|
Nadir Aslanovun “görmədiyi“ qanunsuz tikilən 110 evin iziylə - Baş purokrorluğa müraciət...
Azərbaycanın ən varlı şirkətləri: milyardlara sahib olanlar kimdir?
Rəsmi Bakı Blinkenin görüş təklifini qəbul etməyib - Səbəb məlum oldu
“Ermənistan Qərbi Azərbaycan İcması ilə danışıqlara başlamalıdır“ - Prezident
ABŞ OCCRP-ni maliyyələşdirib və layihə rəhbərliyini təyin edib - Araşdırma
86 milyon manatı ölkəyə qaytarmayanlar ifşa edildi - Həbs olundular
Şirvanda 13 hektar ərazi başçı tərəfindən zəbt edilib - Qazinin əli ilə
ARB-nin 5 mərtəbəli studiya binası hansı məmura məxsusdur - FOTOFAKT
Bakı və Ankaradan İrəvana ultimatum - Zəngəzurla bağlı...
Azərbaycan Haaqa Məhkəməsinə müraciət etdi - Ermənistanla bağlı
143 milyon taladılar, 38 milyon ödədilər - Mənimsədikləri pulları qaytarmırlar
“Əgər biz cəngəlliyiksə, onda işlərimizə qarışmayın “ - Prezidentdən ağır ittihamlar
“Azərbaycanofoblar Ermənistanı yeni müharibəyə təhrik edirlər“ - Prezident xalqa müraciət ünvanladı
Paşinyan yenə imtina etdi... - Bakı və İrəvan arasında sülh danışıqları dalana dirənib
31 mart soyqırımından 106 il keçir - FOTO
Tarix 31.03.24, 0:08 |
|
Bu gün ermənilərin azərbaycanlılara qarşı etnik təmizləmə siyasətinin növbəti genişmiqyaslı aktı - 31 mart soyqırımından 106 il keçir.
AzFakt.com xatırladır ki, 1918-ci il martın 31-də Bakı şəhərində azərbaycanlıların kütləvi qırğınına başlanılıb. 3 aprel tarixinə qədər Bakı şəhərində və Bakı quberniyasının müxtəlif bölgələrində, eləcə də Qarabağ, Naxçıvan, Şamaxı, Quba, Xaçmaz, Lənkəran, Salyan, Zəngəzur və digər ərazilərdə Bakı Soveti qoşunlarının və daşnak erməni silahlı dəstələrinin azərbaycanlılara qarşı soyqırımı nəticəsində rəsmi mənbələrə əsasən onminlərlə soydaşımız məhz etnik və dini mənsubiyyətinə görə öldürülüb.
Yaşayış məntəqələri, tarixi abidələr, məscid və qəbiristanlıqlar viran edilib. Dinc azərbaycanlıların qırğınında Bakı Sovetinin 6 min silahlı əsgəri, eyni zamanda Daşnaksütyun partiyasının 4 minlik silahlı dəstəsi iştirak edib.
Həmin dəhşətli günlərin şahidi olmuş alman A.Y.Kluqe 1925-ci ildə Bakı hadisələri barədə yazıb: “Ermənilər müsəlman (azərbaycanlı) məhəllələrinə soxularaq hər kəsi öldürür, qılıncla parçalayır, süngü ilə dəlmə-deşik edirlər. Qırğından bir neçə gün sonra bir çuxurdan çıxarılan 87 azərbaycanlının cəsədinin qulaqları və burunları kəsilib, qarınları yırtılıb, cinsiyyət orqanları doğranıb. Ermənilər uşaqlara acımadıqları kimi, yaşlılara da rəhm etməmişdilər”.
AXC yarandıqdan sonra 1918-ci ilin mart hadisələrinin araşdırılmasına xüsusi diqqət yetirilib. Nazirlər Şurası tərəfindən 1918-ci il iyulun 15-də bu faciənin tədqiqi məqsədi ilə Fövqəladə İstintaq Komissiyası yaradılıb.
Həmin Fövqəladə İstintaq Komissiyasının materiallarına əsasən, azərbaycanlılara qarşı soyqırımı törədən erməni quldurları Şamaxıda 8 minədək dinc sakini öldürüblər. Cavanşir qəzasının 28 kəndi, Cəbrayıl qəzasının 17 kəndi tamamilə əhalisi ilə birgə məhv edilib. Gümrü yaxınlığında əsasən qadınlardan, uşaqlardan və qocalardan ibarət 3 min nəfərlik azərbaycanlı köçü pusquya salınaraq, son nəfərinədək qətlə yetirilib.
Erməni silahlı dəstələri Naxçıvan qəzasının bir neçə kəndini yandırıb, Zəngəzur qəzasında 115 azərbaycanlı kəndi məhv edilib, 3 257 kişi, 2 276 qadın və 2 196 uşaq öldürülüb.
Bütövlükdə Zəngəzur qəzası üzrə 10 068 azərbaycanlı öldürülüb və ya şikəst edilib, 50 000 azərbaycanlı isə qaçqın düşüb. İrəvan quberniyasının 199 kəndində yaşayan 135 min azərbaycanlı qətlə yetirilib, kəndlər isə yerlə bir edilib. Erməni silahlı dəstələri daha sonra Qarabağa yürüş edib, 1918-1920-ci illər arasında Qarabağın dağlıq hissəsində 150 kəndi dağıdıb və əhalisini məhv ediblər.
Britaniya briqada generalı R.Qortonun Londona göndərdiyi 1918-ci il 8 dekabr tarixli sənəddə 20 min, Fövqəladə İstintaq Komissiyasının sənədlərində 30 min, Milli Məclisin nəşr etdiyi kitabda isə 50 mindən çox müsəlmanın soyqırımına məruz qaldığı göstərilir. Yəqin ki, bu da son rəqəm deyil.
Paris Sülh konfransında Azərbaycan nümayəndə heyətinin rəhbəri Əlimərdan bəy Topçubaşov ABŞ Prezidenti Vudro Vilsona 1919-cu il 28 may tarixli müraciətində ona digər sənədlərlə yanaşı, Fövqəladə İstintaq Komissiyasının materiallarını da təqdim etmişdi. Bundan sonra obyektiv informasiya toplamaq üçün Cənubi Qafqaza ABŞ nümayəndə heyətinin göndərilməsi məqsədəuyğun sayılmışdı. Həmin ilin yayında Bakıya göndərilən general Harbord hadisələr barədə obyektiv məlumat toplamaq üçün müxtəlif şəxslərlə görüşmüşdü.
Ümumiyyətlə, Bakıda fəaliyyət göstərən rus və erməni təşkilatları Fövqəladə İstintaq Komissiyasının normal işinə maneələr törədir, təzyiq kampaniyaları təşkil edirdilər. Lakin bütün çətinliklərə baxmayaraq, komissiya qısa müddətdə çox böyük işlər görə bildi.
Bu hadisələrə onların bilavasitə təşkilatçısı olan Stepan Şaumyan özünəməxsus don geyindirməyə çalışırdı. 1918-ci il aprelin 13-də o, Moskvaya Xalq Komissarları Sovetinə yazdığı məktubda həmin ilin martında Bakıda ermənilərin azərbaycanlıların başına açdıqları müsibətlərə siyasi məna yükləmək üçün dəridən-qabıqdan çıxırdı.
Guya ki, bu hərəkətlər azərbaycanlılara qarşı ermənilərin milli ədavətindən yox, Sovet hakimiyyətinə sədaqətindən doğub. 1919-cu və 1920-ci illərdə martın 31-i Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tərəfindən ümummilli matəm günü kimi qeyd edilib.
31 Mart soyqırımı faciəsinin araşdırılması və həqiqətlərin dünyaya yayılması işi ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə başlanılıb.
1998-ci il martın 26-da Heydər Əliyevin imzaladığı və böyük tarixi əhəmiyyət daşıyan “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” fərmanla 1918-ci il martın 31-i “Azərbaycanlıların soyqırımı günü” elan edilib. Bundan sonra həmin tarixin öyrənilməsi istiqamətində mühüm işlər görülüb, çoxlu əsərlər yazılıb və əcnəbi dillərə tərcümə olunub.
Son illər bu sahədə aparılmış araşdırmalar sayəsində çoxlu sayda yeni faktlar və sənədlər toplanılıb. Quba şəhərində tapılan kütləvi məzarlıq isə erməni vəhşiliyinin miqyası barədə təsəvvürləri aydınlaşdırıb.
Xəbərin oxunma sayı : 1420
Hadisə
Xəbərlər
-
Müdafiə naziri müalicə olunan hərbçilərə baş çəkdi - Fotolar
-
Beyləqanda Həmrəylik Günü qeyd edildi - FOTOLAR
-
Xəzər icra başçısının müavini külli miqdarda qızılla tutuldu - Bakı aeroportunda əməliyyat
-
Azərin şikayəti rədd edildi - Zəhra ev dustaqlığına buraxıldı
-
Leyla Əliyeva STEAM İnnovasiya Mərkəzində - FOTOLAR
-
“Rəşadət” ordeni nədir? - Aydan Rəhimli ona layiq görülən ilk qadın oldu
-
Yeni il tətilində bölgə hotellərində rezervasiya neçə faiz dolub? - VİDEO
-
“Gürcüstan Azərbaycan, Ermənistan və Türkiyə ilə əlaqələri möhkəmləndirir“ - Mixeil Kavelaşvili
-
Əliyev Kadırovla danışmaqdan imtina edib - Təyyarəmizə eniş izni verməyən dispetçer dindirildi
-
Bir siqaret insan ömründən nə qədər alır? - ARAŞDIRMA
-
Ukraynanın bərpasını Qərb maliyyələşdirə bilməz - “The New Statesman“
-
Xalq artistinə sərvət dəyərində hədiyyə göndərildi - VİDEO
-
Rəis ofisində gizli kamera ilə tutulub - Saxta sənəd verdiyi şəxs ölkədən necə çıxıb?
-
ABŞ-ın 100 yaşında ölən eks-prezidenti: Cimmi Karter kim idi?
-
Təhsil İdarəsinə müdir təyinatı: Təşkilat sədri 200 mindən başladı, 20 minə razılaşdı TƏFƏRRÜAT
-
Sepah İranın cənub-şərqində əməliyyat keçirdi - Ölənlər var
-
Rusiya İstintaq Komitəsinin sədri Kamran Əliyevə zəng etdi - Təyyarə qəzası ilə bağlı
-
Tanınmış aktyor hava limanında saxlanıldı - Narkotik gətirimiş
-
Bakıda fantastik qiymətə mənzil satılır - ŞOK MƏBLƏĞ
-
Keçmiş futbolçu olan dispetçer “xalça“ planını bilmirmiş... - AZAL-ın vurulan təyyarəsi ilə bağlı yeni detallar
-
Ödəmə terminalından minlərlə manat oğurlandı - Saxlanılan var
-
Bakıda yaşayış kompleksində xəncərli hücum - VİDEO
-
Azərbaycanın xanım Milli Qəhrəmanları: Onlar neçə nəfərdi? - ADLAR
-
Müğənni polisə tabe olmadı, 30 sutkalıq həbs edildi - VİDEO
-
Suriyaya ilk humanitar yardım karvanımız yola düşdü - FOTO/VİDEO
-
Bakıya narkotik satmağa gələn dəstə tutuldu - VİDEO
-
Avtomobilə sonradan quraşdırılan səs izolyasiyası: Gizli təhlükələr və çətinliklər
-
“Əsəd hökuməti buna görə devrildi” - Lavrov
-
Bu xarici universitetlərdə dövlət hesabına oxumaq olar - SİYAHI
-
Şəmkirdə meşəni zibilxanaya çeviriblər - VİDEO
-
“Gürcüstan Rusiyaya qarşı mübarizədə alət olmaq istəmir“ - Zatulin
-
İran və İsrail arasında qarşıdurma təhlükəli həddə çatıb - Sergey Lavrov
-
“WhatsApp” bu smartfonlarda işləməyəcək - yanvarın 1-dən
-
Günəşdə çox sayda güclü partlayışlar baş verib: Maqnit qasırğası gözlənilir
-
Azərbaycanda 7 günlük bayram tətili BAŞLADI
-
Açıq-aydın faktı inkar etmək və gözdən pərdə asmaq cəhdləri cəfəngiyyat və ağılsızlıqdır - Prezident İlham Əliyev
-
AZAL-a məxsus təyyarənin qəzaya uğraması nəticəsində görülmüş təxirəsalınmaz işlər
-
Aysel Teymurzadə səhnəyə qayıdır - VİDEO
-
PSJ ilin transferini reallaşdırır - Viniusla 10 illik müqavilə
-
2025-ci, ilan ilind nələr gözlənilir? - VİDEO
-
Ersin Tatar təyyarə qəzasında həlak olanlara ehtiramını bildirib - Fotolar
-
Yeni il tətilində bölgə hotellərində rezervasiya neçə faiz dolub? - VİDEO
-
“Azərbaycanın öz torpaqlarını işğaldan azad etməsi əhəmiyyətli hadisədir“ - Suriya XİN
-
Heyvanlarla rəhmsiz rəftar edilməsinə görə cərimələr ARTIRILDI
-
Estetik cərrahiyyədən sonra hansısa sənədlər dəyişdirilməlidir? - VİDEO
-
Azərbaycan bu ölkədə yenidən səfirlik açır - 12 il sonra
-
Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyində “kadr islahatı“ - Əhmədağa İbrahimov yenədə vəzifəsində qaldı
-
Prezidentin təyyarə qəzası ilə bağlı müsahibəsinin - Videosu
-
Azərbaycan XİN müavini Suriyadadır - Səfirliyin fəaliyyətinin bərpası ilə bağlı müzakirələr aparıb
-
Təqaüdlər və maaşlar ardıcıl artırılacaq - Təhsillə bağlı ŞAD XƏBƏR
-
Azərbaycan maksimum ədalətli olmağa çalışır - Prezident İlham Əliyev
-
Xəsarət alan bələdçilər “Rəşadət” ordeni ilə təltif edilib - SƏRƏNCAM
-
FHN yenə “Qafqaznet“ə tender verdi - Bu dəfə 82 min manat...
-
Prezident sərəncam imzaladı - “SOCAR“ın funksiyaları artırıldı
-
DTX-nin həbs etdiyi Martin Ryan kimdir? - Fransız casusun mühakiməsi başladı
-
Azərbaycanda Rusiya vətəndaşlarının müvəqqəti qalma müddəti azaldıldı - QƏRAR
-
İlon Mask yenidən Almaniyada seçkilərinə müdaxilə etdi: “Sizcə bu Hitlerə bənzəyir?“
-
Xırdalan dairəsində dəhşət: kişi özünü körpüdən atdı
-
Gürcüstan Prezidenti ilk qərarını açıqladı - Prezident Administrasiyasına rəhbər təyin edib
-
Bu şəxslər 1500 manatadək cərimə olunacaq - Təsdiqləndi
-
Hərbi xidmətə çağırış yaşının yuxarı həddi azaldıldı - Prezident təsdiqlədi
-
Təyyarə qəzası zamanı pilotlar və ekipaj üzvləri böyük qəhrəmanlıq göstəriblər - İlham Əliyev
-
Dövlət ehtiyatları ilə bağlı qayda təsdiqlənib - QƏRAR
-
Təyyarənin həlak olan ekipaj üzvlərinə Milli Qəhrəman adı verildi - SƏRƏNCAM
-
Bu il Qarabağda 6 min 500-dən çox mina zərərsizləşdirilib - ANAMA
-
Növbəti iki gündə bəzi ərazilərə yağış və qar yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Əvvəl 50 qəpik idi, indi 5 manat oldu - Açıqlama
-
Dollar neçəyə olacaq? - 8 günlük rəsmi məzənnə açıqlandı
-
Putin İlham Əliyevə zəng etdi - Təyyarə qəzası ilə bağlı
-
Bələdiyyə seçkilərində namizədlik üçün 16 min 708 nəfər müraciət edib - MSK
-
“Mən ümid edirəm ki, digər şərtlərimiz də qəbul ediləcək” - Prezident
-
“Rusiyadan cəfəng versiyalardan başqa heç nə eşitməmişik...“ - Prezident İlham Əliyev
-
DSK üzvləri vəzifədən azad ediliblər - MSK
-
Prezident Qazaxıstana təşəkkür edib: Əsl dostluq, qardaşlıq belə olar
-
Qızını boşatdırdığı üçün arvadını öldürdü - Dəhşətli cinayətin DETALLARI
-
“Bu, göstərirdi ki, Rusiya məsələni ört-basdır etmək istəyir!...” - Prezident təyyarənin vurulması ilə bağlı çox sərt danışdı (MÜSAHİBƏ)
-
Almaniya hər il bizə 20 milyard avro ödəməlidir - Melnik
-
Günahını etiraf etmək, dost ölkə Azərbaycandan vaxtında üzr istəmək görüləsi tədbirlər idi - Prezident
-
Polis quldurluq edən şəxsi saxlayıb - VİDEO
-
Ağgöl Milli Parkının balıqlarını satan mühafizəçi Rahim Gəncəliyev kimdir?
-
Rusiyaya işləməyə gedənlərin nəzərinə: “Qara siyahı“ yaradılır
-
Göhər Süleymanova Azərbaycana 50,6 milyon dollar gətirib
-
Təyyarə qəzasında həlak olan pilotlar dəfn olundu - FOTO/VİDEO
-
Nazirlər II Fəxri xiyabanda - Fotolar
-
“2025-ci ildə artımlar üçün əlavə olaraq 1,4 milyard manat ayrılacaq” - Deputat
-
Zurabişvili geri çəkildi - Prezident iqamətgahını tərk etdi
-
Prezident AzTV-yə müsahibə verdi - Fotolar
-
Yeni rüsumlar müəyyənləşdi: 200 manat...
-
“VMR” klinikasında lisensiyasız fəaliyyət - Vüsal Hüseynov cərimələndi
-
Moskva Ukrayna ətrafındakı vəziyyəti həll etmək üçün danışıqlara hazırdır - Lavrov
-
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva vida mərasimində iştirak ediblər
-
“Təyyarəni idarə edən sistemlər sıradan çıxarılıb“ - “Günahkarlar cəzalandırılacaq“
-
Bəzi ərazilərə yağış və qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
“AZAL dünyanın ən etibarlı aviaşirkətlərindən biridir“ - Rəşad Nəbiyev
-
Prezident və birinci xanım vida mərasiminə əklillər göndərdi - FOTO
-
KTN əməkdaşları və fermerlər təltif olundu - Fotolar
-
DYP yol hərəkəti iştirakçılarına müraciət etdi - Günləri ilə əlaqədar
-
Azərbaycanda hansı hallarda ovçuluq biletinə imtina verilə bilər? - QƏRAR
-
Baydendən aylar sonra gələn etiraf - “Peşmanam”
-
Təyyarə qəzasında həlak olan ekipaj üzvlərinin vida mərasimi keçirilir - FOTO
-
Lənkəran şəhərində işıq olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Vergi Xidməti bu şirkətdən ofis icarəyə götürüb - 1,4 milyon manata
-
Bayram tətili başlayır: Neçə gün qeyri-iş günü olacaq?
-
Sakinləri qayda pozmağa məcbur edən yol - VİDEO
-
Rusiya XİN rəhbəri Ukrayna ilə danışıqların şərtini açıqladı
-
Cənubi Koreyada təyyarə qəzası - 179 nəfər öldü
-
Bu rayonda qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Fırıldaqçılar vəfat etmiş uşağın adı ilə pul yığırlar - VİDEO
-
Təyyarə qəzasında həlak olanların nəşinin müayinəsi aparılacaq - VİDEO
-
“Burada olacağam və burada gecələyəcəm” - Zurabişvili
-
“Qalatasaray”ın sponsor gəlirləri açıqlandı - SOCAR birincidir
-
Rusiya hakerlərindən bu ölkəyə hücum - Onlarla rəsmi sayt sıradan çıxarıldı
-
Təyyarə qəzasında həlak olan 24 nəfərin nəşi Bakıya gətirildi - FOTOLAR
-
ABŞ dövlət katibinin köməkçisi Azərbaycan səfirliyini ziyarət edib - FOTO
-
İran prezidentinin istefası kimə lazımdır? - VİDEO
-
Mahir Emrelinin qolu “Nürnberq“ tərəfindən ən yaxşı seçildi - VİDEO
-
“Bütün dünya Türkiyənin artan təsirini görür“ - Ərdoğan
-
Nazirlik bu işə görə Harvard Universitetinə 1,7 milyon manat ödəyəcək - MÜQAVİLƏ
-
Azərbaycan və Serbiya arasında hərbi əməkdaşlıq planı İMZALANDI
-
Leyla Əliyeva Yaradıcı Mərkəzin açılışında - Fotolar
TOP 10
ARXİV