![]() |
|
![](http://azfakt.com/photos/2221648.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/a2a6e587-7499-4cb7-aed6-e39b6fe7fb42.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/32116.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/572101.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/394513.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/317123.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/82795.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/7744.jpeg)
![](http://azfakt.com/photos/937755.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/337136.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/89944e2f-41e7-40cb-9d82-f3a1a10cb5c2.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/46737.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/309725.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/054111.jpg)
Moldovada siyasi qütbləşmə pik həddə - TƏHLİLİ
Tarix 12.05.24, 17:38 |
|
![bitmap-img6](http://azfakt.com/photos/833045.jpg)
Postsovet məkanının iki ən narahat ölkəsi - Gürcüstan və Moldova üçün 2024-cü il kritik sayılır. Kişineu prezident, Tbilisi parlament seçkilərinə hazırlaşır. Hər iki ölkədə siyasi proseslərin dinamikası xüsusi proporsional geosiyasi istiqamət alır. Avropa vektorunu hər iki ölkənin əhalisinin əksəriyyəti dəstəkləsə də (Gürcüstan - 86%, Moldova - 54%), Avropa İttifaqı (Aİ) onlara 2023-cü ildə namizəd ölkə statusu versə də, geosiyasi qütbləşmə də əhəmiyyətli dərəcədə kəskindir. Gərginlik daha çox Moldovada hiss olunur.
Rusiya ilə münasibətlər müasir Moldovanın bütün tarixi ərzində ən aşağı səviyyəyə düşüb. Ukraynada müharibənin miqyasının genişlənməsi Moldova-Rusiya münasibətlərini kəskinləşdirib. Parlamentdə Rusiya ilə imzalanan sənədlərin, xüsusilə strateji tərəfdaşlıq müqaviləsinin dayandırılması barədə çağırışlar səslənir. Aİ-yə üzvlüklə bağlı danışıqları sürətləndirən rəsmi Kişineu separatçı Dnestryanı bölgə və Qaqauza qarşı sərt qərarlar qəbul edir.
“Kaspi” qəzetinin mövzu ilə bağlı məqaləsini təqdim edirik:
Sandu Avropadan “Marşall planı” istəyir
Belə bir durumda prezident Maya Sandu Norveçə səfər edib. Qatı antirusiya mövqeli prezident danışıqlar zamanı bu ölkədən maliyyə, eləcə də müdafiə sahəsində əməkdaşlığı gücləndirməyi istəyib. Prezident ölkəsini Ukraynanın müharibədən sonrakı bərpası üçün Avropa ölkələrinin dəfələrlə təklif etdiyi “Marşall Planı”nın analoquna daxil edilməsini istəyir.
“İkinci Dünya Müharibəsindən sonra ABŞ Qərbi Avropaya “Marşal Planı” ilə həyat xətti təklif etdiyi kimi, Avropa İttifaqının da Moldova və Ukraynaya yönəlmiş belə addım atmasına ehtiyac var”, - deyə Moldova lideri bildirib.
Sandu hesab edir ki, belə bir proqram “Aİ üzvlüyünə can atanlara eyni ümidi” verməlidir.
“Biz tarixin mühüm məqamlarında insanların həyatını xilas etmək, sülhü bərpa etmək və azadlığı qorumaq üçün sərmayə qoymalıyıq”, - deyə Moldova lideri əlavə edib.
Eyni zamanda, o, Avropanın Rusiyanın Ukraynaya təcavüzü nəticəsində yaranan təhlükəsizlik çağırışlarına qarşı durmaq qabiliyyətinə dair nikbin olduğunu bildirib.
“Ölü saziş” ləğv edilməlidir”
Moldovada hakim partiya olan PAS-ın sədri İqor Qrosu bildirib ki, ölkəsi ilə Rusiya arasında strateji tərəfdaşlıq haqqında iki ölkə prezidentləri tərəfindən 2001-ci ildə imzalanmış saziş bu il dayandırıla bilər. Söhbət Moldova ilə Rusiya arasında dostluq və əməkdaşlıq haqqında sazişdən gedir. PAS lideri Moldova ilə Rusiya arasındakı bu əsas razılaşmanı “ölü” hesab edir. Onun fikrincə, heç bir halda Rusiyanı strateji tərəfdaş hesab etmək olmaz.
Rusiyapərəst qüvvələr dərhal ona qarşı əks-hücuma keçib. Onlar Moldova hakimiyyətinin anti-Rusiya qərarlarına qarşı çıxaraq, geniş təbliğat maşınını işə salıblar. Məsələn, Moldovanın cənubunda yerləşən Qaqauz Muxtariyyəti Xalq Məclisinin deputatı Sergey Çimpoeş bəyan edib ki, Moldova Rusiya ilə münasibətləri tamamilə kəsməyə və viza rejiminin tətbiqinə doğru irəliləyir. Moldovanın Sosial Demokrat Partiyasının lideri Viktor Şelin isə qeyd edib ki, “Rusiya ilə əsas sazişdən birtərəfli çıxmaq Moldovanı təhlükəsizlik zəmanətlərindən məhrum edir” və sosial-demokratlar buna qarşı çıxacaqlar.
“Qaqauz kartı” işə salınır
Separatçılıq meyllərinin artdığı Qaqauz da hərəkətə keçib. Bu bölgə Rusiyanın ciddi təsiri altındadır. Moldova parlamentində Qaqauz muxtariyyətini təmsil edən deputat Aleksandr Suxodolski deyib ki, Rusiya ilə Moldova arasında siyasi gərginlik pik həddə çatıb.
“Biz görürük ki, ölkə rəhbərliyi bu gün Qərb tərəfindən təşviq edilən antirusiya sanksiyalarını dəstəkləyir. Bu, aktiv siyasi mübarizənin pik mərhələsinə qədəm qoyduğunu açıq şəkildə göstərir”, - deyə Suxodolski bildirib. Onun sözlərinə görə, Moldova hakimiyyəti Rusiya Federasiyası və MDB ölkələri ilə münasibətləri bərpa etməyə çalışan müxalif siyasətçilərlə də ciddi mübarizə aparır.
Rusiya təqaüdçüləri ələ alır
Bu arada, aprel ayında Rosselxoznadzor Qaqauz muxtariyyətinin müəssisələrinə Rusiya Federasiyasına kənd təsərrüfatı məhsullarının idxalına icazə verib, eyni zamanda Moldovanın qalan hissəsi üçün (Dnestryanı istisna olmaqla) qadağanı qoruyub saxlayıb. Bir çox moldovalı ekspert hesab edir ki, Rusiyanın Qaqauza yardımına Moldova Parlamentinin sədrinin müvafiq bəyanatı səbəb olub. Qaqauz Xalq Məclisinin deputatları muxtariyyətin rəhbəri Yevgeniya Qutsulun Moskvada imzaladığı maliyyə-kredit sahəsində əməkdaşlıq haqqında sazişi müzakirə edərək təsdiqləyiblər. Bu sənəd Qaqauz sakinlərinin pensiyalarına aylıq 2 min ley (təxminən 100 avro) məbləğində əlavələrin ödənilməsini təmin etməyə imkan verib.
“Qaqauzda 20 minə yaxın təqaüdçümüz var, onlardan səkkiz mini artıq vəd olunan pulu ala bilib”, - deyə muxtariyyətin xarici əlaqələr şöbəsinin rəis müavini Yuri Kuznetsov bildirib.
Görünən odur ki, Moldovanı kritik günlər gözləyir. Nə Qərbin dəstəklədiyi iqtidar, nə də Rusiyadan dəstək alan müxalifət geri çəkilənə oxşamır. Bu səbəbdən də prezident seçkilərinin nəticələri bir çox məsələlərə aydınlıq gətirəcək.
Xəbərin oxunma sayı : 1252
Analiz
Xəbərlər
-
Prezident İlham Əliyev Astanaya getdi
-
YAP-ın iclası keçirildi - Mərkəzi Seçki Qərargahı yaradıldı
-
“Manatlıq“ taksi xidməti bahalaşdı - VİDEO
-
İlham Əliyev Lukaşenkonu təbrik etdi: “Əminəm ki, bizim birgə səylərimiz gələcəkdə...“
-
Ali Məhkəmənin adından dələduzluq: 3 nəfərdə cinayət işi açılıb
-
Etirazlara səbəb olan Azərbaycan filmi hansıdır? - VİDEO
-
İstidə infarkt riskini azaltmağın yolu - HƏKİM MƏSLƏHƏTİ
-
Respublika Pediatriya Mərkəzində nə baş verir? - İki aydır işçilərinə maaş vermir...
-
Taksi sürücüləri ilə bağlı daha bir QƏRAR
-
Məktəblərdə noyabrda 1 aylıq tətil olacaq? - AÇIQLAMA
-
Şimşək çaxıb, qısamüddətli leysan yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Azərbaycanda 19 yaşlı gənc magistr oldu - FOTO
-
Zelenskinin danışıqlar üçün atəşkəs ideyasına şübhələri var - Orban
-
Vaşinqton ABŞ silahları ilə Krıma zərbələrin endirilməsini məqbul sayır - Pentaqon
-
Türkiyə münasibətləri normallaşdırmaq üçün Suriya ilə dialoqa hazırdır - Ərdoğan
-
AVRO-2024: Türkiyə millisi 1/4 finalda
-
“Bir müğənni muğamı bilmirsə...“ - Tənqid etdi
-
Ondan çox ukraynalı F-16-nı idarə etmək üçün təlimlər keçir - Pentaqon
-
Xəzər dənizində suyun səviyyəsi 1 metrdən çox artıb - VİDEO
-
Daha bir partiya seçki qərarını açıqladı - 5 namizədlə gedir...
-
Mənzil bazarında kəskin bahalaşma - VİDEO
-
AVRO-2024:Niderland Rumıniyanı məğlub etdi
-
İmişlidə işıqlar hər gün eyni saatda niyə sönür? - Şikayət
-
Bakıda Azərbaycan Rinoloqlarının II Beynəlxalq Konqresi keçirilib
-
“Qərb yeni “səlib yürüşü”nə başlayıb, dünya fəlakətin astanasındadır“ - Lukaşenko
-
Nazirlik Elvira Rafiqqızına cərimə yazdı - Hansı qaydanı pozub?
-
Damla İranda hicabsız konsert verdi, zal bağlandı - VİDEO
-
Füzulidə 1 şəhər, 10 kənd bərpa olunacaq - Tarix açıqlandı
-
Magistraturaya qəbulun nəticələri AÇIQLANDI
-
Daha 115 dərman vasitəsi - Ucuz satmaq olar, baha isə yox!
-
“Aztelekom”un “Mis Nazim” kimi tanınan regional müdiri – Nazim Əliyev
-
Əvəz Temirxan seçkiyə qatılır - Hansı dairədən namizəd olacaq?
-
Daşkəsən ərazisindən axan çaydan sel keçir - VİDEO
-
Vladimir Putin İlham Əliyevlə danışıqlar aparacaq - Astanada
-
“Nasosnu” üçün 237 min manatlıq güllər alınacaq – Siyahı
-
Bu prospektdə təmir aparılır - VİDEO
-
Səbail İH-də şöbə müdiri sahibkarı aldadıb – Külli miqdarda borc işi…
-
Müsavat seçkiyə gedir, getmir? – İsa Qəmbərdən açıqlama
-
“Yeni sədrlərə nəzarət etmək lazımdır“ - Məzahir Pənahov
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Məcnun Məmmədov fermerlərlə görüşdü - Xaçmazda (Fotolar)
-
Yarım milyard kapitalı olan “Azərsilah”ın direktoru kimdir? – DOSYE
-
“Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin diplomatik yolla həlli imkanları tükənir“ - Nebenzya
-
“Moon Kids“ Uşaq Bağçasının direktoru dələduzluğa görə saxlanılıb - “İlin iş xanımı“ seçilmişdi
-
Azərbaycanlı model özündən 45 yaş böyük Dubay şeyxi ilə evləndi - VİDEO
-
Bağ evlərinin kirayə qiyməti bahalaşdı - Təlabat hansı ərazilərədir?
-
Mərkəz direktoru Masazırda yarım milyonluq villa tikdirir? - FOTOLAR
-
Avtomobil bazarında ucuzlaşma olacaq - VİDEO
-
Cahangir Hacıyevlə Penitensiar Xidmət arasında nə baş verib? - Keçmiş bankir məhkəməyə üz tutdu
-
Prezident səfiri və baş konsulu geri çağırdı - Yeni təyinat
-
İcraçı direktor istefa verdi - Yeni vəzifəyə təyinat alıb
-
Bu il işğaldan azad olunan rayonlarda nə qədər taxıl əkilib? - SİYAHI
-
Yağış, şimşək, külək - Sabahın havası
-
Cəlilabadlılar Malik Həsənovu axtarır – SƏBƏB?
-
Bakıda 24 təhsil müəssisəsində tibb xidməti yoxdur - RƏSMİ
-
Vilayət Eyvazov vətəndaşlara təşəkkür etdi - FOTO/VİDEO
-
Şafiq Heydərovla bağlı Zaur Mikayılova şikayət - İdarə rəisi xeyli sayda işçinin əmək haqqı kartını özünə götürüb
-
Bakıda sələmçi qadının qəribə şantajı - Fotolarını Qabilə göndərdi
-
Türkiyənin yeni nazirləri kimlərdir? - DOSYELƏR
-
Prezident “Zəngilan“ tankerinin istismara verilməsi mərasimində iştirak etdi - FOTOLAR
-
Hazırda Azərbaycanda heyvanlar arasında xüsusi təhlükəli infeksion xəstəlik yoxdur - RƏSMİ
-
Sabiq icra başçısı dövlət qurumunu məhkəməyə verdi - Nə tələb edir?
-
Xocalıda xeyli sayda döyüş sursatı aşkar edilib - VİDEO
-
Hansı bitərəf deputatlar yenidən seçilmək istəyir? - SORĞU
-
“Azercell” bu tarifin də xidmət haqqını artırdı - BAHALAŞMA!
-
Dünyada tüğyan edən meymunçiçəyinə Azərbaycanda yoluxan varmı? - RƏSMİ
-
Torpaq Məcəlləsinə dəyişiklik kimlərə xidmət edəcək? - ARAŞDIRMA
-
Azərbaycanda qız övladı olacaq deyə ana körpəsi ilə çölə atılıb - VİDEO
-
Sənədsiz əmlakı olanlara vacib xəbər… - VİDEO
-
Bir gecədə taksilərin qiyməti od tutub yandı - VİDEO
-
Ronaldo penaltini vura bilmədi, ağladı – Oyunun icmalı
-
Kirayədə yaşayan yeniyetmələr evdə qan içində tapılıblar - VİDEO
-
Azərbaycan Polisi 106 yaşında - VİDEO
-
Damla İran üçün açıq-saçıq geyimdə konsert verdi - VİDEO
-
Kosmetika məhsullarındakı təhlükə – Xərçəngə səbəb olur
-
Azərbaycanda bu kənd palçıq altında qaldı - Sakinlər köçürülür (VİDEO)
-
“Baydenin əvəzlənməsi xaosa səbəb olacaq” – Baydenin seçki qərargahı
-
Hərbi xidmətə yararsız şəxslərin aqibəti necə olacaq? - RƏSMİ AÇIQLAMA
-
Seçkilərin taleyini müəyyən edəcək iki AMİL: İranın azadlıq bayrağı təbrizlilərin əlindədir
-
AVRO-2024: Fransa növbəti 1/4 finalçı oldu
-
Bakıda ad günündən sonra dəhşətli qətl: Anasını söydüyü üçün ögey atasını...
-
Sabah Bakının 4 rayonunda qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişi bağlamaq üçün müstəsna imkan var“ - Blinken
-
UEFA Bellinqem barədə araşdırma başlatdı - VİDEO
-
Nohur gölündə suyun səviyyəsi artdı: Təhlükəli vəziyyət yarandı (VİDEO)
-
“Avita Clinic“ hansı qaydanı pozub? - Cərimə oluna bilər
-
Niyam Salami “Star Dostluq”dakı konsert vədinə niyə əməl etmədi? - Restoran isə özünü haqlı sayır…
-
Sahibkarlıq subyektlərinin əksəriyyəti Bakıda fəaliyyət göstərir – SİYAHI
-
“Bu emosiyalar kənara qoyulmalıdır” - Prezident
-
Səyahət sığortası neçəyə başa gəlir? - Rəsmi açıqlama
-
DİN Şuşa “ASAN Xidmət”də vakansiya ELAN ETDİ
-
AZAL Füzuliyə təyyarə biletlərinin satışına BAŞLADI
-
“Nar“ şirkətinə yeni departament direktoru təyin edilib - FOTO
-
“Sülh müqaviləsinin əsas prinsiplərini bir neçə aya yekunlaşdıra bilərik“ - İlham Əliyev
-
“Azəriqaz“da yeni təyinat - Baş direktora yeni müavin göndərildi
-
Zakir Sultanov azadlığa buraxıldı - VİDEO
-
ETSN və BŞİH arasında “yaşıl savaş“ - Təkcə bir müəssisədən hər il 1 milyon oğurlanır
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında sərhədin delimitasiyası: komisiyya üzvləri görüşüblər
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Prezident 2024-cü ilin dövlət büdcəsinə dəyişiklikləri təsdiqləyib
-
Sabunçuda maklerlə dələduz vətəndaşı aldadıb - Saxta sənədlərlə ev satıblar
-
Kəlbəcər rayonuna Prezidentin xüsusi nümayəndəsi təyin edildi - DOSYE
-
Türkiyədə bir neçə nazirin istefaya göndəriləcəyi gözlənilir - KİV
-
Leysan olacaq, çaylardan sel keçəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
“Nar” komandası “Breyn Rinq” yarışının qalibi oldu - FOTO
-
198 ağac kəsildi, təbiətə 413 min ziyan vuruldu - Cinayət işi başlandı
-
Masazırda qanunsuz evlər tikib satan Xəyal Məmmədlinin himayəçisi kimdir? - FOTO/VİDEO
-
Bakıda rəhbər işçilərin orta aylıq əmək haqqı 4 673 manat olub – Rəsmi
-
“Növbəti tədris ilindən ibtidai sinf müəllimləri 20 faiz yenilənəcək“ - Emin Əmrullayev
-
Xaçmaz meşələrində ekoloji terror, 100-ə yaxın ağac kəsildi - VİDEO
-
Sənədsiz evlər düyünü çözülür? - Azərbaycanda böyük “əmlak amnistiyası“ gözlənilir
-
Dövlət qurumu məktəb direktorunu cərimələdi - Maliyyə nöqsanlarına yol verib?
-
Trampın “qisas planı” – seçilsə, bəziləri gününü görəcək
-
“İstanbul Meyhane Bilgəh”dən narazılıq - Əlavə pullar alınır (FOTO)
-
Bakıda yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
“Çin NATO-nun dəyərlərinə və maraqlarına meydan oxuyur“ - Stoltenberq
-
“Aİ-yə üzvlüklə bağlı referendumun keçirilməsi məqsədəuyğun deyil“ - Paşinyan
-
Hakim partiyadan namizədlərlə bağlı açıqlama – “Bəzi seçki dairələrində...”
-
Çingiz Mehdiyevlə həyat yoldaşı üz-üzə gəldi - "Qızımı əlimdən aldı"
-
“Azərbaycan Mərkəzi Bankı bu il uçot dərəcəsini 6,5%-dək endirəcək“ - Proqnoz
TOP 10
ARXİV