![]() |
|














KTMT Qazaxıstanda işğalçı statusu qazanır - Putin və Lukaşenko vəziyyətdən çıxış yolları axtarır...
Tarix 07.01.22, 23:20 |
|

KTMT Qazaxıstanda işğalçı statusu qazanır - Putin və Lukaşenko vəziyyətdən çıxış yolları axtarır...
Qərb siyasi dairələri KTMT-nın Qazaxıstana qoşun yeritməsini bu ölkəyə qarşı xarici intervensiya kimi qəbul edir
Tokayevin dili ilə gündəmə gətirdikləri terrorçular ilə bağlı iddialara heç kim inanmır
Macarıstan və Çexoslovakiya faciələrinə eyham vurulduğunu nəzərə aldıqda, Rusiyanın beynəlxalq hüquq qaydasında çıxılmaz vəziyyətə düşdüyü şübhə doğurmur...
Qazaxıstanda nə baş verir? Bu Türk dövlətlərini kimlər qarışdırdı? Əsas hədəfləri və məqsədləri nədən ibarətdir? Qazaxıstanın müstəqilliyinə təhlükə mövcuddurmu?
Belə sualların sırasını daha da genişləndirmək olar. Çünki, hələlik birmənalı cavabı olmayan suallar həddindən artıq çoxdur. Və Qazaxıstanın gələcək taleyi baxımından, bütün suallara inandırıcı cavabların tapılması olduqca vacibdir.
Ancaq artıq bəzi məqamlara diqqət etdikdə Qazaxıstan faciəsinin əvvəlcədən hazırlanmış plan əsasında törədildiyini anlamaq o qədər də çətin deyil. Çünki, plan nə qədər dəqiq hazırlanmış olsa belə, ziddiyyətli məqamlar kifayət qədərdir. Və planın icrası nəticəsində bəzi beynəlxalq hüquq normalarının kobud şəkildə pozulduğu da inkaredilməz reallıqdır.

Məsələn, Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına (KTMT) aid hərbi qüvvələrin Qazaxıstana yeridilməsini əsaslandıracaq hüquqi bazada olduqca ciddi boşluqlar mövcuddur. Çünki, KTMT hərbi blokdur və üzv dövlətləri xarici müdaxilədən müdafiə etmək məqsədilə yaradılıb. Qazaxıstana isə hər hansı xarici hərbi müdaxilə faktı qeydə alınmayıb.
Belə vəziyyətdə KTMT qoşunlarının Qazaxıstana yeridilməsinin özü elə bu dövlətə qarşı hərbi müdaxilə xarakteri daşımış olur. Yəni, beynəlxalq hüquq normaları baxımından, Qazaxıstan əslində, hazırda KTMT tərəfindən törədilmiş hərbi intervensiya ilə üzləşib. Və bu baxımdan, KTMT-nın, o cümlədən də, Rusiyanın bu hərbi intervensiyaya hüquqi don geyindirməsi o qədər də asan olmayacaq.
Düzdür, KTMT Qazaxıstana qoşun yeridilməsini quruma üzv olan bu ölkənin prezidenti Kasım-Jomert Tokayevin müraciəti ilə əsaslandırmağa çalışır. Ancaq prezident K.J.Tokayevin Qazaxıstan dövləti adından belə taleyüklü qərar qəbul etmək səlahiyyəti də mübahisə mövzusudur. Çünki, K.J.Tokayev xalq tərəfindən deyil, sadəcə, Qazaxıstan parlamenti tərəfindən seçilmiş prezidentdir.
Digər tərəfdən, hətta K.J.Tokayev xalq tərəfindən seçilmiş prezident olsaydı belə, onun müraciəti hüquqi mübahisələr doğuracaqdı. Çünki, Qazaxıstan dövlətinin taleyinə yalnız bir nəfər qərar verə bilməz. Yəni, KTMT qoşunlarının Qazaxıstana çağırılmasına yalnız ölkə parlamenti tərəfindən qərar verilə bilərdi. Və bütün bunların heç birisinə əhəmiyyət belə, verilməyib.

Nəticədə hazırda KTMT qoşunları Qazaxıstanda xarici işğalçı hərbi qüvvələr statusu qazanmış durumdadır. Bu reallığı Kremldə də artıq anlamağa başlayıblar. Hətta vəziyyətdən çıxış yollarının axtarıldığı da açıq-aşkar nəzərə çarpır.
Məsələ ondadır ki, Qazaxıstan faciəsini sadəcə, kənardan müşahidə etməklə kifayətlənən Qərb siyasi dairələri artıq hərəkətə gəlməyə başlayıblar. İndi Qərb siyasi dairələri KTMT qoşunlarının Qazaxıstana yeridilməsinə hüquqi əsasların olub-olmadığını araşdırmaq niyyətindədir. İlk reaksiyaya əsasən yaxın vaxtlarda KTMT və Rusiyanın Qazaxıstanı işğal etməkdə suçlanacağı artıq qətiyyən şübhə doğurmur.
Təbii ki, Kremldə belə bir təhlükənin real olduğunu anlayırlar. Ona görə də, Kremlə yaxın siyasi dairələr ciddi şəkildə əl-ayağa düşüblər. Və törədilmiş beynəlxalq hərbi cinayətə haqq qazandırmaq üçün müxtəlif variantları sınaqdan çıxarırlar.
Qərb siyasi dairələrinin israrlı susqunluqdan sonra məhz KTMT və Rusiyanı ən zəif, həm də müdafiəsiz yerdən vurmağa hazırlaşması Kremli qıcıqlandırır.
Rusiya Federasiya Şurasının sədr müavini Konstantin Kosaçevin açıqlaması isə əsl skandaldır.O, deyib ki, Qərbin KTMT qoşunlarının Qazaxıstana yeridilməsinin qanuni olub-olmadığını yoxlamaq üçün əsasları yoxdur: "KTMT-ya daxil olmayan ölkələrin bu qurumun üzvlərinin davranışlarını təftiş etmək hüququ yoxdur".

K.Kosaçevin unutduğu önəmli bir məqam var ki, KTMT beynəlxalq hüquq normalarını tənzimləyən qurum deyil. Eyni zamanda, KTMT dünyada, eləcə də postsovet məkanında istədiyi kimi davrana bilməz. Nəhayət, nə KTMT, nə də onun təmsil etdiyi Rusiya BMT-nin beynəlxalq funksiyalarını mənimsəyə bilməz.
Qazaxıstan isə BMT-nin üzvü olduğundan bu ölkədə baş verən bütün hadisələr və proseslər BMT Təhlükəsizlik Şurasının təftişinə məruz qala bilər. Yəni, dünya Rusiyanın istədiyi kimi idarə olunmur.
Belə anlaşılır ki, KTMT-nın Qazaxıstana qoşun yeritməsi beynəlxalq hüquqa zidd olduğundan yaxın vaxtlarda Rusiyanın buna görə başı ağrıyacaq. Bu xarici intervensiya faktından Rusiyanın beynəlxalq rəqibləri Kremlə qarşı istifadə edəcəklər. Hətta Rusiyanın ciddi beynəlxalq sanksiyalara məruz qala biləcəyi də qətiyyən istisna deyil.
Ona görə də, Kremlə yaxın siyasi dairələr KTMT-nın Qazaxıstana qoşun yeritməsinin beynəlxalq hüquq qarşısındakı məsuliyyətini başqalarının üzərinə yükləməyə çalışır. Hətta belə iddialar da yayılıb ki, guya bu addımın atılmasına qərar Kreml tərəfindən verilməyib. Əksinə, Belarus prezidenti Aleksandr lukaşenko şəxsən Kreml sahibi Vladimir Putinə zəng edərək, Qazaxıstana KTMT qoşunlarının yeridilməsi ilə bağlı təzyiq göstərib. Halbuki, hazırda Belarus prezidentinin nəfəs almaq üçün belə, Kreml sahibindən icazə aldığını bütün dünya bildiyindən bu "nağıllara" heç kim inanmaz.
Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko isə Qazaxıstanda baş verənləri xarici müdaxilə ilə izah etməyə çalışır: "Bu, xarici müdaxilə cəhdi idi. İndi bunun arxasında kimin dayandığını aydınlaşdırmaq lazımdır".
Təbii ki, "Batka" Qazaxıstan faciəsinin arxasında kimin dayandığını hamıdan yaxşı bilir. Necə ola bilər ki, KTMT Qazaxıstana qoşun yeridərkən xarici müdaxilənin olduğunu dəqiq bilir, ancaq bu hərbi bloka aid əsgərlərin kimə qarşı vuruşacağından xəbəri yoxdur.
Böyük ehtimalla "Batka" da çox təhlükəli oyunun içinə salındığını anlayır. Ona görə də, belə ikibaşlı və ziddiyyətli açıqlama ilə özünü gələcək sanksiyalardan sığortalamağa çalışır. Və çətin məqamda bütün günahı əsas ortağı olan Rusiyanın üzərinə yükləmək üçün əl yeri qoyur.

Məsələ ondadır ki, Qazaxıstan prezidenti K.J.Tokayevin dili ilə gündəmə gətirdikləri terrorçular ilə bağlı iddialara heç kim inanmır. Çünki, indiyə qədər hansısa xarici ölkədən Qazaxıstana daxil olmuş terrorçularla bağlı heç bir sübut tapa bilməyiblər. Halbuki, Qazaxıstanı Rusiyaya təslim etmiş prezident K.J.Tokayev 20 min terrorçudan bəhs edir. Və bütün bu iddiaların ona Kremldən təlqin edildiyi isə qətiyyən şübhə doğurmur.
Ancaq KTMT və Rusiyanın təbliğ etdiyi terrorçu variantı hələlik Moskvada yaşayan ruslara belə, inandırıcı gəlmir. Rusiyalı politoloq Maksim Şevçenkonun açıqlaması da bunu təsdiqləyir: "Əlbəttə ki, Qazaxıstanda zorakılıq olub. İğtişaşları və zorakılıqları isə yalnız iki qüvvə təşkil edə bilərdi. Bu, ya kriminal qüvvələrin, ya da xüsusi xidmət servislərinin əməlidir. Mən postsovet məkanında kriminal sistemin xüsusi xidmət servislərinin nəzarətindən kənar fəaliyyət göstərdiyinə qətiyyən inanmıram. Ona görə də, iğtişaşların nəzarətdən baş verməsi mümkün deyil. Mən əminəm ki, bütün bu hadisələr dəqiq şəkildə idarə olunurdu".

Göründüyü kimi, Qazaxıstanda baş verənlərə yanaşma birmənalı xarakter daşıyır. Bu ölkəyə kənardan müdaxilə olub və böyük ehtimalla Qazaxıstan prezidenti K.J.Tokayev də əvvəlcədən məlumatlandırılıb. Ona görə də, kənar müdaxilənin arxasında kimin dayandığını məhz elə həmin Qazaxıstana qoşun yeridən KTMT daxilində axtarmaq lazımdır. İndi KTMT öz qoşunlarının Qazaxıstanın daxili işlərinə qarışmayacağını, sadəcə, sülhməramlı missiya kifayətlənəcəyini bəyan etsə, intervensiya faktı inkaredilməz reallıqdır.
Qoşunları işğalçı hərbi qüvvə durumuna düşən KTMT buna görə mütləq hüquqi məsuliyyət daşıyır. Qərb siyasi dairələrinin Qazaxıstanda baş verənləri Macarıstan və Çexoslovakiya faciələri ilə müqayisə etdiyini nəzərə alsaq, yaxın vaxtlarda həm Rusiyanın, həm də KTMT-nın digər üzvlərinin beynəlxalq sanksiyalara tuş gələcəyi qətiyyən istisna deyil. (musavat.com)
Xəbərin oxunma sayı : 1069
Analiz
Xəbərlər
-
Çoxmərtəbəli binalarda səs izolyasiyasına niyə diqqət edilmir? - VİDEO
-
Bağçalara qəbul başlayır - Proses necə keçiriləcək?
-
Abortla bağlı yeni qanun qəbul edilə bilər - VİDEO
-
Qərb Ukraynaya silah tədarükünü bərpa edib - Zelenski
-
Xocalı girovlarının ifadələri: Dəhşətli faktlar ortaya çıxdı
-
Mingəçevir sakinlərin nəzərinə: Bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq
-
“Yadıma düşmür ki, nəvaxtsa mən onu söyüm...“ - Zülfüqarov Məmmədyarova cavab verdi
-
Kolumbiya üsyançılarının sayı artır - hökumət narahatdır
-
Masallıda 24 yaşlı oğlan xalası qızı ilə münasibətdə oldu: anası və atasına isə... - TƏFƏRRÜAT
-
“Azəriqaz”da absurd təyinat…- Nəqliyyat mühəndisi maliyyə sektorunda
-
15 mini icra başçısının sürücüsünə vermək adı ilə aldı - Sahibkarın başına iş gəldi
-
Baş prokuror Nərimanovda vətəndaşları qəbul etdi - Fotolar
-
“Qaçqınkom“un tenderi şübhələr yaratdı: “SS-İnşaat“ kimindir?
-
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı - Müzakirə
-
Natiq Cəfərli quru sərhədlərinin bağlı qalmasını tənqid etdi - “Belə də iş olar?!”
-
“Stomatoloq.Mehemmed” necə pasiyentləri implant edir? - Araşdırma
-
Dövlət Miqrasiya Xidməti əməkdaşlarının geyim forması dəyişdi - Fərman
-
Biləcəridə şəhid ailəsinin evini dağıtdılar - FOTOLAR
-
Serftifikasiyadan kəsildi, məktəbə texniki işçi kimi düzəlmək istədi - Dələduzluğun qurbanı oldu
-
Pekin düşmənlərinə qarşı “kiber-arılar“ yaradır - SENSASİNON DETALLAR
-
Əhalinin banklardakı əmanətləri 15 milyard manatı keçib - Statistika
-
Bakıda avtomobil ehtiyat hissələri mağazasının faəliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
-
Nikahların sayı artıb, boşanmalar azalıb - Doğulanların və ölənlərin sayı isə...
-
Mənzil qiymətləri niyə sürətlə artır? - Bazara təsir edən amillər
-
Dənizçi pasportu almaq istəyən 181 nəfəri belə aldadıblar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
“Putin Ukraynada uzunmüddətli müharibəyə hazırlaşır“ - “Financial Times“
-
Növbəti dörd gündə havanın maksimal temperaturu 41 dərəcə olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Veysəloğlu“ Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı”na yekun vuruldu - FOTOLAR
-
Sosial yardım məbləğində artımlar olacaq? - Deputat
-
PKK silahları təhvil verməyə başladı - FOTOLAR/VİDEO
-
Xocalıda girov götürülmüş qadın: Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı
-
Bosniyalı müsəlmanların qətli - Srebrenitsa soyqırımından 30 il ötür
-
Azərbaycanda orta aylıq əmək haqqı 9 % artıb - Rəsmi
-
Prezident daha bir fərman imzalayıb - Şübhəli əməliyyatlarla bağlı
-
Lisey və gimnaziyalara qəbul - 200 şagirdin nəticəsinin əlavə araşdırılmasına zərurət yaranıb
-
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib - Fərman
-
Magistraturanı bitirənlər bu qədər maaş alacaq - SİYAHI
-
“Bakinski raboçi”, “Respublika” və “Xalq qəzeti”... - Prezident bu nəşrlərlə bağlı fərman verdi
-
İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi - FOTO
-
Pakistanda avtobusa silahlı hücum olub - 9 nəfər öldürülüb
-
Milli Onkologiya Mərkəzinə 650 min manat ayrılıb - SƏRƏNCAM
-
Bakıda dəfn mərasimində DƏHŞƏT: Oraqla qardaşının BAŞINI KƏSDİ
-
20 avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır - SİYAHI
-
Köhnədir, oturacaqları sınıqdır - 50 nömrəli avtobusdan ŞİKAYƏT
-
Bakı zənginlərinin qumar oynadığı məkan: “Ağ klub“un aqibəti necə oldu? (VİDEO)
-
ABŞ-nin NATO müttəfiqləri Amerika silahlarının Ukrayna üçün əvəzini ödəyəcəklər - Tramp
-
Sumqayıtda əliliyi olan şəxslər üçün quraşdırılan panduslar yarımçıq qaldı - VİDEO
-
İsrail yaxın vaxtlarda bir neçə ərəb dövləti ilə sülh sazişi imzalaya bilər - Netanyahu
-
Azərbaycan 103 ölkəyə ixrac, 153 ölkədən idxal edib - Statistika
-
Bazarlarda satılan şaftalıların üzərinə boya vurulur? - VİDEO
-
Azərbaycanda əhalinin yanacaq xərclərinin nə ilə bağlıdır? - VİDEO
-
“Ciyər axşamı”ndakı qanlı davanın səbəbi bilindi - Məclis sahibi də etiraz edib
-
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatıb - FOTOLAR
-
Vətən müharibəsinin iştirakçısı arvadını öldürüb? - Valideynlər danışdı
-
Metroda ən çox sərnişin bu stansiyalardan istifadə edir - SİYAHI
-
“AtaSığorta” kibertəhlükəsizlik tələblərini pozub - AMB xəbərdarlıq etdi
-
Bakının ən bahalı və ucuz mənzilləri - Sotu 350 min AZN olan torpaq sahəsi
-
Sərxoş sürücü polisə tabe olmadı - İçkili maşın sürməsini belə izah etdi
-
Romada Ukrayna toplantısı: Zelenski Marşall Planı təklif edir
-
“Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
-
Fərid Əhmədov pakistanlı həmkarı ilə görüşdü - Fotolar
-
Bu imtahanın keçirilmə qaydaları dəyişdirildi - Keçid balı artırılıb
-
Kiyevə göndərilən dron səfirliyimizin yaxınlığına düşüb - Fotolar
-
DİN-də kollegiya iclası: Vilayət Eyvazov yeni tələblər qoydu - FOTO
-
Ən çox şikayət edilən sığorta şirkətlərinin - Siyahısı
-
Lavrov və Rubio arasında görüş olub - Nə müzakirə edilib?
-
Bakı metrosunda ən çox hansı stansiyadan istifadə edilir? - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Nar” tədbirdə rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - Fotolar
-
Azərbaycanlı “Vaqner”çilər həbs olundu - DTX-dən əməliyyat
-
Məhşur blogerin “Papağ” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? - Vergidən yayınma……
-
İlham Əliyevlə Paşinyan nələri müzakirə ediblər? - Rəsmi açıqlama
-
Cərrah Elçin Bayramov qonşularına təzyiq göstərir - “Heç kimdən qorxmuram...“
-
Azərbaycan kənd təsərrüfatında fəlakət göstəriciləri: Əkin sahələrinin zərəri 90% artdı
-
İşdən çıxarılan məktəb direktorlarının 20 faizi vəzifəsinə bərpa olunub - Nazir
-
Özünü “vəkil“ kimi təqdim edən Səbiyyə Panəliyevanın dələduzluğu davam edir - ŞİKAYƏT
-
Azərbaycanla Ermənistan bu məsələlərdə razılığa gəldi - Görüşün nəticələri
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Xocalıda yaralanan şəxs: Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım isə...
-
Generalın nömrəsini axtaran müəllimin başına oyun açdılar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
İlham Əliyevlə Nikol Paşinyan arasındakı görüş başa çatdı - FOTO
-
“Bakı və İrəvanın sülh sazişi imzalaması regiona sabitlik gətirəcək“ - Peskov
-
Miras üstündə mübahisələrə son qoyulur? - Qanun dəyişdi, qaydalar yeniləndi
-
“Polisləri görüb qışqırmağa başladım” - Qız qaçıran 3 nəfər niyə azadlığa buraxıldı?
-
Bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar açıqlandı - SİYAHI
-
“Atlant” sahibi ilə kürəkəni məhkəmədə üz-üzə - 14 milyon kimin cibindədir?
-
“Təxminən 20 min uşaq bağçadan kənarda qalacaq“ - Nazir
-
Zelenskidən Rusiyaya xəbərdarlıq: “Sərt reaksiya olacaq!”
-
I və IV ixtisas qrupları üzrə imtahan keçiriləcək - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Arvadını öldürmək istəmişdi - 15 il həbs verildi
-
Məhbus ailələrinin Tolikə qarşı şikayətinə baxılır - Məhkəmə qapalı keçirilir
-
Trampdan daha bir qalmaqallı qərar - Braziliyaya 50% rüsum tətbiq etdi
-
Azərbaycan məktəblərində rus bölmələri bağlanır? - Rəsmi cavab
-
Kamran Əliyev Zaqatalada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Bağ evi almaq müşkülə çevrilib: Hansı ərazilərdə qiymətlər od tutub yanır?
-
Yol polisindən yağışlı hava ilə bağlı - Müraciət
-
Bakıda iş adamının 2 villasını soydular - Yarım milyon manat oğurlandı
-
Kredit borcu olanların NƏZƏRİNƏ - Manatın məzənnəsi dəyişərsə...
-
Ağdərədə mina partladı - Xəsarət alan var
-
İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü başladı - FOTO/VİDEO
-
Fahreddin Altun vəzifəsindən azad edildi - Yeni TƏYİNAT
-
Direktor və müavinlər... - Daha bir kollecdə yeni təyinatlar olub
-
Əhali Prezidentin fəaliyyətini yüksək qiymətləndirir - SORĞU
-
Böyük Britaniya və Fransa bəyannamə imzalayacaq - Nüvə sahəsində
-
Klublararası Dünya Çempionatı: PSJ "Real"ı darmadağın edərək finala çıxdı
-
Qeydiyyatdan keçmədən də Qarabağa gedə bilərsiz - Bu dəfə 5 gün
-
Abşeronda şok hadisə:Oğul anasını yandıraraq öldürdü - VİDEO
-
“İplik“ fabrikindən 10 minlik oğurluq - Gözətçilər saxlanıldı
-
Sabah bu ərazilərdə 4 saat işıq olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Bu müharibədə diplomatiya tükənib” - Merts məyusdur
-
Azərbaycanda neçə nikah müqaviləsi bağlanıb?
-
Usta Natiq birdən-birə necə “vəzifəli şəxs” olub? - TƏFƏRRÜAT
-
Sabah bəzi rayonlarda şimşək çaxacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
-
“Türkiyədə prezident seçkiləri 2028-ci ildə keçiriləcək“ - Ərdoğan
-
Bakıda ŞOK cinayət - 13 yaşlı qızın intim videolarını yaydı, həbs edildi
-
Prezident İlham Əliyev BƏƏ lideri ilə görüşdü - Fotolar
-
Avropada on gündə 2300 nəfər dünyasını dəyişib - İstilərə görə
-
Bu kəndlərdəki evlər təmir olunacaq - 30 milyona yaxın vəsait ayrıldı
-
Ərdoğandan İmamoğlu ilə bağlı təklifə reaksiya - “Xeyirli olar...”
TOP 10
ARXİV