![]() |
|














Dollara tələb artımı davam edir: devalvasiya gözlənilirmi?
Tarix 01.06.24, 9:12 |
|

Azərbaycanda ötən ilin payızından müşahidə edilən dollara tələbatın artması prosesi davam edir. Belə ki, 2024-cü ilin yanvar-may aylarında Azərbaycan Mərkəzi Bankında (AMB) keçirilən 37 valyuta hərracında ümumilikdə banklara 2 milyard 968 milyon ABŞ dolları satılıb.
AzFakt.com "Yeni Müsavat”a istinadən xəbər verir ki, satılan dolların həcmi ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2 dəfə çoxdur. Belə ki, ötən ilin yanvar-may aylarında keçirilən valyuta hərraclarında banklara cəmi 1 milyard 492.4 milyon ABŞ dolları satılıb. May ayında keçirilən 7 valyuta hərracında isə valyuta satışının məbləği 558.6 milyon dollar təşkil edib. Bu da ötən ilin may ayındakı satışlardan 2 dəfə yüksəkdir.
Azərbaycanda əhalinin banklardan əldə etdiyi nağd ABŞ dollarına tələbi də kəskin artıb. Belə ki, 2024-cü ilin yanvar-mart ayları ərzində banklar əhaliyə nağd 931.3 milyon ABŞ dolları satıblar. Bu da illik müqayisədə 491.5 milyon manat və ya 112 faiz (2 dəfə) artım deməkdir. Aylar üzrə götürsək, 2024-cü ilin yanvarında əhali banklardan 211.5 milyon dollar, fevralında 499.58 milyon dollar, martında isə 220.21 milyon dollar nağd alış edib. 2023-cü ilin ilk rübündə əhali banklardan nağd 439.78 milyon dollar əldə etmişdi.
Birinci rübdə həmçinin bankların əhalidən dollar alışında azalma var. Belə ki, rüb ərzində banklar əhalidən 351.27 milyon dollar alıb. 2023-cü ilin eyni dövründə alışların həcmi 367.96 milyon dollar olmuşdu. Göründüyü kimi, bu ilin birinci rübündə banklardan əhaliyə 580.02 milyon ABŞ dolları axın olub.
Qeyd edək ki, AMB hələ mayın əvvəlində dollar tələbin artması prosesinin dayandığını elan etmişdi. Baş bankir Taleh Kazımov bildirmişdi ki, valyuta bazarında müşahidə edilən kəskin artım artıq bitib. Onun sözlərinə görə, ilin əvvəlində xarici valyutaya olan artım dövlət büdcəsinin xərclərinin ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 28 faiz artması ilə əlaqədardır. O bildirib ki, həmçinin bu dövrdə hüquqi şəxslərin avans ödənişləri və Azərbaycan iqtisadiyyatına edilən investisiyalar artıb: "Həm büdcə xərclərinin, avans ödənişlərinin, həm də investisiyaların artması xarici valyutaya tələb yaradıb. Bu sadaladığım amillərdən başqa valyutaya tələbin artmasına subyektiv yanaşma da təsir göstərib. Hal-hazırda valyuta bazarında vəziyyət sabitdir və bazarda olan tendensiya ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə eynidir”.
Lakin mayın yekununda məlum oldu ki, dollar tələb ötən ilkindən iki dəfə çox olub. Doğrudur, AMB dollar tələbin artmasının valyuta bazarında ciddi çətinlik yaratmayacağı qənaətindədir və bunu ölkəyə yetərincə xarici valyuta axınının olması ilə əsaslandırır. Lakin ixracın azalması, idxalın azalması prosesinin getdiyini nəzərə alsaq, gərginliyin yaranacağını da istisna etmək mümkün deyil. Rəsmi statistikaya əsasən 2024-cü ilin yanvar-aprel aylarında Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsi 13 milyard 633,4 milyon ABŞ dolları təşkil edib. "Yeni Müsavat” Dövlət Gömrük Komitəsinin statistikasına əsasən xəbər verir ki, bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 23,8 faiz azalma deməkdir.
Dörd ayda Azərbaycan xaricə 8 milyard 168 milyon 591.68 min dollarlıq mal və məhsul ixrac edib. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə ixracımızın 4 milyard 416 milyon 221.26 min dollar və ya 36,1 faiz azalması deməkdir.
İxracdan fərqli olaraq, idxalımız artıb. Belə ki, dörd ayda xaricdən 5 milyard 464,7 milyon ABŞ dolları dəyərində mal-məhsul almışıq. Bu isə ötən ilin eyni dövrünə nisbətən 3,1 faiz artım deməkdir. Beləliklə, hesabat dövründə xarici ticarət dövriyyəsində 2 milyard 703,8 milyon dollarlıq müsbət saldo yaransa da, bu, ötən ilin eyni dövrünə nisbətən 2,7 dəfə azdır.
Cari ilin 4 ayında ümumi ixracımızın 7 milyard 248 milyon 577.70 min dollarını neft-qaz sektoruna, 920 milyon 13.98 min dollarını isə qeyri-neft-qaz sektoruna daxil olan mallar təşkil edib. Neft-qaz ixracımız ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 36,3 faiz və ya 4 milyard 149 milyon 16.58 min dollar, qeyri-neft ixracımız isə 22,5 faiz və ya 267 milyon 204.68 min dollar azalıb.
Onu da bildirək ki, bu ilin əvvəlindən ölkəyə fiziki şəxslər tərəfindən göndərilən valyutanın həcmi də azalıb. AMB-nin məlumatına görə, 2024-cü ilin yanvar-mart aylarında Azərbaycanda banklara sürətli pul köçürmə sistemləri vasitəsi ilə 465.2 milyon manat vəsait daxil olub. Azərbaycanda banklardan xaricə göndərilən vəsaitin həcmi isə 129 milyon manata bərabər olub. Ötən ilin yanvar-mart aylarına nisbətən sürətli pul köçürmə sistemləri vasitəsi ilə banklara daxil olan vəsaitin həcmi 30.9 faiz və ya 207.6 milyon manat, banklardan xaricə köçürmələr isə 26.2 faiz və ya 45.8 milyon manat azalıb.
Qeyd edək ki, ötən ilin ilk 3 ayında Azərbaycanda banklara sürətli pul köçürmə sistemləri vasitəsi ilə 672.8 milyon manat daxil olub. Banklardan xaricə göndərilən vəsaitin həcmi isə 174.8 milyon manat təşkil edib.
İqtisadçı-ekspert Eldəniz Əmirovun fikrincə, dollara tələbin artmasına səbəb olan amillər çoxdur: "Lakin bunlar arasında ən böyük təsirə malik olan 3 amil var. Bunlardan birincisi idxalın artmasıdır. İkincisi isə ilin əvvəlindən devalvasiya olacağına dair yanlış məlumatların yayılmasından yaranan psixoloji amildir. Bu amil əhalinin əlindəki manatı dollara çevirməsi ilə nəticələndi. Üçüncü və daha güclü amil işğaldan azad olunan ərazilərimizdə həyata keçirilən bərpa və yenidənqurma işləridir. Ötən il də, bu il də bərpaya ayrılan vəsaitlər artırılır. Azad olunan ərazilərdə həyata keçirilən tikinti, bərpa işləri daha çox xaricdən olunan xammal hesabına həyata keçirilir. Layihələri icra edənlərin çoxu xarici şirkətlərdir. Bu, idxalın artmasına, daha çox dolların tələb olunmasına səbəb olur. Buna görə də dollara tələbin artmasını ajiotaja çevirməyin tərəfdarı deyiləm”.
E.Əmirov hesab edir ki, ən azı bu il ərzində Azərbaycanda devalvasiya olmayacaq.
Xəbərin oxunma sayı : 739
İqtisadiyyat
Xəbərlər
-
“Laçın hava limanı barədə təəssüratlarım möhtəşəmdir“ - Rusiya səfiri
-
“Madam Ruxa” gözəllik salonunda müştərinin dərisi yanıb - Şikayət
-
Azərbaycanda futbol klubunun rəhbəri olan şirkət sahibi həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
-
“İran həmişə sülh və sabitlik axtarışında olub“ - Pezeşkian
-
Bir vaxtlar zibil idi, indi qızıldan baha: Kilosu 300 manat…
-
Paşinyan Türkiyəyə səfərə gedib - Ərdoğan onu qəbul edəcək
-
Naxçıvan Nazirlər Kabineti Azərbaycan Prezidentinə tabe olacaq - Dəyişiklik
-
Azərbaycan hansı ölkələrə nə qədər investisiya yatırıb? - Siyahı
-
Prezident Laziz Kudratovu qəbul edib - FOTO
-
“Gəncəli Mübariz“in oğlunun şikayəti təmin edilmədi - İş adamı bəraət aldı
-
İran İsraili ən yeni ballistik raketlə vurdu - VİDEOLAR
-
Şəfa Xəlilova dolğu,inyeksiya, botox prosedurlarını necə icra edir? - FOTOFAKT
-
“Nar”ın inklüziv peşə təlimi gəncləri iş həyatına hazırlayır - FOTOLAR
-
Rəsmi iş yeri olmayanlar ipoteka krediti ala biləcəklər? - VİDEO
-
Vilayət Eyvazov DİN-in Hərbi İnstitutunun buraxılış mərasimində - FOTO/VİDEO
-
Bu xəstəxanaya yeni baş həkim təyin edildi - FOTO
-
Fərhad Əhmədovdan milyonlarla dollar rüşvət alınıb - Məhkəmə başlayır
-
Elan saytından maşın almaq istədi, 450 manat ziyana düşdü - VİDEO
-
“İran nüvə bombası hazırlamırdı“ - Qrossi
-
Azərbaycanın bu regionunda şəkər tozu qıtlığı yaşanır - VİDEO
-
“Azərbaycan” məhəlləsinin açılışından FOTOLAR
-
Prezidentlər Maraş dondurması yedi - VİDEO
-
MTN generallarının əmlakı satıldı - Zərərçəkənlərə yüz minlərlə manat ödəndi
-
Tramp İrala bağlı iki həftə ərzində qərar qəbul edəcək - Ağ Ev
-
Prezident Əliyevin Türkiyəyə işgüzar səfəri başa çatıb - Ərdoğan yola saldı
-
Nəcməddin Sadıkovun dindirilməsi istənilib - “Şlyapa Zahid”in məhkəməsi
-
Ərdoğandan tarixi cümlə... - “Könül candan, Türkiyə Azərbaycandan ayrıla bilərmi?...”
-
Prezident Administrasiyasında görüş - Ədalət Vəliyevlə Adəm Bakuvi arasında
-
“Ərdoğanla savaşın ilk günündən çiyin-çiyinə, bir yerdə idik” - İlham Əliyev
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bloqerin qadınlarla sərgüzəştləri: onları videoya çəkdi, sonra isə... – ŞOK TƏFƏRRÜAT
-
Kahramanmaraşda “Azərbaycan“ məhəlləsinin açılış mərasimi keçirilir - CANLI YAYIM
-
Nəcməddin Sadıkovun dindirilməsi istənilib - “Şlyapa Zahid”in məhkəməsi
-
Ata qızını vəhşicəsinə döyərək ölümünü izləyib - TƏFƏRRÜAT
-
Gözləri görməsə də, qətl törətmişdi - 15 il cəza verildi
-
İlham Əliyev Türkiyəyə işgüzar səfərə getdi - FOTOLAR
-
Tramp İrana hücum planını təsdiqləyib - Əmri gözlədir
-
Mirvarid Dilbazi ad gününü niyə gizlədirdi? - Qızı hər şeyi açıqladı
-
Azərbaycanda kriptovalyuta dələduzluğu: Arvadının 55 min manatını ələ keçirdi
-
“İran-İsrail münaqişəsinin coğrafi genişlənməsi təhlükəsi var“ - Kreml
-
Naxçıvanda seçkiləri Prezident təyin edəcək - Konstitusiya dəyişir
-
Diaspora Komitəsinin vəzifəli şəxsi ticarət obyekti inşa etdirib? - FOTO
-
Azərbaycanın 6 universiteti dünyanın TOP 1000 ən yaxşısı siyahısında - SİYAHI
-
İş adamı Hafiz Məmmədov kirayədə qalır - Bütün əmlakını satıb
-
“Netanyahunu dayandırın“ - Madurodan çağırış
-
Laçında su anbarı istifadəyə verildi - Fotolar
-
Rəsmi Bakı İsrail rəhbərliyinə yenidən müraciət etdi - “Ərdəbilin vurulması narahatlıq yaradıb“
-
Xanım iş adamının 100 min dolları blogger tərəfindən ələ keçirilib - Cəmi 2 ay evli olublar
-
Bakıda binanın damında tikilən hovuz söküldü - Fotolar
-
Yeni komisiya yaradıldı - Əli Əsədov sədr, onlar üzv oldu (SİYAHI)
-
“Azərbaycan məhəlləsi“ndə 49 056 iş və yaşayış yeri inşa olunub“ - Ərdoğan
-
Çimərliklərdə yoxlama aparılıb - Nöqsanlar aşkarlanıb
-
“Əmək pensiyaları haqqında” qnaun dəyişir - Kimlərə güzəşt olunacaq?
-
Prezident BP şirkətinin baş icraçı direktorunu qəbul etdi - FOTO
-
Tramp ABŞ-nin İrana mümkün hücumunun uğurlu olacağına şübhə edir - “Axios“
-
Paytaxtda tikinti şirkətinin apardığı işlər yolu yararsız hala saldı - ŞİKAYƏT VİDEO
-
Roliklə nəqliyyat vasitələrinin arası ilə şütüyən gəncləri hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Azərbaycanda yük maşınının sürücüsünə fantastik məbləğdə cərimə yazıldı - VİDEO
-
Putin və Tramp arasında şəxsi görüşün təşkili hazırda müzakirə olunmur - Peskov
-
Goranboyda əkin sahələri suvarıla bilinmir - VİDEO
-
ABŞ yaxın günlərdə İrana zərbə endirməyə hazırlaşır - “Bloomberg”
-
Bakıda 90 il əvvəl istimarı başa çatan bina hələ də sökülmür - VİDEO
-
İlham Əliyev sabah Türkiyəyə gedəcək - Aktual regional proseslər müzakirə ediləcək
-
Bakıda dələduzluq epidemiyası - Polis 1 gündə 10 dələduzu yaxaladı
-
Nazirlikdə büdcəni belə talayıblar ... - 17 ildə nə qədər mənimsənilib?
-
Sevgilisi azadlığa çıxanda şikayət etmişdi - İndi “barışmışıq” deyir
-
“Solovyovun çıxışına görə üzr gözləyirik” - MEDİA
-
DGK-nın hospitalına 1,4 milyonluq tibbi mal satacaq 2 manatlıq “Paşa-K“ Firması kimindir?
-
Anar Məmmədovun Londondakı KFC restoranları 2 ildən sonra gəlir əldə edib - Hesabat
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycana ikinci əl paltarlar hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilib? - Tam siyahı
-
“İranla heç bir danışıq aparılmır“ - İsrail XİN rəhbəri
-
Azərbaycanda kazinolar yalnız bu ərazilərdə təşkil olunacaq - Səbəb açıqlandı
-
Bu il III qrup üzrə bəzi ixtisasların balları artırıla bilər - Məleykə Abbaszadə
-
Ağdamda tikintidə işlədilən fəhlənin maaşı niyə verilmir? - VİDEO
-
Hörmüz boğazı bağlanarsa, ən tez kim “boğular”? - Analiz
-
Naxçıvanda yeni qurum yaradıldı - Rəis təyin olundu
-
Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutunda faciə: Xəstə üçüncü mərtəbədən yıxıldı
-
Bərdədə Cümə məscidinin yanındakı qanunsuz tikintini kim himayə edir? - FOTOLAR
-
Prezidentdən simpozium iştirakçılarına - Müraciət
-
Yaxın Şərqdə gərginlik və neft bazarı: Risklər və proqnozlar
-
Beyləqanda tibb işçilərinin peşə bayramı qeyd edildi - Fotolar
-
“Sobsan” MMC-nin fəaliyyətində pozuntular aşkarlandı -10 min manat cərimə olundu
-
Azərbaycanda ən çox əməkhaqqını bu peşə sahibləri alır - CƏDVƏL
-
“İsrail-İran qarşıdurması bir neçə həftədən artıq davam etməyəcək“ - Fitch
-
Kamran Əliyev Ləmbəranskini işdən çıxardı - FOTO
-
ABŞ və müttəfiqləri Fars körfəzində hərbi mövqelərini gücləndirir - İranla qarşıdurma dərinləşir
-
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxsə - Ağır cəza verildi
-
Azərbaycanda kazinolara icazə veriləcək - Bu şərtlə
-
Seyid Əli Xameneyi elan etdi:“Döyüş başlayır”
-
Kəngərliyə növbəti köç karvanı yola salındı - FOTOLAR
-
İran “MOSSAD“-ın binasını vurdu - VİDEO
-
Azyaşlı qız qətlə yetirilibmiş - Ana 23 il sonra tutulub
-
Tramp İranı Xamenei ilə hədələdi - “Qeyd-şərtsiz təslim”
-
“Ağdamlı Dəmir” yol polisinə tabe olmadı: Üstünə maşın sürdü - VİDEO
-
Zərərçəkənlər danışdı, Vardanyan dinlədi - Fotolar
-
İnam Kərimov Gürcüstan nümayəndə heyəti ilə görüşdü - Fotolar
-
Sərxoş halda qardaşı arvadına qarşı əxlaqsızlıq etdi - Həbs olundu
-
Paytaxtın bəzi ərazilərində qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Beyləqanda yol infrastrukturunun yenilənməsi davam edir - Fotolar
-
Sirli “ZN Trade“ yenə qalib seçildi - Şirkəti agentliklə nə bağlayır?
-
“Tiktok”da vətəndaşların pulunu ələ keçirən şəxs saxlanılıb - VİDEO
-
“Mərcan“ klinikasında ölüm faktı - Nigar Məmmədovnın adı plastik cərrahların siyahısında yoxdur
-
Nazirlər Kabinetindən dəyişiklik - 4 gün ardıcıl iş günü olmayacaq
-
Bakıda unikal dələduzluq... - Məhkəmədə barışıq oldu
-
İçərişəhərdə hotelə çevrilən tarixi bina satılır - QİYMƏT
-
Kamran Əliyevdən əmr - 2 rayona prokuror təyin edildi
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Tehrandakı 10 nüvə obyekti bu gün məhv ediləcək“ - Müdafiə naziri
-
“Çinin G7-yə qoşulmasının əleyhinə deyiləm” - Tramp
-
İsrail bəhanəsi ilə Türkiyə-Azərbaycan qardaşlığına hücum - VİDEO
-
Şəfa Xəlilova dolğu,inyeksiya, botox prosedurlarını necə icra edir? - FOTOFAKT
-
Krıma görə sanksiyaların müddəti uzadıldı - Aİ Şurası yeni qərar verdi
-
“Bu gün Tehrana yeni zərbələr endiriləcək“ - İsrail müdafiə naziri
-
“Dedi ki, xanım generala hədiyyə almaq lazımdır” - Dələduzluq işinin ŞOK detalları
-
Azərbaycanda benzin istehsalı azalır, idxal artır… - Bahalaşma ola bilərmi?
-
Kartlardan 5 min manatdan çox pul oğurlandı - DİN
-
Bakıda avtoxuliqanlıq edən şəxsdən xəbər var - Şahin Məsimov saxlanıldı
-
“ABŞ hələ də İranla razılığa gəlmək niyyətindədir“ - Tramp
-
İlham Əliyev fərman imzaladı - Nazirlər Kabinetinə 6 ay vaxt verdi
TOP 10
ARXİV