|
Müdafiə Nazirliyi Ermənistana xəbərdarlıq etdi - “Bu, növbəti müharibəyə hazırlıqdır...“
“Üçüncü dünya müharibəsi riski artıb“ – “Qara dəniz üzərində ABŞ və Rusiya toqquşa bilər...”
Milli Məclis buraxıldı, növbədənkənar seçkilər təyin olundu- SƏRƏNCAM
Müdafiə Nazirliyindən yeni müharibə xəbərdarlığı - “Məsuliyyəti Ermənistan rəhbərliyi və Makron diktaturası daşıyacaq“
Çin NATO pilotlarını “oğurlayır” – Pekin Tayvana qarşı müharibəyə hazırlaşır
“Bu halda sülh sazişinin bağlanması mümkün deyil“ - Prezident nöqtəni qoydu
Mərkəzi Bank 5 ayda 3 milyard dollar satıb – Devalvasiya ola bilərmi?
“Azestetik”in azərbaycanlıları öldürən cihazları: çip də yerləşdiriblər - ŞOK FAKTLAR
Bu kəndlər Azərbaycanın nəzarətinə keçdi - Sərhədçilərimiz daxil oldu (RƏSMİ)
“Təhməzli üçün ölkənin qida təhlükəsizliyi də biznesdir” - AQTA rəhbərinin tikinti biznesini kim idarə edir?
“Gəlir gəlsin, gəlmir, heç lazım da deyil” - Prezidentdən xəbərdarlıq
Emin Əmrullayevin qardaşına sərt ittiham var: “Dedi, al bu 100 mini, get və...“ (VİDEO)
“3 milyonluq MMC-ni “1 qara qəpiksiz almışam“ - Sabiq deputatdan etiraf
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
HƏMAS-İsrail toqquşması və Cənubi Qafqaz - TƏHLİL
Tarix 21.10.23, 22:19 |
|
Hadisələrin hansı istiqamətdə inkişaf etməsi İsraillə HƏMAS-ın döyüş meydanındakı nəticələrindən asılı olacaq. Lakin bu nəticəyə gələnə qədər Cənubi Qafqaz sabitlik oxundan bir qədər tərpənə bilər.
Mövzu ilə bağlı “Kaspi” qəzetinin məqaləsini təqdim edirik:
HƏMAS-la İsrail arasında genişmiqyaslı toqquşmaların regional bağlarda hansı qırılmalar yaradacağı beynəlxalq gündəmdə ağırlıq təşkil edən mövzular sırasında yer almaqdadır.
Çünki Yaxın Şərqdəki eskalasiya ssenarilərinin yenidən səhnəyə çıxması tək İsrail-Fələstin mübahisəsini əhatə etmir. Bu hərbi toqquşma strateji zəkalarda optik illüziya ilə reallıq arasındakı fərqləri aşkar şəkildə üzə çıxarıb, digər regionlardakı barıt çəlləklərini də partlatmağa qadirdir.
Bəlkə də çoxları bu məntiqin üzərindən sükutla keçir, amma çox sadə texniki səbəb var: Yaxın Şərqdəki oyunçularla digər bölgələrdəki oyunçular eynidir. Dəyişən sadəcə regionun coğrafi və geostrateji yerləşməsi ilə əlaqəli davranışlardakı texniki fərqliliklərdir.
Yaxın Şərqdəki iki “səssiz” oyunçu
Öncəliklə qeyd etmək yerinə düşər ki, Yaxın Şərqin əsas oyunçuları ABŞ, Böyük Britaniya, Rusiya, İsrail, Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanıdır. Ancaq adıçəkilən dövlətlərin maraqlarının toqquşan və ya birləşən tərəflərindən doğan boşluqlar regionda iki gücü alternativ kimi inkişaf etdirir. Bunun biri Çin, digəri isə Hindistandır.
Özünəməxsus oyunçuluq xarakteri olan bu iki oyunçunun rəqabət dozası bir-birlərinin ayağını çəkən fürsətlər yaratmağa söykənir. Bir-birilə rəqib olan Çin və Hindistan Cənubi Qafqaz orbitinə də daxil olublar, birinci daha geniş maraqlar qurur, ikinci isə regional genişlənməsini Ermənistan faktoru üzərindən həyata keçirir. Çin bu rəqabətdə Hindistandan bir neçə addım öndədir, onun “Bir kəmər, bir yol” beynəlxalq ticari-iqtisadi layihəsinin topdağıtmaz şəbəkə formasını alması Hindistanı alternativlərə baş vurmağa təhrik edir.
İsrail-Fələstin münaqişəsi niyə qızışdı?
Hindistanın belə tutumu ABŞ üçün sərfəlidir. Buna görədir ki, İsrail-Fələstin qarşıdurması başlamamışdan öncə G20 sammitində Hindistanı Körfəz ölkələri və Avropa ilə birləşdirəcək dəhlizin Asiya, Yaxın Şərq və Avropa arasında ticarət əlaqələrini (IMEC layihəsi) genişləndirmək üçün mühüm platforma olacağı barədə razılıq əldə edildi. Bu, daha çox ABŞ-Hindistan birgə beyin məhsuludur, məqsəd Çinin yüksələn maraqları önündə baryerlər formalaşdırıb bunu Pekinə qarşı cəbhə xətti kimi qurmaqdır.
Məhz bu layihənin elanından sonra Yaxın Şərqin yenidən qanlı hadisələrə şahidlik etməsi diqqət çəkməyə bilməzdi. Burada versiyanın nüvəsi o məntiqə köklənir ki, toqquşmalar Çinə sərf edir. Bu mənada ki, məlum toqquşmalar ABŞ ilə Hindistanın Çinə qarşı yaratmaq istədiyi bədxassəli şişləri ilkin etapda aradan qaldırır.
Bu, Çin üçün əməli-nəzəri olaraq dönüş nöqtəsinin rüşeymidir, vəziyyətin belə həddi Cənubi Qafqazdakı regional və beynəlxalq oyunçuların məntiqini itiləməyə imkan verir.
Azərbaycan təhdid kanallarından birini bağladı
Burada diqqətlə vurğu edəcəyimiz nüans hansı oyunçunun hansı supergücün yanında olmasını müəyyən etmək prinsipinə dayanmalıdır.
Bu artıq labirintdir, yeganə strateji müttəfiq Azərbaycanla Türkiyədir, digər əməkdaşlıqlar və sövdələşmələr isə situativ yanaşmaları özündə ehtiva edir. Bu məqam Cənubi Qafqazla əlaqədar oyunçuların paradiqmalarını müəyyən etməkdə hesablama xətaları yarada bilər.
Cənubi Qafqaz regionunda təhdid üçün kanallardan biri bağlanıb, Azərbaycan Qarabağda antiterror tədbirləri həyata keçirərək bölgədə sülh və təhlükəsizliyin strateji aspektlərini təmin etmiş oldu. Ancaq Cənubi Qafqazda digər təhdid qapıları bağlanmayıb, misal üçün Ermənistan və Gürcüstanla əlaqədar olan niyyətlər qabarıqlaşır.
Fransa, İran əsas oyunçuların rəqibi rolunda
HƏMAS-İsrail toqquşmaları fonunda Cənubi Qafqazla Yaxın Şərq vahid məkan kimi qavranılır. Diqqətlə izlənilməlidir ki, Rusiya, ABŞ, Çin və Hindistanın açıq və görünməyən rəqabətlərinin arasında Fransa, İran kimi dövlətlər özlərini hansı nöqtəyə yerləşdirmək istəyəcəklər.
Azərbaycan bu nöqtədə Ermənistana sülh sazişini imzalamaq üçün təzyiqlərini artıra bilər, çünki Bakının nəzərindəki regionda digər oyunçuların ambisiyalarına qalıq imkanlar qapadılmalıdır.
Hərçənd ki, İsrail-Fələstin münaqişəsinin geniş miqyaslara sızması aydın şəkildə bir neçə fazanı göstərir.
Birincisi, bu münaqişə Rusiyanın Ukraynada apardığı hərbi kampaniyadan Qərbin diqqətini yayındırır və Moskva postsovet məkanında təsirlərini genişləndirmək imkanlarını şaxələndirən kanallar arayır.
İkincisi, ABŞ Yaxın Şərqdə Çinin böyüyən maraqları qarşısındakı çətinliklərini Cənubi Qafqazla kompensasiya etmək planlarını aktuallaşdırır.
Üçüncüsü, Çin və Hindistanın Yaxın Şərqlə Cənubi Qafqaz arasında mühüm paralellər təşkil edib, ayrı-ayrılıqda maraqlarını nəhəngləşdirməsi halları müşahidə edilir.
Hadisələrin xronologiyasına diqqət ayırsaq görürük ki, İsrail-Fələstin konfliktinin hərbi fazada davam etməsi İranın Suriya və İraqda aktivliyini artırması ilə nisbi uyğunluq təşkil edir.
Digər bir məqam: bu yaxınlarda Suriya Prezidenti Bəşər Əsəd Çinə səfər etdi. Bu səfərdən sonra, belə demək mümkünsə, Pekinin Suriyaya əli uzandı – Suriya münaqişəsində Çinin oyunçuluq qazanmaq şansı regionda fırtına yaradan amillərdən biridir.
Hadisələrin hansı istiqamətdə inkişaf etməsi İsraillə HƏMAS-ın döyüş meydanındakı nəticələrindən asılı olacaq. Lakin bu nəticəyə gələnə qədər Cənubi Qafqaz sabitlik oxundan bir qədər tərpənə bilər.
Xəbərin oxunma sayı : 856
Analiz
Xəbərlər
-
Azərbaycanlı aktrisanın yarıçılpaq görüntüsü müzakirələrə səbəb oldu - VİDEO
-
“Plan onlara təqdim olunacaq” - Zelenski münaqişənin həllindən danışdı
-
Deputat Hicran Hüseynova və bacısı Fransada dəniz sahilində 5 milyon avroluq villanı sökdürdü - FOTOLAR
-
“Attestatla qəbul“ tələsinə düşənlər: Kimdir günahkar?
-
“Telegram“ Ukraynanın milli təhlükəsizliyinə real təhlükə yaradır“ - Kiril Budanov
-
Ətin qiyməti qalxdı - 20 manat (VİDEO)
-
Həmin parkinq qanunsuz imiş - Rəsmi açıqlama
-
“Trampın seçilməsi heç nəyi dəyişməyəcək“ - Medvedev
-
Antiterror əməliyyatının yeni detalları açıqlandı - Neçə separatçı məhv edilib?
-
Makronun istefasını tələb edirlər - Fransız xalqı küçələrdə
-
Pis qoxu və üfunət... - Abşeronda kanalizasiya problemi (VİDEO)
-
General-mayora Müdafiə Nazirliyində vəzifə verilib - Maddi-Texniki Təminat Baş İdarəsinin rəisi
-
Bakıda tanışı ilə narkotik satan qız tutuldu - FOTO
-
“Putin yaxın gələcəkdə heç bir xarici səfər planlaşdırmır“ - Peskov
-
“Telegram“ bu funksiyaları ləvğ etdi - Fırıldaqçılar istifadə edirdi
-
Prezident hərbi qulluqçularla bağlı fərman imzaladı - Bu hərbçilərə maliyyə dəstəyi göstəriləcək
-
“Flaqman” südlü sosisin içərisindən zibil çıxdı - VİDEO
-
Hazırda Azərbaycanda kütləvi yayılan yeni virus nədir? - Açıqlama
-
Arvadını təhdid edən kişi həbs edildi - 15 sutkalıq
-
Ədliyyə Nazirliyinin Əsasnaməsində dəyişiklik edildi – Fərman
-
Bakıxanovda obyekt tikintisində işçilərin təhlükəsizlik qaydalarına əməl edilmir? - FOTOLAR
-
Mehriban Əliyeva Orxan Aslanovu təbrik etdi - FOTO
-
Kapadokiya - Türkiyənin nağıl dünyası və tarixi incisi - FOTO
-
Azərbaycanda pensiyaçıların sayı niyə gün-gündən azalır? - AÇIQLAMA
-
Skuterlə qayda pozanlar cərimələnirlər? - BDYPİ-dən açıqlama
-
İntiqam Məmmədov sahibkarların qanuni ticarət fəaliyyətini ələ keçirmək istəyir? - AÇIQLAMA
-
Daha bir idmançımız Paralimpiya çempionu oldu – Fotolar
-
17 manatlıq yağ 24 manat oldu - Kəskin BAHALAŞMA
-
Mehriban Əliyeva Lamiyə Vəliyevanı təbrik etdi - FOTO
-
Vilayət Eyvazov TDT ölkələrinin DİN rəhbərlərinin iclasında iştirak etdi - FOTO
-
KTMT təlimləri başladı - Ermənistan iştirak etmir
-
“Sabunçu Sənaye İstehsal”ın 1,1 milyon manatlıq səhmləri dövriyyədən çıxarılıb - SƏBƏB
-
Paris-2024: Lamiyə Vəliyeva növbəti medalını qazanıb
-
Hadisenin iddialı qırmızı xalı tərzi - Fotolar
-
Məhkəmə Trampın hökmünü yenidən təxirə salıb – Seçkilərindən sonraya qaldı
-
Bakıda evdə partlayış – Xəsarət alan var + Video
-
Hamı Bakının bu qəsəbəsindən torpaq alır – Səbəbi bu imiş
-
Rus ordusunun son sutkadakı itkiləri açıqlandı - SİYAHI
-
Zakir Həsənovla Hikmət Mirzəyev şərti sərhəddəki bölmələrdə - Fotolar
-
Bakıda bəzi yollarda hərəkət istiqaməti dəyişdiriləcək - Xəbərdarlıq
-
Şuşaya daha 27 ailə qayıtdı – Fotolar
-
Macarıstan Ukraynaya silah tədarük etməyib və etməyəcək - Siyarto
-
“28 May”dakı təmir nə vaxt yekunlaşacaq? - Video
-
Alimentdən yayınanların diqqətinə! - Video
-
Son zamanlar dəb olan yenilik: Göz rəngi əməliyyatı edənlər şəxsiyyət vəsiqəsini dəyişməlidirlər?
-
Günay gəlinlik geyindi: “Sevdiyim adamla...“
-
Dövlətin ayırdığı milyonlar: Gələcəyə yatırım, yoxsa transfer büdcəsi?
-
Bank kartlarımızdan pullar necə oğurlanır? - Qorunma yolları
-
Azərbaycanda toyuq ətinin qiyməti bahalaşdı - VİDEO
-
Çindən Azərbaycana avtomobil gətirən şirkətlər Rusiya sərhəddindən niyə buraxılmır? - VİDEO
-
Zelenski və Putin görüşməlidir - Orban
-
Bioloji aktiv qida məhsullarında uyğunsuzluqlar aşkarlandı - RƏSMİ
-
Amfibiya İzmir-Urla istiqamətindəki meşə yanğını ilə mübarizəyə cəlb olundu - VİDEO
-
“Harrisin kampaniya büdcəsi avqust ayında 361 milyon dollar artıb” – “Reuters”
-
Şəhid Elyar Mirzəyevin doğum günü qeyd olunub - FOTOLAR
-
Müdafiə Nazirliyi antiterror əməliyyatından görüntülər yaydı - VİDEO
-
Bakı merinin xidməti maşını sürücülərin yolunu kəsdi və... - VİDEO
-
Bu gün instaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Avtomobillərin texniki baxışı zamanı qanunsuz hallar üzə çıxdı - Video
-
“Fələstin məsələsində Misiri tək qoymamalıyıq“ - Hakan Fidan
-
Şuşada 32 ildən sonra ilk toy - FOTOLAR
-
Tərəvəzlər əl yandırır: Ucuzıaşmaya ümid etməməliyik
-
“Abzas Media” işi ilə bağlı saxlanılan şəxslərin həbs müddəti uzadılıb - TƏFƏRRÜAT
-
FAB boyaları haqqında protokol yazılıb – İşə məhkəmədə baxılacaq
-
“Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin həllində iştirak etməyə hazırıq” – İlham Əliyev
-
Gömrük Komitəsinin daha bir vəzifəli şəxsi həbs olundu - Baş Prokurorluğun məlumatı
-
Azərbaycanda ilginc dələduzluq: 11 boçka yağ, 250 manat pul...
-
Dollar neçəyə olacaq? – 3 günlük rəsmi məzənnə açıqlandı
-
AŞPA üzvlərinin səfərinə qoyulan qadağa nə vaxt ləğv ediləcək? - Prezident açıqladı
-
“Uşaqlıqda itlərlə futbol oynayırdım” - Lamin Yamal
-
Oksford Məktəbinin binası yenidən satışa çıxarıldı - 2,5 milyonluq endirim
-
Prezident İtaliyada Beynəlxalq Çernobbio Forumunda - VİDEO
-
Bayden Ukraynaya 250 milyon dollarlıq silah göndərəck – Nazir açıqladı
-
Əli İnsanovun üzərindən məhkumluq götürüldü - Məhkəmə iclası
-
Prezidentlə xanımının İtaliyaya səfəri başa çatdı - Fotolar
-
Məcnun Məmmədov Goranboyda vətəndaşları qəbul etdi - Fotolar
-
“Övladım üçün imkanlı şəxslərdən yardım istəyirəm” – 5 yaşlı Yağmurun köməyə ehtiyacı var
-
“Sülh müqaviləsinin mətninin təqribən 80 faizi artıq razılaşdırılıb” - İlham Əliyev
-
“Bu il məktəbli forması alanların sayı azalıb...“ - VİDEO
-
“Kurskdakı əməliyyatlarda Rusiyanın 6 min hərbçisi ölüb və yaralanıb“ - Zelenski
-
Hesablama Palatasının BDU-da aşkarladığı nöqsanlar açıqlanıb - TƏFƏRRÜAT
-
Avropada bu xalqlar yox olacaq - “Demoqrafik çöküş qaçılmazdır“
-
Bakıda 29, bölgələrdə 33 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Oqtay Əsədov Azərbaycandan gedib? - Telefon nömrələrini də dəyişib
-
Elmi Tədqiqatların Əlaqələndirilməsi Şurası yaradılıb, sədr seçilib - SİYAHI
-
“Azərbaycan və İtaliya uzun illərdir strateji tərəfdaş olaraq fəaliyyət göstərir“ - İlham Əliyev
-
Çin Əfqanıstan iqtisadiyyatını da ələ keçirir - Böyük investisyalar yatırır
-
“Bədənimi bu 10 ilin içində çox israf etmişəm” - Renka
-
Prezident İtaliyada sessiyada çıxış etdi - VİDEO
-
Zakir Həsənov və Hikmət Mirzəyev şərti sərhəddə olublar - Bölmələrə tapşırıqlar verilib
-
Qiymət qalxır, sürət düşür - Azərbaycanda internet “möcüzəsi”
-
Rus ordusunun son sutkadakı itkiləri açıqlanıb - SİYAHI
-
Sabiq məmurun oğlu azadlığa buraxıldı - FOTO
-
Vilayət Eyvazov Qırğızıstana gedib - TDT-yə üzv dövlətlərin nazirləri bir arda (FOTO)
-
“Optimal”ın 17 minlik əşyalarını mənimsəyən qadına elektron qolbaq taxıldı - TƏFƏRRÜAT
-
Toy etmək istəyənlərin nəzərinə! - Qiymətlər qaldırıldı
-
Dalğanın hündürlüyü 3.6 metrə çatıb - Faktiki hava
-
“Qəzzada atəşkəs HƏMAS-dan asılı olduğu kimi İsraildən də asılıdır“ - Blinken
-
Rusiya Ukrayna ilə nizamlanmaya dair “İstanbul prinsipləri”nə qayıtmağa hazırdır - Lavrov
-
“İsrailin fələstinliləri ölkəmizə deportasiya etmək cəhdi müharibə elanıdır“ - İordaniya XİN
-
Tramp Maska bu vəzifəni verəcək - “Reuters”
-
Bu yollarda tıxac var – Siyahı
-
“iPhone 16” gəlir - Hansı özəllikləri olacaq?
-
Bu gün instaqramda diqqət çəkənlər - FOTOLAR
-
Restoranlar qiymətləri artırdılar - VİDEO
-
Tərəvəz bazarında bahalaşma - VİDEO
-
Mehriban Əliyeva İtaliyadan paylaşım etdi - FOTO
-
Qəzzada atəşkəslə bağlı danışıqlar dayanıb - Ağ Ev
-
UEFA Millətlər Liqası: Azərbaycan yığması İsveçə məğlub olub
-
Azərbaycanda körpələr arasında ölüm hallarının sayı artıb - VİDEO
-
“Bu gündən sonra daxil olmuş müraciətlərə baxılmayacaq“ - MSK sədri
-
Sakinlərin nəzərinə: Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq
-
2-3 dəfə baha təklif olunan mənzillər - Günlük kirayənin hansı riskləri var?
-
“Ukrayna Kursk əməliyyatı zamanı çox şey əldə etdi” – Stoltenberq
-
“Bizdə müraciətlərin araşdırılması prosesi şəffafdır” – MSK sədri
-
“Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunun adından saxta məlumatlar yayılır” – Açıqlama
-
Azərbaycanda valideyn himayəsindən məhrum uşaqların sayı sürətlə artır – Statistika
-
İlham Əliyev Ciorcia Meloni ilə görüşdü - Fotolar
-
Binəqədidəki partlayışla bağlı MƏHKƏMƏ - Toğrul Rzayev qohumunun tapşırıqlarını icra edib
-
“Regionda sərhədlərin dəyişdirilməsi bizim üçün qırmızı xətdir“ - İran XİN rəhbəri
TOP 10
ARXİV