|
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Bir türk əsgərinin həyat hekayəsi: Ermənilər edam etmək istədi, azərbaycanlı xilas etdi - FOTO/VİDEO
Tarix 15.09.21, 18:39 |
|
Bu gün Bakının erməni-bolşevik işğalından azad edilməsindən 103 il ötür. 1918-ci ilin avqust-sentyabr aylarında Türkiyənin hərbi qüvvələri Azərbaycana Gürcüstan vasitəsilə piyada yollanıb. Onlar Vətənlərinə geri dönərkən də Gürcüstan ərazisindən keçib. Türk əsgərlərindən birinin soydaşlarımızın yaşadığı Sadaxlı kəndində dəfn olunduğu bildirilir.
“Report”un Gürcüstan bürosunun əməkdaşları Sadaxlıda olublar və Bakının xilaskarlarından biri olan həmin türk əsgəri ilə bağlı araşdırma apararaq maraqlı faktlar üzə çıxarıblar.
Türk əsgərinin azərbaycanlı xilaskarı, xalq qəhrəmanının nəvəsi
Türk əsgərinin Sadaxlıya gedib çıxması soydaşımız Məmməd Hacıməhəmməd oğlu Xudiyevlə (1856-1976) bağlıdır. Onun nəvələri Veys Xudiyev və Elizbar Xudiyev babalarının onlara danışdığı və 1918-ci ilə aid olan tarixçəni bizimlə bölüşüblər.
Məmməd kişi gürcü çarı II İraklinin sadiq silahdaşı, azərbaycanlı xalq qəhrəmanı Xudu Borçalının nəvəsi olub. O, nəinki Sadaxlıda, ətraf kəndlərdə də tanınan tacir olub. Bir gün o, nisyə satdığı malların pulunu yığmaq üçün at arabası ilə qonşu kəndlərə yollanır. Pul dolu xurcunla geri dönərkən əsasən ermənilərin yaşadığı Ağkörpü kəndində xırmanda böyük kütlənin səs-küyünə şahid olur və nə baş verdiyi ilə maraqlanır. Məlum olur ki, bir qrup erməni türk əsgərini edam etməyə hazırlaşır. Danışılanlara görə, bundan əvvəl həmin əsgərin silahdaşını ermənilər onun gözü qarşısında öldürərək yandırıblar.
Məmməd Xudiyev onu tanıyan bir şəxslə ermənilərə türk əsgərini pulla alaraq oğulluğa götürmək istəyini çatdırır. Məmməd kişi 4 oğul sahibi olsa da, oğlunun olmadığını bildirir. Ermənilər pulun əvəzində türk əsgərini sərbəst buraxmağa razılaşırlar. Məmməd kişi xurcunun bir gözündə olan pulları saymadan onlara verir. Pulun məbləği dəqiq bilinməsə də, güman edilir ki, o vaxt üçün külli miqdar təşkil edib.
Əsgərin 25 yaşlı Həsən adlı gənc olduğu məlum olur.
Xudiyevlər ailəsinin yaxını, Sadaxlı sakini Sabir Mehtiyev də Həsənlə bağlı Məmməd kişinin özündən eşitdiyini bildirib. Onun sözlərinə görə, Həsən əsgər yoldaşı ilə Türkiyəyə qayıdan türk hərbçilərindən yorulduqlarına görə geridə qalıb və ermənilər onları yatmış vəziyyətdə tutublar:
“Məmməd kişi danışırdı ki, qorxmuş halda olan türk əsgərini arabasına mindirərək Sadaxlıya evinə gətirir. O, əsgərin bit-birə basmış şinelini yandırır, üzünü, başını qırxır, çimizdirir, təmiz pal-paltar geyindirir. Həsən həmin gündən Məmməd kişinin evində yaşayır. Məmməd kişi onu doğma övladlarından ayırmırdı. Həsən Məmməd kişiyə ata deyə müraciət edirdi”.
Əsgərin vəfatı, itmiş məzar
Təəssüflər olsun ki, Həsən 3-4 il yaşadıqdan sonra müalicə olunmayan xəstəliyə yoluxur. Xalq təbabəti və loğmanın müalicəsi onun sağalmasına kömək etmir. Əsgərin vərəm xəstəliyindən dünyasını dəyişdiyi ehtimal olunur.
Məmməd Xudiyev bundan çox sarsılır. Onun Həsənlə bağlı arzuları var idi, onu evləndirmək istəyirdi. Gəncin Sadaxlıda bir qıza vurulduğu da bildirilir. Həsəni Məmməd kişinin özü müsəlman adət-ənənəsinə uyğun olaraq Sadaxlı kənd qəbirstanlığında dəfn edir. Məzarın dəqiq yeri bilinmir. Çünki o vaxt məzarın üzərində Həsənin adı yazılan lövhə taxtadan olub, illər sonra çürüyüb və torpağa qarışıb.
Türk əsgərindən yadigar Quran
Həsəndən nə bir sənəd, nə də fotoşəkil qalıb. Onun yalnız Quran kitabı günümüzə qədər gəlib çıxıb. Kitabın üzərində çap tarixi Hicri təqvimi ilə 1328-ci il (Milad təqvimi ilə 1910-cu il) qeyd olunub.
Məmməd kişinin nəvələrinə danışdıqlarına görə, Həsən müqəddəs kitabdan heç ayrılmırmış. Soydaşımız vəfat edərkən Quranı kiçik gəlini Bəsti Xudiyevaya əmanət qoyur.
Bəsti xanım qayınatasının Həsənlə bağlı xatirələrini yadına salır:
“Məmməd kişi danışırdı ki, Həsəni gözündən heç qoymurdu, nəzər-diqqəti həmişə onun üzərində olurdu. Qayınatam bunları danışanda kövrəlirdi, Həsənin gənc yaşda vəfatından çox təəssüflənirdi”.
V.Xudiyevin sözlərinə görə, iş adamı olan mərhum qardaşı sovet dövründə Türkiyədə olarkən Həsən haqqında qaldığı mehmanxananın müdirinə danışır. O, bundan çox təsirlənir və Sadaxlıya gedib Həsənin məzarını ziyarət etmək, əsgərin xatirəsini əbədiləşdirmək istəyini dilə gətirir. Lakin məzarın dəqiq yeri bilinmədiyindən bu istəkləri reallaşdırmaq mümkün olmur.
Bakının xilaskarının xatirəsinə ehtiram
Həmsöhbətlərimizlə birgə kənd qəbirstanlığına yollanırıq. İlk öncə türk əsgərinə ata-analıq etmiş Məmməd kişi və həyat yoldaşı Sofiya xanımın məzarlarını ziyarət edərək xatirələrini anırıq.
Həsənin dəfn olunduğu yeri indi yalnız təxmin etmək olur. Ondan bir neçə il öncə Məmməd Xudiyevin qardaşı İsmayıl dünyasını dəyişib. Məmməd kişi qardaşını özü dəfn edib. Həmin yer köhnə qəbirstanlığın ərazisinə düşür. Həsənin də İsmayıl Xudiyevin məzarı yaxınlığında torpağa tapşırıldığı güman edilir.
Həmin yerə qalxırıq, türk əsgərinin uyuduğu təxmin edilən yerə çiçək qoymaqla yanaşı, kiçik ölçüdə Azərbaycan və Türkiyə bayraqlarını da sancırıq.
Xudiyevlərin və Sadaxlı sakinlərinin istəyi
Sadaxlı sakini Sabir Mehtiyev türk əsgəri ilə bağlı məsələ barədə Türkiyənin Gürcüstandakı səfirliyini məlumatlandırdığını söyləyib. O, Həsənin məzarının aşkarlanması üçün Türkiyə tərəfinin köməyinə ehtiyacın olduğunu bildirib: “Həsən xilaskar türk əsgəri olub. Biz onu sadaxlılı kimi qəbul edirik. Onun dəfn olunduğu yer dəqiqləşdirilsə idi, xatirə lövhəsinin qoyulmasına biz də dəstək olardıq. Qəbirstanlığı hər ziyarət edəndə onun da əziz xatirəsini məzarı başında yad edərdik”.
Məzarın dəqiq yerinin müəyyən edilməsi və xatirə lövhəsinin qoyulması Xudiyevlərin də istəyidir. V.Xudiyevin sözlərinə görə, türk əsgərinin məzarı üzə çıxarılsa və başdaşı qoyulsa, Məmməd kişinin xeyirxahlığı və Həsənin xatirəsi yalnız indiki nəsillər üçün deyil, gələcək nəsillərin də yaddaşında qorunub saxlanılar.
Xəbərin oxunma sayı : 784
Maraqlı
Xəbərlər
-
Bu gün instaqramda olanlar - Fotolar
-
Rusiya parlamentinin komitə sədrinin müavini: “Hazırda Qarabağda sülhməramlılar lazım deyil”
-
İran vətəndaşı tərəfindən narkokuryerliyə cəlb olunan dəstə üzvü ələ keçdi - VİDEO
-
Bu halda Rusiyaya qalib gəlmək şansımız yoxdur - Zelenski
-
Vüqar Qurbanov işdən çıxardığı müavinə yeni vəzifə verdi - FOTO
-
Xiyarın qiyməti dəyişməyib, pomidorun qiyməti 4,3% bahalaşıb – Rəsmi
-
Ceyhun Bayramov AQEM-in baş katibi ilə görüşüb - FOTO
-
“Dövlətin yürütdüyü siyasətə güvənməliyik” - Ramin Əhmədov
-
Avropa Komissiyasının rəhbəri: “Rusiyaya görə hərbi büdcə xərclərimizi 20 faiz artırmışıq”
-
Yer kürəsində güclü maqnit qasırğası müşahidə olunacaq - Xəbərdarlıq
-
Sülhməramlıların Qarabağdan çıxmasının yeni görüntüləri – VİDEO
-
“Bank Avrasiya”nın xalis mənfəəti 23% azalıb - Kredit portfeli kiçilib
-
Azərbaycanda bu futbol oyununa külli miqdarda pul qoyulub - UEFA
-
Prezident İlham Əliyev Şuşa ilə bağlı sərəncam imzalayıb
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Əfv Komissiyası toplandı: daha 100-dən artıq müraciətə baxılıb
-
Zeytun yağını xaricə 9,5 manata, özümüzə 16 manata satırıq
-
Əri ilə boşanan qadın qızını başqa kişiyə təhvil verdi - İDDİA + FOTO
-
“16 milyon seçicinin səsverməyə getməməsi seçkinin nəticələrinə təsirsiz ötüşməyib“ - Ərdoğan
-
“Aİ-nin rəhbərliyi dəyişməlidir” - Viktor Orban
-
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
-
“Qadınların pensiya yaşı kişilərlə müqayisədə aşağı salınsın” - Əli Məsimlidən təklif
-
Azərbaycanda film kimi olay: Kişi evli ola-ola başqası ilə nigaha girib
-
“Hər iki ölkənin ali rəhbərliyi qərar qəbul edib“ - Hikmət Hacıyev sülhməramlıların çıxarılmasından danışdı
-
Jurnalist Cəmil Məmmədliyə hökm oxundu - FOTO
-
Rusiya qoşunları Çerniqova raket zərbəsi endirib: Ölənlər və yaralananlar var
-
Çovdarovun 30 milyonluq əmlakı əlindən çıxdı - Son qərar
-
Sülhməramlılar Qarabağdan çıxır - Kreml təsdiqlədi
-
Yaşı 30-dan aşağı olan milyarderlər -Siyahı
-
Müştərilər “AFB Bank”dan pullarını geri götürür – Bank zərərlə işləyir
-
Sabah 28 dərəcə isti olacaq - Hava
-
Aşağı Güzdəkdə təhlükə: “Göl zəhərli ilanlar, vəhşi heyvanlarla doludur”
-
“İsrailin İrana ən kiçik hücumu belə olsa, şiddətli qarşıdurma yaşanacaq“ - İbrahim Rəisi
-
Rusiyanın üç hava limanında uçuşlar dayandırıldı - SƏBƏB
-
Deputat cərimələrin artırılmasını istəyir: “Cərimənin məbləği elədir ki...“
-
Bayden Yaxın Şərqdə münaqişənin genişlənməsini istəmir - Con Kirbi
-
İlham Əliyev Kayrat Sarıbayı qəbul etdi - YENİLƏNİB
-
Azərbaycanda banklar son 3 ayda nə qədər pul qazanıblar? – Tam siyahı
-
Bu klinikalar sertifikasiyadan keçməyən həkimlərlə işləyir? - SİYAHI
-
Əsgəran avtomobil yolunun inşasına başlanıldı - FOTOLAR
-
Dövlət İnvestisiya Şirkəti pulları belə batırıb... - Hesablama Palatasının ŞOK HESABATI
-
Azərbaycan XİN Fransaya xəbərdarlıq etdi:“Heç bir nəticə verməyəcək”
-
Ermənistana məxsus kvadrokopter zərərsizləşdirildi - RƏSMİ
-
Deputatlığa namizəd olan iş adamının ölkədən çıxışına qadağa qoyula bilər
-
Nazir Baş İdarəyə rəis müavinini işdən çıxardı - Yerinə Şabanovu təyin etdi
-
Aytən Səfərova yol qəzasına düşüb – Ölən var
-
Bakıda görmə məhdudiyyətli şəxs evini kirayə verdi, bütün əşyaları oğurlandı - VİDEO
-
Sabiq deputat Hadı Rəcəbli vəfat edib - Burada dəfn olunacaq
-
Əfv sərəncamı kimlərə şamil olunacaq? - VİDEO
-
Bakıda işıq dirəkləri oğurlanan, qaranlığa qərq olan yol - VİDEO
-
“Vaşinqton Ukraynanın effektiv müdafiə əməliyyatlarını aparmaq imkanını məhdudlaşdırır“ - ABŞ institutu
-
Bazarlarda satılan mövsümə uyğun olmayan meyvələrin qiymətləri - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
“Qərb Ukraynada “Dəmir qübbə” sistemi yarada bilməz” - Borrel
-
Masallıda məktəb binası qəzalı vəziyyətdədir - VİDEO
-
Sevdanın geyimi tənqid olundu - Video
-
Ən yaxşı məşqçilərinin siyahısı açıqlandı:Qurbanovun reytinqi yüksəlib
-
Fransa Azərbaycandakı səfirini geri çağırdı
-
İranın öz simasını qorumaq əməliyyatı - VİDEO
-
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
-
Deputatlar toplanır - Gündəlikdə 14 məsələ var
-
Ceyhun Bayramov Aİ-nin xüsusi nümayəndəsi ilə görüşüb - Nələr müzakirə olunub?
-
Elm və Təhsil Nazirliyində “nüfuz savaşı” – Aparat rəhbəri ilə müavini nəyin davasını aparır?
-
Nikol Paşinyanın həyat yoldaşının yeni oliqarxiya axtarışı - TƏHLİL + FOTO
-
Jurnalist övladları imtahanlarda neçə bal topladılar… - SİYAHI+FOTO
-
Azərbaycan İran və Türkmənistandan pomidor almağa başlayıb – 94 qəpiyə
-
DİN tərəfindən müsadirə edilmiş 2 ton narkotik məhv edilib - VİDEO
-
“Türkiyənin milli gəliri 1,1 trilyon dolları ötüb” - Ərdoğan
-
Leyla Əliyevanın iştirakı ilə paytaxtın Nizami rayonunda ağacəkmə aksiyası keçirilib - FOTOLAR
-
Aleksandr Vuçiç Prezident İlham Əliyevə zəng etdi - Müzakirə
-
Əsirlikdən azad olunan dini abidələrimiz və tikilən yeni məscidlər - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Azərbaycanda ən çox bu universitetin məzunları iş tapıblar - SİYAHI
-
“Mənzurə Mətanəti biabır etdi: “O, yaxşı şpaqat aça bilər...“ - VİDEO
-
Şəxsi bank kart məlumatları ələ keçirilir - DİN-dən XƏBƏRDARLIQ
-
Bakının illər sonra ilk dəfə səki salınan küçəsi - FOTO
-
Azərbaycan Avropa Şurasına qayıdır... - Qərar qəbul edilib
-
Yaxın günlərdə 156 ailə Füzuli şəhərinə köçürüləcək - Püşkatma keçirilib + FOTOLAR
-
Şirkətlər “Bank Respublika”dan 45 milyondan çox depoziti geri çəkiblər - Aktivləri isə azalıb
-
Buraxılış imtahanında 39 nəfər 300 bal toplayıb – SİYAHI
-
İki ayda 3456 boşanma: Ailələr niyə dağılır?
-
Dünyanın ən zəngin 10 varisinin adı açıqlanıb - SİYAHI
-
“Naxçıvanqala”nın divarı bərpa zamanı yol verilmiş nöqsanlara görə uçub – FOTOLAR
-
Bakıda ucuz qiymətə çıxarışlı mənzillər satılır - ÜNVANLAR
-
Qeyri-etik paşlaşımlar edən daha bir tiktoker həbs edildi - 30 sutka
-
“Ukrayna sülh danışıqlarına hazırdır” - Zelenski
-
Avtomobilinizi sığorta edərkən diqqətli olun – Ən çox şikayət olunan şirkətlər
-
Masazırda narkoanbar kimi istifadə olunan ev aşkarlanıb - Həbs edilənlər var
-
Hadisə onu aşağıdan çəkən operatora əsəbiləşdi - VİDEO
-
Azərbaycanda kimlər daha çox əmək haqqı alır? – Siyahı
-
“Medeks Hospital“da bu həkimlər sertifikasiyadan keçməyib - Külli miqdarda cərimə
-
Bakıda 24, rayonlarda 27 dərəcə isti olacaq - PROQNOZ
-
Həcc ziyarəti üçün kvota niyə azaldılıb? - QMİ-dən açıqlama
-
“Şirvan suvarma kanalı istifadəyə veriləndən sonra Hacıqabul gölü də dolacaq” - İlham Əliyev
-
Neft hasilatı azalıb, qaz hasilatı artıb – “Sənaye məhsulunun 64,5 faizi mədənçıxarma sektorunun payına düşür”
-
Reklam Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri vəzifəsindən azad edilib - Yeni təyinat
-
Buraxılış imtahanının nəticələri açıqlanıb - 11 nəfərin nəticəsi ləğv olunub
-
Prezident Şirvan suvarma kanalının təməlini qoydu - Video+Fotolar
-
İdman Akademiyası aprel ayında Novruz tədbiri keçirəcək? – 14 min pul xərcləyəcək
-
Bakıda müğənni səhnəyə çılpaq çıxdı, restoran üzr istədi - VİDEO
-
Vəfat edən şəxsin pensiya kapitalının aqibəti necə olur? – AÇIQLAMA
-
AQTA soğan təsərrüfatlarında monitorinq aparıb: Nöqsanlar aşkarlanıb
-
Ruben Vardanyan - “Çirkli pulları yuma“ hesabatlarında, yoxsa Nobel namizədliyində?
-
“İranın İsrailə cavab zərbəsi endirəcəyini bilirdik“ - Jozep Borrell
-
Bu rayonda uşaqların yarısı nikahdankənar doğulub – Rəsmi
-
Vaxtilə düşmənin qurutduğu torpaqlar yenidən canlanıb - VİDEO
-
Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 30 nəfər saxlanılıb - DİN
-
“ABŞ İsrailin özünümüdafiə hüququnu tanıyır“ - Ostin
-
Prezident İlham Əliyev Şirvan suvarma kanalının təməlini qoyub
-
Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
-
O dünyaya gedənin ölüm sənədini bu dünyada niyə vermirlər? - VİDEO
-
54 yaşlı Cennifer Lopes çəhrayı qısa ətəkli paltarda görünüb - FOTO
-
Liviya Afrikada lider oldu - Neft hasilatına görə
-
Dövlət tərəfindən təyin edilən pulsuz dərmanları ala bilmirik - ŞİKAYƏT + VİDEO
-
1500-ə yaxın ailənin məskunlaşdığı ərazidə heç bir küçənin adı yoxdur - VİDEO
-
Çexiyada göy öskürək kabusu: Rekord sayda yoluxma var
-
Yeni dələduzluq növü: “Kəsirləri düzəldirəm, imtahan ballarını artırıram” - VİDEO
-
Naftalanda narkotik vasitə satan və alan şəxslər saxlanılıblar - FOTOLAR
-
Ermənilərin Xocalıda dağıtdıqları qəbiristanlıq bərpa edilir - VİDEO
-
Müəssisələr maaşları niyə gecikdirir? - VİDEO
-
Laçında tikintisi gedən hava limanının son görüntüləri - VİDEO
TOP 10
ARXİV