![]() |
|














Yeni erməni tarixi dərslikləri Rusiyanı qəzəbləndirib - TƏFƏRRÜAT
Tarix 09.08.24, 12:47 |
|

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Rusiyaya qarşı mübarizə gündəmini genişləndirib. 8-ci sinif üçün ölkə tarixi üzrə yeni dərsliyə “Şərqi Ermənistanın Rusiya tərəfindən işğalı” haqqında fraqment əlavə edilib.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
"İşğal" 1826-1828-ci illər Rusiya-İran müharibəsinin nəticələrindən sonra baş verib. O dövrdə yüz illər ərzində heç bir erməni dövləti mövcud olmamışdı və ermənilərin yaşadığı ərazi türklər və iranlılar tərəfindən bölünmüşdü. Əslində, Rusiya İran hissəsini (yaxud İrəvan və Naxçıvan xanlıqlarından ibarət “Şərqi Ermənistanı”) İranla müharibədən sonra “işğal edib”.
Yalnız indi İranda ermənilər bunu qurtuluş kimi qəbul edərək, Rusiya imperiyasının nəzarətinə keçmiş öz tarixi vətənlərinə kütləvi şəkildə köçməyə başladılar. İran zadəganlarının nümayəndələri, tacirlər və hətta erməni əsilli məmurlar da daxil olmaqla, hamı köç edirdi. Bu da öz növbəsində Rusiyanın İrandakı səfiri Aleksandr Qriboyedovun faciəli şəkildə öldürülməsinə səbəb olub.
Təəccüblü deyil ki, Moskva tarixin bu cür yozumundan qəzəblənib.
“Ermənistanı və erməniləri fars dünyasında parçalanmaqdan xilas edən, qədim zamanlardan, sözün əsl mənasında, mahiyyət etibarilə mövcud olmayan erməni dövlətçiliyini ayağa qaldıran və yaradan Rusiyadır. Rusiya Ermənistanı işğal edən deyil. Dərsliklərdə isə bunun əksini yazırlar”, - deyə “Rossotrudniçestvo” rəhbəri Yevgeni Primakov qeyd edir.
“Tarixin yeni redaksiyasında belə üzə çıxacaq ki, Rusiya işğalçı olub, ermənilər İranın hakimiyyəti altında qayğısız yaşayıblar, lakin sonra vəhşi Rusiya gəlib Ermənistanı ilhaq edib”, - yerli politoloqlar vəziyyəti təsvir edirlər.
Etiraf etmək lazımdır ki, tarixlə bağlı oxşar fikirlər əvvəllər də Ermənistanda olub. Hələ Paşinyan hakimiyyətə gəlməmişdən əvvəl erməni tarixçilərindən biri bu sətirlərin müəllifi ilə söhbətində Ermənistanın Türkiyənin tərkibində mövcud olan hissəsinin (yəni “Qərbi Ermənistan”ın) “rus” hissəsindən daha yaxşı yaşadığına inandırırdı. Sadəcə, ona görə ki, “Qərbi ermənilər”də özünüidarə orqanları var idi, həm də Konstantinopol Patriarxlığının güclü təsiri var idi.
Düzdür, bütün bunlar sırf 19-cu əsrin sonlarına, Türkiyənin daxili siyasətinin radikallaşmasına qədər baş verib. Bundan sonra Türkiyənin erməni əhalisi (o cümlədən, hökumətə uğurla inteqrasiya edən və İstanbulda son dərəcə hörmətli insanlar olan nümayəndələr) işğal olunmuş xalq statusunu tam dərk etdilər. Bunun apoteozu “erməni soyqırımı” idi, “Türkiyə hakimiyyəti bir milyondan çox insanı məhv etdi”.
Rusiyada heç vaxt belə hal olmayıb. İstər Rusiya imperiyası dövründə, istərsə də SSRİ dövründə etnik ermənilər dövlət idarə sistemində, hətta Qafqazdan kənarda da mühüm rol oynayıblar. O yerə qədər ki, onlar Ali Sovetin Rəyasət Heyətinin sədrləri (parlament sədrləri) olublar və sovet ordusuna rəhbərlik ediblər. Heç vaxt, hətta iğtişaşlar və vətəndaş qarşıdurmaları dövründə də ermənilər özlərini “işğal edilmiş xalq” kimi hiss etməyiblər.
Ancaq problem ondadır ki, indi absurd görünən, uşaqlar üçün məktəb dərsliklərinə yazılanlar sabah onlara doğru görünəcək.
“Aydındır ki, ekspertlərin əhəmiyyətli hissəsi və cəmiyyətin əksər hissəsi belə bir dərsliyə mənfi münasibət bəsləyir, lakin biz başa düşməliyik ki, bu cür fikirlərin uzun müddət geniş kütlələrə çatdırılması ilə tarixin alternativ variantını yaratmaq olar. Yeni nəsillər Ermənistanın tarixinə oxşar yanaşma ilə böyüyəcək”, - Strateji Araşdırmalar və Təşəbbüslər üzrə Analitik Mərkəzin (ACSSI) rəhbəri Ayk Xalatyan deyir.
Üstəlik, Ermənistanda onlar artıq tarixi yenidən yazmağa çalışırlar: işıqlandırma yanaşmalarında qəribə dəyişikliklər təkcə Ermənistan-Rusiya münasibətlərinə və Ermənistanın Rusiya İmperiyası və Sovet İttifaqının tərkibində olan tarixinə deyil, həm də sırf erməni mövzularına aiddir.
“Bu mövzularda hazırkı hakimiyyətin fikri onların Türkiyə ilə yaxınlaşmasına, Azərbaycanla isə “sülhə” mane ola bilər”, - deyə Xalatyan izah edir.
Bütün postsovet məkanında tarixi yenidən yazmağa cəhdlər edilməsi problemi daha da ağırlaşdırır. Demək olar ki, hər bir ölkədə onların əsrlər boyu rus işğalının dabanı altında yaşadıqlarına dair miflər yaradılır. Halbuki belə deyildi.
“İşğal və müstəmləkəçilik tarixinin Rusiya dövrü ilə bağlı hissəsi onunla əlaqəlidir ki, postsovet məkanının obyektiv müasir xalqları (həmçinin onların dövləti, iqtisadiyyatı, sənayesi, elmi) məhz XX əsrdə, onların Rusiya İmperiyasının və Sovet İttifaqının tərkibində olduğu vaxt formalaşıb. Bu, onların maksimum tərəqqi dövrü idi. Onlarda Rusiyaya düşmən olan yeni kimlik formalaşdırarkən, Rusiyanın tərkibində olan xalqlara qeyri-bərabər, sədaqətsiz münasibətdə ittiham edərək bu nailiyyətlərin üstündən xətt çəkməyə çalışırlar”, - Avrasiya Analitik Klubunun rəhbəri Nikita Mendkoviç bildirib.
Belə görünürdü ki, bu cür silinmə xalqları təkcə tarixi yaddaşından deyil, həm də milli qürurunun bir hissəsini, o zamanlar bir parçası olduqları dövlətin böyük nailiyyətlərində iştirakdan məhrum edir. Bütün bu rəvayətlər Moskva tərəfindən dayandırılana qədər davam edəcək.
Xəbərin oxunma sayı : 1102
Dünya
Xəbərlər
-
Məşhurlar instaqramda nələr paylaşdılar - FOTOLAR
-
Günəşdə güclü partlayış baş verdi - Maqnit qasırğası ola bilər
-
II Qareginin bir qrup şəxslə erməni kilsəsini ələ keçirib - Paşinyan
-
Azərbaycanın strateji valyuta ehtiyatları artıb - VİDEO
-
“Nə qədər ki, ABŞ əsassız tələblər irəli sürür, İran danışıqlara getməyəcək“ - Əraqçı
-
İmişlidə pambıqyığan kombayn çatışmazlığı yaşanır, məhsul itkiyə gedir - VİDEO
-
Çempionlar Liqası: “Qarabağ“ İspaniyada uduzdu
-
ABŞ Senatı Rusiyaya qarşı - Üç qanun layihəsi müzakirəyə çıxarılır
-
Yeni şəxsiyyət vəsiqəsinin verilməsinə başlanıb: Hansı üstünlükləri olacaq?
-
Qubad İbadoğlunun qardaşının məhkəməsi olub - İki maddə ilə təqsirli bilinir
-
Azərbaycanda 111 qadın taksi sürücüsüdür - Yaxınlarda avtobus da sürəcəklər
-
Putinin rəhbərliyi ilə nüvə qüvvələrinin təlimi keçirildi - VİDEO
-
Nesrin Cavadzadə sevgili kriteriyasını açıqladı: “Qarın əzələsi!“
-
Azərbaycan və Ermənistan nümayəndələri arasında görüş olub - İrəvanda
-
10 aydır itkin düşən kişinin qətlə yetirildiyi məlum olub - Arvadı tutulub
-
Süni intellekt gələcəkdə bütün insanları sıxışdıracaq - İlon Mask
-
Azərbaycan dizeli hansı ölkələrə və neçəyə satıb? - Siyahı
-
Bakıda məşhur iş adamı həbs edildi - Milyonları büdcədən yayındırıb...
-
“Hadisədən əvvəl bir neçə nəfəri cərəyan vurub“ - MƏHKƏMƏ
-
Altı ayda bank kartlarından 800 min manat oğurlanıb - Mərkəzi Bank
-
Bələdiyyə sədrinə “stop“ qoyuldu - Vergi borcu var
-
“Putin G20 sammitində iştirak etməyəcək” - Peskov
-
7 illik vergi güzəşti ləğv olunur - Bu qədər ödəyəcəyik
-
“Ərdoğanla dostluğum NATO-nu xilas etdi“ - Stoltenberq
-
Xəzərdə ciddi təhlükə - Bu ərazilər xəritədən silənə bilər (VİDEO)
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Makron vahid Avropanın ideoloqundan yorucu siyasətçiyə çevrilib” - Politico
-
Rusiya Xarkovdakı uşaq bağçasını bombaladı - Ölü və yaralılar var
-
Ölkəyə TIR-la narkotik gətirdi - Saxlanıldı - VİDEO
-
Mənzil bazarında köpükləmə müşahidə edilmir - Taleh Kazımov
-
Saatlıda yolları vaxtilə “zapçast“ satan şirkət təmir edəcək - 785 minlik müqavilə
-
General-mayora yüksək vəzifə verildi - Bir xidmətdən digərinə keçid oldu
-
“Azərbaycan TRİPP layihəsinin ən qısa zamanda reallaşmasını gözləyir“ - Rəsmi Bakı
-
Prezident Eyyubova “İstiqlal” ordenini təqdim etdi - FOTO
-
Bakıda yaşayış binasında yanğın - 1 nəfər yanaraq öldü
-
Aİ-nin Ukraynadakı səfiri gecəni vanna otağında keçirib - FOTO
-
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Qanunsuz estetik əməliyyat edən “Dr Gülü” haqqında nə zaman tədbir görüləcək? - VİDEO/FOTO
-
Nar” “Çoox Şanslı” lotereyasının ilk qaliblərini elan etdi! - FOTO
-
Prezident dabaq xəstəliyi ilə bağlı - Qanunu təsdiqlədi
-
Dövlət Agentliyinin şirkətləri külli miqdarda borca düşüb - SİYAHI
-
İlham Əliyev Estoniyanın xarici işlər nazirini qəbul edib - Nələr müzakirə olunub?
-
Azərbaycanda mal əti bahalaşdı - Yeni qiymətlər
-
Nazim Qasımov həkim olmayan Nigar Sultanovaya necə şəhadətnamə verib? - Araşdırma
-
Prezident Yaqub Eyyubova “İstiqlal“ ordeni verdi - Sərəncam
-
Ramiz Mehdiyevin çətiri altında olan iş adamları... - Və ya Əziz Quliyev kimdir?
-
Azərbaycan və BƏƏ xüsusi təyinatlılarının birgə təlimi keçirilir - VİDEO
-
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsi və faiz dəhlizinin yuxarı həddi barədə qərar verib - Açıqlama
-
Qarabağa getmək üçün rüsum ödəmək lazımdır? - DİN-dən cavab
-
AZAL-ın təyyarəsi İrəvana endi - Uzun fasilədən sonra bir İLK
-
Taksi sürücüləri avtomobilini dəyişəndə nə etməlidirlər? - AYNA-dan açıqlama
-
Nazirliyin kvadratı 435 manata satdığı mənzillər “yoxa çıxıb“ - Açıqlama
-
Şirvanda qeyri-müəyyənlik - İlqar Abbasov Mehdiyevin güdazına gedə bilər...
-
Binaların beton arakəsmələri necə olmalıdır? - ARAŞDIRMA
-
7 illik güzəşt müddəti bitir: Vergi faizi nə qədər olacaq?
-
“Noyabrın 1-dən Çinə qarşı 155 faizlik rüsumlar tətbiq ediləcək“ - Tramp
-
Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı - VİDEO
-
Ebru Gündeş xəyanətə görə boşanıb - Murat Özdemir müğənni Elif Buse ilə mesajlaşırmış
-
“Atletik“ə qarşı layiqli mübarizə aparmaq istəyirik - Kevin Medina
-
Sertifikasiyası olmayan 45 nəfər bu cərrahlardır - VİDEO
-
“Euronews” Əliyevaların Vatikan səfərindən reportaj hazırladı - VİDEO
-
Bakıda 1000 şagirdi olan məktəbin işığı yanmır, suyu da gəlmir - VİDEO
-
Tramp Ukrayna müharibəsinin həlli üçün öz prioritetini açıqladı: Söhbət raket tədarükündən getmir
-
Prezident İlham Əliyev Qazaxıstana dövlət səfəri ilə bağlı paylaşım edib - VİDEO
-
Deputatdan Ramiz Mehdiyevlə əlaqəsi haqda suala maraqlı cavab: “İkimiz də sovet adamlarıyıq“
-
“Möcüzəli Naftalan” Sağlamlıq Mərkəzindən “möcüzəli dərd”lər artıb - Nazirin, yoxsa icra başçısının bəlası
-
Azərbaycan Ali Məhkəməsinə hakimlər təyin ediləcək - ADLAR
-
“Yaxın gələcəkdə Tramp və Putin arasında görüş nəzərdə tutulmayıb” - Ağ Ev
-
Prezident İlham Əliyevin Qazaxıstana dövlət səfəri başa çatıb - VİDEO/FOTO
-
Zakir Həsənov “Birlik - 2025“ təliminin heyəti ilə görüşüb - VİDEO
-
Həcc ziyarətinin qiyməti açıqlandı - 150 dollar artdı
-
Güzəştlər ləğv olunur - Bu avtomobillər bahalaşacaq
-
Firdovsi Əliyev hər il eyni şirkətə yol təmir etdirir - 615 min manatlıq tenderin izi ilə
-
Mühafizəkar Yaponiyanın ilk qadın baş naziri - “Taliban Takaiçi” kimdir?
-
Zəngəzur dəhlizinin açılması 2028-ci ilin sonunadək baş verə bilər - Prezident
-
“1:0 hesabı ilə də qalib gəlsək, yaxşıdır“ - “Atletik“in baş məşqçisi
-
Azərbaycanda bir qrup müəllimə maaşdan əlavə pul veriləcək? - Rəsmi açıqlama
-
“Mənim Bakıda obyektim yoxdur” - Ramiz Mehdiyevin kürəkəni
-
“Pro Construction Company“ yenə nazirliyin tenderini qazandı - Bu dəfə 9,6 milyon...
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Apellyasiya Məhkəmələrinə yeni hakimlər təyin olunacaq - SİYAHI
-
Nazirlikdəki işindən ayrıldı - Muxtar Babayev yeni vəzifə verdi
-
Ruben Vardanyan vəkildən imtina etdi - FOTOLAR
-
Paytaxtın bu prospektində hərəkət məhdudlaşdırılacaq - Xəbərdarlıq
-
“Avropa NATO müttəfiqləri Rusiya ilə müharibəyə hazırlaşır“ - Narışkin
-
İlham Əliyev Qazaxıstanın milli geyimində - VİDEO
-
Bakıda nazirlik əməkdaşı küçədə sərxoş olub yatdı - Məxfi sənədlər oğurlandı
-
Azərbaycanda bankların aktivləri öhdəliklərindən nə qədər çoxdur? - Tam siyahı
-
Yağış yağacaq, leysan olacaq, dolu düşəcək - Sabahın havası
-
“Space TV”yə xəbərdarlıq olundu - Efirdə qohum evliliyi göstərilib
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - FOTOLAR
-
Nazir müavininin “sürücüsünə“ hökm oxundu - O, İdris İsayevin adından necə istifadə edilib?
-
Sahibə Qafarova Alen Simonyanla görüşdü - Fotolar
-
Ramiz Mehdiyevin cinayət işi üzrə - Yeni detallar məlum oldu
-
Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülh dövrü başlayıb - İlham Əliyev
-
Taksi sürücüləri üçün olan imtahanla bağlı hansı dəyişikliklər olacaq? - Açıqlama
-
Yaponiya tarixində ilk - Qadın baş nazir oldu
-
Astanada “Orta Dəhlizin inkişafı” birgə layihəsi təqdim edilib - FOTO
-
“Qızımın çoxlu qızılları və şəxsi əşyaları oğurlanıb“ - İsa Həbibbəyli
-
Maşın skuter idarə edən şəxsi vurdu - VİDEO
-
Prezidentlər təkbətək görüşdü - FOTOLAR
-
Təkər emalı zavodunun fəaliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Büdcənin pensiya yükü artır, gəlir xərci bağlamır - “Hökumətin 2 yolu var...”
-
Prezident İlham Əliyev Astanada belə qarşılandı - VİDEO
-
Avropa İttifaqı Ukrayna ilə bağlı xüsusi tribunal yaradır – 26 ölkə öhdəlik götürüb
-
İcra başçısından şikayət: 3 ildir vətəndaşların pulunu vermir (VİDEO)
-
Ən bahalı heyətə malik futbol klubları - SİYAHI
-
Tikintidə istifadə olunan bu materiallar insan sağlamlığı üçün zərərlidir - VİDEO
-
Bayıl qəsəbəsində yerləşən poliklinikada rentgen aparatı işləmir - VİDEO
-
ABŞ-ın maliyyə naziri: G7-dən Rusiyaya təzyiqi artırmasını gözləyirik
-
Evlərə qaz sayğacı quraşdırmaq adı ilə külli miqdarda pul mənimsənilib - VİDEO
-
Təsərrüfat sahiblərini çıxılmaz vəziyyətə salan dabaq xəstəliyi - Ət bazarlarında son vəziyyət
-
Azərbaycan və Qazaxıstan arasında humanitar sahələrdəki əməkdaşlıq genişlənir
-
Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində təşəbbüslər uğurla inkişaf edir
-
Bu gün instaqramda bunlar paylaşıldı - FOTOLAR
-
“10 nömrəli formanı geyinmək hər uşağın arzusudur” - Kenan Yıldız
-
Hacıqabul rayonunda erkən nikahın qarşısı alınıb - VİDEO
-
Dabaq xəstəliyi süd məshulları bazarına təsir edib - VİDEO
-
“Azərbaycana qayıtmaq niyyətim yoxdur“ - Rəsul Quliyev
-
Xələf Xələfov Tehranda - İran rəsmiləri ilə görüş olub + FOTO
TOP 10
ARXİV