|
Paşinyan yenə imtina etdi... - Bakı və İrəvan arasında sülh danışıqları dalana dirənib
“Ermənistan təhlükəli oyunlara qoşulub“ - Prezidentdən sərt xəbərdarlıq
Beynəlxalq Bankın 1,3 milyonluq tenderini olmayan şirkət necə udub? – Təfərrüat
Türkiyənin HERİKKS HHM sistemləri Azərbaycanda - Kəlbəcərdə quraşdırılıb
Hərbi güc təhlükəsizliyin əsas qarantıdır - Prezidentin mesajlarının pərdəarxası
Üçtərəfli Bəyannamənin ilk səkkiz bəndini kim pozub? - VİDEO
Şirkət rəhbəri 20 məmurla əlbir olub pulları mənimsədi - Korrupsiyaya bulaşmış rəsmilər kimlərdir? + ADLAR
Deputatın istirahət mərkəzi əl dəyişir... - Təhvil-təslim işlərinə hazırlıq gedir
Azərbaycan Ermənistanın silahlanmasına necə reaksiya verməlidir? - ARAŞDIRMA
Qlobal qarşıdurma kəskinləşir - Azərbaycan nə etməlidir?
ABŞ ordusunun əsgərləri Zəngəzura yerləşir - Nə baş verir? + VİDEO
Müdafiə Nazirliyi Ermənistana xəbərdarlıq etdi - “Bu, növbəti müharibəyə hazırlıqdır...“
Ankara uyğurlara diqqəti artırıb – Çin türk kəndlərinin adlarını dəyişdirir
“Üçüncü dünya müharibəsi riski artıb“ – “Qara dəniz üzərində ABŞ və Rusiya toqquşa bilər...”
“Fazil Məmmədov dövrü” qayıdır? - Kiçik sahibkarlara qarşı kütləvi yoxlamalar nə ilə bağlıdır?
Tarix 18.10.24, 16:00 |
|
Əvvəlcə ondan başlayaq ki, Azərbaycanda kiçik bir köşkü, icarəyə götürdüyü 10-20 kvadrat metrlik mağazası, balaca bir sexi və s. olan vergi ödəyicilərinin “sahibkar” kimi qeyd edilməsi və təqdim olunması, yumşaq desək, şişirdilmiş və pafoslu görünür. Çünki həmin bu “sahibkarlar”ın əhəmiyyətli hissəsi heç şəxsi mənzilə belə sahib deyil, kirayələrdə yaşayır, mağazasındakı, sexindəki əmlakın, malların böyük əksəriyyəti firmalardan nisyə götürülüb, öz “kapitalı” 1-2 min manatı keçmir, banklara “ətək-ətək” borcu var və sair. Belə adamlara rəsmən “sahibkar” adı qoyub, onların büdcəni dolduracaqlarını gözləmək doğru deyil...
Ancaq bütün bunlara rəğmən son zamanlar vergi orqanı kiçik sahibkarlara qarşı operativ və kameral vergi yoxlamalarını, anoloji vergi hesablamalarını xeyli artırıb. Vergi orqanının kiçik biznesi, mağazası, dönərxanası, kafesi, “telefon budkası” və s. olanları “gözünün yaşına baxmadan” böyük məbləğlərdə cərimələməsi müşahidə olunur. Sahibkar adlandırılan vətəndaşlardan bununla bağlı şikayətlər çoxalıb. Cərimələrin məbləği isə Vergi Məcəlləsinə edilən məlum dəyişikliklərdən sonra “dodaq uçurur”...
Məlum olduğu kimi, sahibkarlar kassa çeki vurmadığı üçün 1000 manat, qeydiyyatsız işçi üçünsə 2000 manat məbləğində cərimə olunurlar. Belə hallar təkrar qeydə alındıqda cərimələr dəfələrlə artır. Nəticədə mağazasındakı şəxsi malının dəyəri, yaxud evindəki ehtiyat pulu heç 1000 manata çatmayan binəva sahibkara minlərlə manatlıq cərimələr yazılır.
Ümumiyyətlə, ölkəmizdəki minimum əmək haqqı, pensiya və digər göstəricilər nəzərə alındıqda sadələşdirilmiş vergi ödəyiciləri olan kiçik sahibkarlara tətbiq edilən cərimələrin məbləği tamamilə yüksək və qeyri-adekvat görünür. Buna görə də zatən ölkədə alıcılıq qabiliyyətinin düşməsindən, borc-xərcdən və s. çıxılmaz vəziyyətə düşmüş sahibkarların çoxu onlara yazılan cərimələri ödəyə bilmirlər və “bizneslərini” bağlayırlar, işçilərini də evə yollayırlar. Nəticə işsizlər ordusunun bir qədər də böyüməsidir. Bundan hökumətin, onun iqtisadi blokunun, vergi orqanının nə qazandığını söyləmək isə çətindir...
Vergi əməkdaşlarının kiçik sahibkarı “cinayət başında yaxalaması” metodları isə başqa bir mövzudur. Artıq xeyli “müasirləşən” və “kreativləşən” vergi əməkdaşları “obyektlərə” videokameralarla girərək, az qala “gizli çəkiliş” aparırlar və sahibkarın “kassa cinayəti”ni, işçini rəsmən qeydiyyata almamasını və s. görüntüləyirlər ki, sabah vətəndaş “o yan-bu yan” edə bilməsin.
Yeri gəlmişkən, sahibkarları artıq yalnız kassaya çek vurmadığına görə yox, həm də kassa çekində müştəridən aldığı əskinasın dəyərini və qaytardığı pulun qalığını göstərmədiyi üçün də cərimələyirlər. Yəni, faktiki olaraq, sahibkar vergidən yayınmır, müştəridən aldığı pulu kassaya vurur, lakin aldığı və qaytardığı məbləği çekdə göstərmədiyi üçün vergi orqanı ona 1000 manat cərimə yazır. Bu da haqlı narazılığa səbəb olur, insanlar məhkəmələrə müraciət edirlər və sair. Maraqlıdır ki, bəzi sahibkarlar vergi orqanını kameral, yaxud operativ vergi yoxlamasına, anoloji vergi hesablamasına görə məhkəməyə verdiyi üçün ona təkrar vergi yoxlaması açılmasından şikayətlənirlər.
Ümumiyyətlə, kiçik sahibkarlara qarşı “səlib yürüşü”nü xatırladan kütləvi vergi yoxlamaları, vergi orqanının haqlı-haqsız cərimələri, “havadan götürülən” anoloji vergi hesablamaları, sahibkarlara qarşı münasibəti və s. sabiq vergilər naziri Fazil Məmmədovun dövrünü xatırlatmağa başlayır. Belə görünür ki, hökumətin iqtisadi komandası və vergi orqanı ötən müddətdə sahibkarlara münasibətdə 2017-ci ildə vəzifəsindən atılan Fazil Məmmədovun “üsulları”ndan fərqli bir şey düşünə bilməyib. Maarifləndirmə, təşviqat, müasirləşmə və s. barədə deyilən “nağılları” bir kənara ataraq, cərimə iqtisadiyyatına üstünlük verirlər.
Əslində, “COVİD-19”-la əlaqədar vergi yoxlamalarına məhdudiyyət qoyulmasına dair qərar bu yoxlamaların xüsusilə də kiçik sahibkarlar üçün dağıdıcı təsirinin etirafı idi. Bu, doğru və ilk növbədə siyasi qərar idi. Lakin belə görünür ki, hökumətin iqtisadi bloku “yoxlama və cərimə iqtisadiyyatı” təcrübəsinə qayıtmağa üstünlük verir.
Ölkə başçısı “sahibkar vergidən başqa heç nə ödəməli deyil” desə də, belə çıxır ki, bunu nəzərə almayanlardan biri elə vergi orqanının özüdür. Çünki sahibkar təkcə vergi yox, böyük cərimələr də ödəməli olur. Özü də onu cərimələnəcək hala gətirən həm də maddələrinin dəyişmə sürətinə, dolaşıqlığına, oradakı cərimə məbləğlərinin real iqtisadiyyata nisbətdə böyüklüyünə görə “dünyada analoqu olmayan” Vergi Məcəlləsidir.
Əlbəttə, vergi qanunvericiliyini pozan sahibkarın cərimələnməsində hüquqi və texniki baxımdan bir qəbahət yoxdur. Lakin hökumət sıradan bir hüquqşünas, mühasib, xəzinədar kimi dar düşünməməlidir və məsələyə daha geniş aspektdən baxmağa borcludur. Bu gün sahibkar işçiyə ödədiyi əmək haqqının 25 faizi qədər də DSMF-ə pul köçürməlidir. Bu, yüksək məbləğdir. Müstəqil iqtisadçıların dəfələrlə bunu tənqid etməsinə baxmayaraq, dəyişən heç nə yoxdur. Üstəgəl işsizliyin sığortası və icbari tibbi sığotra da sahibkarın boynundadır ki, bu da üst-üstə əmək haqqının 30 faizinə çatır. Belə olan təqdirdə sahibkar hələ minimum əmək haqqı ilə hər işçiyə görə xəzinəyə hər ay əlavə 100 manatdan artıq vəsait ödəməlidir. Üstəgəl icarə haqqının 14 faizi, dövriyyənin 2 faizi və sair. Hələ bunun “uçaskovısı”, “JEK”-i, “fövqəladəsi”, “sanepidemstansiyası”, “AQTA”-sı və saysız hesabsız digər xərcləri var. Nəticədə xərci borcunu ödəməyən kiçik sahibkar işçini qeydiyyatdan keçirməkdən yayınır ki, xərci azalsın. Yaxud, sadələşdirilmiş vergi üçün qoyulan illik 200 minlik limit. Bu limit artırılmalıdır ki, sahibkar bütün dövriyyəsini kassaya vurmaqdan yayınmasın. 200 mini keçən şəxs dərhal ƏDV ödəyicisinə çevrilir. ƏDV ilə işləmək üçün müvafiq şəffaf gömrük, maliyyə-biznes mühiti və s. yaradılmadan hamını ƏDV-yə keçirmək istəyi başa düşülən deyil. Azərbaycanda ƏDV ilə işləməyin nə qədər mürəkkəb, baş ağrıdan və problemli olduğunu biməyən yoxdur. Ona görə sahibkar vergidən yayınmaq üçün yox, məhz ƏDV-yə düşməmək üçün dövriyyəsini kassadan gizlətməli olur.
Yeri gəlmişkən, yaranan bu durum həm də hökumətin iqtisadi komandasının qeyri-neft sektorunun “misilsiz inkişafı” barədə nağıllarının elə nağıl olaraq da qaldığının sübutudur.
Bu, xüsusilə də ölkəmizdə neft hasilatının azalması və neftin qiymətinin tədricən düşməsi fonunda olduqca təhlükəli tendensiya təsiri bağışlayır. Belə çıxır ki, ölkənin valyuta gəlirləri azaldıqca, sahibkarların “qara günləri” çoxalacaq. Lakin “qəpik-quruş” qazanan kiçik sahibkarın son qəpiyini də müxtəlif “hoqqlarla” cərimə adı altında alıb büdcə doldurmaq heç də ağıllı iqtisadi siyasət sayıla bilməz. Zatən kiçik sahibkar zümrəsinə aid “yetim-yesirdən” yığıla biləcək vəsait neft gəlirlərilərinin mində birini də təşkil etməyəcək. Olsa-olsa büdcədəki çox kiçk dəlikləri doldurmağa yetəcək. Belə olan halda, yüz minlərlə “öz başını bir təhər saxlayan” vergi ödəyicisini divara dirəməyin mənası nədir?
Mənbə:“AzPolitika.info”
Xəbərin oxunma sayı : 1333
Gündəm
Xəbərlər
-
Bu gün instaqramda önə çıxanlar - FOTOLAR
-
Prezidentlərə təqdim olunan yemək menyusu - FOTO
-
“ABŞ Zelenskinin “qələbə planını” uğursuz hesab etdi” – “The Economist”
-
Ərdoğan Kazana səfərini yarımçıq qoyub ölkəyə qayıdacaq - Ankaradakı terror aktına görə
-
Hansı özəl bağçalarda təhsil haqqının yarısının ödəniləcəyi məlum olub - SİYAHI
-
Pulu Elman Rüstəmov “yeyib”, vətəndaşın mülkü əlindən alınır - NONSENS MƏHKƏMƏ İŞİ
-
Dilbər Həsənəliyeva azadlığa çıxmaq istəyir - 333 min mənimsəmədə ittiham olunub
-
İlham Əliyev Kazanda rəsmi ziyafətdə iştirak etdi - FOTO
-
“BRICS sammitində iştirak Ermənistan üçün vacibdir“ - Paşinyan
-
“Türkiyədəki terror aktını pisləyir, hadisələri yaxından izləyirik“ - NATO Baş katibi
-
Prezident Si Cinpinlə ayaqüstü görüşüb - Fotolar
-
Həbsdəki keçmiş generalın pensiya davası - Mövlam Şixəliyev nə istəyir?
-
Putinlə Ərdoğan bir araya gəldi - Görüş 55 dəqiqə davam edib
-
“Dünya bu qurumda biabırçı korrupsiya əməllərini gördü” - Hikmət Hacıyev
-
İlham Əliyev Rəcəb Tayyib Ərdoğana başsağlığı verib - Terror aktı ilə bağlı
-
“East Broker“ şirkəti cərimələndi - Gömrük qaydalarını pozduğuna görə
-
“Xəzər TV”nin efirində qeyri-etik sözlər... - Kanala xəbərdarlıq edildi
-
Prezident Kazanda Milorad Dodiklə görüşdü - Fotolar
-
Ərdoğan Kazanda həmin terrordan danışdı - “4 şəhidimiz var”
-
Turistlər üçün dünyanın ən təhlükəsiz 15 ölkəsi - SİYAHI
-
İlham Əliyev Kazanda Laosun Prezidenti ilə görüşdü - FOTOLAR
-
Bu il üçün dünyanın ən böyük iqtisadiyyatları - SİYAHI
-
“Qərbin Kiyevə hərbçi göndərməsi nüvə dövlətlərinin toqquşmasına gətirib çıxaracaq“ - Zaxarova
-
İcra başçısının sabiq müavininə qarşı 51 min manatlıq iddia - Məhkəmə başlayıb
-
Azərbaycanda il ərzində uşaqlara ən çox qoyulan adlar - SİYAHI
-
Yağışın fəsadları ilə bağlı vəziyyət araşdırılır, yekun qərar qəbul ediləcək - Əli Əsədov
-
Beyləqanda genişmiqyaslı ağacəkmə aksiyası - FOTOLAR
-
Ankarada terror hücumu - 5 ölü, 22 yaralı
-
Hökumət rəsmiləri yağışın fəsadları ilə bağlı toplaşdı - FOTOLAR
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Prezident Kazanda “Dostluq” ordeni ilə təltif edildi - FOTO
-
“Mənim gecə klublarında adamlarım yoxdur“ - Qurban Qurbanov
-
Sabiq icra başçısının oğlu 1 milyon manat vergini ödəməmək üçün ölkədən QAÇIB
-
Prezident Kazanda görüşlər keçirdi - FOTOLAR
-
Qazandıqları pulu ölkəyə qaytarmayan sahibkarlar həbs edildi - RƏSMİ
-
Hakiminin alim bacısı hakim qarşısında - Dələduzluqda ittiham olunur
-
Sığorta yığımlarının 70 faizi “Paşa Sığorta”nın payına düşüb - 9 ayda 710 milyon manat
-
Belarusda prezident seçkisi keçiriləcək – MSK seçki tarixini açıqladı
-
“Ağbənd-Salam Məlik istiqamətində dəmir yolu çəkiləcək“ - Rövşən Rüstəmov
-
“Holcim Azərbaycan“a protokol yazıldı - Ölkədən pul çıxarılıb
-
Sahibkar xanım Kamran Əliyevdən kömək istəyir - Dələduzluq hadisəsinin istintaqı yubadılır
-
Daxili İşlər Nazirliyi “ASAN xidmət” mərkəzlərində işləmək üçün kadr axtarır - Şərtlər elan olundu
-
“Tezliklə daha təkmil “Bakıkart“ proqramı istifadəyə veriləcək“ - Nazir müavini
-
Şərqi Anadolu bölgəsi: mədəniyyət və turizm cənnəti
-
BRICS ölkələri tərəfdaş dövlətin meyarları barədə razılığa gəliblər - 13 dövlətin siyahısı razılaşdırılıb
-
“Ermənistan Ukraynadakı müharibə hesabına qazanc əldə edir“ - “Euronews“
-
Prezident Kazanda Rüstəm Minnixanovla görüşdü - FOTOLAR
-
Öcalan azadlığa çıxa bilər? - Baxçalı gündəm yaratdı
-
“İsrailin İrana cavab zərbəsi gərginliyə səbəb olmamalıdır“ - Blinken
-
Bakıda 371 min manatlıq fırıldaq - Şirkət rəhbərinə cinayət işi açıldı
-
Prezident Kazana rəsmi səfərə getdi - “BRICS+” formatında iştirak edəcək
-
Sabiq vəzifəli şəxslərin bəzilərinin müsadirə edilmiş əmlaklarının yarısı geri qaytarıldı - MƏHKƏMƏ
-
MSK yenidən formalaşacaq - Məzahir Pənahov postunda qalır
-
BRİCS toplantısı ərəfəsində vacib razılaşma - Nəhənglər arasında toqquşma riski azaldı
-
Gəncənin və digər iki rayonun prokuroru dəyişdi - FOTOLAR
-
“Hitler kimi generallara ehtiyacım var” - Tramp
-
Ali Məhkəmənin yeni Plenum qərarı vətəndaşlar üçün niyə əhəmiyyətlidir? - ŞƏRH
-
“İşə qəbulun 63 faizi bu yolla aparılır...“ - Əmək bazarı ilə bağlı şok araşdırma
-
Dönər yalnız bu ətdən hazırlana bilər - Yeni qayda
-
Bakıda aktyor və xanımı qətlə yetirildi - FOTO
-
“Azeri Light” bahalaşdı - 2 dolardan çox
-
Universitetlər distant təhsilə hazırdır? - Açıqlama
-
Dünya üçün “X günü” - sosial şəbəkənin sonu?
-
“Premium Bank” kiçilib, depozit portfeli 54 mln. manata yaxın azalıb - Hesabat
-
Xəstəxanalarda uzun növbələr yarandı: Vətəndaşlar şikayətçidirlər
-
Modi ilə görüşdə tərcüməçini yadından çıxaran Putin vəziyyətdən zarafatla çıxdı - VİDEO
-
Ərdoğan Fətullah Gülənin ölümündən danışdı - Video
-
Paytaxtın bu yollarında tıxac var - Siyahı
-
“Trampı həbs etməliyik” - Bayden
-
“Real”dan möhtəşəm geridönüş - ÇL-də gecənin nəticələri
-
Tünzalə Ağayeva qəzətdən plaş geyindi - VİDEO
-
Ulduzların başı dərddə - Vinisius, Fiqu, Ronaldinyo və digərlərini həbs gözləyir
-
Sabah Bakının bəzi ərazilərində qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Göyçayda 39 yaşlı kişi qətlə yetirildi - Saxlanılan var
-
Azərbaycan XİN fransız nazirin yalanlarına cavab verdi - FOTO
-
2 nəfərin boğularaq öldüyü tunel: onu kim tikib?
-
“Türkiyənin BRICS ölkələri ilə əməkdaşlığı ölkənin NATO-ya üzvlüyünə zidd deyil“ - Mark Rütte
-
Bəzi ərazilərə leysan xarakterli yağış, dağlıq ərazilərdə isə qar yağır - FAKTİKİ HAVA
-
Tramp iki ayda ilk dəfə Harrisi qabaqlayır - ABŞ mediası yazır
-
Deputat seçilən xanımın yerinə təyinat oldu - Direktor vəzifəsinə Ənsari gətirilib
-
Bakıda bağçada uşaqlar dərmanla yatızdırılır? - İDDİA
-
İstilik mövsümü vaxtından əvvəl BAŞLAYACAQ?
-
Alimlərdən sensasion kəşf: Yumurta qabığı olmadan cücə yetişdirdilər
-
Bayramov və Hacıyev müsəlman ölkələrinin səfirləri ilə görüşdü - Nə müzakirə olunub? +FOTOLAR
-
Dünya liderləri Kazanda - BRICS sammiti başladı
-
Gecə onlarla nömrə itib, sürücülər nə etsin? - Rəsmi cavab
-
“EuroHome“ MMC sahibi məhkəmədən qalib çıxdı - 1.5 milyon zərərə düşən 10 sahibkar narazıdır
-
“Türkiyə Azərbaycanın haqlı mübarizəsini dəstəkləyir“ - Hulusi Akar
-
Cənub rayonlarında yağış, qar yağacaq, çaylardan sel keçəcək – Xəbərdarlıq
-
Ukrayna əhalisi 10 milyon azalıb - Doğuş nisbəti kəskin şəkildə aşağı düşüb
-
ABŞ-ın Nyu-Meksiko ştatında daşqınlar - Ölən və xəsarət alanlar var
-
Sabah rayonlarda 10 mindən çox abonentin qazı olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Azərikart“ın bu xidmətlərində müvəqqəti fasilə yaranacaq – Xəbərdarlıq
-
Prezident Milli Qvardiyanın Döyüş Bayrağının yeni təsvirini təsdiq etdi - FOTO
-
“MORNİG STAR” MMC işçiləri müqaviləsiz işlətdi - 24 min 500 manat cərimələndi
-
Su basmış tuneldən ikinci şəxsin meyiti çıxarıldı - FHN
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“FETÖ-yə qarşı mübarizə sona qədər davam etdiriləcək“ - Türkiyə Prezidenti
-
Tuneldə 2 nəfərin ölməsi ilə bağlı araşdırma başladı - Baş Prokurorluq və FHN məlumat yaydı
-
Milli Məclis 21 min manatlıq kağız paket alır - Bir ədədi 9 manat 50 qəpik
-
Yağış yağacaq, leysan olacaq - Sabahın havası
-
Tuneldə boğularaq ölən şəxslərdən birinin meyiti sudan çıxarılıb - Video
-
Kəmaləddin Heydərov su basmış ərazilərə gəldi - FOTO
-
Milli Məclisdə yeni işçi qrup yaradılıb - Bu deputatlara yeni vəzifə verildi
-
“Bu gün axşam oturub götür-qoy etməliyik” - Bakı meriVİDEO
-
“Sabunçu keçidi”ndə 2 nəfər boğularaq ölüb - VİDEO
-
Avtobusların hərəkət istiqaməti dəyişdirildi - Səbəb tunellərə suyun dolmasıdır
-
Neft Emalı Zavodundakı yanğın söndürüldü - VİDEO
-
Yağışın fəsadlarının aradan qaldırılması istiqamətində operativ tədbirlər həyata keçirilir - BİRGƏ MƏLUMAT
-
KOBİA-nın saytına 704 min manatlıq texniki dəstək göstərəcək şirkətin özünün saytı yoxdur
-
Azərbaycanda bunu edən şəxslər 15 il müddətində həbs oluna bilərlər - QƏRAR
-
“Bəzi nöqsanlara yol verilib“ - Eldar Əzizov (VİDEO)
-
“MTN işi” üzrə zərərçəkən Nərimanov İcra Şöbəsini məhkəməyə verdi – yarım milyon manat kimin cibindədir?
-
Gələn il universitetlərə qəbul planı artırılacaq? - RƏSMİ
-
“İsrailin istənilən hücumuna dərhal cavab verəcəyik“ - İran Prezidenti
-
Bu cərimənin məbləği - 200-dən 4000-ə qədər oldu
-
Tikinti materialları bahalaşdı - VİDEO
-
“Rusiya ilə ABŞ arasında birbaşa toqquşma riski var“ - Rəsmi Moskva
-
Yasamalda yaşayış evində uçqun olub - Bir nəfər dağıntı altından çıxarılıb (VİDEO)
-
Bakıda bəzi yollara məhdudiyyət tətbiq edilib - SİYAHI
TOP 10
ARXİV