![]() |
|














Dünya 5-dən, Minsk qrupu 3-dən böyükdür! - Ərdoğan kitabında nələrdən bəhs edib?
Tarix 08.09.21, 14:07 |
|

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın bugünlərdə “Daha ədalətli bir dünya mümkündür" kitabının təqdimatı keçirilib. Kitabın əsas qayəsini Rəcəb Təyyub Ərdoğanın illərdir səsləndirdiyi “Dünya 5-dən böyükdür” tezisi təşkil edir.
Ərdoğan dünya məsələlərinin yalnız BMT Təhlükəsizlik Şurasının 5 daimi üzvü tərəfindən müzakirəsinin və qərarların bu əsasda qəbul edilməsinin əleyhinədir. Ərdoğan kitabında ədalətsizlik, qaçqın böhranı, beynəlxalq terrorizm və İslam əleyhdarlığına toxunaraq BMT-nin hökumət, funksionallıq, fəaliyyət, əhatəedicilik, təmsil və idarə problemlərinə diqqət çəkib, bu qurumda geniş islahata ehtiyac duyulduğunu bildirib.
Ərdoğanın kitabda xatırlatdığı əsas tezislər bunlardır:
- “Uşaqların öldüyü və öldürüldüyü bir dünyada heç kim günahsız deyil”.
- “Bu gün dünya üzrə ən çox ehtiyac duyulan mövzuların başında ədalət gəlir. Qlobal ədaləti təsis etmək öhdəliyini götürən təşkilatlar çox təəssüf ki, böyük bir ətalət içindədir”.
- “Mərhəmətini itirmiş bir zəmanədə bizə ədalətin nümayəndəsi, vicdanların səsi olma məsuliyyəti düşür”.
- “Güclünün haqlı olduğu deyil, haqlının güclü olduğu bir sistem yaradana qədər “Dünya beşdən böyükdür” deməyə davam edəcəyik”.
- “Keçmişin ehtiyaclarına görə qurulmuş təşkilatlarla bu günün məsələləri həll edilmir, əksinə, onlar daha da yeni problemlər çıxarır”.
- “Bizim anlayışımıza görə, dünyanın nizamını, qurtuluşunu və xoşbəxtliyini yalnız ədalət təmin edər. Daha ədalətli bir dünya üçün ümid və güvən verən bir qlobal nizama ehtiyac vardır”.
Ərdoğanın “Dünya 5-dən böyükdür” cümləsi əsasında Türkiyədə eyni adlı dərnək də fəaliyyət göstərir. Dərnək Ərdoğanın tezislərini yerli və xarici auditoriyalara çatdırır.
Dərnəyin əlavə tezisi budur: “Biz 1,7 milyard müsəlmanın təmsil edilmədiyi ədalətsiz rejimə qarşı çıxırıq”.

Həqiqətən BMT-nin 5 daimi üzvü – ABŞ, Rusiya, Böyük Britaniya, Çin və Fransa bir çox hallarda probelmlərin həllini sürətləndirməkdə acizdirlər, bir sıra hallarda isə bir-birlərinə mane olurlar. Misal üçün Təhlükəsizlik Şurasında bugünə qədər irəli sürülən 2446 qətnamə layihəsinə 249 dəfə veto qoyulub.
Rusiya 112 veto ilə liderdir, daha sonra bu ölkələr gəlir: ABŞ – 81 veto, Böyük Britaniya – 29 veto, Fransa – 16 veto, Çin – 11 veto. Bəzi məsələlər isə birinin veto hüququndan istifadə ediləcəyi proqnozlaşdırılıdğına görə ümumiyyətlə müzakirəyə çıxarılmır.
Rəcəb Təyyub Ərdoğanın veto sisteminin ortadan qaldırlmasını, o cümlədən BMT Baş Assambleyasının 130 üzvünün səsverməsinin həlledici olmasını zəruri sayır. Ərdoğan hesab edir ki, BMT Təhlükəsizlik Şurasının sayı 5-dən 20-yə qədər artırılmalı və Təhlükəsizlik Şurasının Baş Asambleya qarşısında hesabatlılığı olmalıdır.

Rəcəb Təyyub Ərdoğan “Dünya 5-dən böyükdür” cümləsini böyük ehtimalla BMT-nin bir neçə gündən sonra başlanan sessiyasında da təkrarlayacaq. Onun təklifi 5 daimi üzvün xoşuna gəlməsə də, Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olmaq istəyən Yaponiya, Hindistan və Almaniya kimi ölkələrin maraqlarına cavab verir.
Misal üçün Yaponiya və Hindistan Çinin regional siyasətindən narazıdırlar. İl yarım əvvəl Çin-Hindistan sərhədində toqquşmalar qeydə alındı, itkilər oldu. Çin Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü və veto hüququna malik olduğuna görə Hindistanın etirazı BMT-də müzakirə mümkün deyildi.
Türkiyənin strateji müttəfiqi Azərbaycan Qoşulmayanlar Hərəkatının (BMT Baş Assambleyasından sonra ikinci ən böyük siyasi təsisatdır) sədri kimi “Dünya 5-dən böyükdür” tezisini irəli sürən Ankaraya dəstəyini artıra bilər.
Bu Azərbaycanın təhlükəsizlik maraqlarına da cavab verir. Məsələ burasındadır ki, BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının 5 daimi üzvündən 3-ü – ABŞ, Rusiya və Fransa həm də ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədridir və onlar Qarabağla bağlı “status” mövzusunu dirçətlməyə çalışırlar.
Bu isə Azərbaycanın maraqlarına ziddir. Ona görə də Azərbaycan Qoşulmayanlar Hərəkatının sədri və Türkiyənin müttəfiqi kimi Ankaranın “Dünya 5-dən böyükdür” siyasətinə dəstək verməklə həm həmsdrlərin Minsk Qrupunu inhisara almaq siyasətinə etiraz etmiş olacaq. Dünya 5-dən böyükdürsə, Minsk Qrupu da 3-dən böyükdür...
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
Xəbərin oxunma sayı : 616
Analiz
Xəbərlər
-
Polis Maştağada xüsusi əməliyyat keçirib - VİDEO
-
Xocalı kərpic zavodunun açılışı oldu - FOTOLAR
-
Azərbaycanlı müəllim Mədinədə öldü - Bəqi qəbiristanlığında dəfn edildi
-
“FS Club Badam”da kisəçi işləyən şəxs müştərinin başına oyun açdı - ŞOK TƏFƏRRÜAT
-
Prezident Xocalıda bu ailənin qonağı oldu - FOTOLAR
-
Bakının bu ərazisi plana düşdü: Söküntü işlərinə başlanılır
-
Fərhad Əhmədovdan gəmisinin həbsdən azad olunması üçün 6 milyon dollar rüşvət istənilib - MƏHKƏMƏ
-
Ağdamda tarixi məscidin binasının bərpadan sonra açılışı oldu - Fotolar
-
Bakı aeroportunda əməliyyat: brilyant qaşlar aşkar edildi
-
Futbol qaydalarında inqilab: Penalti və VAR dəyişir
-
Ağdam şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin binasının açılışı olub - Fotolar
-
Bakıda 39, rayonlarda 41 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Naxçıvan “respublika“ statusunda qalmalıdırmı? - Zahid Orucdan maraqlı mesajlar
-
Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
-
İtkin şəhidimiz Xaçmaz rayonunda dəfn olundu - Fotolar
-
Qərb payızda ölkədə sabitliyi pozmağa cəhd göstərəcək - Gürcüstan parlamentinin sədri
-
Vəhdət Partiyası toplantı keçirdi:Sədr tapşırıqlar verdi
-
“İlin ilk yarısında cinayətlərin sayı əhəmiyyətli dərəcədə azalıb” - Hərbi prkuror
-
Sakinlər qəzalı vəziyyətə düşmüş evlərin yarısının sökülməməsindən narazıdırlar - VİDEO
-
Rusiyanın növbəti gecə hücumları – Ukrayna isə Moskvanı hədəfə alıb
-
50 minə qəbir yeri satan şöbə müdiri həbs edilibmiş - Hökm oxundu
-
Bakıda dayanacağın işığı kəsilib, sərnişinlər çətinlik çəkirlər - VİDEO
-
Ələsgər Məmmədlinin səhhəti pisləşib - Tanınmış şəxslər Prezident İlham Əliyevə müraciət edib
-
Güzəştli şərtlərlə Qarabağda da ev almaq mümkün olacaq - VİDEO
-
Piylənmə ilə bağlı xərçəng ölümləri kəskin artıb - ARAŞDIRMA
-
Sənədsiz evlərlə bağlı dəyişiklik - VİDEO
-
Bu, Rusiya üçün son müddətdir – Ağ Ev
-
Neftimizi hansı ölkələrə və neçəyə satmışıq? - Tam siyahı
-
Yeni binalarda kombi olmayacaq? - Açıqlama
-
Əliyevlə Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər - FOTOLAR
-
“Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik“ - Ərdoğan
-
Paytaxtın bu rayonlarında qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Mandarin” bağçasında uşaq yıxılıb xəsarət aldı - Niyə nəzarət olunmur?
-
“Aİ öz maliyyə yardımı ilə Ermənistanı asılı vəziyyətə salmağa çalışır“ - Zaxarova
-
“Çinə vizasız rejim tələbə axınını artıracaq“ - Ekspert Aisa Aslanova
-
İsmayıllı rayonunda örüş sahəsində hotel tikilir - Sakinləri narazılıq edirlər
-
“Trampla dronlarla bağlı meqasövdələşməni nəzərdən keçiririk“ - Zelenski
-
Batma təhlükəsi ilə üzləşənlər belə xilas edildi - VİDEO
-
II və III qrup üzrə qəbul imtahanının nəticəsi açıqladı:kimlərin nəticəsi ləğv edilib?
-
Son 10 ildə azərbaycanlılar Türkiyədən 11 mindən çox mənzil alıblar - Statistika
-
“Atlant”ın sahibinin adı keçən cinayət işi: 90 min manatlıq mülki iddia qaldırıldı
-
İranda tragikomik olay - Pezeşkianın korteji yolda qaldı
-
Dilqəm Məhərrəmov lisenziyası olmadığı halda Aysunu necə əməliyyat edib? - VİDEO
-
EXPARGO-nun gətirdiyi uşaq qidası zay çıxıb - Şikayət
-
“İsrailin Suriya hücumlarını qətiyyətlə qınayırıq, dəstək verməyə hazırıq” - Türkiyə MN
-
Əliyev və Berdiməhəmmədov Mehmandarovların malikanə kompleksində - FOTOLAR
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bakıda bu ilin altı ayı üzrə 7 min 549 cinayət qeydə alınıb - Baş Prokurorluq
-
ABŞ İrandakı nüvə obyektlərindən cəmi birini sıradan çıxara bilib - Kəşfiyyat məlumatı yayıldı
-
Prezident “Dostluq” adlı atı Berdiməhəmmədova hədiyyə etdi - Fotolar
-
İsrail Dəməşqdə Baş Qərargaha dron zərbəsi endirdi - Şiddətli döyüşlərdə yüzlərlə insan ölüb
-
“Dəyənəklə, yumruq və təpiklə döyürdülər” - Əsirlikdə olan şəxs
-
Prezident Berdiməhəmmədovla Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət edib - Fotolar
-
Tramp 150-dən çox ölkəyə məktub göndərməyə hazırlaşır - Yeni tarifərlə bağlı...
-
Mbappe ilə bağlı araşdırmalar aparılır - Polisə rüşvət verib?
-
Naxçıvanda 41 dərəcə isti qeydə alınıb - Faktiki hava
-
İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Şuşada olublar - Fotolar
-
Bakı və Abşeronda ucuz evi haradan almaq olar? - VİDEO
-
Daşaltı kəndinin fonunda - FOTOLAR
-
Sabah 41 dərəcə isti olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Aİ Rusiyaya qarşı 18-ci sanksiyalar paketini təsdiqləyə bilmir - Səbəb aşıqlandı
-
Dağıdılmış yerlərə baxdılar... - FOTOLAR
-
Laçında meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb olunub - BİRGƏ MƏLUMAT
-
Berdiməhəmmədov Füzuliyə getdi, Prezident qarşıladı - Fotolar
-
“Suriya döyüşməyə hazırdır” - Əhməd Əl Şaraa
-
Müğənniliyə başlayan dırnaq ustasının qazancı mübahisə yaratdı - efirdə dava düşdü
-
Rusiyada döyüşlərə məcburi cəlb edilən azərbaycanlılar nə etməlidirlər? - VİDEO
-
“Evlərimizdə çatlar əmələ gəlib“ - MTK binanın qarşısında qaraj tikir?
-
Min bir dərdin dərmanı - Gündə 1 stəkan için
-
Suriyadakı toqquşmalarda 356 nəfər ölüb - Nə baş verir?
-
Kəngərliyə növbəti köç karvanı yola salındı - FOTOLAR
-
Zelenski Ukraynanın yeni hökumətinin namizədlərini açıqlayıb - SİYAHI
-
Bakı-Sumqayıt yolundakı piyada keçidi bərbad vəziyyətdədir - VİDEO
-
“Həyatımın bir dövrünü bağladım” - İradə İbrahimova
-
PSJ finalda kabusuna dönən futbolçuya elçi düşdü - Razılaşsa, tarixə düşəcək
-
Vaşinqton İsrail və Suriya arasında gərginliyin yaxın saatlarda azalacağını gözləyir - Marko Rubio
-
Azərbaycanda mənzillər nə qədər bahalaşıb? - Qiymətlər açıqandı
-
Klinika direktoru arvadını buna görə güllələyib - Təfərrüat
-
Salyanda əqli qüsurlu qıza qarşı seksual zorakılıq edilib - Dəhşətli cinayətin təfərrüatı
-
Miqrantlar Rusiyaya daxil olarkən məcburi peyvənd oluna bilər - SƏBƏB
-
Azərbaycanda güclü zəlzələlər olacaq? - VİDEO
-
Nərimanov rayonunda aparılan tikintidə təhlükəsizlik qaydaları pozulur - VİDEO
-
ABŞ İsrailin Suriyaya endirdiyi zərbələrdən narahatdır - Rubio
-
Bakıda görünməmiş dələduzluq: Tanışının telefonu oğurladı, anasına yazdı...
-
İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov “Sea Breeze”də olublar - FOTOLAR
-
“Tramp başa düşür ki, Putin ona yalan danışır” - Zelenski
-
Gül kollarının alınması məxfi məlumatdır? - Şabranda müəmmalı tender
-
Dini Komitə 800 min manata portal açır - “Amin“
-
İsrail ordusu Dəməşqə yeni zərbə endirdi - Ölənlər var + Video
-
Beyləqanda “Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının təqdimat mərasimi - Fotolar
-
Adəm Məmmədov həbsdə qaldı - “Zon”a köçürüləcək
-
“Ermənistanda ikinci dövlət olmayacaq“ - Paşinyan
-
“Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında” qanuna edilb - Fərman
-
“UNEC”in Sevda adlı müəllimi “Porshe”sindən düşərək vətəndaşı hədələdi - VİDEO
-
Marqarin idxalı kəskin artıb - Marketlərdə 2,6 dəfə baha satılır
-
Bakıda qadın güllələndi - Klinika direktoru olan həyat yoldaşı saxlanıldı
-
Prezident İlham Əliyev bəzi qanunlara dəyişikliyi təsdiqləyib - Detallar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bu prospektdə yol hərəkətinin təşkili dəyişdi - Fotolar
-
Leyla Əliyeva Atabayeva ilə bir arada - FOTOLAR
-
Prezident ipoteka krediti ilə bağlı fərman imzaladı - Qayda dəyişdi
-
Beyləqanda qadın qətlə yetirilib - 23 yaşlı oğlan saxlanılıb
-
Sumqayıtda 67 kq narkotik dövriyyədən çıxarılıb - İki nəfər saxlanılıb
-
Mərkəzi Klinikanın həkimi əməliyyat etdiyi xəstəni qəbul etmədi - Kişi 8 gün sonra öldü
-
“Ermənistanın KTMT-dən çıxma ehtimalı daha yüksəkdir“ - Paşinyan
-
“270 nəfərlik müəssisədə 700 nəfər məhbus var” - Qadın kalonundan şikayət
-
Zelenski Trampdan narazıdır - “Bayden dövründə yardım daha güclü idi”
-
Rəsmi sənəddə qeyri-rəsmi ünvan: “Elmar marketin yaxınlığı...”
-
Magistraturaya qəbul imtahanında dəyişiklik gözlənilir - DİM rəsmisi
-
Şəmkir rayonunda maye qazdoldurma məntəqəsinin istismarı dayandırıldı - VİDEO
-
General vəzifədən azad edilib? - DSX xəbəri təkzib elədi
-
7 ildir ev alıblar, amma çıxarış yoxdur - VİDEO
-
“Az-Lead” şirkətin 1,7 milyon borcu var - “İndart Holding” də borclanıb
-
Sosial şəbəkələrdə dərman tövsiyə edənləri bu cəza gözləyir - VİDEO
-
Ünvanlı yardım alanların sayında 20 minlik artım - İqtisadçı əsas səbəbi açıqladı
-
Türkiyədə meşə yanğınları şiddətlənib - Çanaqqala və Tekirdağda kəndlər təxliyə edildi
-
Bu il ali məktəblərə qəbul planı 90 faizdən artıq dolacaq - DİM sədri
-
İlham Əliyevin Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşü oldu - FOTO
-
“Melissa park” tikinti şirkəti ilə sakinlər arasında münaqişə yaşanır - Kim haqlıdır?
-
Naxçıvanda sahibkarların bank hesabları kəskin azaldı - Talıbovdan sonrakı bir ayda nə baş verib?
TOP 10
ARXİV