![]() |
|














Rusiya Qazaxıstanı da itirir? - TƏHLİL
Tarix 24.07.22, 23:34 |
|

Postsovet məkanının iki ən yaxın müttəfiq dövləti - Rusiya və Qazaxıstan arasında münasibətlər çətin günlərini yaşayır. Qazaxıstan Prezidenti Qasım-Jomart Tokayevin səsləndirdiyi bəyanatlar Rusiya siyasi dairələrində və mediasında qeyri-müttəfiq mövqe kimi səciyyələndirilib. Bəyanatlar Rusiya cəmiyyətində narazılıq dalğası yaradıb, ittihamlar yenidən artmağa başlayıb. Rəsmi Nur-Sultan ikitərəfli münasibətlərə xələl gətirməklə yanaşı, “yaxşılığa yamanlıq” etməkdə günahlandırılıb.
Bu məsələ barədə “Kaspi” qəzeti məqalə hazırlayıb.
Tokayevin rusları qıcıqlandıran addımları
Enerji böhranının həlli təşəbbüsü ilə çıxış edən Qazaxıstan prezidenti Avropaya ixrac olunan Rusiya neftinin Qazaxıstan nefti ilə əvəzlənməsi ideyasını irəli sürüb. Neft və qazın Rusiyadan yan keçməklə, Transxəzər marşrutu ilə dünya bazarına çıxarılması barədə tapşırıq verən Tokayev həmçinin bildirib ki, Qazaxıstan Şərqlə Qərb arasında bufer ola bilər. Əslində, Qazaxıstan artıq BTC vasitəsilə öz neftinin müəyyən qismini Azərbaycan üzərindən dünya bazarına çıxardır. Baxmayaraq ki, bu funksiya bir əsrdən artıqdır ki, Rusiya tərəfindən həyata keçirilir. Qazaxıstan hazırkı şəraitdə, şübhəsiz ki, Aİ-dəki mövcud qeyri-sabitlik və enerji qeyri-müəyyənliyindən faydalanmağa çalışır. Bu da Rusiyanı narazı salır. Kremli narazı salan həm də odur ki, Qazaxıstan prezidenti Rusiya bazarını tərk etmiş və ya çıxmaq niyyətində olan xarici şirkətlər üçün ölkədə əlverişli şərait yaradılması barədə göstəriş verib. 1,4 min iri xarici şirkətdən hər ikincisi öz fəaliyyətini dayandırıb və ya Rusiya bazarını tamamilə tərk edib. Tokayev də bununla bağlı baş verənləri “investisiya kapitalı uğrunda qlobal mübarizə” adlandırıb və respublika üçün “yaxşı imkanlar” görüb:
“Aydındır ki, kimsə bunu Rusiyaya qarşı qeyri-dost mövqe kimi görmək istəyər, amma niyə? Bu, öz ölkəsi və onun iqtisadiyyatı üçün təbii, ağlabatan qayğının təzahürüdür”.
Qazaxıstanlı politoloq, siyasi məsləhətçi Dimaş Aljanov da öz növbəsində qeyd edir ki, xarici şirkətlərlə bağlı vəziyyət müfəssəl araşdırma tələb edir.
“Rusiya yaxın gələcəkdə təcrid olunmuş ölkə olacaq və Qazaxıstanın bu fürsətdən istifadə etməsi olduqca normaldır. Başqa məsələ ondan ibarətdir ki, respublika bundan kifayət qədər yararlana biləcəkmi? Axı söhbət, əsasən, yerdəyişmənin özündən deyil, fəaliyyətini Aİİ çərçivəsində, Qazaxıstan vasitəsilə həyata keçirməyə hazır olan şirkətlər üçün əlverişli şəraitin yaradılmasından gedir”, - ekspert bildirib.
Xəzər dənizində yeni limanlar quraşdırılacaq
Qazaxıstan maraqlı bir addım da atmağı planlaşdırır. İxrac potensialını artırmaq üçün 10 gəmidən ibarət bərə donanması yaradır, həmçinin Xəzər dənizində yeni liman qurmağı planlaşdırır. Mövcud iqtisadi şəraitdə ölkə təcili olaraq tranzit imkanlarını artırmalı, həmçinin ticarət infrastrukturunu yaxşılaşdırmalıdır. Qeyd edilir ki, Nur-Sultanın cəmi dörd quru yük gəmisi var və Azərbaycan regionda yükdaşıma sahəsində liderdir. Qazaxıstan heç vaxt dəniz ölkəsi olmayıb və buna görə də dəniz nəqliyyatı imkanlarından tam istifadə etməyib. Beləliklə, Aktauda yeni yük terminalı da tikiləcək. Tikintidə beynəlxalq şirkətlər, xüsusilə konteyner operatorları “Maersk”, MSC və “COSCO Shipping” iştirak edəcək.
Rusiyanın atdığı yanlış addımlar
Ekspertlərin qənaətincə, Rusiya atdığı yanlış addımlarla Qazaxıstanı itirir. Bölgədə şaxələndirilmiş enerji marşrutları vacib iqtisadi və geosiyasi əhəmiyyət daşıyır. Yəni enerji resurslarınız ola bilər, lakin alternativ marşrutlara sahib olmaq çox önəmlidir. Qərb mediası iddia edir ki, Rusiya hazırda Qazaxıstanla münasibətlərində ciddi səhvlərə yol verir. Moskva yalnız onun kimi düşünənləri və hərəkət edənləri müttəfiqi hesab edir, öz maraqlarını nəzərə alır. Lakin ölkələr arasında əlaqələrdə bütün tərəflərin maraqları diqqətə alınmalıdır. İndi Rusiyanın Qazaxıstan neftinin üçdə ikisindən çoxunun daşındığı Xəzər Boru Kəməri Konsorsiumunun fəaliyyətini bir aylıq dayandırması rəsmi Nur-Sultanın milli təhlükəsizlik maraqlarına zərbədir. Ona görə də Tokayevin sözügedən addımı çox yerindədir və Qazaxıstan haqlıdır. Hər bir müstəqil dövlət özünün gələcəyi haqqında düşünməlidir. Rusiya istəmir deyə Qazaxıstan ticarətini dayandıra bilməz. Yəni dünyada belə qayda yoxdur. “Putin Qazaxıstan neftinin Avropaya ixracına mane olur. Görünür, Rusiya ilə Qazaxıstan arasında müharibə başlayıb - hələ ki, iqtisadi müharibə”. Jurnalist Denis Kazanskinin qənaətincə, Qasım-Jomart Tokayevin Vladimir Putinin üzünə açıq şəkildə “lxr” və “dxr”i “kvazi-dövlətlər” adlandırması ilə Rusiya-Qazaxıstan münasibətləri pisləşməyə başladı. “Hətta o zaman bu cəsarətli bəyanatın nəticələrinin olacağı göz qabağında idi”, - o, iddia edib.
Kreml müttəfiqlərinə qarşı da aqressiv siyasət yürüdür
Qazaxıstanlı politoloq Dosim Satpayev də bu qənaətdədir ki, Ukraynada müharibə başlayandan Rusiya təkcə Qərbə deyil, həm də müttəfiqlərinə qarşı aqressiv siyasət yürüdür. Onun fikrincə, Kreml qonşuları ilə münasibətlərdə daim sərhədləri aşır, onların iqtisadi maraqlarına məhəl qoymur və bununla da reaksiyalara səbəb olur:
“Məsələn, Avrasiya İqtisadi İttifaqı çərçivəsində Rusiya bizdən soruşmadan birtərəfli qaydada buğda ixracını məhdudlaşdırmaq qərarına gəldi. Rusiya ilə Qazaxıstan arasındakı münasibətləri “dost münasibət” adlandırmazdım. Onlar daha da pisləşəcək”.
Beləliklə, Qazaxıstan indi çətin vəziyyətdədir - dövlət eyni vaxtda Rusiya ilə müttəfiqliyini qoruyub saxlamağa, Qərblə münasibətləri korlamamağa çalışır. Lakin görünən odur ki, Nur-Sultan Moskvaya sanksiyalardan yan keçməyə kömək etmək niyyətində də deyil.
Xəbərin oxunma sayı : 1252
Analiz
Xəbərlər
-
Azərbaycan klublarının yay transferləri: Kim gəlir, kim gedir?
-
Xanımı Ərdoğanın çlxışı zamanı ağladı - VİDEO
-
Bakı Suriya və İsrail danışıqlarına ev sahibliyi edəcək - KİV
-
Fitnes məşqçilərinin təqdim etdiyi qidalanma proqramları niyə bahadır? - VİDEO
-
Ölkədə 1,5 milyon sahibkar var - Ən çox biznesmen hansı rayonlardadır?
-
Azərbaycanlılar Türkiyədə kütləvi şəkildə mənzil alırlar: Onları ora nə çəkib aparır?
-
Xurmanı Almaniyadan 17 manata, Çindən 2 manata alırıq - QİYMƏTLƏR
-
“Putin İranın uranı zənginləşdirməsinə tam qadağanı dəstəkləyir“ - KİV
-
“Epidbiomed” MMC-yə 138 min manatlıq sifariş - Təsisçisi qanunsuz dərman dövriyyəsinə görə həbs edilmişdi
-
Yeni qida normaları kimlərə şamil ediləcək? - DEPUTAT AÇIQLADI
-
Abşeron İcra Hakimiyyətinin həbs olunan əməkdaşı: “Zəng edib dedi ki, 30 min manat istə“
-
“Sputnik Azərbaycan“ Rusiya FTX-nin filialından başqa bir şey deyildi - Mətbuat Şurası
-
İlham Əliyevin Suriya Prezidenti ilə geniş tərkibdə görüşü oldu - FOTOLAR
-
Çay evində zarafat faciə ilə nəticələndi - Göyçaydakı cinayətin TƏFƏRRÜATI
-
SOCAR Suriya Hökuməti ilə Anlaşma Memorandumu imzaladı - FOTO
-
Nazirlikdən hava ilə bağlı əhaliyə - Videomüraciət
-
“Türkiyə Suriyada da terror dəftərinin bağlanacağına inanır“ - Ərdoğan
-
Azərbaycan klublarının dəyəri nə qədərdir? - SİYAHI
-
Suriya Prezidenti Azərbaycandadır - Fotolar
-
Hər 1 manat Yağmurun həyatını xilas edə bilər - Çarəsiz anadan yardımsevər insanlara MÜRACİƏT
-
Xanımı Polad Həşimovun şəhid xəbərini necə almışdı? - FOTOLAR
-
Dövlət Departamentinin 1300 əməkdaşı işdən çıxarıldı - FOTOLAR
-
Ali Məhkəmənin hakimi Nigar Rəsulbəyova təqaüdə göndərildi - FOTO
-
“Evlərimiz təhlükədədir, hər an çökmə baş verə bilər” - VİDEO
-
Koçaryan Simonyana qarşı daha bir iddia qaldırıb - Nədə ittiham edir?
-
Avtomobillərin utilizasiyası sistemində boşluqlar - İşbazlar fürsətdən istifadə edirlər (VİDEO)
-
Bağçalara qəbul başlayır - Proses necə keçiriləcək?
-
Ölkədə nikahsız doğulanların sayı artır - İki baxış
-
Həm arıq saxlayır, həm də ürəyə xeyirdir - Hazırda mövsümüdür
-
Tələbələrin təqaüdündən xəbərsiz tutulan pullar hara gedir? - VİDEO
-
Çoxmərtəbəli binalarda səs izolyasiyasına niyə diqqət edilmir? - VİDEO
-
Tovuz döyüşlərindən 5 il ötür
-
Abortla bağlı yeni qanun qəbul edilə bilər - VİDEO
-
Qərb Ukraynaya silah tədarükünü bərpa edib - Zelenski
-
Xocalı girovlarının ifadələri: Dəhşətli faktlar ortaya çıxdı
-
Mingəçevir sakinlərin nəzərinə: Bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq
-
“Yadıma düşmür ki, nəvaxtsa mən onu söyüm...“ - Zülfüqarov Məmmədyarova cavab verdi
-
Kolumbiya üsyançılarının sayı artır - hökumət narahatdır
-
Masallıda 24 yaşlı oğlan xalası qızı ilə münasibətdə oldu: anası və atasına isə... - TƏFƏRRÜAT
-
“Azəriqaz”da absurd təyinat…- Nəqliyyat mühəndisi maliyyə sektorunda
-
15 mini icra başçısının sürücüsünə vermək adı ilə aldı - Sahibkarın başına iş gəldi
-
Baş prokuror Nərimanovda vətəndaşları qəbul etdi - Fotolar
-
“Qaçqınkom“un tenderi şübhələr yaratdı: “SS-İnşaat“ kimindir?
-
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı - Müzakirə
-
Natiq Cəfərli quru sərhədlərinin bağlı qalmasını tənqid etdi - “Belə də iş olar?!”
-
“Stomatoloq.Mehemmed” necə pasiyentləri implant edir? - Araşdırma
-
Dövlət Miqrasiya Xidməti əməkdaşlarının geyim forması dəyişdi - Fərman
-
Biləcəridə şəhid ailəsinin evini dağıtdılar - FOTOLAR
-
Serftifikasiyadan kəsildi, məktəbə texniki işçi kimi düzəlmək istədi - Dələduzluğun qurbanı oldu
-
Pekin düşmənlərinə qarşı “kiber-arılar“ yaradır - SENSASİNON DETALLAR
-
Əhalinin banklardakı əmanətləri 15 milyard manatı keçib - Statistika
-
Bakıda avtomobil ehtiyat hissələri mağazasının faəliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
-
Nikahların sayı artıb, boşanmalar azalıb - Doğulanların və ölənlərin sayı isə...
-
Mənzil qiymətləri niyə sürətlə artır? - Bazara təsir edən amillər
-
Dənizçi pasportu almaq istəyən 181 nəfəri belə aldadıblar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
“Putin Ukraynada uzunmüddətli müharibəyə hazırlaşır“ - “Financial Times“
-
Növbəti dörd gündə havanın maksimal temperaturu 41 dərəcə olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Veysəloğlu“ Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı”na yekun vuruldu - FOTOLAR
-
Sosial yardım məbləğində artımlar olacaq? - Deputat
-
PKK silahları təhvil verməyə başladı - FOTOLAR/VİDEO
-
Xocalıda girov götürülmüş qadın: Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı
-
Bosniyalı müsəlmanların qətli - Srebrenitsa soyqırımından 30 il ötür
-
Azərbaycanda orta aylıq əmək haqqı 9 % artıb - Rəsmi
-
Prezident daha bir fərman imzalayıb - Şübhəli əməliyyatlarla bağlı
-
Lisey və gimnaziyalara qəbul - 200 şagirdin nəticəsinin əlavə araşdırılmasına zərurət yaranıb
-
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib - Fərman
-
Magistraturanı bitirənlər bu qədər maaş alacaq - SİYAHI
-
“Bakinski raboçi”, “Respublika” və “Xalq qəzeti”... - Prezident bu nəşrlərlə bağlı fərman verdi
-
İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi - FOTO
-
Pakistanda avtobusa silahlı hücum olub - 9 nəfər öldürülüb
-
Milli Onkologiya Mərkəzinə 650 min manat ayrılıb - SƏRƏNCAM
-
Bakıda dəfn mərasimində DƏHŞƏT: Oraqla qardaşının BAŞINI KƏSDİ
-
20 avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır - SİYAHI
-
Köhnədir, oturacaqları sınıqdır - 50 nömrəli avtobusdan ŞİKAYƏT
-
Bakı zənginlərinin qumar oynadığı məkan: “Ağ klub“un aqibəti necə oldu? (VİDEO)
-
ABŞ-nin NATO müttəfiqləri Amerika silahlarının Ukrayna üçün əvəzini ödəyəcəklər - Tramp
-
Sumqayıtda əliliyi olan şəxslər üçün quraşdırılan panduslar yarımçıq qaldı - VİDEO
-
İsrail yaxın vaxtlarda bir neçə ərəb dövləti ilə sülh sazişi imzalaya bilər - Netanyahu
-
Azərbaycan 103 ölkəyə ixrac, 153 ölkədən idxal edib - Statistika
-
Bazarlarda satılan şaftalıların üzərinə boya vurulur? - VİDEO
-
Azərbaycanda əhalinin yanacaq xərclərinin nə ilə bağlıdır? - VİDEO
-
“Ciyər axşamı”ndakı qanlı davanın səbəbi bilindi - Məclis sahibi də etiraz edib
-
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatıb - FOTOLAR
-
Vətən müharibəsinin iştirakçısı arvadını öldürüb? - Valideynlər danışdı
-
Metroda ən çox sərnişin bu stansiyalardan istifadə edir - SİYAHI
-
“AtaSığorta” kibertəhlükəsizlik tələblərini pozub - AMB xəbərdarlıq etdi
-
Bakının ən bahalı və ucuz mənzilləri - Sotu 350 min AZN olan torpaq sahəsi
-
Sərxoş sürücü polisə tabe olmadı - İçkili maşın sürməsini belə izah etdi
-
Romada Ukrayna toplantısı: Zelenski Marşall Planı təklif edir
-
“Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
-
Fərid Əhmədov pakistanlı həmkarı ilə görüşdü - Fotolar
-
Bu imtahanın keçirilmə qaydaları dəyişdirildi - Keçid balı artırılıb
-
Kiyevə göndərilən dron səfirliyimizin yaxınlığına düşüb - Fotolar
-
DİN-də kollegiya iclası: Vilayət Eyvazov yeni tələblər qoydu - FOTO
-
Ən çox şikayət edilən sığorta şirkətlərinin - Siyahısı
-
Lavrov və Rubio arasında görüş olub - Nə müzakirə edilib?
-
Bakı metrosunda ən çox hansı stansiyadan istifadə edilir? - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Nar” tədbirdə rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - Fotolar
-
Azərbaycanlı “Vaqner”çilər həbs olundu - DTX-dən əməliyyat
-
Məhşur blogerin “Papağ” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? - Vergidən yayınma……
-
İlham Əliyevlə Paşinyan nələri müzakirə ediblər? - Rəsmi açıqlama
-
Cərrah Elçin Bayramov qonşularına təzyiq göstərir - “Heç kimdən qorxmuram...“
-
Azərbaycan kənd təsərrüfatında fəlakət göstəriciləri: Əkin sahələrinin zərəri 90% artdı
-
İşdən çıxarılan məktəb direktorlarının 20 faizi vəzifəsinə bərpa olunub - Nazir
-
Özünü “vəkil“ kimi təqdim edən Səbiyyə Panəliyevanın dələduzluğu davam edir - ŞİKAYƏT
-
Azərbaycanla Ermənistan bu məsələlərdə razılığa gəldi - Görüşün nəticələri
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Xocalıda yaralanan şəxs: Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım isə...
-
Generalın nömrəsini axtaran müəllimin başına oyun açdılar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
İlham Əliyevlə Nikol Paşinyan arasındakı görüş başa çatdı - FOTO
-
“Bakı və İrəvanın sülh sazişi imzalaması regiona sabitlik gətirəcək“ - Peskov
-
Miras üstündə mübahisələrə son qoyulur? - Qanun dəyişdi, qaydalar yeniləndi
-
“Polisləri görüb qışqırmağa başladım” - Qız qaçıran 3 nəfər niyə azadlığa buraxıldı?
-
Bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar açıqlandı - SİYAHI
-
“Atlant” sahibi ilə kürəkəni məhkəmədə üz-üzə - 14 milyon kimin cibindədir?
-
“Təxminən 20 min uşaq bağçadan kənarda qalacaq“ - Nazir
-
Zelenskidən Rusiyaya xəbərdarlıq: “Sərt reaksiya olacaq!”
-
I və IV ixtisas qrupları üzrə imtahan keçiriləcək - DİM-dən xəbərdarlıq
TOP 10
ARXİV