![]() |
|














Navalnıdan sonra müxalifətin Putinə qarşı vahid lideri yoxdur
Tarix 13.07.21, 19:35 |
|

Böyük Britaniyanın “Prospect” jurnalında “Aleksey Navalnıdan sonra müxalifətin Putinə qarşı vahid lideri yoxdur” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi Con Lloyddur. Novator.az saytı məqalənin əsas hissələrini ingiliscədən çevirərək oxucuların diqqətinə çatdırır.
1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılmasını “XX əsrin ən böyük siyasi faciəsi” adlandıran Rusiyanın dövlət başçısı Vladimir Putin özünün dördüncü prezidentlik müddətində bu faciəni bir xeyli dərəcədə kino lenti kimi geri çevirə, filmin əvvəlinə qayıda bilib.
Rusiyada getdikcə dövlətin və Kremlin insanlara təsir gücü və vətəndaş cəmiyyətinə təzyiqi artır. Cəmiyyətin böyük qismi təhdid altındadır. Əhalinin yarıdan çoxu, hətta sovet dövrünü görməyənlər belə keçmiş üçün darıxdığını dilə gətirir.
“Levada” sorğu mərkəzinin rəhbəri Lev Qudkov yerli mediaya açıqlamasında ölkənin hələ də totalitarizmə tərəf sürükləndiyini deyir: “Azadlığın, mədəniyyətın, mənəviyyatın, maarifçiliyin, dinin və elmin məkanları get-gedə daralır. Siyasət institusional sahə kimi yoxa çıxıb. Kütlə böyük dövlət ideyası ilə yaşamaqda davam edir. Qərbə nifrət hissi bu ideyanın bir parçasıdır”.
Tarixçi İrina Proxorova Almaniya mediasına açıqlamasında bildirir ki, küçədə-bayırda tanış olduğun insanların çoxu Qərb haqqında mənfi fikirlər səsləndirir: “Sonra da öyrənirsən ki, həmin adamlar əmanət pullarının hamısını uşağını xaricdə oxutmağa xərcləyib. Bu, riyakarlıqdır. Sovet dəyərlərinin geri qayıtması mühüm bir problemi – cəmiyyətin riyakarlığı problemini də geri qaytarıb”.
Bir sıra rusiyalı dissidentlər kimi xaricdə – Baltikyanı ölkələrinin birində yaşayan Maksim Trudolyubov “Meduza” saytında dərc olunan essesində qeyd edir ki, Kreml liderləri daima “təhdid böhranı” yaradır, “təxribatçılar”, “daxili düşmənlər” yetişdirir: “Kreml elə mənzərə formalaşdırır ki, sanki xalq təhlükə altındadır və bu xalqın liderləri “milli qurtuluş” düşüncəsi ilə hərəkət etməlidirlər. Rusiyanın siyasi ritorikasının təhdidlərlə dolu olması heç də təsadüfi deyil”.
Bəzi rusiyalı siyasətçilər də Lev Qudkov kimi bədbin fikirlərdədirlər.
“R Politik” kosaltinq şirkətinin rəhbəri Tatyana Stanova deyir ki, bu gün müxalifətlə mübarizədə siyasi üstünlük tam şəkildə hakimiyyətdədir. Onun sözlərinə görə, “xarici agentlər”, “arzuolunmaz təşkilatlar”, “ekstremist, vətəndaşların şəxsi həyat toxunulmazlığını və digər hüquqlarını pozan QHT-lər” kimi düşmən obrazlarından həm ayrı-ayrı şəxsləri, həm də vətəndaş cəmiyyəti institutlarını sıradan çıxarmaq üçün istifadə olunur: “Bu isə onları siyasətə qatılmaq imkanından məhrum edir. Rusiyanın bu ilin sentyabrında keçiriləcək seçkilərdə yenilənəsi qanunvericilik orqanı – Dövlət Duması məhz bu cür siyasət yürüdən tərəflər arasındadır”.
Kreml böyük bir problemin – əsas siyasi rəqibi sayılan Aleksey Navalnının öhdəsindən gəlməyi bacardı. Keçən ilin avqust ayında zəhərləndikdən sonra Almaniyada müalicə alan və cəsarətlə Rusiyaya qayıdan Navalnı həbs edildi. Müxalifət lideri 2 il 6 ay müddətinə azadlıqdan məhrum olunaraq Rusiyanın ən sərt rejimli cəzaçəkmə müəssisələrindən birinə – Pokrova həbsxanasına göndərildi. Onun başçılıq etdiyi təşkilatın da fəaliyyətinə qadağa qoyuldu.
Moskva Karneqi Mərkəzinin (hələ ki, məhdud sayda fəaliyyət göstərən Qərb institutlarından biri) baş elmi işçisi Andrey Kolesnikovun sözlərinə görə, Navalnı hazırda ictimaiyyətin diqqət mərkəzindən kənarda qalıb.
2021-ci ilin əvvəlində nəşr etdirdiyi, Rusiyanın çağdaş siyasətindən bəhs edən esselərinin birində Kolesnikov yazır ki, Navalnının geri qayıtması və həbs olunması, görünür, Rusiyada ictimaiyyətin ona etimadını və dəstəyini azaldıb: “Navalnının əhalini Rusiyada nümayişlərə çağırmasına, Qara dəniz sahilində Putinin sifarişi ilə tikildiyi iddia olunan nəhəng sarayın video görüntüləri də daxil olmaqla korrupsiya hallarını ifşa etməsinə, habelə prezidentin Vahid Rusiya Partiyasını durmadan tənqid atəşinə tutmasına son qoyulub”.
Ancaq Kolesnikov etirazların dayanmayacağı qənaətindədir: “Biz indi regionlarda baş verənləri görəcəyik. Navalnı əsasən mərkəzi hakimiyyətə köklənmişdi. Bu, məntiqlidir, çünki bütün tarixi dəyişikliklər Kremldə baş verib. Ancaq bölgələrdə insanlar öz yerli hüquqlarının hayındadır”.
Ötən il Uzaq Şərqdə – Xabarovsk şəhərində tanınmış qubernatorun həbsi insanların küçələrə axışmasına səbəb oldu. Başlanğıcda polis demək olar etirazçılara müqavimət göstərmədi.
Rusiya Federasiyasının Başqırdıstan Respublikasında da ekoloji problemlərə qarşı etirazlara dəstək verənlərin sayı çox oldu.
2019-cu ildə də minlərlə insan Yekaterinburqda parkın ortasında kilsənin tikilməsinə etiraz etmişdi.
Rusiyada müxalif fikrə basqının paytaxtda daha güclü olması üzündən rejimə qarşı çıxanların Moskvanı tərk etməsi halları xeyli artıb.
Dövlət Dumasının tanınmış müxalif üzvü Dmitri Qudkov (Lev Qudkov ilə əlaqəsi yoxdur) iyun ayında Rusiyanı tərk edib. O, ölkədə qalacağı təqdirdə saxta ittihamlarla həbs olunacağını bildirib.
Qələm dostu İrina Boroqanla birlikdə Rusiya təhlükəsizliyinə dair mükəmməl kitablar yazan Andrey Soldatov deyir ki, rejim ölkənin sığınacaqlarında üsyan edə biləcək gənc nəsil yetişdirməklə məşğuldur.
Hazırda Rusiyada etiraz və narazılığın vahid lideri yoxdur. Rusiyalıların əksəriyyəti müxalifət təmsilçisinin fikirlərini dəstəkləmək əvəzinə onu güllələməyi üstün tutsa da, hər halda indi bu ölkədə sovet dövrü ilə müqayisədə etirazların geniş vüsət alması üçün daha böyük zəmin var.
Lev Qudkov indiki gəncliyin davranış və ünsiyyət metodlarına görə əvvəlki nəslin gənclərindən fərqləndiyini vurğulayır. O bildirir ki, indiki gənclər Qərbə daha meyillidir və onlar zorakılığa daha çox təpki göstərirlər: “Navalnın susdurulması fərqli baxışların sonu demək deyil. Onun həbsi sadəcə şiddətə qarşı yönəlmiş etirazlara yox, daha geniş etirazlara gətirib çıxara bilər”.
Andrey Soldatov şagirdlərin məktəblərdə müəllimlərin təcavüzkar davranışlarını telefonla çəkdiyini misal göstərir. O, yetişməkdə olan gənc nəslin düşüncə tərzinə görə sovet sistemində təhsil alan məktəblilərdən fərləndiyini bildirir. Bu isə o deməkdir ki, Rusiyada dəyişiklik etməyə çalışanların ümidi gənc nəslədir.
Maksim Trudolyubov yazır: “Əlbəttə, həbslər, cəzalar və cərimələr, “agent” damğaları real problemlərdir. Bunlara sadəcə bir çətinlik kimi yanaşmaq yanlışlıq olardı. Hakimiyyət çox dərinə gedə bilər, ancaq axıra qədər gedə bilməz. Bu gün Rusiya cəmiyyətində vəziyyətə tam nəzarət etmək üçün qarşılıqlı əlaqələr və proseslər mövcuddur. Amma idarəolunan utopiya üçün lazım olan ictimai passivlik rejimə lazım olan səviyyədə də deyil”.
Trudolyubovun fikrincə, tam inzibati nəzarət, yəni dövlətin hər kəsi eyni anda idarə etməsi mümkünsüzdür: “Hakimiyyətin “allahlıq” iddiası cəmiyyətin onun “dinini” qəbul etməsi məntiqinə söykənir. Ancaq cəmiyyət birçalarlı icma deyil. Rusiyanın mürəkkəb ictimai həyatında fəal iştirak edən də təkcə hakimiyyət deyil. Rusiyada hakimiyyətin total inzibati idarəçilik üçün arzuladığı həddə passivlik yoxdur”.
Xəbərin oxunma sayı : 397
Analiz
Xəbərlər
-
Çoxmərtəbəli binalarda səs izolyasiyasına niyə diqqət edilmir? - VİDEO
-
Bağçalara qəbul başlayır - Proses necə keçiriləcək?
-
Abortla bağlı yeni qanun qəbul edilə bilər - VİDEO
-
Qərb Ukraynaya silah tədarükünü bərpa edib - Zelenski
-
Xocalı girovlarının ifadələri: Dəhşətli faktlar ortaya çıxdı
-
Mingəçevir sakinlərin nəzərinə: Bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq
-
“Yadıma düşmür ki, nəvaxtsa mən onu söyüm...“ - Zülfüqarov Məmmədyarova cavab verdi
-
Kolumbiya üsyançılarının sayı artır - hökumət narahatdır
-
Masallıda 24 yaşlı oğlan xalası qızı ilə münasibətdə oldu: anası və atasına isə... - TƏFƏRRÜAT
-
“Azəriqaz”da absurd təyinat…- Nəqliyyat mühəndisi maliyyə sektorunda
-
15 mini icra başçısının sürücüsünə vermək adı ilə aldı - Sahibkarın başına iş gəldi
-
Baş prokuror Nərimanovda vətəndaşları qəbul etdi - Fotolar
-
“Qaçqınkom“un tenderi şübhələr yaratdı: “SS-İnşaat“ kimindir?
-
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı - Müzakirə
-
Natiq Cəfərli quru sərhədlərinin bağlı qalmasını tənqid etdi - “Belə də iş olar?!”
-
“Stomatoloq.Mehemmed” necə pasiyentləri implant edir? - Araşdırma
-
Dövlət Miqrasiya Xidməti əməkdaşlarının geyim forması dəyişdi - Fərman
-
Biləcəridə şəhid ailəsinin evini dağıtdılar - FOTOLAR
-
Serftifikasiyadan kəsildi, məktəbə texniki işçi kimi düzəlmək istədi - Dələduzluğun qurbanı oldu
-
Pekin düşmənlərinə qarşı “kiber-arılar“ yaradır - SENSASİNON DETALLAR
-
Əhalinin banklardakı əmanətləri 15 milyard manatı keçib - Statistika
-
Bakıda avtomobil ehtiyat hissələri mağazasının faəliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
-
Nikahların sayı artıb, boşanmalar azalıb - Doğulanların və ölənlərin sayı isə...
-
Mənzil qiymətləri niyə sürətlə artır? - Bazara təsir edən amillər
-
Dənizçi pasportu almaq istəyən 181 nəfəri belə aldadıblar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
“Putin Ukraynada uzunmüddətli müharibəyə hazırlaşır“ - “Financial Times“
-
Növbəti dörd gündə havanın maksimal temperaturu 41 dərəcə olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Veysəloğlu“ Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı”na yekun vuruldu - FOTOLAR
-
Sosial yardım məbləğində artımlar olacaq? - Deputat
-
PKK silahları təhvil verməyə başladı - FOTOLAR/VİDEO
-
Xocalıda girov götürülmüş qadın: Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı
-
Bosniyalı müsəlmanların qətli - Srebrenitsa soyqırımından 30 il ötür
-
Azərbaycanda orta aylıq əmək haqqı 9 % artıb - Rəsmi
-
Prezident daha bir fərman imzalayıb - Şübhəli əməliyyatlarla bağlı
-
Lisey və gimnaziyalara qəbul - 200 şagirdin nəticəsinin əlavə araşdırılmasına zərurət yaranıb
-
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib - Fərman
-
Magistraturanı bitirənlər bu qədər maaş alacaq - SİYAHI
-
“Bakinski raboçi”, “Respublika” və “Xalq qəzeti”... - Prezident bu nəşrlərlə bağlı fərman verdi
-
İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi - FOTO
-
Pakistanda avtobusa silahlı hücum olub - 9 nəfər öldürülüb
-
Milli Onkologiya Mərkəzinə 650 min manat ayrılıb - SƏRƏNCAM
-
Bakıda dəfn mərasimində DƏHŞƏT: Oraqla qardaşının BAŞINI KƏSDİ
-
20 avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır - SİYAHI
-
Köhnədir, oturacaqları sınıqdır - 50 nömrəli avtobusdan ŞİKAYƏT
-
Bakı zənginlərinin qumar oynadığı məkan: “Ağ klub“un aqibəti necə oldu? (VİDEO)
-
ABŞ-nin NATO müttəfiqləri Amerika silahlarının Ukrayna üçün əvəzini ödəyəcəklər - Tramp
-
Sumqayıtda əliliyi olan şəxslər üçün quraşdırılan panduslar yarımçıq qaldı - VİDEO
-
İsrail yaxın vaxtlarda bir neçə ərəb dövləti ilə sülh sazişi imzalaya bilər - Netanyahu
-
Azərbaycan 103 ölkəyə ixrac, 153 ölkədən idxal edib - Statistika
-
Bazarlarda satılan şaftalıların üzərinə boya vurulur? - VİDEO
-
Azərbaycanda əhalinin yanacaq xərclərinin nə ilə bağlıdır? - VİDEO
-
“Ciyər axşamı”ndakı qanlı davanın səbəbi bilindi - Məclis sahibi də etiraz edib
-
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatıb - FOTOLAR
-
Vətən müharibəsinin iştirakçısı arvadını öldürüb? - Valideynlər danışdı
-
Metroda ən çox sərnişin bu stansiyalardan istifadə edir - SİYAHI
-
“AtaSığorta” kibertəhlükəsizlik tələblərini pozub - AMB xəbərdarlıq etdi
-
Bakının ən bahalı və ucuz mənzilləri - Sotu 350 min AZN olan torpaq sahəsi
-
Sərxoş sürücü polisə tabe olmadı - İçkili maşın sürməsini belə izah etdi
-
Romada Ukrayna toplantısı: Zelenski Marşall Planı təklif edir
-
“Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
-
Fərid Əhmədov pakistanlı həmkarı ilə görüşdü - Fotolar
-
Bu imtahanın keçirilmə qaydaları dəyişdirildi - Keçid balı artırılıb
-
Kiyevə göndərilən dron səfirliyimizin yaxınlığına düşüb - Fotolar
-
DİN-də kollegiya iclası: Vilayət Eyvazov yeni tələblər qoydu - FOTO
-
Ən çox şikayət edilən sığorta şirkətlərinin - Siyahısı
-
Lavrov və Rubio arasında görüş olub - Nə müzakirə edilib?
-
Bakı metrosunda ən çox hansı stansiyadan istifadə edilir? - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Nar” tədbirdə rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - Fotolar
-
Azərbaycanlı “Vaqner”çilər həbs olundu - DTX-dən əməliyyat
-
Məhşur blogerin “Papağ” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? - Vergidən yayınma……
-
İlham Əliyevlə Paşinyan nələri müzakirə ediblər? - Rəsmi açıqlama
-
Cərrah Elçin Bayramov qonşularına təzyiq göstərir - “Heç kimdən qorxmuram...“
-
Azərbaycan kənd təsərrüfatında fəlakət göstəriciləri: Əkin sahələrinin zərəri 90% artdı
-
İşdən çıxarılan məktəb direktorlarının 20 faizi vəzifəsinə bərpa olunub - Nazir
-
Özünü “vəkil“ kimi təqdim edən Səbiyyə Panəliyevanın dələduzluğu davam edir - ŞİKAYƏT
-
Azərbaycanla Ermənistan bu məsələlərdə razılığa gəldi - Görüşün nəticələri
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Xocalıda yaralanan şəxs: Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım isə...
-
Generalın nömrəsini axtaran müəllimin başına oyun açdılar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
İlham Əliyevlə Nikol Paşinyan arasındakı görüş başa çatdı - FOTO
-
“Bakı və İrəvanın sülh sazişi imzalaması regiona sabitlik gətirəcək“ - Peskov
-
Miras üstündə mübahisələrə son qoyulur? - Qanun dəyişdi, qaydalar yeniləndi
-
“Polisləri görüb qışqırmağa başladım” - Qız qaçıran 3 nəfər niyə azadlığa buraxıldı?
-
Bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar açıqlandı - SİYAHI
-
“Atlant” sahibi ilə kürəkəni məhkəmədə üz-üzə - 14 milyon kimin cibindədir?
-
“Təxminən 20 min uşaq bağçadan kənarda qalacaq“ - Nazir
-
Zelenskidən Rusiyaya xəbərdarlıq: “Sərt reaksiya olacaq!”
-
I və IV ixtisas qrupları üzrə imtahan keçiriləcək - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Arvadını öldürmək istəmişdi - 15 il həbs verildi
-
Məhbus ailələrinin Tolikə qarşı şikayətinə baxılır - Məhkəmə qapalı keçirilir
-
Trampdan daha bir qalmaqallı qərar - Braziliyaya 50% rüsum tətbiq etdi
-
Azərbaycan məktəblərində rus bölmələri bağlanır? - Rəsmi cavab
-
Kamran Əliyev Zaqatalada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Bağ evi almaq müşkülə çevrilib: Hansı ərazilərdə qiymətlər od tutub yanır?
-
Yol polisindən yağışlı hava ilə bağlı - Müraciət
-
Bakıda iş adamının 2 villasını soydular - Yarım milyon manat oğurlandı
-
Kredit borcu olanların NƏZƏRİNƏ - Manatın məzənnəsi dəyişərsə...
-
Ağdərədə mina partladı - Xəsarət alan var
-
İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü başladı - FOTO/VİDEO
-
Fahreddin Altun vəzifəsindən azad edildi - Yeni TƏYİNAT
-
Direktor və müavinlər... - Daha bir kollecdə yeni təyinatlar olub
-
Əhali Prezidentin fəaliyyətini yüksək qiymətləndirir - SORĞU
-
Böyük Britaniya və Fransa bəyannamə imzalayacaq - Nüvə sahəsində
-
Klublararası Dünya Çempionatı: PSJ "Real"ı darmadağın edərək finala çıxdı
-
Qeydiyyatdan keçmədən də Qarabağa gedə bilərsiz - Bu dəfə 5 gün
-
Abşeronda şok hadisə:Oğul anasını yandıraraq öldürdü - VİDEO
-
“İplik“ fabrikindən 10 minlik oğurluq - Gözətçilər saxlanıldı
-
Sabah bu ərazilərdə 4 saat işıq olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Bu müharibədə diplomatiya tükənib” - Merts məyusdur
-
Azərbaycanda neçə nikah müqaviləsi bağlanıb?
-
Usta Natiq birdən-birə necə “vəzifəli şəxs” olub? - TƏFƏRRÜAT
-
Sabah bəzi rayonlarda şimşək çaxacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
-
“Türkiyədə prezident seçkiləri 2028-ci ildə keçiriləcək“ - Ərdoğan
-
Bakıda ŞOK cinayət - 13 yaşlı qızın intim videolarını yaydı, həbs edildi
-
Prezident İlham Əliyev BƏƏ lideri ilə görüşdü - Fotolar
-
Avropada on gündə 2300 nəfər dünyasını dəyişib - İstilərə görə
-
Bu kəndlərdəki evlər təmir olunacaq - 30 milyona yaxın vəsait ayrıldı
-
Ərdoğandan İmamoğlu ilə bağlı təklifə reaksiya - “Xeyirli olar...”
TOP 10
ARXİV