|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Ərdoğan dünya liderlərini niyə danladı: Türkiyə yeni superdövlətə çevrilməyə çalışır
Tarix 29.09.19, 15:00 |
|
Nüvə silahına da sahiblənərsə, Rusiya ilə eyni siyasi qütbdə yer alacaq Türkiyənin gücü dünyada qüvvələr nisbətinin dəyişməsinə yol aça bilər.
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın BMT-nin Baş Assambleyasındakı son çıxışı beynəlxalq siyasət məkanında kifayət qədər ciddi çalxantı yaradıb. Hazırda bu çıxış həm ümumilikdə və həm də Türkiyə liderinin ayrı-ayrı mesajları qismində ciddi şəkildə müzakirə edilməkdədir.
Onu da qeyd edək ki, R.T.Ərdoğanın mesajlarından məmnun qalan siyasi dairələr kifayət qədərdir. Amma bununla yanaşı, həmin çıxışın məzmunundan qıcıqlananlar da olmamış deyil.
Əslində, bu, qətiyyən gözlənilməz deyil. Çünki R.T.Ərdoğanın mesajlarından həm məmnun qalanlar, həm də qıcıqlananlar üçün kifayət qədər səbəblər var.
Məsələ ondadır ki, Türkiyə prezidenti çıxışına diplomatik don geyindirməyə qətiyyən ehtiyac duymayıb. Nə demək istəyirdisə, elə açıq məzmunla söyləyib. Kimin sevinəcəyinə, kimin isə qəzəblənəcəyinə heç əhəmiyyət belə, verməyib.
Əslində, R.T.Ərdoğan bəlkə də ən doğru çıxış üslubunu seçmişdi. Çünki onun söylədiklərini demək olar ki, dünyada hər kəs bilirdi. Sadəcə, heç kəs cəsarət edib, dilə gətirmirdi. Dilə gətirənlərsə, ən yaxşı halda diplomatik eyhamlarla kifayətlənməyə üstünlük verirdilər.
Ancaq R.T.Ərdoğan açıq məzmunla dedi ki, BMT-nin mövcud fəaliyyət mexanizmləri artıq çox köhnəlib, dünya üçün faydalı deyil, əksinə, əksər hallarda zərərlidir. Örnək olaraq da BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasını önə çəkdi. Bu önəmli qurumu dünyada sülhün və əminamanlığın bərqərar olması qarşısında “təhlükə şurası” kimi xarakterizə etdi.
Xüsusilə də, BMT Təhlükəsizlik Şurasının 5 daimi üzvün girovuna çevrilməsinə diqqət çəkdi. Haqlı olaraq, bu mexanizmin dünyada ədalətsizliyə və 5 özəl imtiyazlı dövlətin maraqlarına boyun əydirilməsinə yol açdığını vurğuladı. Və dünyanın bu 5 dövlətdən daha böyük olduğunu qabartdı. Çıxış yolunu qərarların BMT-yə üzv olan bütün dövlətlər tərəfindən konsensus əsasında qəbul edilməsində gördüyünü qeyd etdi.
Maraqlıdır ki, buradan da birbaşa Fələstin böhranına keçid edərək, İsrailə yükləndi. Rəsmi Təl-Əvivi BMT-nin qətnamələrinə əhəmiyyət verməməkdə suçladı.
Sonrasa, heç kimin gözləmədiyi bir davranışla hər kəsi şoka saldı. İsrailin 4 versiyada xəritəsini açaraq, nümayiş etdirdi. Yaradılarkən bu dövətin ərazisinin nə qədər olduğunu, daha sonrakı mərhələlərdə Fələstin torpaqlarının işğalı hesabına hansı səviyyəyə qədər böyüdüldüyünü izah etdi.
Davamında Türkiyə lideri İsrailin əsas hədəfinin Fələstinin geri qalan ərazilərini də ələ keçirərək, onu yer üzündən silmək olduğunu vurğuladı. Və bütün bu beynəlxalq hüquq pozuntularının əsas günahkarının Fələstinin hüquqlarını müdafiə etməkdən yayınan BMT-də olduğunu dedi: “Əgər, hüququ pozulanı belə müdafiə edəcəksə, onda belə BMT heç kimə lazım deyil”.
Sözün qısası, Türkiyə prezidenti BMT-ni və onun bütün üzvlərini açıq mətnlə danladı. Səs tonu və seçdiyi ifadələrsə, aşağılayıcı keyfiyyətdəydi.
Hətta belə cəsarətin dünyada, xüsusilə də müəllifinin ölkəsində hansı nəticələrə yol aça biləcəyini proqnozlaşdırmaq qabiliyyətində olanlar Türkiyə liderinin mümkün olandan daha da irəli getdiyini düşünə bilərlər. Və bu halda, tamamilə haqlı olarlar.
<iframe width="836" height="470" src="https://www.youtube.com/embed/eKVXgIUxi3M" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
Məsələ ondadır ki, BMT-də analoji sərt çıxış örnəklərinə qətiyyən tez-tez rast gəlinmir. Adətən, öz narazılığını çıxışlarında biruzə verən dövlət liderləri öz mesajlarını, ittihamlarını müəyyən çərçivədə məhdudlaşdırırlar. Yəni, nə şişi yandırırlar, nə də kababı...
Amma R.T.Ərdoğan deyəsən, bu cəsarətli çıxışıyla “həm şişi, həm də kababı yandırdı”. Və böyük ehtimalla “yanmış kababın qoxusu” yaxın gələcəkdə Türkiyə sərhədləri içərisində hiss oluna bilər.
Ola bilsin ki, R.T.Ərdoğan vaxtilə müəlliflik etdiyi “one minute” olayının nəticələrindən xüsusi ilham alaraq, artıq bütün dünyanı danlaya biləcəyi qənaətinə gəlib. Amma bunun nə qədər təhlükəli davranış olduğunu təxmin eləmək o qədər də çətin deyil. Bə heç şübhəsiz ki, bunu özü də bilir.
Sadəcə, ehtimal etmək olar ki, indiki situasiyada onu belə bir siyasi riskə daha ciddi səbəblər sövq edib. Və bu riskin ona növbəti prezident seçkilərində uğur gətirib-gətirməyəcəyi ilə bağlı isə hələlik qəti fikir söyləmək çox çətindir.
Yalnız onu qeyd etmək olar ki, vaxtilə buna bənzər cəsarəti SSRİ-nin dövlət lideri Nikita Xruşşov göstərmişdi. O da BMT-də çıxış edərkən üzv ölkələri qınamışdı və dövlət liderlərini sərt, həm də təhqiramiz ifadələrlə danlamışdı. Çıxışının sonundasa, ayaqqabısını çıxardıb, tribunaya vuraraq, “Biz sizin hamınızı məzara qoyarıq” deməklə, bütün dünyanı hədələmişdi.
Nəticəsi N.Xruşşov üçün olduqca acınacaqlı oldu. Gözlənilmədən, səhnəarxası mexanizmlər işə salınmışdı və həmin çıxışdan bir müddət sonra N.Xruşşovu səssiz-səmirsiz devirmişdilər.
Türkiyəyə qarşı da müəyyən təzyiqlərin olacağı, maliyyə-iqtisadi və sosial-ictimai əməliyyatlara start veriləcəyi qətiyyən şübhə doğurmur. “One minute” qalmaqalından sonra yaşananları, kənardan idarə olunduğu artıq şübhə doğurmayan “Gəzi olayları”nı xatırlayanda belə düşünməyə əsaslar yaranır.
Ancaq Türkiyə liderinin davranışları onun heç nədən narahat olmadığını sezdirir. Hətta onun özündən əmin olduğu da müşahidə edilir. R.T.Ərdoğan Türkiyənin yeni missiyasını, dünyada və regionda yeni güc mərkəzi olaraq, siyasi iradəsini bütün dünyaya qəbul etdirmək niyyətində tamamilə ciddidir. Və bu niyyətin qarşısında ola biləcək bütün riskləri gözə aldığını açıq-aşkar sezdirir.
Eyni zamanda, R.T.Ərdoğan Türkiyənin yaxın gələcəkdə dünyanın superdövlətlərindən birinə çevrilməsi istiqamətində qəti addımlar atmağı planlaşdırdığının mesajını da verib. Belə ki, o, nüvə silahı ilə bağlı dünyada “ədalətsiz və yazılmamış qanun”un hökm sürdüyünü bəyanlayıb. Onun fikrincə, hər hansı beynəlxalq böhranın həlli zamanı ədalət tələb edənlərə qarşı nüvə silahı təhdid vasitəsi kimi istifadə edilir. Və bu, yolverilməzdir. R.T.Ərdoğan hesab edir ki, bu ədalətsiz durumdan çıxış yolu isə ya nüvə silahının hamı üçün qadağan edilməsi, ya da hər bir dövlətə bu silaha sahiblənmək haqqının tanınmasıdır.
Bu isə Türkiyənin nüvə silahına sahiblənmək ideyasına biganə olmadığı kimi də yozula bilər. Üstəlik, Türkiyənin artıq bu ideyanı reallaşdırması üçün müəyyən imkanlar qazanmaq üzrə olduğu da bir reallıqdır. Hər halda, Rusiyanın yardımı ilə Türkiyədə AES-in tikintisinə başlanması rəsmi Ankaraya belə bir imkan aça bilər.
Məsələ ondadır ki, AES-in tikintisinin başa çatmasından sonra Türkiyə və Rusiya arasında nüvə texnologiyası ətrafında daha sıx əməkdaşlıq qaçılmazdır. Və bu, nüvə silahının yaradılmasına qədər inkişaf edə bilər.
Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, Türkiyə-Rusiya münasibətləri son illərdə ən yüksək səviyyəyə çatıb. Hətta bu münasibətlərin inkişaf tempi ABŞ və Qərbi ciddi şəkildə narahat etməkdədir. Çünki Rusiya ilə eyni siyasi qütbdə yer alacaq Türkiyənin gücünün dünyada qüvvələr nisbətinin dəyişməsinə yol aça biləcəyini ABŞ və Qərb çox gözəl anlayır.
Bütün bunları nəzərə aldıqda, R.T.Ərdoğanın öz mesajları ilə bəzi beynəlxalq siyasi iradə mərkəzlərini çıxılmaz vəziyyətə salaraq, seçim qarşısında qoyduğu qətiyyən şübhə doğurmur. ABŞ və Qərbin bu mesajlardan hansı nəticələri çıxaracağı isə yəqin ki, yaxın gələcəkdə aydınlaşmağa başlayacaq.
Elçin XALİDBƏYLİ,
Siyasi ekspert
Xəbərin oxunma sayı : 535
Analiz
Xəbərlər
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
-
MDB-nin fond birjaları üçün yeni dövr: Azərbaycan və Özbəkistan yol açır
-
Şirkət işçilərin hüquqlarını pozdu: 20 min cərimələndi
-
“BAM-ın gücü 12 ildə 3 dəfə artıb“ - Putin
-
“Vətəndaş nikahı qanunsuzdur“ - Spiker
-
“ABŞ Ukraynaya 1 milyardlıq hərbi yardım paketi hazırlayır” – “Reuters”
-
Bu gün toyları olacaqdı - Heç biri həyatda deyil...
-
İran hakimiyyəti ölkə əhalisinə divan tutur - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Qrunt suları Binə qəsəbəsinin sakinlərinin evlərinə doldu - VİDEO
-
Ərdoğan iqamətgahında uşaqlarla görüşdü - Fotolar
-
“Bəzi ölkələr Azərbaycana qarşı soyuq müharibəyə başlayıblar“ - Prezident
-
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı məmnunluq doğurur
-
Azərbaycanda “Sığorta ödənişinin verilməsi Qaydası” dəyişdi - QƏRAR
-
Mikayıl Cabbarov səyyar vergi yoxlaması haqda qərar imzaladı - Dəyişiklik
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
-
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır – Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
-
Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
TOP 10
ARXİV