AzFakt

“Azərbaycanda qırıcıların sayı Ermənistandan 10 dəfə çoxdur” - “Forbes”

Azərbaycanın Çindəki ticarət nümayəndəsi milyonluq obyekt tikdirib - SƏNƏD

DTX-dən xüsusi əməliyyat əməliyyat - Bu şəxslər həbs edildi + VİDEO

“Bizimlə bu gün hesablaşmayan sabah peşman olur” -İlham Əliyev

Mehdiyevin bankından sabiq nazirin qardaşının yarım milyonu oğurlanıb - CİNAYƏT DOSYESİ

Britaniya səfirindən fransızsayağı addım - Ermənistandakı ingilis diplomat Gorusa niyə gedib?

Binəqədi rayonunda qanunsuz yaşayış binası inşa edlib - FOTOLAR

Azərbaycanda dövlət çevrilişi etmək istəyənlər kimlər idi? - Prezident açıqladı+Video

Çin, Rusiya və İrandan Trampa güc nümayişi - Birgə təlimlərin İrana faydası varmı?

Şəhid anasından Aydanadək... - Prezidentdən paylaşım+Video

Turizm Agentliyində qalmaqal - Sədrin qaynanasının badına Aparat rəhbəri işdən çıxarıldı

Zaqatalada qanunsuz ağac budaması - Akif Məmmədov saxta rəy verib

Anar Quliyev dilemma qarşısında - Ya Prezidentin etimadı, ya da qanunsuz tikintilərə davam...

Fransa rəsmiləri Azərbaycanda istintaqa cəlb olunub - Şok faktların üstü açıldı + FOTO

“Laçın yolu bu vaxta qədər bağlı qalmalıdır” – “Bunun 2 önəmli səbəbi var...”


Tarix 01.09.23, 9:20	Font ölçüsü : - / +

“Ağdam yolu məsələsi ilə Laçın yolu bir-birinə alternativ ola bilməz”

Ələsgər Məmmədli, hüquqşünas

Azərbaycan əraziləri 30 il Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı altında qaldı, viran qoyuldu, mədəniyyəti, tarixi, ekologiyası, maddi-mədəni nə varlığı varsa hamısı dağıdıldı, ərazilər minalanaraq mina zibilliyinə çavrildi, milyardlarla zərər vuruldu.

Azərbaycan məhz bu porsseslə barışmadığı üçün Ermənistanla 44 günlük müharibə apardı və müharibə nəticəsində qarşı tərəf Rusiyanın vasitəçiliyi ilə məğlubiyyəti qəbul etdi, bəzi işğalda olan əraziləri də qısa müddətdə tərk etdi. Bütün bunlar 10 noyabır tarixli birgə razılaşdırdıqları sənədlə oldu.

Son günlər Ermənistan məsələnin fokusunu dəyişib, bütün diqqətləri Azərbaycanın içərisinə yönəldib. Azərbaycan da bilərəkdən, ya da bilməyərəkdən bu süni gündəmin dalınca gedir və böyük tablonu görmək istəmir.

Laçın yolunun bağlanmasının səbəbi Ağdam yolunun açılması deyil və olmamamlıdır. Ağdam yolu məsələsi ilə Laçın yolu bir-birinə alternativ ola bilməz. Laçın yolunun bağlanmasının iki önəmli səbəbi var:

1. Rusiya sülhməramlıların yerləşdiyi ərazidə 10 noyabr bəyanatının şərtlərinə baxmayaraq, silahlı erməni birləşmələrinin mövcud olması və günü-gündən həm silahlanma, həm də yeni mövqelər tutma cəhdləri, təxribatlar törətmələridir. Bu prossesə Laçın yolu ilə sistemli dəstək verilirdi. Laçın keçən il təhvil alınanda orada basdırılan 2021-ci ildə Ermənistanda istehsal olunmuş minalar bunu açıq təsdiqləyən faktlardandır. Ayrıca, Ermənistandan olan gənclər bu yolla Azərbaycanın suveren ərazisində Azərbaycanın razılığı olmadan hərbi xidmət keçməyə gəlirdi. (Qeyd: Ermənistan da bu müddətdə boş durmur, sürətlə Hindistandan, İrandan, Rusiyadan və böyük ehtimalla Qərbdə olan dostlarından silahlarını, arsenalını yeniləməklə, yeni revanşist müdaxiləyə hazırlaşmaqdadır);

2. İkinci daha önəmli səbəb yenə 10 noyabr bəynatında əks olunan, amma hələ də açılmayan Zəngəzur yolu və digər Qərb ərazilərini Naxçıvanla birləşdirən alternativ yolların açılmaması, hətta açılmasının üfüqdə görünməməsidir.

Müzakirələrin Laçın-Ağdam müzakirəsinə yönəlməsi əslində hansı ciddi problemlər yaradır:

- Ermənisanın, erməni lobbisinin və Qarabağda yaşayan erməni əsilli şəxslərin yaratdıqları süni gündəmin dalınca gedərək Laçın yoluna alternativin Ağdam yolu olması məsələsi əsas Naxçıvanla, o cümlədən Türkiyə ilə Zəngəzurdan quru yolun bərpasını gündəmdən çıxarır;

- Erməni silahlı birləşmələrinin Azərbaycan ərazisində qanunsuz mövcud olmasını və ciddi təhlükə saçdığını unutdurur, onun çıxarılmasını gündəmdə geri plana atır;

-10 noyabr bəyanatında göstərilən şəkildə bölgədən (Xankəndi, Kərkicahan, Xocalı, Ağdərə, Xocavənt, Əskəran və s. yaşayış yerlərindən) didərgin düşən məcburi köçkünlərin bölgəyə BMT nəzarətində geri qaytarılması məsələsinin üzərindən sükutla keçməyə səbəb olur;

- Azərbaycanın yeraltı və yerüstü sərvətlərini 30 il qanunsuz və vəhşicəsinə istismar edərək, habelə mədəni, mənəvi, maddi miraslarını yox edərək, 1 milyonadək insanın məskunlaşdığı bütün yaşayış yerlərinin, evələrin, ictimai qurğuların, obyektlərin, infrastrukturun məhv edərək vurulan milyardlarla dollar zərərin kompensasiya edilməsi məsələsini geri plana atır;

Ağdam yolu ermənilər üçün yox, Rusiya sülhmərmlılarının lojistik (sadəcə qida və müqavilədə nəzərdə tutulan həcmdə avadanlıq) istifadəsi üçün tək yol olmalıdır. Rusiya sülhməramlılarının Azərbaycanın içərisində olan bir ərazidə xidmət etməsi üçün istifadə edəcəyi yol, Azərbaycanın təklif etdiyi və rəsmi xarakterinə, həcminə, mahiyyətinə nəzarət etdiyi yol olmalıdır. Rəsmi girişi Azərbaycan gömrük orqanlarına və rəsmi qurumlarına bəyan edilən mal və avadanlıqlar yalnız bu ərazidən keçməlidir.

Laçın yoluna gəldikdə, bu yol Naxçıvanla qurulacaq körpü açılmayanadək bağlı qalmalı 10 noyabr müqaviləsinin şərti kimi paket şəklində həll olmalıdır. Azərbaycan 3 il ərzində təktərəfli xoşniyyət göstərib bu yolun istifadəsini açıq tutub. 3 il yetərli idi ki, Ermənistan da öz öhdəliyini icra etsin və Zəngəzur yolunu açsın. Bu yol açıldıqdan sonra iki müstəqil və suveren dövlətin daxili hüquqlarına uyğun həmin yollar istifadə edilə bilər.

Rəsmi qurumlar və şəxslər bu yazılanlara diqqət etməli, problemin həllinə bu aspektdən yanaşmalıdırlar.

Xəbərin oxunma sayı : 1180