|
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Soyuq müharibə”dən birgə çıxan müttəfiqlər –Türkiyə Qərb üçün önəmlidir, ancaq nə qədər?
Tarix 27.08.18, 16:32 |
|
Vaşinqton və Avropanın bir çox paytaxtında verilən əsas sual: Türkiyə Qərb üçün önəmlidir, lakin nə qədər?
ABŞ-dan olan bəzi təhlilçilər məsələni bir az daha sərt qoyaraq Türkiyəni ABŞ-ın strateji tərəfdarı kimi xarakterizə etməyin doğru olub-olmamasını sual edirlər. Türkiyə NATO-nun vacib üzvüdür, türk hərbi bazaları ABŞ-ın Yaxın Şərqdə davam edən hava əməliyyatları üçün vacibdir.
Rusiyanın canlanması nəticəsində Qara dəniz ətrafının strateji əhəmiyyətinin artdığı vaxtda Türkiyə NATO-nun şərq qanadında çox vacib bir zolaqdır. Türkiyə ABŞ üçün də Şərqdəki ən vacib qonşu dövlətlərdən biridir.
Avropa Birliyinə üzvlük məsələsi Türkiyə prezidenti Ərdoğanın getdikcə artan avtoritar idarəetməsinə görə dayandırılıb. Lakin Qərbə qaçqın axınının qarşısını almaqda vacib rolu ilə Ankara hələ də Avropa üçün həyati əhəmiyyətli ortaqdır. Türkiyə hazırda Suriyadan qaçmış 3,5 milyon suriyalıya ev sahibliyi edir. Digər tərəfdən, prezident Ərdoğan Vaşinqtonla və son nəticədə NATO ilə münasibətləri korlayacaq bir çox iqtisadi və diplomatik böhranla qarşı-qarşıyadır.
İqtisadi problemlərin böyük hissəsi Ərdoğanın tamamilə borclarla maliyyələşdirilmiş nəhəng inşaat layihələrinə əsaslanan sürətli böyümə arzusundan da irəli gəlir.
Lakin Ankaranın Vaşinqtonla, ələlxüsus da ABŞ-dan olan keşiş Andre Bransonun azad edilməməsi ilə əlaqələndirilən gərginliyi, bir tərəfdə Ərdoğan, digər tərəfdə isə ABŞ prezidenti Donald Tramp arasında bir iradə döyüşünə çevrilib. ABŞ-ın iqtisadi sanksiyaları da Türkiyənin onsuz da zəif iqtisadiyyatına bir az da zərər vurur.
NATO Türkiyədən imtina edəcəkmi? Vəziyyət nə qədər ağırlaşa bilər? Türkiyənin NATO üzvlüyündən çıxarılma ehtimalı varmı?
Əslində NATO-da hansısa dövlətin üzvlükdən çıxarılma mexanizmi yoxdur. Belə olan halda, üzvlükdən imtinası üçün yalnız Ankaranın seçim etməsi lazımdır.
“Soyuq müharibə” ərəfəsində Türkiyə nəhəng hərbi gücü ilə NATO-nun şərq qanadında hər zaman vacib nöqtə oldu. Ölkənin yaxın tarixdə Əfqanıstana qarşı keçirilən hərbi əməliyyatlarda da böyük əməyi var. Lakin bir çox hallarda Türkiyə problemli müttəfiq olub. Ege bölgəsindəki tarixi düşməni Yunanıstanla yaşanan mübahisələr gərginliyə gətirib çıxarsa da, ümumiyyətlə hər iki ölkənin NATO üzvü olması bu gərginliklərin elə gərginlik olaraq qalmasına səbəb oldu. Türkiyə zaman-zaman müttəfiqlərinin onu vacib ortaq kimi görmədiyini də hiss etdi.
1990-1991-ci illər arasında “Səhrada Fırtına” adlandırılan Körfəz müharibəsi zamanı Ankara Səddam Hüseyn rejiminin gözlənilməz hücum ehtimalına qarşı kömək istəsə də, müttəfiqləri sadəcə ikinci xətt hərbi təyyarə göndərmişdilər.
Buna baxmayaraq, Türkiyə Suriyadakı vətəndaş müharibəsinin ilk illərində Əsəd hökumətinə bağlı qüvvələr tərəfindən hədəfə alınacağı narahatlığı ilə NATO-dan yenidən kömək istədi və bu dəfə müttəfiqləri sərhədə raketdən müdafiə sistemi göndərdi.
Suriya müharibəsi Türkiyənin bölgədə vəziyyətinin dəyişməsinin bir göstəricisi oldu. Türkiyə bölgənin ən böyük oyunçularından biri ikən, bəzən Əsəd rejimini dəyişmək arzusuyla Suriyadakı islamçı qruplara dəstək də verdi. İndi bu siyasətin işləmədiyi bir vaxtda Türkiyə Moskva ilə yaxınlaşmaqla, öz maraqlarını qorumağa çalışır. Ankaranın Suriyadakı ABŞ-dan dəstək alan kürd qruplaşmalarına qarşı olmağı da Vaşinqtonla münasibətləri gərginləşdirir. Zaman-zaman Türkiyə ilə ABŞ-ın ortaq dəstəklədiyi qrupların üz-üzə gəlməsi, daha pisi isə ABŞ və Türkiyə ordularının bir-birinin atəşinə məruz qalması da gərginliyə real ehtimallar oldu.
Ankaranın ABŞ-dan 100 ədəd F-35 qırıcı təyyarəsi almasının gözləndiyi vaxtda, Rusiyadan müdafiə sistemi almaq qərarı Türkiyənin müttəfiqləri ilə münasibətlərində həddən artıq yaxınlaşmasına işarə idi. Digər tərəfdən Türkiyənin Vaşinqtonla və bilavasitə NATO ilə yaşadığı indiki gərginliyi hansı həddə olursa olsun, Rusiya ilə quracağı bağın eyni şəkildə etibarlı olacağını düşünmək çətindir.
Bəs Ankara və Avropa Birliyi arasındakı münasibətlər necədir? ABŞ-Türkiyə gərginliyi, Avropa Birliyi ölkələri üçün bir fürsətdirmi?
Bir tərəfdən AB dövlətləri Türkiyədə avtoritarizm və insan haqları pozuntularını sərt şəkildə tənqid edir, digər tərəfdən isə bu ölkələr Türkiyə iqtisadiyyatı ilə əlaqəlidirlər. Bir çox Avropa bankı Türkiyədəki risklərdən narahatdır və türk lirəsi çöksə, bu onlara da təsir edəcək. Bu məqamda konkret məsələlər var. Məsələn, iki yunan əsgərinin və “Amnesty International”ın Türkiyə üzrə direktorunun bu yaxınlarda azad edilməsi də Ərdoğanın Trampla qanlı-bıçaq ikən, bir də Avropa Birliyi ilə böhran yaşamaq istəmədiyini göstərir. Türkiyənin AB-nə üzvlüyü indilik rədd edilsə də, Ərdoğan üçün xüsusilə də Türkiyə sərhədi yaxınlığında İdlib əməliyyatı və yeni qaçqın axını ehtimalı varkən “köç kartı” hələ də vacib amildir.
AB Türkiyə ilə imzaladığı qaçqın anlaşmasının 2016-cı ildən bu yana Avropa şəhərlərinə köçün nə qədər azaltdığının fərqindədir. Türkiyə də bunun qarşılığında önəmli iqtisadi dəstək aldı və iqtisadi böhran ehtimalı varkən, bu münasibətləri axsatmaq istəməyəcək. Qısa müddətdə Vaşinqtonla gərginlik davam edərsə də AB-Türkiyə münasibətləri inkişaf edə bilər.
Vaşinqton çoxqütblü dünyada keçmiş hörmətini itirə bilər və AB bu keçici problemlərdən yaranmış fürsəti dəyərləndirəcək.
Lakin əlindəki kartlar nə qədər güclü olursa olsun, Türkiyənin tutduğu yol Qərbdən, Avropa dəyərlərindən və liberal demokratiyadan uzaqdır. Bu da ölkənin ABŞ-la münasibətlərini aydınlaşdıracaq. (BBC)
Xəbərin oxunma sayı : 385
Analiz
Xəbərlər
-
“Sevgilinizin adını sponsor qoymayın“ - Müğənnidən qalmaqallı açıqlama
-
Çempionlar Liqasında qaydalar: Arda 21 yaşına qədər “Real Madrid”ə qalacaq?
-
“Planetin ən sağlam qidaları“ - Onları yeyən xəstəlik üzü görmür
-
Sənədsiz evlərlə bağlı yenilik - VİDEO
-
Azərbaycan-Özbəkistan regional əməkdaşlığı müzakirə edilib - FOTOLAR
-
Türkiyədə iğtişaş törətmək istəyən 226 nəfər tutuldu - FOTO
-
Bu şəxslərə sağlamlıq haqqında arayış verilməyəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Fransada iğtişaşlar: Polis gözyaşardıcı qazdan istifadə etdi
-
“Ən varlı rusların sərvəti bu ilin əvvəlindən 15,5 milyarddan çox artıb” – “Bloomberg”
-
“Birbank” çökdü, müştərilər ayağa qalxdı: “Anamın əməliyyat pulunu ödəyə bilmədim”
-
Qobustan xəstəxanasında nə baş verib? - İşdən çıxarılanlar məhkəməyə üz tutub
-
Monqolustanın “neft” fondundan əhaliyə pul paylanacaq: Qanun qüvvəyə minir
-
Hansı ölkələr Latviyadan Rusiyaya zərbələr endirə bilər? - Zaxarova siyahını tələb etdi
-
Aynur Bayramova həbs edildı - Məhkəmə zalında
-
Evlənmə yaşı niyə artıb? - VİDEO
-
10 min sakinin istifadə etdiyi yol bərbad haldadır - VİDEO
-
Apteklərdə yoxlamalar aparıldı: Nöqsanlar AŞKARLANDI
-
Qubad İbadoğlu bağ evinə köçüb - İddiası təmin edilib
-
Bölgələrdə vətəndaşlar iş tapmaqda çətinlik çəkirlər? - VİDEO
-
Prezident İraq Parlamentinin sədrini qəbul edib - FOTO
-
“Kartıma köçürdüyüm maaşdan 134 mini icra başçısına vermişəm“ - Seymur Orucovun qohumu həbs edildi
-
Azadlığa buraxılan sabiq baş həkimə ağır cəza istənildi - VİDEO
-
“Təəssüf ki, separatçılığa təhrik edən qüvvələr mövcuddur“ - Allahşükür Paşazadə
-
12 min manat aliment borcunu ödəmədi - Həbs edildi
-
“A.M.A.Y“ın külli miqdarda borcu var - “AMAY Abdulla“nın şirkəti məhkəmə qarşısında
-
Ukrayna səmasında müəmmalı parıltı: Bir çox bölgədə görüntüləndi - VİDEO
-
Bu qurumda əməliyyat keçirilib, 3 vəzifəli şəxs cinayət məsuliyyətinə cəlb edilib - RƏSMİ
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank məzənnəni açıqladı
-
İpotekası olanların diqqətinə: Yeni qaydalar qüvvəyə mindi
-
Xırdalanda qonşuları şoka salan qətl niyə törədilib? – TƏFƏRRÜAT
-
Azərbaycanda ardıcıl 5 gün iş olmayacaq - RƏSMİ
-
Hansı hallarda kirayəyə ev verənləri ağır cəza gözləyir? - VİDEO
-
Prezident dini rəhbərləri qəbul etdi - FOTOLAR
-
Nərimanovda COP29 öncəsi ağaclar məhv edildi - FOTOLAR
-
İlham Əliyev Rusiyanın Şimali Qafqaz regionunun müftilərini qəbul edib - FOTOLAR
-
Bakıda müxtəlif təyinatlı kəsici-deşici alətlərin satışının qarşısı alınıb - VİDEO
-
Azərbaycana giriş üçün viza rejimi asanlaşdırılır - SƏBƏB
-
“Kredit faizlərinin artacağı istisna deyil” – Deputat Mərkəzi Bankın son qərarının səbəblərini açıqladı
-
Bakıda kirayəçi yaşadığı evi mənimsədi - Yersiz gəldi, yerli qaç?! + VİDEO
-
Gürcüstan parlamentində dava - VİDEO
-
Makron Si Cinpin vasitəsilə Putinə təsir etməyə çalışır - “Bloomberg“
-
Ramin Məmmədov deputat mandatından məhrum ediləcək
-
“Elza deyilik ki, stollarda oxuyaq“ - VİDEO
-
Xaricdən mal sifariş verənlərin NƏZƏRİNƏ - Bundan sonra... - VİDEO
-
Gürcüstanda etirazlara qoşulan deputat döyüldü - FOTO
-
Neft Fondu iki nəhəng şirkətin səhmlərini niyə aldı - 105 milyon dollar...
-
“Azərbaycan sülhü müharibə vasitəsilə təmin etdi“ - Prezident
-
Cənub bölgəsi yeni turizm mövsümünə necə hazırlaşır? - ARAŞDIRMA
-
Səbail rayonunda qanunsuz tikinti aparan kimdir ? – VİDEO
-
“Microsoft” şirkətində fərqli idarəetmə: Bill Qeyts şirkətdə heç bir vəzifə tutmur
-
Parklarda fəaliyyət göstərən səyyar kababxanalar məmurlarındır? - VİDEO
-
”Ukrayna Rusiya ilə danışıqlara nə vaxt başlayacağına özü qərar verməlidir” - Lloyd Ostin
-
Bakıda beynəlxalq forum işə başlayıb: Prezident tədbirdə çıxış edib - + CANLI YAYIM
-
Bakıda sakinlərin həlli tapılmayan lift problemi: “Ustasız çıxıb-düşə bilmirik”
-
“Azərbaycan əsrlər boyu mədəniyyətlərin qovuşduğu məkan olub” - İlham Əliyev
-
İbtidai siniflər üçün yaz tətili başladı - Neçə gün davam edəcək?
-
Məşhur şadlıq sarayları havaya normadan artıq tullantılar atır - SİYAHI
-
“Ukraynanın müttəfiqlərinə inamı sarsılıb” - Stoltenberq
-
Yeni tədris ili üçün I siniflərə sənəd qəbulu başlayır - Bu gündən
-
Bakıda küləyin sürəti 20 m/s-dir - FAKTİKİ HAVA
-
Əhali milyonlarla manatını banklardan geri çəkib, yastıq altına “yatırır“ - Nə baş verir?
-
Marketlərdə yeni tələ: Müştəri dolablarının təhlükəsizliyi niyə təmin olunmur?
-
Nazir ölkəyə yeni baş notarius təyin etdi - Abbasov vəzifəsindən azad olunub
-
Tibbi arayışlar elektron formada veriləcək - Bu gündən
-
Hadise futbolçu ilə eşq yaşayır? - Müğənnidən etiraf+ FOTO
-
Qurban Qurbanov Almaniya və İtaliya klublarının baş məşqçilərini arxada qoyub - SİYAHI
-
Bakıdan ova gedənlər şikar tapmayıb inəyi vurdular - Kuryoz hadisə
-
Ukraynanın NATO tərəfdaşlarına inamı silah tədarükündəki fasilələrə görə sarsılıb - Baş katib
-
Xırdalanda evlər ucuzlaşdı: Mənzillər kütləvi şəkildə satışa çıxarılır - VİDEO
-
Məhkəmə Ramiz Mehdiyevin kürəkəninin şikayətini rədd etdi -ŞOK DETALLAR
-
“Azərbaycan və Ermənistan danışıqlarda iştirakını təsdiqlədi” – Qazaxıstan XİN
-
Bakıda çörəyin içindən taxta ÇIXDI – VİDEO
-
Nazim İbrahimovun qardaşının həbs müddəti uzadıldı - QƏRAR
-
“Artıq gedə biləcəyimiz bir məzar var” - Şəxsiyyəti müəyyənləşən şəhidin qızı + VİDEO
-
Magistraturaya qəbul imtahanı verənlərin nəzərinə: Nəticələr elan edildi
-
Başına beş milyon dollar qoyulan İŞİD komandiri məhv edilib - FOTO
-
Qazaxda tarixi abidənin üzərində obyekt tikilir - İDDİA + FOTOLAR
-
Əməliyyat keçirilən qurumun rəisi kimdir?
-
Britni Spirs məhkəmə qərarına etiraz etdi: “Ədalət yoxdur”
-
İrandan idxal olunan ərzaq məhsullarında göbələk aşkarlandı - XƏBƏRDARLIQ
-
Psixoloq həyəcan təbili çaldı: “Yeniyetmələr arasında aqressiya artıb”
-
LAF TV-yə haker hücumu oldu - Kanal ələ keçirildi
-
“Temperaturun artma tendensiyası davam edəcək“ - Coğrafiya İnstitutu
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Azərbaycanda 1700-dən çox alim olduğu halda niyə yeni kəşflər yoxdur? - AÇIQLAMA
-
“Nar” rabitə sahəsinin peşəkarlarını hazırlayır - FOTO
-
Ukrayna Krımdakı hərbi hava bazalarına hücum edib - ATACMS raketləri ilə
-
“Nizami” kinoteatrı ilə bağlı müəmma: proses necə həll ediləcək?
-
Prezident amerikalı qonaqları qəbul etdi - FOTO
-
Anar Məmmədli həbs edildi - Məhkəmədən qərar
-
XTQ-nin yaradılmasının 25-ci ildönümü qeyd edilib - VİDEO
-
“Azərbaycanda COVID-19-a yoluxma yox səviyyəsindədir“ - RƏSMİ
-
Prezident İlham Əliyev fərman imzaladı - Dəyişiklik
-
Ölkəyə gələn hər 10 turistdən 8-i Bakıda qalır – Deputat rəqəmləri açıqladı
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Makron Fransa səfirini niyə Bakıya qaytardı? - Ekspert səbəbini açıqladı
-
Gələn ay Şuşaya 20 ailə köçürüləcək - Püşk atıldı
-
Rəsmi Bakıdan sərt açıqlama: “Fransadan Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmamağı tələb edirik”
-
Mayda hava iqlim normasına yaxın, bəzi yerlərdə yüksək olacaq - AYLIQ PROQNOZ
-
İmtahan nəticələri açıqlandı - 4 nəfər maksimum bal topladı
-
Paşinyan bir stəkan suyla ermənilərə ağıl öyrətdi - VİDEO
-
Macarıstan Ermənistana hərbi yardımı blokladı - Azərbaycana görə
-
Valideynlərin nəzərinə: Yeni qeydiyyat mərkəzləri yaradıldı
-
Ceyhun Bayramov Qətərin baş naziri ilə görüşüb - FOTO
-
Baş Prokurorluq bu qurumda əməliyyat keçirdi - Saxlanılanlar var
-
Türkiyəli üç aktrisa “Dünyanın Ən Gözəl 100 Qadını” siyahısında - FOTO
-
Dələduzlar yeni yola əl atdılar: “Cərimən varsa, 20 faiz endirimlə ödə”
-
Şəxsiyyəti müəyyənləşdirilmiş itkin düşmüş 73 nəfərin adları açıqlanıb - SİYAHI
-
Güclü külək əsəcək, temperatur 4-8 dərəcə aşağı enəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Bakıda I və II Şəhidlər Xiyabanında tanınmadan 13 nəfər dəfn edilib - SİYAHI
-
Rusiya Xarkova zərbələr endirib - Ölən və yaralananlar var
-
Avtomobil bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
İşıqpuluna görə qardaşını öldürdü, bəraət aldı - TƏFƏRRÜAT
-
İtkin düşmüş 73 nəfərin şəxsiyyəti, basdırıldığı yerlər müəyyənləşdirilib - RƏSMİ
-
Məzuniyyətdə olan gömrük məmuru yanacaq kartından istifadə edib - MƏHKƏMƏ
-
Köhnə ehtiyat hissələri təzədən etibarlıdır? - VİDEO
-
Bakıda yeni salınacaq parkda narazılıq: “Dörd milyonluq obyektə 700 min verirlər”
-
Ermənistanla yeni sərhəd bu kəndin ortasından keçəcək - DETALLAR
-
Üstünə benzin tökülərək yandırılan qadın xəstəxanada ölüb - Tovuzda
-
Prezident Pakistanın MUSLİM İnstitutunun direktorunu qəbul etdi
TOP 10
ARXİV