![]() |
|














Dünya kütləvi aclıq astanasında: İki seçim yolu var
Tarix 26.11.22, 11:58 |
|

Gələn il ərzində ərzaq qıtlığı ehtimalı yüksək olacaq. Qlobal bazarlar təhdidlərlə qarşı qarşıyadır. Dünya indi iki seçim qarşısındadır: ya inflyasiyaya gedilməli, ya da qlobal iqtisadi böhran elan edilməlidir. Hələlik birinciyə üstünlük verilir.
Mövzu ilə bağlı “Kaspi” qəzetinin yazısını təqdim edirik.
Rusiya-Ukrayna müharibəsi dünyanın siyasi mənzərəsini ciddi şəkildə dəyişdirməklə yanaşı, iqtisadi və sosial çətinliklərə də yol açıb. Hərbi əməliyyatlar dünya bazarlarında kəskin bahalaşma yaradıb, inflyasiya təzyiqlərini də yüksəldib. Bunun nəticəsidir ki, bu gün dünya qiymət artımını, ərzaq qıtlığını ciddi şəkildə hiss edir. Nüfuzlu mərkəzlərin proqnozlarına görə, 2023-cü il ərzində dünyada ərzaq qıtlığı ehtimalı yüksək olacaq. Bu il bütövlükdə dünyada Ukrayna münaqişəsi fonunda ərzaq məhsullarının qiymətində ciddi artım müşahidə olunub. Düzdür, müxtəlif ölkələrdə vəziyyət eyni deyil - ən yoxsul bölgələr digərlərindən daha çox əziyyət çəkir. İyulda Rusiya, Ukrayna, Türkiyə və BMT arasında imzalanmış taxıl sazişi kənd təsərrüfatı məhsullarının Ukrayna limanlarından maneəsiz ixracına imkan yaradıb, taxılın qiymətini sabit saxlayıb və qlobal qıtlıq riskini azaldıb. Lakin BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının məlumatına görə, bu il qlobal ərzaq idxalı xərcləri rekord səviyyəyə - 1,94 trilyon dollara yüksəlib. Buna səbəb isə istehsal xərclərinin kəskin artması və təchizat zəncirinin pozulması olub. Ekspertlərin qeyd etdiyi kimi, qlobal bazarlar monetar və fiskal təhdidlərlə qarşı-qarşıyadır. Dünya indi iki seçim qarşısındadır: ya inflyasiyaya gedilməli, ya da qlobal iqtisadi böhran elan edilməlidir. Hələlik birinciyə üstünlük verilir.
Hər gün təxminən 828 milyon insan ac yatır
BMT bu günlərdə rəsmi olaraq dünya əhalisinin 8 milyard nəfər həddinə çatdığını açıqlayıb. Son onilliklərdə müşahidə olunan və bundan sonra da davam edəcək əhəmiyyətli artıma diqqət çəkən təşkilat, bütün dünyada ərzaq təhlükəsizliyi və qiymətlərlə bağlı narahatlıqlarını dilə gətirib. Dünyada ərzaq yardımı göstərən BMT-nin Ümumdünya Ərzaq Proqramına (WFP) görə, hər gün təxminən 828 milyon insan ac yatır. 2019-cu ildən bəri ərzaq təhlükəsizliyi riski ilə üzləşən insanların sayı 135 milyondan 345 milyona yüksəlib.
Hər il dünya qidalanma üçün təxminən 4 milyard ton ərzaq istehsal edir. BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının məlumatına görə, bütün ərzaqların demək olar ki, üçdəbiri, - təxminən 1,3 milyard ton meyvə, tərəvəz, süd və ət məhsulları israf edilir.
2080-ci ildə dünyada əhali sayı 10 milyard nəfəri keçəcək
Paralel olaraq 1950-ci illərdən etibarən dünya əhalisinin sayı da tədricən artır. 2020-ci ildə artım 1 faizdən bir qədər az idi. BMT-nin son proqnozlarına görə, dünya əhalisi 2030-cu ilə qədər 8,5 milyarda, 2050-ci ilə qədər isə 9,7 milyarda çata bilər. 2080-ci ildə əhali sayının 10,4 milyard nəfərə çatacağı gözlənilir. BMT-nin İqtisadi və Sosial Məsələlər Departamentinin Əhali Bölməsinin məlumatına görə, Hindistan gələn il dünyanın ən çox əhalisi olan ölkəsi kimi Çini keçəcək. 2050-ci ilə qədər dünya əhalisinin proqnozlaşdırılan artımının təxminən yarısı səkkiz ölkədə olacaq: Konqo Demokratik Respublikası, Misir, Efiopiya, Hindistan, Nigeriya, Pakistan, Filippin və Tanzaniya Birləşmiş Respublikası.
Birgə fəaliyyət planı hazırlanmasa
G20 sammitində BMT-nin baş katibi dünya liderlərinə bildirib ki, birgə fəaliyyət planı hazırlanmasa, ərzaqla bağlı problemlər 2023-cü ildə ərzaq qıtlığına səbəb olacaq. Ukraynadakı böhran qiymətlərin artmasına səbəb olub. Həm Rusiya, həm də Ukrayna buğda, arpa, qarğıdalı və bitki yağının mühüm tədarükçüləridir. May ayında ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin rəhbəri Samanta Pauer bildirib ki, vəziyyət qlobal miqyasda ərzaq və gübrə çatışmazlığına gətirib çıxarıb və bu, bütün dünyada istehlakçılar və fermerlər üçün yüksək qiymətlərə səbəb olub. BMT-nin hesabatına görə, vəziyyət koronavirus pandemiyası səbəbindən daha da pisləşib. Oktyabr ayında Ümumdünya Ərzaq Proqramının direktoru Devid Bisli bildirib ki, dünya kütləvi aclıq astanasındadır və liderlər humanitar yardımı təmin etmək üçün hərəkətə keçməlidirlər.
BMT-nin məlumatına görə, Afrikanın Saharaaltı ölkələrində ərzaq təhlükəsizliyi riski 66,2 faiz təşkil edir. Dünyada kifayət qədər qidalanmayan insanların yarıdan çoxu Asiyada, üçdəbiri isə Afrikada yaşayır.
Azərbaycan vəziyyətdən çıxacaq
Azərbaycanda ərzaq böhranı özünü qiymətlərin baha olması, inflyasiyanın sürətlənməsi ilə göstərməkdədir. Yerli ekspertlər hesab edir ki, Azərbaycanın buğda aldığı hər iki ölkədə - Rusiya və Qazaxıstanda bu il buğda istehsalında artım proqnozlaşdırılır. Bu o deməkdir ki, əsas ərzaq məhsulu olan buğda təchizatında qıtlıq yaranmayacaq. Lakin Azərbaycan qlobal bazar qiymətlərinin bahalaşması fonunda buğda bazarında kəskin qiymət rəqabəti ilə üzləşə bilər. İşğaldan azad olunmuş ərazilərdən yeni torpaqların əkin dövriyyəsinə cəlb edilməsi, dünya miqyasında əhalinin gündəlik tələbatına daxil olan bir sıra ərzaq və qeyri-ərzaq məhsullarının qiymətinin artım dinamikası da nəzərə alınmaqla, Azərbaycanda ərzaq təhlükəsizliyi tədbirləri üçün 625,2 milyon manat vəsait proqnozlaşdırılıb ki, bu da 2022-ci illə müqayisədə 38,6 faiz çoxdur. Beləliklə də, növbəti il ərzində ölkəmizi ərzaq böhranı gözləməsə də, büdcədən ayrılacaq vəsait baş verə biləcək hər hansı fors-major hallardan yaxa qurtarmağa kömək edə biləcək.
Xəbərin oxunma sayı : 364
loading...
Dünya
Xəbərlər
-
Azərbaycana gətirilən telefonların rəsmiləşdirilməsi ilə bağlı qoyulan tələb nələri dəyişəcək? - FOTO
-
Xaricdə verilən diplomlar Azərbaycanda hansı hallarda tanınacaq? - DETALLAR
-
“Türkiyəyə xilasetmə qrupları və tibbi yardım göndəriləcək” - Netanyahu
-
Nazirlik səfirliyimizə hücumla bağlı videoçarx yaydı - VİDEO
-
Azərbaycanın axtarış-xilasetmə qrupu Adanadan Kahramanmaraşa yollanıb - FOTO
-
Zəlzələdə ölənlərin sayı 1500-ə çatır -8 533 nəfər yaralanıb
-
“Azərbaycandan getmiş 420 nəfərlik xilasedici heyət sonacan Türkiyədə fəaliyyət göstərəcək” - General
-
Türkiyədəki güclü zəlzələ qonşu ölkələrə də sirayət etdi: Suriyada 800 nəfər öldü
-
“Pakistan Türkiyəyə yardım edəcək” - Şahbaz Şərif
-
“NATO və Avropa Birliyindən əlavə 45 ölkədən də yardım təklifi almışıq” - Ərdoğan
-
“Artıq redaktorlar, şöbə müdirləri də jurnalist kimi qeydiyyata alınacaqlar” - Əhməd İsmayılov
-
Son sutkada 3 nəfər COVID-19-a yoluxub - Ölən yoxdur
-
“İran polisi səfirliyə hücumun qarşısını almaq üçün heç bir tədbir görməyib“ - Azərbaycan XİN
-
Azərbaycandan xaricə ən çox məhsul satan 10 şəxs - Siyahı
-
Putin riskli qərarlar qəbul etməkdən çəkinir - ISW
-
Daha 8 qazimiz Vətənə qayıdıb - SİYAHI
-
İlham Əliyev Ərdoğana zəng etdi - Humanitar yardım göndəriləcək
-
Zəlzələdə 912 nəfər ölüb, 5385 nəfər yaralanıb - Ərdoğan açıqladı
-
Pirşağının açınacaqlı vəziyyəti – Sakinlərdən prezidentə müraciət…
-
Nazir bu xanımı yüksək vəzifəyə təyin etdi - FOTO
-
“Zəlzələ nəticəsində 3 hərbçimiz şəhid olub, yaralılar var” - Hulusi Akar
-
Şanlıurfada salamat görünən yaşayış binasının çökmə anı - VİDEO
-
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda yollar buz bağlayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Naxçıvanbank”da daha bir dəyişiklik – Səhmdarların sayı azaldı
-
Ərdoğan AFAD-ın qərargahına gedib - Zəlzələ bölgəsi ilə bağlı işləri koordinasiya edəcək
-
Uyğurların taleyi puldan üstün – “The Hill”
-
Mehriban Əliyeva Türkiyədəki zəlzələ ilə bağlı paylaşım edib - FOTO
-
Jurnalistlər media reyestri olmadan da fəaliyyətini davam etdirə bilər - Əhməd İsmayılov
-
Türkiyədə ölənlərin sayı 284-ə çatdı, 1710 bina dağılıb - CANLI YAYIM
-
“Azərenerji”nin 4,2 milyonluq tenderini Baba Rzayevin qohumlarına bağlı şirkət uddu – Faktlar
-
Muxtar Babayev xidmət rəisini işdən çıxardı - FOTO
-
İlham Əliyevdən Türkiyədəki dəhşətli zəlzələ ilə bağlı paylaşım - FOTO
-
Cəbrayıl rayonunun Mahmudlu kəndi - FOTO
-
Türkiyədə dağıntılar altında qalan uşaqların xilas edilməsinin görüntüləri - VİDEO
-
FHN-in xilasetmə qüvvələri Türkiyəyə göndərilir - Prezident tapşırıq
-
Adanadakı zəlzələdə dağıntılar altında qalanlar kömək istəyirlər - VİDEO
-
İlham Əliyev Rəcəb Tayyib Ərdoğana başsağlığı verdi
-
“Moskva və Tehran Tatarıstanda dron zavodu açmağı planlaşdırır“ - KİV
-
Paytaxtın hansı küçələrində tıxac var? - SİYAHI
-
Türkiyədə 7,4 bal gücündə zəlzələ - Xeyli sayda ölü və yaralı var
-
Laçın- Xankəndi yolu: Ekoaksiya 57 gündür davam edir
-
Məşhur model çılpaq görüntülərini paylaşdı - FOTO
-
Zaqatalanın qazsız kəndlərinin çətinlikləri - VİDEO
-
İsrail Kiyevə raket və PUA-lara qarşı ilkin xəbərdarlıq sistemləri verəcək - Ukrayna MN
-
Sumqayıtda dəhşət: Əri ölən qadın qonşuların oğlanları ilə... - Şok təfərrüat
-
Kərə yağı bahalaşdı - VİDEO
-
“Vəziyyət gərginləşir” - Zelenski
-
“40 manata da arayış olar?” - ARAŞDIRMA
-
Evli qadınlar arasında “Kainat gözəli”nin qalibi məlum olub - FOTOLAR
-
Ramiz Mehdiyev 16 min manat cərimələndi - SƏBƏB
-
17 yaşlı oğlan özündən kiçik qızla görüşdü: “Evdə heç kəs yox idi...“ - ŞOK CİNAYƏT
-
Vergi tələbindən sonra vətəndaşlar banklardakı əmanətlərini çəkəcəklər? - ARAŞDIRMA
-
Molla rejimi tarixi binaları sökür - FOTO
-
“Ötən il Rusiya ilə Ukrayna arasında danışıqlar Qərb tərəfindən dayandırılıb” - İsrailin sabiq baş naziri
-
Ceyhun Bayramov İranda səfirliyə hücum zamanı yaralananları ziyarət edib - FOTO
-
Abşeronda yeni doğulan körpəsini asfaltın üstünə atan ana necə ələ keçdi? - TƏFƏRRÜAT
-
Turizm zonalarını çirkləndirənlər cərimələndi - FOTO
-
İranda kəşfiyyat polisinin rəisi inqilabçılar tərəfindən öldürüldü - FOTO
-
Azərbaycanda son sutkada 18 nəfər koronavirusa yoluxub -1 nəfər vəfat edib
-
PSJ rəsmisi Messi ilə bağlı vəziyyəti açıqladı: “Müqavilə imzalasa...“
-
Özünü aldatma yoxsa, psixoloji problem: Özündən başqa hamıya oxşayanlar - FOTO
-
“Tanklardan Rusiyaya hücum etmək üçün istifadə edilməyəcək“ - Şolz
-
Suriyada minaya düşən, Türkiyədə İŞİD-çi kimi tutulub bəraət alan azərbaycanlı…
-
Qarşılıqlı maraqlar əsasında qurulmuş əməkdaşlıq
-
Azərbaycanlı gənc 145 min manatlıq təqaüdü necə alıb? - FOTOLAR
-
“Yunanıstan illüziyalar aləmində yaşayır” - Türkiyənin müdafiə naziri
-
Bakıda külək əsəcək, dağlıq rayonlara qar yağacaq - Sabahın havası
-
“İranla nüvə sazişi üzrə razılığa gəlmək çətindir” - Borel
-
Saxta və keyfiyyətsiz dərmanlar ölkəyə necə gəlir? - ARAŞDIRMA
-
“Bığ saxlamaq istəyirdim, yoldaşım icazə vermədi” - Nazir
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim etdi - VİDEO
-
“İsrailin Ukraynaya silah tədarükü məsələsi araşdırılır” - Benyamin Netanyahu
-
Azərbaycan və Rumıniya arasında energetika sahəsində əməkdaşlığın aktuallığı durmadan artır
-
Təhsildə süni intellekt dövrü başlayır: Bəs bunun əhəmiyyəti nə olacaq?
-
Bu şəxslər də ölkəyə keçə bilər - Naxçıvan sərhədində yenilik
-
Sumqayıtda vəkil özünü asdı – FOTO
-
Peyvənd xofu nədən qaynaqlanır? - SƏBƏBLƏR
-
Azərbaycan – Rumıniya əməkdaşlığı Avropa ilə münasibələrimizə böyük töhfələr verir
-
“Ermənistan verilən fürsətdən istifadə etməlidir” - Hulusi Akar
-
Sosial şəbəkələrdə İrana işləyənlər - VİDEO
-
ABŞ Çinin hava şarını vurdu - VİDEO
-
“Subay vaxtı səhnə daha maraqlı olur“ - Xatirə
-
Azərbaycan cüdoçusu qızıI medal qazandı - Böyük Dəbilqə
-
Masazır qəsəbəsində yol problemi: Seçicilərinin səsinə hay verməyən deputat - FOTO
-
Sərnişin siqaret çəkdi, cərimə sürücüyə yazıldı - VİDEO
-
Bunu edən sürücülər 40 AZN cərimələnirlər - VİDEO
-
Lənkəran sakinləri bu şirkətə görə etiraz aksiyası keçirdilər - FOTO
-
“İsveç minaları bilərəkdən tapdalayır” - Mövlud Çavuşoğlu
-
ABŞ Çinə sanksiya tətbiq edəcək - İrana görə
-
“2024-cü ildə Azərbaycandan təbii qaz alacağımıza ümid edirik” - Serbiyalı nazir
-
Azərbaycanda ən çox ziyarət olunan dövlət saytları açıqlanıb - FOTO
-
Rusiyanı 1 milyona yaxın adam tərk edib – Gürcüstanda 100 min nəfərdən çox rusiyalı var
-
“Kral“ şirkəti doğrudan da halal məhsul buraxırsa, normal monitorinqə şərait yaratsın“ - İLGİNC AÇIQLAMA
-
Azərbaycanda daha 22 nəfər COVID-19-a yoluxub, bir nəfər vəfat edib - FOTO
-
İran əngəl törədir ancaq, Zəngəzur dəhlizi açılacaq - Türkiyəli deputat
-
Medvedev Kiyevə xəbərdarlıq etdi: “Krıma zərbələr endirilərsə, bütün Ukraynadan qisas alınacaq”
-
Arabir yağış yağacaq – Sabahın havası
-
İran Azərbaycanda casus şəbəkəsini necə yaradıb? - Faktlar açıqlandı
-
Xırdalan və Masazırda narkotik vasitələrin satışı ilə məşğul olan 2 nəfər saxlanılıb - VİDEO
-
Pensiyaların artması üçün yenilik edilir - Qanuna dəyişiklik - FOTO
-
“Ən-Nəsr”in baş məşqçisi: “Klub bütünlüklə Ronaldudan asılı deyil”
-
Göyçayda narkotikə görə üç nəfər saxlanılıb - VİDEO
-
İnzibati Xətalar Məcəlləsində dəyişiklik edildi: Yeni cərimələr müəyyənləşdi
-
Marketlər polietilen torbaları müştərilərə neçəyə satacaq? - VİDEO
-
Sumqayıtda bəzi avtobuslarda gediş haqqı 20 qəpik qalxdı - Süni qiymət artıranlara xəbərdarlıq
-
Rusiya Mariupola qoşun yerləşdirir - Onminlərlə hərbçidən ibarət “canlı qalxan” yaradır
-
Xarici səyyahlar Xankəndi yolunda aksiya keçirilən ərazidə olublar - FOTOLAR
-
Sabunçuda narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi ilə məşğul olan 49 nəfər saxlanılıb - FOTO/VİDEO
-
“Rusiya nüvə silahından istifadə edə bilər“ - Medvedev
-
“Instagram” “Twitter” funksiyası əldə edir - FOTO
-
Yoxa çıxan soğan: Problemin həlli nədir?
-
Xəbəri olmadan 2 nəfər evinə qeydiyyata düşdü - VİDEO
-
Sərnişinlərin ödənişindən 5% tutan şirkətin ünvanı Vüsal Kərimlinin evidir? – VİDEO
-
“Hakimiyyəti Bəxtiyar Hacıyevi dərhal həbsdən azad etməyə çağırıram“ - Dunya Miyatoviç
-
Azərbaycan Ordusunda atəş hazırlığı üzrə praktiki çalışmalar yerinə yetirilib - VİDEO
-
Bu teatrın direktorunun vəzifəsinə xitam verildi - FOTO
-
“Rusiyanın Ukraynadakı döyüş effektivliyi xeyli aşağı düşüb” - ABŞ İnstitutu
-
Zibil atarkən ehtiyatlı olun: Cərimələnə bilərsiniz
-
Xankəndi-Laçın yolundakı aksiyanın 55-ci günü - Ekofəallar etirazlarını davam etdirir
-
Ebru Gündeş özündən 19 yaş kiçik sevgilisi ilə barışdı - FOTO
TOP 10
ARXİV