![]() |
|




592.jpg)



.jpg)





Rusiya Qazaxıstanı da itirir? - TƏHLİL
Tarix 24.07.22, 23:34 |
|

Postsovet məkanının iki ən yaxın müttəfiq dövləti - Rusiya və Qazaxıstan arasında münasibətlər çətin günlərini yaşayır. Qazaxıstan Prezidenti Qasım-Jomart Tokayevin səsləndirdiyi bəyanatlar Rusiya siyasi dairələrində və mediasında qeyri-müttəfiq mövqe kimi səciyyələndirilib. Bəyanatlar Rusiya cəmiyyətində narazılıq dalğası yaradıb, ittihamlar yenidən artmağa başlayıb. Rəsmi Nur-Sultan ikitərəfli münasibətlərə xələl gətirməklə yanaşı, “yaxşılığa yamanlıq” etməkdə günahlandırılıb.
Bu məsələ barədə “Kaspi” qəzeti məqalə hazırlayıb.
Tokayevin rusları qıcıqlandıran addımları
Enerji böhranının həlli təşəbbüsü ilə çıxış edən Qazaxıstan prezidenti Avropaya ixrac olunan Rusiya neftinin Qazaxıstan nefti ilə əvəzlənməsi ideyasını irəli sürüb. Neft və qazın Rusiyadan yan keçməklə, Transxəzər marşrutu ilə dünya bazarına çıxarılması barədə tapşırıq verən Tokayev həmçinin bildirib ki, Qazaxıstan Şərqlə Qərb arasında bufer ola bilər. Əslində, Qazaxıstan artıq BTC vasitəsilə öz neftinin müəyyən qismini Azərbaycan üzərindən dünya bazarına çıxardır. Baxmayaraq ki, bu funksiya bir əsrdən artıqdır ki, Rusiya tərəfindən həyata keçirilir. Qazaxıstan hazırkı şəraitdə, şübhəsiz ki, Aİ-dəki mövcud qeyri-sabitlik və enerji qeyri-müəyyənliyindən faydalanmağa çalışır. Bu da Rusiyanı narazı salır. Kremli narazı salan həm də odur ki, Qazaxıstan prezidenti Rusiya bazarını tərk etmiş və ya çıxmaq niyyətində olan xarici şirkətlər üçün ölkədə əlverişli şərait yaradılması barədə göstəriş verib. 1,4 min iri xarici şirkətdən hər ikincisi öz fəaliyyətini dayandırıb və ya Rusiya bazarını tamamilə tərk edib. Tokayev də bununla bağlı baş verənləri “investisiya kapitalı uğrunda qlobal mübarizə” adlandırıb və respublika üçün “yaxşı imkanlar” görüb:
“Aydındır ki, kimsə bunu Rusiyaya qarşı qeyri-dost mövqe kimi görmək istəyər, amma niyə? Bu, öz ölkəsi və onun iqtisadiyyatı üçün təbii, ağlabatan qayğının təzahürüdür”.
Qazaxıstanlı politoloq, siyasi məsləhətçi Dimaş Aljanov da öz növbəsində qeyd edir ki, xarici şirkətlərlə bağlı vəziyyət müfəssəl araşdırma tələb edir.
“Rusiya yaxın gələcəkdə təcrid olunmuş ölkə olacaq və Qazaxıstanın bu fürsətdən istifadə etməsi olduqca normaldır. Başqa məsələ ondan ibarətdir ki, respublika bundan kifayət qədər yararlana biləcəkmi? Axı söhbət, əsasən, yerdəyişmənin özündən deyil, fəaliyyətini Aİİ çərçivəsində, Qazaxıstan vasitəsilə həyata keçirməyə hazır olan şirkətlər üçün əlverişli şəraitin yaradılmasından gedir”, - ekspert bildirib.
Xəzər dənizində yeni limanlar quraşdırılacaq
Qazaxıstan maraqlı bir addım da atmağı planlaşdırır. İxrac potensialını artırmaq üçün 10 gəmidən ibarət bərə donanması yaradır, həmçinin Xəzər dənizində yeni liman qurmağı planlaşdırır. Mövcud iqtisadi şəraitdə ölkə təcili olaraq tranzit imkanlarını artırmalı, həmçinin ticarət infrastrukturunu yaxşılaşdırmalıdır. Qeyd edilir ki, Nur-Sultanın cəmi dörd quru yük gəmisi var və Azərbaycan regionda yükdaşıma sahəsində liderdir. Qazaxıstan heç vaxt dəniz ölkəsi olmayıb və buna görə də dəniz nəqliyyatı imkanlarından tam istifadə etməyib. Beləliklə, Aktauda yeni yük terminalı da tikiləcək. Tikintidə beynəlxalq şirkətlər, xüsusilə konteyner operatorları “Maersk”, MSC və “COSCO Shipping” iştirak edəcək.
Rusiyanın atdığı yanlış addımlar
Ekspertlərin qənaətincə, Rusiya atdığı yanlış addımlarla Qazaxıstanı itirir. Bölgədə şaxələndirilmiş enerji marşrutları vacib iqtisadi və geosiyasi əhəmiyyət daşıyır. Yəni enerji resurslarınız ola bilər, lakin alternativ marşrutlara sahib olmaq çox önəmlidir. Qərb mediası iddia edir ki, Rusiya hazırda Qazaxıstanla münasibətlərində ciddi səhvlərə yol verir. Moskva yalnız onun kimi düşünənləri və hərəkət edənləri müttəfiqi hesab edir, öz maraqlarını nəzərə alır. Lakin ölkələr arasında əlaqələrdə bütün tərəflərin maraqları diqqətə alınmalıdır. İndi Rusiyanın Qazaxıstan neftinin üçdə ikisindən çoxunun daşındığı Xəzər Boru Kəməri Konsorsiumunun fəaliyyətini bir aylıq dayandırması rəsmi Nur-Sultanın milli təhlükəsizlik maraqlarına zərbədir. Ona görə də Tokayevin sözügedən addımı çox yerindədir və Qazaxıstan haqlıdır. Hər bir müstəqil dövlət özünün gələcəyi haqqında düşünməlidir. Rusiya istəmir deyə Qazaxıstan ticarətini dayandıra bilməz. Yəni dünyada belə qayda yoxdur. “Putin Qazaxıstan neftinin Avropaya ixracına mane olur. Görünür, Rusiya ilə Qazaxıstan arasında müharibə başlayıb - hələ ki, iqtisadi müharibə”. Jurnalist Denis Kazanskinin qənaətincə, Qasım-Jomart Tokayevin Vladimir Putinin üzünə açıq şəkildə “lxr” və “dxr”i “kvazi-dövlətlər” adlandırması ilə Rusiya-Qazaxıstan münasibətləri pisləşməyə başladı. “Hətta o zaman bu cəsarətli bəyanatın nəticələrinin olacağı göz qabağında idi”, - o, iddia edib.
Kreml müttəfiqlərinə qarşı da aqressiv siyasət yürüdür
Qazaxıstanlı politoloq Dosim Satpayev də bu qənaətdədir ki, Ukraynada müharibə başlayandan Rusiya təkcə Qərbə deyil, həm də müttəfiqlərinə qarşı aqressiv siyasət yürüdür. Onun fikrincə, Kreml qonşuları ilə münasibətlərdə daim sərhədləri aşır, onların iqtisadi maraqlarına məhəl qoymur və bununla da reaksiyalara səbəb olur:
“Məsələn, Avrasiya İqtisadi İttifaqı çərçivəsində Rusiya bizdən soruşmadan birtərəfli qaydada buğda ixracını məhdudlaşdırmaq qərarına gəldi. Rusiya ilə Qazaxıstan arasındakı münasibətləri “dost münasibət” adlandırmazdım. Onlar daha da pisləşəcək”.
Beləliklə, Qazaxıstan indi çətin vəziyyətdədir - dövlət eyni vaxtda Rusiya ilə müttəfiqliyini qoruyub saxlamağa, Qərblə münasibətləri korlamamağa çalışır. Lakin görünən odur ki, Nur-Sultan Moskvaya sanksiyalardan yan keçməyə kömək etmək niyyətində də deyil.
Xəbərin oxunma sayı : 1252
loading...
Analiz
Xəbərlər
-
Ermənilər Zabux kəndindən çıxırlar - VİDEO
-
Rusiyada şəhər suyun altında qaldı – VİDEO
-
Antarktidada qorxunc fəallıq – Buz təbəqəsi sürətlə əriyir
-
Əsrlərin yadigarı, Pir Hüseyn Xanəgahı – VİDEO
-
Dünya aclıqdan qurtulur? – TƏHLİL
-
Azərbaycanda son sutkada yoluxma 500-dən çox olub - Ölən olmayıb
-
“İkitərəfli münasibətlərə verdiyi töhfəyə görə Azərbaycana təşəkkür edirəm” - Pakistan səfiri
-
Təzyiq problemi olanlar hansı qidalardan istifadə etməlidir? - Mütəxəssisdən tövsiyələr
-
Azərbaycan 43 medalla 4-cü pilləyə yüksəlib - İslamiada
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim edib - VİDEO
-
FHN ötən sutka 11 nəfəri xilas edib - VİDEO
-
Prezidentdən 4 ünvana müştərək xəbərdarlıq... - Mesaj verildi, başa düşəcəklərmi?
-
Satıcı qız 670 minlik ƏDV vurdu, əri müdiri bıçaqladı - Bakıda film kimi OLAY
-
Deputatın adından bu sitat paylaşıldı... - Sevinc Fətəliyeva açıqlama verdi
-
Bakının bu ünvanında binalar sökülür - Sakinlərə kirayə haqqı verilir + VİDEO
-
Sentyabrın 1-dən sonra karantin uzadılacaqmı? – AÇIQLAMA
-
NASA-dan xəbərdarlıq: Təhlükəli asteroid yerə yaxınlaşır
-
Zelenski Rusiya ordusunun qüvvə və vasitələrinin məhv edildiyini bildirib - “Biz bir günü də boş yerə sərf etmirik“
-
“ABŞ Rusiya və Çinlə müharibə astanasındadır” - Kissincer
-
Paytaxtın bir hissəsində su olmayacaq: Sakinlərin diqqətinə
-
Qurbağaların səsinə görə yerini dəyişən kənd: Cəlilabadın sərvət dolu gölü niyə baxımsız qalıb?
-
Ayağımızın altındakı “bombalar”: Quyulardakı partlamaların günahı kimdədir?
-
Çimərliyə gedənlərin diqqətinə! - Bu ərazilərdə bata bilərsiniz VİDEO
-
“Yeri gələndə Ukraynada, yeri gələndə Rusiyadayıq. Niyə? Çünki biz Türkiyəyik” - Ərdoğan
-
Təbrizdə minlərlə azarkeş “Salam, Azərbaycan“ dedi - VİDEO
-
Sevdiyi qadının keçmiş ərini döyə-döyə öldürdü- Bakıdakı qətlin təfərrüatı
-
Xocalının kəndini tərk edən ermənilər meşəyə od vurdular - VİDEO
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Ölüm sayında artım oldu + FOTO
-
Minlərlə ton içməli suyu mənimsəyənlər: Bakının bir rayonu “lider”dir
-
Keyfiyyətsiz qənd istehsal edən müəssisələrin adları açıqlandı - SİYAHI
-
Şuşada erməni silahlılarının kvadrakoreteri endirildi - VİDEO
-
“Azərbaycan qazı IGB vasitəsilə oktyabrda nəql ediləcək” - Bolqarıstanın energetika naziri
-
“Kiyevə silah tədürükü “xüsusi əməliyyat“ın genişlənməsinə səbəb olacaq“ - Rusiya XİN
-
“Laçın şəhərinə, Zabux və Sus kəndlərinə qayıdış başlanacaq“ - “Qaçqınkom“
-
Azərbaycanın daha üç güləşçisi finalda - İslamiada
-
Bu hallarda xarici jurnalistlərin akkreditasiyasından imtina olunacaq - SİYAHI
-
“Müharibə Krımın azad olunması ilə başa çatmalıdır” - Ukrayna Prezident Ofisi
-
Səhiyyə Nazirliyinin 6 milyonluq tenderini bu şirkət uddu – Vergi borcu var
-
Krımda rusların 400 milyonluq təyyarəsi vuruldu - Forbes
-
Laçın dəhlizinə nəzarət üçün hazirliqlara başladı - Orduya tapşırıqlar verildi
-
Müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsahibə mərhələsinə start verilir
-
Bakıda bu yaşayış binası sökülür - FOTO
-
Zakir Həsənov ordu rəhbərliyi ilə müşavirə keçirib - “Qisas“ əməliyyatı təhlil edilib
-
Sabah Bakıda 39, bəzi rayonlarda 41 dərəcə isti olacaq
-
Xəzərin ən yaxşı balıqları təhlükədə - qarşısını necə alaq?
-
MİDA güzəştli mənzillərin onlayn satış qaydalarını dəyişəcəkmi?
-
“Ukrayna Xarkovda bəzi uğurlar əldə edib“ - ABŞ Müdafiə Nazirliyi
-
41 dərəcədən yuxarı istidə işçi çalışdıran yerləri hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Dünyaca məşhur yazıçı ABŞ-da bıçaqlanıb - VİDEO
-
700 bal toplayan şagird Azərbaycan universitetlərindən imtina etdi
-
Türkiyəli məşhurların tətil görüntüləri - FOTOLAR
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Sumqayıtda sakinlər qanunsuz küçə ticarətindən gileylənir – VİDEO
-
Azərbaycan Qarabağda yaşayan ermənilərə avqustun sonunadək vaxt verib - VİDEO
-
“Çin Bayden və Si Cinpinin görüşünə hazırlıq görür” - KİV
-
Türkiyə bu gəminin kütləvi istehsalına başlayır - FOTO/VİDEO
-
Salah və Kurtua “Qızıl top”a iddialı ilk onluqdadır - SİYAHI
-
Prezident Qarabağdakı ermənilərin statusu ilə bağlı məsələyə nöqtəni qoydu - “Yol ancaq budur...“
-
Çətin anlar yaşayan Ebru Gündeş göz yaşlarına boğuldu - VİDEO
-
Əlilliklə bağlı tibbi-sosial ekspertiza müayinəsinə göndərişlərin verilməsi qaydası dəyişib
-
Qədim yaşayış məskəni - Küsnətqazma kəndi – VİDEO
-
Azərbaycanda vəkillərin ən çox yol verdiyi pozuntular açıqlanıb – SİYAHI
-
Zaqatala dağlarında daha bir turist itib: Arxasınca ayı düşüb...
-
Prezident “Qisas“ əməliyyatından danışdı - Ermənistana sərt xəbərdarlıq etdi
-
Aygün Kazımovanı Beyonsa bənzətdilər - VİDEO
-
Günün transfer xəbərləri: Raşfordun aqibəti necə olacaq?
-
Rusiyanın müharibədən qazancı: 12,4 trilyon dollarlıq yataqlar
-
Benzin Türkiyədə Azərbaycandan ucuzdur – Avropa ölkələrinin siyahısı
-
“Nar” YayFest “Könüllülük” düşərgəsində iştirak etdi - FOTO
-
“Tanıdığım dəyərli insanların bəziləri namazı Azərbaycan dilində qılır“ - Fazil Mustafa
-
Bakıda ƏDV fırıldağı: Satıcı qızın əri aptek müdirini bıçaqladı
-
Azərbaycanın bəzi yerlərində mobil telefonlarda şəbəkə niyə yoxdur? - VİDEO
-
“Azərbaycanda taxılla təminat sahəsində heç bir problem yoxdur“ - Prezident
-
“Prezidentin portretini 495 manatdan sənədləşdiriblər...“ - Elm və Təhsil Nazirliyi dövlətdən milyonlar mənimsəyir
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Koronavirus statistikası
-
“Azərbaycanda iş yerlərinin açılması prosesi daim aparılmalıdır“ - İlham Əliyev
-
“Rusiya kütləvi səfərbərlik elan etməsə, uduzacaq“ - KİV
-
Dövlət Agentliyinə 3,2 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM
-
Bakıda ağacların dibləri asfaltlandı - FOTO
-
Prezident İlham Əliyev AzTV-yə müsahibə verib
-
Avtomobillərin baqajlarını yoxlamaq qanunidir? - VİDEO
-
Yeni məktəbli formaları “Bravo“larda satılacaq - Bu tarixdən
-
10 saniyədə “satılan“ güzəştli mənzillər təkrar satışa çıxarılır - Bu tarixdə
-
“Azərbaycan ciddi su qıtlığı ilə üz-üzə qala bilər“ - Nazirlik rəsmisi
-
İpoteka kreditlərin şərtləri sərtləşdirilib? - Mərkəzi Bankdan açıqlama
-
Prezidentlə xanımı “Diri Baba”da görülən işlərlə tanış oldu - VİDEO
-
Azərbaycan əhalisinin 1 faizi psixi xəstədir - Rəsmi
-
Qanunsuz çalışan ocaqxanaların fəaliyyəti dayandırıldı - FOTO/VİDEO
-
Baş Prokurorluq Şəmkirdə əməliyyat keçirib - Vəzifəli şəxs saxlanılıb
-
Sabah havanın temperaturu 41 dərəcəyədək yüksələcək - XƏBƏRDARLIQ
-
1 milyondan çox istifadəçi “Nar”+dan yararlanır!
-
Azərbaycanda abortların sayı rekord həddə çatdı: Məktəbyaşlı qızlar da var – Siyahı
-
“Volodimir Zelenskiyə sui-qəsd hazırlanır“ - Ukrayna Milli Təhlükəsizlik Şurası
-
“Yolumuz qədim Basqal qəsəbəsinədir” - Mehriban Əliyeva
-
İrandan narkotik gətirən qaçaqmalçılar Azərbaycan sərhədçilərinə atəş açıb - Yaralanan var
-
Daha bir gömrük polkovniki işdən ayrıldı - “Bu gün əmrim çıxdı...“
-
Azad olunmuş ərazilərdə döyüş növbətçiliyi barədə açıqlama - VİDEO
-
Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa avtomobil yolunun tikintisi sürətlə davam etdirilir - FOTO
-
“Elə nəticə əldə olunmalıdır ki, bütün regionda daimi sülhü təmin etsin“ - Türkiyə XİN
-
Sosial şəbəkələrdən istifadə edən daha iki hərbçi ordudan uzaqlaşdırıldı - FOTOLAR
-
Güzəştli mənzil əldə etmək istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
“Putin İrana və digər güclərə arxalanmağa məcbur olub“ - ABŞ İnstitutu
-
Afrika ölkəsində qadının evlənmə təklifinə “yox” deyən kişi cərimələnəcək - FOTO
-
Lətifənin Bali tətili - VİDEO
-
Rayonlarda un qıtlığı yarandı - Bəs buna səbəb nədir?
-
“Azərişıq” ilə MTK-nın borc davası: cəzasını sakinlər çəkir (VİDEO)
-
Mariya Ovsyannikova ev dustaqlığına göndərildi - VİDEO
-
Bakıda həbsxanada 5 məhkum niyə ölüb? - Rəsmi açıqlama
-
Əli Əsədovdan Şuşadakı abidələrlə bağlı QƏRAR
-
Yeddi aya 1 milyard dollar – “Şahdəniz“dən rekord mənfəət əldə olunub
-
Azərbaycanda vəzifəli şəxs işdən çıxarıldı – FOTO
-
İnternet niyə bahalaşdı? - Nazir müşavirindən açıqlama + FOTO
-
“Ərdoğanla Əsəd arasında danışıqdan söhbət belə gedə bilməz” - Çavuşoğlu
-
“Zaporojye AES-də təhlükəsiz demilitarizasiya perimetri yaradılmalıdır” - BMT-nin Baş katibi
-
Azərbaycan Ordusu Buzdux və digər hakim yüksəkliklərdə mühəndis işləri görür - VİDEO
-
Sürücülərin nəzərinə! - Bu tarixdən...
-
“WhatsApp“a yeni özəllik gəlir: Artıq ekran görüntüsü...
-
Kreditlərlə bağlı əhaliyə vacib xəbər - Qaydalar dəyişdi
-
“Rusiyaya qarşı ilk növbədə iqtisadi, texnoloji və sərt sanksiyalar gərəkdir“ - Zelenski
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Koronavirus statistikası
TOP 10
ARXİV