırılır
-
MDB Məkanında Əməkdaşlıq və Qarşılıqlı Hörmətin Yeni Mərhələsi: Azərbaycanın Strateji Vizyonu
-
“Azərbaycan regional diplomatiyada ön sıralardadır“ - Hikmət Hacıyev
-
Bakıda 276 min manatlıq qızıl oğurluğu: Aysel və Vüsal Zeynalovların məhkəməsi başladı
-
"Sədərək”də sahibkarlarla Agentlik əməkdaşları arasında gərginlik - VİDEO
-
Azərbaycan və tacik xalqları arasında tarixi, mədəni və dini bağlılıqlar iki ölkə arasındakı əlaqələrin əsasını təşkil edir
-
İlham Əliyev Şarm əl-Şeyxdə Donald Trampla görüşüb - VİDEO
-
MDB məkanında əməkdaşlıq və qarşılıqlı hörmətin yeni mərhələsi
-
Ağdam-Hindarx yolunun tozu sakinləri çətin vəziyyətə salıb - VİDEO
-
Ərdoğan Meloniyə siqareti tərgirməyi tövsiyə edib - VİDEO
-
Enerji pasportu olan binalarda mənzillər bahalaşacaq - VİDEO
-
Keçmiş qayınatasını öldürüb, avtomobillə üstündən keçdi, qayınanasını bıçaqladı - TƏFƏRRÜAT
-
Ən çox şikayət olunan sığorta şirkətləri açıqlanıb - SİYAHI
-
Bakıda 276 min manatlıq qızıl oğurluğu: Aysel və Vüsal Zeynalovların məhkəməsi başladı
-
63 milyon manatlıq sifariş alan “universal“ şirkət: “Vest-LTD“nun sahibi kimdir?
-
Vitkoff və Putin arasında görüş 5 saat çəkibmiş - Tramp təfərrüatları açıqladı
-
“TikTok“ mübahisəsi qanla bitdi - TƏFƏRRÜAT
-
Dövlət Komitəsi dəbdəbəli ziyafətə 200 min xərcləyəcək - Pop müğənnisi, steyk..
-
Qarşılıqlı hörmətə əsaslanan münasibətlər
-
“Yelo Bank” qırmızı zolaqdan çıxa bilmir - Müştərilərin ən çox şikayət etdiyi bankdır
-
SDU-ya 40 əcnəbi tələbə axtarılır - Bunu təşkil edənə isə 103 min manat veriləcək
-
“ABŞ ordusunda heç kimin xəyalına belə gəlməyən silahlar var“ - Tramp
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Vəzifəli şəxsin oğlu hoteldə öldü - Mingəçevirdə
-
Xanlar Ağalarov “Green Flag Award“ı necə əldə edib? - Milli Parka verilən mükafatın izi ilə
-
Azərbaycanda insanlar televiziyada ən çox nələrə baxırlar? - Siyahı
-
Benzin və dizelin bahalaşması əhalinin “cibinə” necə təsir edib? - Rəqəmlər
-
Maaşlarına görə 102-yə şikayət etdilər: “Zəfər-44 Construction“ 20 min cərimələndi
-
Prezident Misirdə Paşinyanla söhbətləşdi - FOTO
-
Azərbaycanda işlədiyi yeri əxlaqsızxana adlandıran qadına - Bu cəza verildi
-
Məhkəmə-Hüquq Şurasına yeni səlahiyyət verilir - Dəyişiklik
-
Bakıda satışa çıxarılan 9 milyonluq mənzilin 350 kv. eyvanı var - Fotolar
-
Prezident Yaxın Şərq Sülh Sammitində iştirak edir - FOTOLAR
-
70 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılacaq - Bu tarixdə
-
Bakıda üçtərəfli görüş keçirildi - FOTOLAR
-
“Müharibə bitdi, HAMAS razılaşmaya əməl edəcək“ - Tramp
-
Deputat partiyasından uzaqlaşdırıldı - Qüdrət Həsənquliyevdən açıqlama
-
Xocavənddə əməliyyat: Silah-sursat satmaq istəyən saxlanılıb
-
Prezident bu şəxsləri təltif etdi - SƏRƏNCAM
-
“Türkiyə fantastik idi, Ərdoğan da möhtəşəm işlər gördü“ - Tramp
-
Naftalan neftinin çıxarılması, emalı, saxlanılması qaydaları təsdiqlənib - Qərar
-
Azərbaycanda yenilik - Əlilliyin alınması asanlaşır
-
İsrail və HƏMAS arasında əsir mübadiləsi başladı - VİDEO
-
Xankəndi, Ağdərə və Xocalıda bu qədər əhali yaşayır - Açıqlama
-
Nazirlikdən xəbərdarlıq - Bu ərazilərdə partlayışlar olacaq
-
Qarabağa daha 980 ailə köçürülür - Bir ailənin daşınmasına 978 manat
-
“Vüsal 300“ ev dustaqlığına buraxıldı - Məhkəmədən qərar
-
“Pakistanla sülhün tərəfdarıyıq“ - Əfqanıstan XİN
-
Boşanma sonrası qətllərin sayı niyə artıb? - VİDEO
-
Yer kürəsində maqnit qasırğası başladı - XƏBƏRDARLIQ
-
“Putin Ukrayna ilə münaqişəni həll etməsə bu, onun üçün pis olacaq“ - Tramp
-
Azərbaycanda Çin avtomobilləri ucuzlaşdı - VİDEO
-
Məşhur müğənni keçmiş baş nazirlə öpüşərkən görüntüləndi - FOTO
-
Hövsanda kanalizasiya sularının dənizə axıdıldığı iddia edilir - VİDEO
-
Ev tikmək üçün payız-qış mövsümündə torpaq almaq daha sərfəlidir - VİDEO
-
Rəsul Quliyevin ailəsi 30 ildən sonra Bakıda - FOTOLAR
-
Nizami rayonunda ağacı hasarlayaraq MİS-ə anbar tikilib - VİDEO
-
Şərurlu İsfəndiyardan rəzil addım: “Gizli çəkiliş edib...” - VİDEO
-
Bakıdakı unikal limanda hansı işlər görülür? - Proseslə bağlı detallar
-
Madaqaskarda etirazçılar böyüyür - Hərbçilər də nümayişçilərə qoşuldu
-
“Taliban“dan fərqli olaraq, müki əhalini hədəfə almırıq“ - Pakistan XİN
TOP 10
ARXİV